دنیای اقتصاد بررسی می‌کند
ریشه‌های ناکامی در تازه‌ترین معامله کلان بورسی
واکنش به اظهارات رییس سازمان خصوصی‌سازی
بازار: تبانی ...؟!
گروه بورس- اظهارات رییس سازمان خصوصی سازی درباره تبانی ۲۷۰ ایستگاه معاملاتی برای نخریدن سهم «مپنا» روی قیمت ۱۴۰تومان، هشدار وی به بخش‌خصوصی در خصوص امتناع از خرید واحدهای دولتی، تهدید فروش سهام فولاد مبارکه به مشتریان خارجی و ضرورت تجدید ساختار بورس تهران، اگر چه با واکنش رسمی رییس سازمان بورس دیروز همراه نشد، اما در بازار بدون بازتاب نبود.
خبرگزاری فارس دیروز در خبری تیتر «هشدار متولی خصوصی‌سازی به بخش‌خصوصی» را برای خود برگزید. این خبرگزاری اعلام کرد: معاون وزیر امور اقتصاد در پی عدم انجام معامله 3درصد از سهام مپنا در روز گذشته ضمن ابراز نگرانی، اولین هشدار را به بخش‌خصوصی و سرمایه‌گذاران داد و لزوم تجدید ساختار بورس جهت واگذاری 150هزار میلیارد تومانی دارایی دولت را خواستار شد. به گزارش خبرگزاری فارس، عمده اظهارات غلامرضا حیدری کرد زنگنه در جلسه روز گذشته معارفه شرکت فولاد مبارکه به انتقاد از عدم‌حمایت بخش‌خصوصی از عرضه سهام مپنا و گلایه از تقاضای قیمت پایین این سهم اختصاص داشت.
رفتار متحد ۲۷۰ ایستگاه معاملاتی
کردزنگنه با بیان این مطلب که عرضه سهام مس با موفقیت در بورس انجام شده از عدم انجام معامله سه‌درصد از سهام مپنا، ابراز گلایه کرد و خطاب به حدود 400 حاضر این همایش گفت: به بخش‌خصوصی هشدار می‌دهم که عدم انجام معامله، روی «مپنا» خطرناک و به معنای چراغ قرمزی است و باید بورس، کارگزاران و سرمایه‌گذاران مراقب باشند. کردزنگنه به وضعیت «مپنا» اشاره و تاکید کرد: از 270 ایستگاه معاملات خرید و فروش سهام قیمت 140تومان برای خرید سهام مپنا درج شده بود که با توجه به سود 79تومانی این شرکت، چرا باید با خرید 140تومانی سهام این شرکت 50درصد سود کرد؟
من هشدار می‌دهم اگر...
«کردزنگنه» دستور خرید 140تومانی سهام مپنا را اقدامی هماهنگ شده دانست و اظهار داشت: هشدار می‌دهم، اگر احساس کنیم این رویه برای سهام فولاد‌مبارکه تکرار شود و قیمت منطقی نباشد، هیچ شرکتی را واگذار نمی‌کنیم و نیازی هم نیست، به خارجی‌هایی که از آمادگی کامل برای خرید سهام فولاد مبارکه برخوردارند، می‌دهیم. وی از بخش‌خصوصی خواست تا در موضع انفعال قرار نگیرد و ادامه داد: عرضه 5درصدی سهام شرکت‌ها در بورس برای بخش‌خصوصی است که اگر این رویه مردود باشد قطعا نظر رهبری و دولت تغییر خواهد کرد.
تکرار روایت حوض و نهنگ
معاون وزیر اقتصاد شرکت فولاد مبارکه را مانند نهنگی دانست که باید نه در حوض، بلکه در اقیانوس رها شود و با ابراز نگرانی از عدم انجام معامله مپنا در روز گذشته گفت: بسیاری از دوستان دولت را برای واگذاری هرچه بیشتر شرکت‌ها به بخش‌خصوصی دلخورش کردیم تا بخش‌خصوصی نقش تاریخی در اقتصاد داشته باشد و با عدم فروش سهام مپنا یاس و ناامیدی به وجود آمد.
واگذاری ۱۵۰هزار میلیارد تومانی!
