گروه بورس- بیتا احمدی: هر سال در اسفندماه شرکت‌ها به خصوص شرکت‌های سرمایه‌گذاری شروع به خانه‌تکانی پرتفوی سرمایه‌گذاری‌های خود در سالی که گذشت می‌کنند. این شرکت‌ها در این ماه برای اینکه برآوردی از سود یا زیان سرمایه‌گذاری‌های خود به دست آوردند، سهام خود را در بورس عرضه می‌کنند. نمونه همین وضعیت را در شهریورماه نیز می‌بینیم که شرکت‌ها در حال پرتفوی‌تکانی هستند. به دلیل اینکه سال مالی اکثر شرکت‌های بورسی به ۲۹/۱۲ ختم می‌شود، این روند را بیشتر در اسفندماه شاهد هستیم.

شرکت‌ها برای بازارسازی و برای اینکه بتوانند برآوردی از سود عایدی سرمایه‌گذاری‌های شرکت در یک‌سال گذشته به دست آوردند، مبادرت به پرتفوی‌تکانی در اسفندماه می‌کنند.

در واقع شرکت‌ها برای جذب سود و پرهیز از زیان‌های احتمالی در ماه پایانی سال، سهام شرکت خود را واگذار می‌کنند.

به همین دلیل است که در اسفند و همین‌طور شهریورماه، شاهد یک رشد قیمتی در بازار سرمایه هستیم و به تبع آن در ماه‌های فروردین و مهرماه افت قیمت‌ها و افت شاخص را مشاهده می‌کنیم.

پرتفوی تکانی برای پوشش EPS پیش‌بینی شده

اکثر شرکت‌های سرمایه‌گذاری برای اینکه EPS اعلامی خود را در پایان سال مالی پوشش دهند، مبادرت به پرتفوی تکانی می‌کنند.

مرتضی علی اکبری، مدیر مالی و اقتصادی شرکت سرمایه‌گذاری معادن و فلزات با بیان این مطلب گفت: شرکت‌هایی که از EPS اعلام شده خود عقب هستند، در ماه پایانی سال در پرتفوی خود سود را شناسایی کرده و مبادرت به فروش آن‌ می‌کنند تا بتوانند EPS خود را محقق کنند.

وی افزود: طی سال‌های اخیر قیمت سهام در اسفند ماه وضعیت خوبی پیدا می‌کند و به این دلیل شرکت‌هایی که در سود هستند، سهام خود را عرضه می‌کنند و اگر همچنان سهم مورد نظر در سود باشد، در اوایل سال آینده سهام را دوباه خریداری کرده و به پرتفوی خود اضافه می‌کنند.

مدیر مالی و اقتصادی شرکت سرمایه‌گذاری معادن و فلزات همچنین گفت: برخی از شرکت‌ها به دلیل مشکلات مالی به وجود آمده در شرکت مجبور هستند، در ماه پایانی سال در پرتفوی خود تغییرات را به وجود آورند، تا از ضرر و زیان احتمالی جلوگیری کنند.

وی با اشاره به اینکه سال مالی اغلب شرکت‌های بورسی منتهی به ۲۹اسفند ماه است، اظهار داشت: برای اینکه شرکت‌ها بتوانند EPS اعلام شده را پوشش دهند، پرتفوی خود را تغییر می‌دهند.

علی اکبری در ادامه افزود: شرایطی را در نظر بگیرید که قیمت تمام شده سهمی که در پرتفوی یک شرکت قرار دارد پایین بوده، این شرکت در اسفند سهام مورد نظر خود را فروخته و سود آن را محاسبه می‌کند تا از پیش‌بینی‌های خود عقب نیافتد. وی با اشاره به اینکه شرکت‌ها صرفه و صلاح را در پرتفوی تکانی خود در نظر می‌گیرند، گفت: مدیران شرکت‌ها همچنین موقعیت زمانی و شرایط سیاسی- اقتصادی را نیز برای پرتفوی تکانی لحاظ می‌کنند که نباید آن را نادیده گرفت، زیرا بیشتر تصمیم‌های خرید یا فروش سهام منوط به مسائل روز نیز است.

وی افزود: قیمت‌ها در اسفند‌ماه مناسب‌تر است و به همین دلیل فرصت مغتنمی برای شرکت‌ها خواهد بود که سیاست خرید و یا فروش سهام خود را در این زمان تغییر دهند.

پرتفوی تکانی برای دست یافتن به عایدی دلخواه

شرکت‌ها برای پوشش سود پیش‌بینی شده یا کاهش زیان احتمالی در پایان سال مالی، پرتفوی تکانی می‌کنند.

مهدی حقیقی منش، کارشناس بازار سرمایه با بیان این مطلب افزود: شرکت‌ها در پایان سال به دلایل مختلف مبادرت به فروش سهام می‌کنند که بارزترین دلایل آن دست یافتن به عایدی دلخواه و جبران کسری سود پیش‌بینی شده است.

وی خاطرنشان کرد: شرکت‌ها برای خریداری سهام با مزیت اقتصادی بهتر اقدام به تغییر پرتفوی خود می‌کنند تا سوددهی شرکت را در آینده تضمین کنند.

