«دنیای اقتصاد» بررسی می‌کند
صعود بورس ادامه می‌یابد؟
«دنیای اقتصاد» این پرسش را با شماری از تحلیلگران تکنیکال بازار مطرح کرده و پاسخ اغلب تحلیلگران هم احتمال ادامه روند صعودی شاخص است.
«دنیای اقتصاد» این پرسش را با شماری از تحلیلگران تکنیکال بازار مطرح کرده و پاسخ اغلب تحلیلگران هم احتمال ادامه روند صعودی شاخص است.
تحلیلگران به این پرسش پاسخ می‌دهند
صعودهای فعلی شاخص امیدوارکننده است؟
گروه بورس- هدیه لطفی: در شرایطی که تحولات سیاسی و اقتصادی در کنار میزبانی ایران از نشست کشورهای عضو جنبش عدم تعهد تاثیرات قابل اعتنایی بر بازار سرمایه کشور گذاشته است، همچنان در میان معامله‌گران بیم‌هایی از افت یکباره بازار و بازگشت رکود به تالار شیشه‌ای وجود دارد.
دیروز دماسنج بازار سهام با ۶۳ واحد افزایش به مرز ۲۴ هزار و ۵۸۶ واحد رسید تا به این ترتیب یازدهمین روز مثبت پی در پی برای آن ثبت شود، اما همچنان کفه ترازوی روزهای منفی بازار غلبه بیشتری در کارنامه کلی بازار دارد، به طوری که میانگین بازدهی این متغیر مهم به محدوده منفی ۵ درصد رسیده است.
اما عبور دماسنج بازار از سطح 24 هزار و 400 واحدی که در دو روز گذشته رخ داد یک اتفاق مثبت محسوب می‌شود و به اعتقاد تحلیلگران تکنیکال اگر شاخص بتواند از محدوده 24 هزار و 700 واحد هم عبور کند، می‌توان به ادامه رشد آن امیدوار بود، اتفاقی که برای تحقق آن باید منتظر روزهای آینده بود. این شرایط سبب شد که در گفت‌وگو با چند تن از تحلیلگران تکنیکال بازار سهام به بررسی تحولات تکنیکی شاخص بورس تهران بپردازیم که در ادامه از نظرتان می‌گذرد:
چشم امید به موج صعودی شاخص
حسن برادران هاشمی از تحلیلگران تکنیکی بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار ما ضمن اشاره به موقعیت کنونی شاخص بورس به لحاظ تکنیکی اظهار کرد: با توجه به اینکه نحوه محاسبه شاخص از آذرماه 87 به شاخص بازده نقدی تغییر یافته است و بر‌اساس آن سود تقسیمی مجامع نیز در شاخص لحاظ می‌شود، بنابراین تحلیل نمودار شاخص از اعتبار نسبی برخوردار خواهد بود و در صورتی تحلیل تکنیکال شاخص از اعتبار بالایی برخوردار خواهد بود که شاخص کل بدون لحاظ کردن سود مجامع، فقط دماسنج قیمت‌ها و بدون اعمال هیچ متغیر دیگری باشد. وی افزود: نمودار شاخص از ابتدای سال جاری تا اواخر فروردین ماه روند صعودی داشته که طی همین مدت تا سطح 27300 واحد نیز رشد داشته که این عدد رکورد جدیدی برای بورس تهران محسوب می‌شود و بلندترین قله تاریخی نمودار شاخص تا کنون است. ولی از ابتدای اردیبهشت‌ماه نمودار با پیوت سقف تغییر وضعیت داده و شروع موج نزولی جدیدی را شاهد بودیم که این موج هر چند در میانه راه چندین اصلاح و استراحت موقت داشته ولی تا کنون ادامه داشته است. این تحلیلگر تکنیکال با بیان اینکه به خوبی مشخص است که همزمان از ابتدای اردیبهشت نمودار شاخص در کانال نزولی
محصورشده است، گفت: این کانال نیز تا کنون معتبر است البته شکل فوق شباهت زیادی به الگوی پرچم نیز دارد، ولی با توجه به بازه زمانی چند ماهه، الگوی بالا را نمی‌توان پرچم فرض کرد و کانال نزولی بالا تا زمانی که شکسته نشده معتبر خواهد بود و اکنون نیز نمودار به مقاومت سقف کانال که مقاومت خط روند نزولی نیز هست، برخورد کرده است. همچنین در محدوده 24400 مقاومت تاریخی نیز مشاهده می‌شود بنابراین شاخص در محدوده کنونی با دو مقاومت مذکور درگیر است و با عبور از موج فعلی از این محدوده، مقاومت سقف کانال شکسته شده و نشانه‌ای برای پایان کانال نزولی است.