رییس سازمان خصوصی‌سازی افزود: سال 86 در نظر است 33 شرکت مخابراتی به ارزش 9هزار میلیارد تومان، 107 شرکت صنعت نفتی به ارزش 60هزار میلیارد تومان و چند موسسه بیمه و 4 بانک به ارزش 40هزار میلیارد تومان واگذار شود که مجموع واگذاری سهام شرکت‌های این صنعت به همراه شرکت‌های فولادی 150هزار میلیارد تومان برآورد شده که فقط سهام بیمه‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های مخابراتی بیش از 110هزار تومان تخمین زده شده است. کردزنگنه به سند چشم‌انداز کشور تاکید کرد و گفت: براساس این سند مهم باید با 3هزار و 700میلیارد دلار سرمایه‌گذاری با نرخ رشد 1/12درصدی سرمایه‌گذاری در طول 20 سال انجام شود. وی افزود: براین اساس باید در طول 18سال باقی‌مانده یک‌هزار و 100میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی جذب شود که با توجه به گذشت 2 سال از سند چشم‌انداز به طور میانگین باید سالانه 70 تا 80 میلیارد دلار جذب و تامین شود.
مفت نمی‌فروشیم
از نظر کردزنگنه، دولت هیچ مشکلی نداشته و 60میلیارد دلار ذخیره ارزی در داخل و خارج کشور دارد و هیچ‌گاه هم چوب حراج بر دارایی‌های خود نخواهد زد و شرکتی را مفت نخواهد فروخت. وی هدف از واگذاری شرکت‌های دولتی را اصلاح ساختار کشور معرفی کرد و گفت: برخی فکر نکنند که دولت مجبور به فروش است، نه این طور نیست. وی تصریح کرد: چوب حراج بر اموال دولتی نخواهیم زد و نه ارزان فروشی و نه گران‌فروشی بلکه منطقی‌‌فروشی مدنظر ما است. کردزنگنه ادامه داد: سیاست‌های مقام رهبری و دولت باعث نمی‌شود به هر قیمتی سهام بفروشیم و اگر این گونه باشد خصوصی‌سازی نخواهیم کرد. وی افزود: ما به دنبال افشای اطلاعات، اعتمادسازی و قیمت‌گذاری منطقی هستیم تا بخش‌خصوصی مغبون نباشد و در این موضع نباشد که در صورت حضور خارجی‌ها صحبت‌هایی مانند حضور جاسوس‌ها و نفوذ‌هایی مطرح شود که آمدند و خوردند و بردند را مطرح کنند.
یک قدم، من یک قدم تو
معاون وزیر اقتصاد در پایان اظهارات هشدارانه خود گفت: یک قدم ما آماده‌ایم یک قدم هم شما بیایید تا با حضور بخش‌خصوصی ثابت شود که این بخش لیاقت اداره کشور را دارد که برای رسیدن به این هدف بسترسازی و امنیت روانی در لایحه سیاست‌های
اصل ۴۴ و خصوصی‌سازی دیده شده تا بخش‌خصوصی قدرتمند باشد.
همه از سر دلسوزی
کردزنگنه در خاتمه این بخش از سخنان گفت: تمام گفته‌های من از روی دلسوزی بود.
اظهارات و گفته‌های غیر‌منتظره معاون وزیر اقتصاد که با حضور بدون اطلاع قبلی وی شدید تر شده بود به این جا ختم نشد و وی در لابه‌لای بخش پرسش و پاسخ این همایش و سپس در جمع خبرنگاران باز هم اظهارنظر کرد. کردزنگنه در پاسخ به سوال یکی از حاضرین هدف از واگذاری 5درصد سهم شرکت‌های مشمول اصل 44 را شناسایی عکس‌العمل بازار دانست و گفت: براساس تجربه‌های به دست آمده هفته آینده تصمیم می‌گیریم که در سال 86 واگذاری‌ها به صورت بلوکی باشد یا تدریجی، داخلی باشد یا خارجی و...؟ وی در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر ضرر خریداران سهام شرکت‌هایی چون صدرا، آذر آب و سیمان هرمزگان ابراز داشت: هدف دولت نه سود نهایی بلکه فایده نهایی است و خریدهای عمده شرکت‌های یاد شده و دیگر شرکت‌ها عادی نبودند، چرا که با توجه به حضور 80 تا 85 بخش شبه‌دولتی در بازار سهام کشور بازار رقابتی نبوده و از طرف دیگر بعد از فروش شرکت‌ها، حمایت‌ها قطع و سهام سقوط کردند که این موضوع در دولت مطرح شده و در لایحه سیاست‌های اصل 44 شورای رقابت 9 نفره (6 نفر از بخش‌خصوصی و 3 نفر از بخش دولتی) دیده شده و از سویی دیگر آیین‌نامه تخفیفات بعد از واگذاری را بعد از چند سال تصویب
کردیم که چند شرکت از جمله یک شرکت با 9میلیارد تومان تخفیف استفاده کرده‌اند.