حقیقی‌منش همچنین با اشاره به مازاد سود واقعی بر پیش‌بینی که برخی شرکت‌ها از پرتفوی خود کسب می‌کنند، اظهار داشت: به دلیل کمبود نقدینگی در بعضی از شرکت‌ها، آنها مایل به تقسیم تمام سود حاصله میان سهامداران نیستند. لذا سود مازاد را با فروش سهام نامطلوب و یا کم بازده خود، تهاتر می‌کنند.

پرتفوی تکانی برای بیمه سرمایه‌‌گذاری‌های انجام شده

شرکت‌ها برای اینکه سود عایدی سرمایه‌‌گذاری‌های خود را بیمه کنند، در ماه پایانی سال مبادرت به پرتفوی تکانی می‌کنند.

بهروز شهدایی، مشاور امور سرمایه‌گذاری شرکت تایدواتر افزود: در شهریور و اسفندماه هر سال با توجه به پایان سال مالی شرکت‌‌ها یک حرکت قیمتی در بورس آغاز می‌شود، به طوری که شرکت‌ها برای اینکه بهای سرمایه‌‌‌گذاری‌های خود را در پایان سال مالی محاسبه کنند. پرتفوی سرمایه‌گذاری‌های خود را تغییر می‌دهند.

وی خاطرنشان کرد: شرکت‌ها برای اینکه بخش غیرعملیاتی را پوشش دهند، سودسازی کنند، مشمول کاهش ارزش در سرمایه‌گذاری‌ها نشده و سودشان را تضمین کنند، در اسفندماه مبادرت به بازارسازی کرده و پرتفوی تکانی می‌کنند.

شهدایی در ادامه گفت: به همین دلیل است که در ماه‌های شهریور و اسفند ما شاهد یک روند افزایشی در قیمت‌ها هستیم و عموما دیده شده که شاخص در این ماه‌ها مثبت و به تبع آن در مهرماه و فروردین ماه شاهد افت بازار سهام هستیم.

شهدایی تاکید کرد: هدف اصلی در پرتفوی تکانی شرکت‌ها شناسایی سود و پرهیز از زیان است.

تکاپو برای افزایش پرتفو

علیرضا کدیور، کارشناس ارشد بازار سرمایه نیز می‌گوید: در شرایطی که زمان زیادی از فعالیت بورس در سال جاری باقی نمانده ‌است، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های تولیدی که سال‌مالی آنها در پایان امسال به انتها می‌رسد و بخشی از سود خود را از محل فعالیت در بورس پیش‌بینی کرده‌اند، در تکاپوی افزایش ارزش پرتفوی به جهت جلوگیری از احتساب ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها یا پیدا کردن فرصت مناسب برای فروش سهام و شناسایی سود از محل آن هستند.

وی معتقد است: این فعالیت‌ها از طرف دیگر با واگذاری مسوولیت اجرایی بازار به شرکت بورس توام شده است و مدیران «شرکت» تعهد کرده‌اند که تا پایان سال کلیه نمادهای متوقف را بازگشایی کنند. بازگشایی نمادها از یک سو در کنار فروش سهام از سوی حقوقی‌ها برای شناسایی سود از سوی دیگر شرایط خاصی را طی این مدت رقم خواهد زد.

سهامدارانی که به دنبال خرید سهام ارزنده هستند، می‌توانند از این فرصت برای تصاحب سهام شرکت‌هایی که در شرایط عادی عرضه چندانی ندارند، استفاده کنند.

وی ادامه می‌دهد که به دلیل اعلام بودجه شرکت‌های بورسی برای سال‌مالی بعد، خرید و فروش بر مبنای شایعه نیز کمتر صورت می‌گیرد. این وضعیت در مجموع نوعی تحرک را به بورس تهران بخشیده است که از نتایج آن افزایش حجم و ارزش معاملات روزانه است.

آقای کدیور اضافه می‌کند: سوالی که در این میان مطرح می‌شود، این است که آیا این شرایط می‌تواند متضمن رشد شاخص‌های بورس در سال آینده شود؟ برای پاسخ به این پرسش باید عوامل موثر بر بورس مورد تحلیل قرار گیرند. یکی از عواملی که طی سال‌های اخیر باعث بی‌تحرکی بورس تهران شده است، نامشخص بودن وضعیت پرونده هسته‌ای ایران است. در حقیقت تداوم شرایط فعلی در سال آینده نیز می‌تواند رکود حاکم بر بورس در دو سال اخیر را تثبیت کند.وی همچنین بر این باور است که فارغ از شرایط سیاسی و بین‌المللی، آغاز سال آینده مصادف با شروع فصل مجامع اکثر شرکت‌های بورسی است که هر چند این موضوع می‌تواند به دلیل تقسیم سود، قیمت‌ سهام شرکت‌ها را دچار افزایش کند، اما می‌تواند پس از مجامع سهام شرکت‌ها را به همان میزان سود تقسیمی با افت همراه سازد.همچنین تغییرات صورت‌گرفته روی لایحه بودجه پیشنهاد شده از سوی دولت، توسط مجلس نیز می‌تواند از عوامل تاثیرگذار بر بورس تهران طی ماه‌های ابتدایی سال آینده باشد.