این تکنیکالیست در ادامه افزود: مشکل دیگری که روند شاخص طی چند ماه گذشته داشته این است که هرگاه شاخص شروع به حرکت صعودی کرده نتوانسته از قله قبلی عبور کند وهمواره در برخورد با اولین مقاومت تاریخی شکست خورده و مجددا روند نزولی در پیش گرفته است و به این ترتیب هر قله زیر قله قبلی تشکیل شده است که این نشانه ضعف موج‌های صعودی است.
دماسنج بازار سردی را نشان می‌دهد؟
این تحلیلگر در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه آیا احتمال ریزش مجدد شاخص به زیر ۲۴ هزار واحد وجود دارد؟ گفت: محدوده حمایتی ۲۴ هزار واحد در سال ۹۰ دو مرتبه مانع از افت بیشتر شاخص شد؛ برای اولین مرتبه در تیرماه سال ۹۰ که موج نزولی در محدوده ۲۴۱۰۰ به پایان رسید و همچنین در آذر ماه سال ۹۰ که شاخص در محدوده ۲۴ هزار حمایت شد و اما در سال جاری موج نزولی در مردادماه برای اولین مرتبه از این حمایت مهم عبور کرد که تا ۲۳۸۰۰ واحد هم افت شاخص ادامه داشت. برادران ادامه داد: نکته حائز اهمیت این است که در هر سه نوبت شاخص در برخورد با خط روند نزولی که در تصویر مشخص است حمایت شده است. وی تصریح کرد: بنابراین با توجه به اینکه حمایت خط روند نزولی فوق اکنون در کمتر از ۲۳۷۰۰ قرار دارد، احتمال اینکه شاخص مجدد به کمتر از ۲۴ هزار افت داشته باشد محتمل است؛ ولی به نظر می‌رسد حمایت تعیین‌کننده همین خط روند نزولی است که تاکنون شکسته نشده است. به عبارت دیگر نگرانی اصلی باید زمانی باشد که حمایت خط روند نزولی نیز در محدوده ۲۳۵۰۰ تا ۲۳۷۰۰ شکسته شود، ولی تا زمانی که این خط شکسته نشده است همچنان می‌توان به برگشت شاخص امیدوار بود. این
تحلیلگر بازار سهام معتقد است: چنانچه حمایت مهم ۲۴ هزار شکسته شود حمایت مهم بعدی حمایت خط روند نزولی است که تاکنون طی ۲۰ ماه گذشته سه مرتبه مانع از افت بیشتر شاخص شده است. البته با توجه به ماهیت نزولی بودن این خطر با گذشت زمان این حمایت حتی در صورتی که شکسته نشود به سطوح پایین‌تر منتقل می‌شود؛ در حال حاضر این حمایت درمحدوده ۲۳۷۰۰ قرار دارد، بنابراین به اعتقاد من حتی در صورت افت شاخص به کمتر از ۲۴ هزار واحد خط روند نزولی در محدوده ۲۳۵۰۰ تا ۲۳۷۰۰ حمایت پر قدرتی محسوب می‌شود که می‌تواند باز هم مانع از افت بیشتر شود.
وی خاطرنشان کرد: در صورتی که این حمایت مهم نیز به طور کامل شکسته شود آنگاه نمودار شاخص وارد فاز جدیدی خواهد شد، که درصورت وقوع باید در زمان فوق به تحلیل مجدد نمودار پرداخت؛ البته حتی در آن صورت هم افت شاخص تا 21 هزار بسیار بعید و بدبینانه به نظر می‌رسد که به هیچ عنوان به آن معتقد نیستم، چرا که قبل از آن حمایت‌های مختلف و همچنین حمایت‌های روانی وجود خواهد داشت، ضمن اینکه در حال حاضر اکثر نمادهای بازار در کف قیمتی قرار دارند و به محدوده‌های حمایتی مهم تاریخی رسیده‌اند. همچنین شاهد اشباع فروشندگی در بسیاری از نمادها هستیم که از این منظر نیز احتمال افت شاخص تا محدوده 21 هزار دور از ذهن است.