ساختار بورس
وی ادامه داد: ساختار کنونی بورس جوابگوی واگذاری 150هزار میلیارد تومانی دارایی‌های دولت نیست و باید در آن و همچنین وضعیت مجوز شرکت‌های کارگزاری تجدیدنظر شود. کردزنگنه در خصوص زمان عرضه سهام مپنا گفت: برای عرضه مجدد این سهم به هماهنگی با سازمان بورس و مسوولان شرکت نیاز است که به نظر می‌رسد این عرضه در سال جدید انجام شود. وی با بیان این مطلب که وضعیت عرضه سهام فولاد مبارکه به مانند مپنا نخواهد بود گفت: هرگاه احساس کنیم در پشت پرده تبانی‌هایی برای حراج اموال دولت انجام شده اقدام و قطعا منافع ملی و کشور را ترجیح خواهیم داد و جلوگیری خواهیم کرد.
اصرار دولت به واگذاری «مبارکه»
کردزنگنه با ابراز خوش‌بینی نسبت به عرضه سهام فولاد مبارکه در رابطه با تقسیم سود شرکت مپنا گفت: با توجه به واگذاری 19درصد از سهام شرکت مپنا در قالب سهام عدالت و تصمیم‌گیری مجمع در خصوص تقسیم سود، میزان پرداختی در اختیار مجمع است. رییس سازمان خصوصی‌سازی در پاسخ به این سوال که چرا برای واگذاری سهام شرکت فولاد‌مبارکه در قبل از سال اصرار دارید گفت: به منظور کشف قیمت و قطعی شدن واگذاری 25درصدی سهام‌عدالت، باید قبل از سال سهام این شرکت در بورس عرضه شود.
وجود برخی دستهای پشت پرده
نگرانی رییس سازمان خصوصی‌سازی در خصوص رفتار سندیکایی در بازار در خبرگزاری «ایلنا»، نیز این‌گونه بازتاب پیدا کرد: ما برای به فروش رفتن این سهام حتی نیم ساعت به زمان انجام مبادله اضافه کردیم، ولی به لحاظ مختلف از جمله نبود نقدینگی در پایان سال و همچنین وجود برخی دستهای پشت پرده از جمله ارائه یک قیمت ثابت توسط 270 ایستگاه کارگزاری منجر به عدم انجام مبادله بر این سهام در این روز شد. کردزنگنه، با بیان این مطلب که باید تغییراتی بر ساختار فعلی بورس انجام شود، گفت: چنین ساختاری و متحد قیمت دادن این تعداد کارگزاری نشاندهنده دستهای پشتپردهای است که ممکن است با ادامه این روند دیگر هیچ سهمی از سوی سازمان خصوصی‌سازی در تالار بورس انجام نشود. وی، با بیان این مطلب که ما برای رسیدن به اهداف خود حاضریم، جلوی دولت بایستیم، گفت: رسیدن به اهداف خصوصی‌سازی با هر قیمتی موجه نیست، باید دستهای پشتپردهای که موجب برهم خوردن تعادل بازار و عدم‌دسترسی به قیمت منطقی را موجب میشوند کوتاه کرد. وی، افزود: در صورت تکرار چنین اوضاعی با وجود مشخص شدن تعدادی خریدار خارجی در صورت نیاز این سهام به خریداران خارجی واگذار
خواهد شد. واکنش بورس به اظهارات رییس
اما در پی اظهارات کردزنگنه، رییس سازمان خصوصی‌سازی، سازمان بورس نیز وجود تبانی میان کارگزاران بورس برای خرید مپنا به قیمت ۱۴۰تومان را رد کرد. معاون حقوقی سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: هر گونه تبانی در اعلام قیمت کارگزاران برای خرید سهام شرکت «مپنا» منتفی است. به گزارش سنا، سایت بورس تهران، حسین فهیمی‌گفت: واگذاری سهام شرکت مدیریت پروژه‌های نیروگاهی ایران به عنوان یکی از واگذاری‌های مهم دولت با نظارت کامل سازمان بورس و اوراق بهادار انجام شد و پیشنهادهای مطرح شده، ناقض هیچ یک از قوانین و مقررات بورس یا دربرگیرنده هیچ نوع تبانی و سوءنیت نبوده است. وی افزود: این پیشنهادها فقط بیانگر اعتقاد بازار به قیمت خاصی بوده است که در صورت مطابقت نداشتن با نظر فروشنده به اجرای معامله منتهی نمی‌شود. فهیمی‌با تاکید بر منتفی بودن هر گونه تبانی یا اقدامات شبیه به آن در معامله سهام مپنا تصریح کرد: وظیفه سازمان بورس و اوراق بهادار نظارت و اطلاع رسانی صحیح است و آن چه به معامله منتهی می‌شود، اراده قاطع طرفین است. معاون حقوقی سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: مهم‌ترین رکن اراده‌ها توافق آنها بر قیمت معامله است و
مقام ناظر نمی‌تواند بر شکل‌گیری یکی از اراده‌ها اجبار کند.
چرا معامله ابطال شد
نایب رییس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه تحقق معاملات روزانه بورس را منوط به موافقت ناظر معاملات توصیف کرد و افزود: معاملات بورس براساس حراج انجام می‌شود و ایجاب و قبول زمانی نهایی می‌شود که ناظر معاملات، آن را براساس قوانین و مقررات صحیح اعلام کند. وی یادآور شد: هر معامله‌ای که ناظر معاملات تشخیص دهد، ناشی از اشتباه یا بر خلاف قوانین و مقررات بوده است، جزو معاملات روزانه محاسبه نمی‌شود. فهیمی در پایان گفت: آن چه که درباره معامله مپنا به عنوان ابطال از آن نام برده می‌شود نیز معامله ناشی از اشتباه بوده است که پس از اعلام ناظر معامله مبنی بر اشتباه بودن این معامله دستور حذف آن صادر شد. اما هشدارهای رییس سازمان خصوصی‌سازی درباره رفتار و تبانی کارگزاران نیز بدون بازتاب نبود. کشف تبانی به عهده «سازمان» است نه «خصوصی‌سازی». مدیرعامل کارگزاری بانک کشاورزی درباره اظهارات کردزنگنه گفت: سازمان خصوصی‌سازی مسول پیدا کردن متخلفین در بورس نیست. حسین خزلی خرازی، مدیر عامل شرکت کارگزاری بانک کشاورزی در گفت‌وگو با سایت «وردست» با اشاره به صحبت‌های روز گذشته مدیر عامل سازمان خصوصی‌سازی، اظهار داشت: در
گذشته تبانی در بورس وجود داشته و امری انکارناپذیر است که نمونه آن دستکاری در قیمت‌ها بوده و این مساله نیز در بورس‌های دیگر وجود دارد، اما نکته قابل توجه، مربوط به سازمانی است که وظیفه پیدا کردن این عوامل را دارد. خرازی افزود: اگر تبانی هم در خصوص عرضه سهام مپنا اتفاق افتاده باشد، پیدا کردن عوامل آن بر عهده سازمان نظارتی بورس اوراق بهادار است، نه سازمان خصوصی‌سازی که مدیر عامل آن بدون هیچ دلیل و مدرکی کارگزاران را در رسانه‌ها متهم به تبانی می‌کند. مدیر عامل شرکت کارگزاری بانک کشاورزی با بیان این مطلب که پیدا کردن متخلفان در بورس مسوول مشخص دارد و فقط این مسوول قادر به اظهار نظر در این گونه مسائل است گفت: خود من به عنوان یکی از کارگزاران بورس در هنگام عرضه سهام شرکت صنایع ملی مس که در دو قیمت متفاوت عرضه شد، به علت عدم ارتباط سریع و به موقع با زیر مجموعه خود سهام این شرکت را در بالاترین قیمت خریداری کردم، حال چطور می‌شود که ۲۷۰ شرکت کارگزاری فعال در ۲۳ استان کشور اینقدر سریع و با سرعت بتوانند با یکدیگر هماهنگ شده و موجب پایین آمدن قیمت تقاضا برای خرید سهام مپنا شوند.
دو عرضه بزرگ در شب عید
خرازی در پاسخ به سوالی مبنی بر علت اصلی انجام این معامله خاطرنشان کرد: در عرضه سهام شرکت ملی مس به علت تغییر قیمت‌هایی که به وجود آمد برخی از سهامداران برای اولین بار در تاریخ بورس با خریدن سهام عرضه اولیه یک شرکت در همان روز اول ۱۰درصد زیان دیدند، چراکه عده‌ای این سهام را در قیمت ۴۰۰۰ ریال وعده ای دیگر در قیمت ۳۶۰۰ ریال خریداری کردند، بنابر این تفاوت نرخ پیش آمده باعث شد تا سهامداران برای خرید سهام مپنا دستورات خود را نسبت به دستورات دیگر اصلاح کرده تا بتوانند این سهم را در پایین‌ترین قیمت خرید کنند. وی افزود: از طرفی دیگر وقتی قرار است که سازمان چند روز پس از «مپنا» سهام شرکت فولاد مبارکه را عرضه کند، طبیعی است که باتوجه به وضعیت مناسب سهام فولاد مبارکه نسبت به مپنا تقاضا برای خرید سهام این شرکت کاهش بیابد. همچنین باید توجه کرد که سازمان خصوصی‌سازی اقدام به عرضه سهام هر دو شرکت، در زمانی بسیار نامناسب، یعنی شب عید درست زمانی که نقدینگی در بازار کم بوده و همه سعی در تبدیل سهامشان به پول نقد برای مخارج عید دارند کرده است. خزلی خرازی با اشاره به اینکه مدیران شرکت «مپنا» نیز حاضر به خرید سهام شرکتشان بالاتر
از قیمت ۱۵۰تومان نشده اند گفت: تقدم و تاخر «مپنا» نسبت به فولاد، تجربه گذشته سهامداران در عرضه سهام شرکت ملی مس و شرایط زمانی نامناسب برای عرضه سهام شرکت فوق از جمله دلایلی بود که باعث شد تا خریداران بالاتر از ۱۵۰ تومان این سهم را خریداری نکنند.
زمان دستورها را اعلام کنید
وی تصریح کرد: سازمان خصوصی‌سازی، هیچ برآوردی از بازار و مدل‌های قیمت‌گذاری در بازار نداشته و شرایط بازار را درک نکرده است که این امر به علت عدم تعامل سازمان خصوصی‌سازی با بورس و نداشتن اطلاعات کافی کارگزار عرضه کننده این سهم در مشاوره با سازمان خصوصی‌سازی برای درک شرایط عرضه می‌باشد. مدیرعامل شرکت کارگزاری بانک کشاورزی در پایان از طرف تمام کارگزاران بورس اوراق بهادار از سازمان بورس در خواست کرد تا برای روشن شدن موضوع تبانی شرکت‌های کارگزاری در عرضه سهام مپنا زمان ورود دستورات کارگزاران به سیستم معاملاتی را بررسی کرده و نتیجه را به عموم اعلام کند.
نظر عضو هیات‌مدیره بورس
اما عضو هیات‌مدیره شرکت بورس درباره واقعه «مپنا» چه نظری دارد؟ عضو هیات‌مدیره شرکت بورس تهران در خصوص عدم استقبال از عرضه سه‌درصدی سهام مپنا در بورس، گفت: بازار سرمایه دید مناسبی نسبت به شرکت‌های پیمانکاری و مقاطعه کاری ندارد. امید قائمی‌عضو هیات‌مدیره شرکت بورس تهران در گفت‌وگو با «موج»، با بیان این مطلب افزود: دولت پس از واگذاری شرکت‌های مقاطعه کاری به بخش خصوصی، دست از حمایت و اعطای قرار داد به آنها برداشت که این امر منجر شد تا دید مردم نسبت به این شرکت‌ها با تردید باشد. مدیر عامل شرکت «صبا تامین» در خصوص عدم ورود این شرکت برای خرید سهام «مپنا»، گفت: ورود این مجموعه برای خرید سهام مپنا بستگی به قیمت عرضه از سوی سازمان خصوصی‌سازی داشت. وی ادامه داد: ضمن اینکه ما هنوز تصمیم قطعی برای خرید این سهم را نداشتیم. قائمی‌اضافه کرد: اما نهادهای بزرگ در بازار بودند که می‌توانستند در این عرضه وارد شوند.
ارسال نظر