مهمترین حمایت‌ها و مقاومت‌ها
وی با یادآوری این نکته که در حال حاضر و با تمام مسائل یادشده اولین حمایت قابل توجه شاخص در محدوده حمایتی 24 هزار قرار دارد که محدوده فوق به دلیل برخورداری از حمایت روانی و همچنین حمایت‌های مهم فیبوناچی و تاریخی حائز اهمیت است، تاکید کرد: در صورتی که این حمایت شکسته شود همانگونه که گفته شد حمایت مهم بعدی حمایت خط روند نزولی خواهد بود که می‌توان آن را در محدوده 23500 تا 23700 در نظر گرفت؛ دو محدوده فوق مهمترین حمایت‌های پیش روی شاخص هستند و در صورتی که شکسته شوند شاخص وارد مرحله جدیدی از روند نزولی خواهد شد. وی ادامه داد: شاخص در راه رشد با مقاومت‌های مهمی مواجه است و اولین مقاومت حائز اهمیت در محدوده 24400 تا 24700 قرار دارد که محدوده فوق به دلیل برخورد با مقاومت مهم سقف کانال نزولی و همچنین برخورد با لایه‌های متراکم مقاومت تاریخی باند مقاومتی نسبتا محکمی را تشکیل داده است. افزون بر این، مقاومت‌های مهم دیگری نیز در محدوده‌های 25200 تا 25450 و همچنین در محدوده 26400 تا 26600 دیده می‌شود، اما بدون شک محکم‌ترین و مهمترین مقاومت پیش رو در باند مقاومتی مهم 27 هزار تا 27300 قرار دارد که سقف تاریخی شاخص و
بلندترین قله در این محدوده واقع شده است. با توجه به اینکه شاخص در حال حاضر با این محدوده فاصله زیادی دارد؛ بررسی بیشتر این محدوده بهتراست در صورت نزدیک شدن شاخص به این محدوده انجام شود.
موج شماری شاخص اعتباری هم دارد؟
این تحلیلگر تکنیکال در ادامه سخنانش به نظریه موج‌شماری شاخص بورس اشاره و اظهار کرد: نظریه موج شماری که بر اساس نظریه الیوت تدوین شده و به همین نام نیزمشهور است در واقع بر پایه پیش‌بینی از رفتارهای روانشناسی هر دو جبهه خرید و فروش استوار شده است وبیشتر در بازارهایی کارآیی خوبی خواهد داشت که ازحجم و عمق بالایی برخوردار باشد و به همین دلیل بیشتر در بازارهای مالی بین‌المللی که سرمایه در گردش سنگینی دارند و برای تغییر جهت نمودار سرمایه قابل توجهی لازم است، معتبر است. برادران در ادامه افزود: به عبارت دیگر دربازارهایی که از عمق زیادی برخوردار است و موج‌های صعودی و نزولی بر اساس قواعد طبیعی عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد می‌توان از نظریه موج شماری الیوت به عنوان یکی از ابزارهای تحلیلی مکمل استفاده کرد. ولی به اعتقاد من در بورس ایران که گاه گروهی نوسان‌گیر توانایی ایجاد امواج صعودی و نزولی را دارند، این نظریه نمی‌تواند کارآیی مطلوبی داشته باشد، از همین روتحلیل نمودار شاخص نیز با این نظریه مناسب به نظر نمی‌رسد.
وی خاطرنشان کرد: به خصوص اینکه شاخص بورس تهران به دلیل اینکه سود تقسیمی مجامع نیز در آن اعمال می‌شود از نظم معمول برخوردار نیست و در فصل مجامع به دلیل اعمال سودهای تقسیمی شاهد متورم شدن نمودار هستیم؛ بنابراین با شرایط موجود استفاده از این نظریه در تحلیل نمودار شاخص به اعتقاد من اعتبار لازم را نخواهد داشت.
مسوولان بازار سرمایه همگام با سرمایه‌گذاران
این تحلیلگر در ادامه با اشاره به ریسک‌های موجود در بازار اظهار کرد: در حال حاضر به نظر می‌رسد بورس تهران با ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک متعددی مواجه شده است، از طرف دیگر رونق نسبی بازارهای موازی مانند بازار مسکن و ارز و طلا در کنار انتشار گسترده اوراق مشارکت با نرخ سود تضمین شده ۲۰ درصد موجب خروج سرمایه قابل توجهی از بازار بورس شده است که نشانه آن را می‌توان در ضعف جبهه خرید مشاهده کرد و به همین دلیل با اندک فشار جبهه فروش شاهد افت قیمت‌ها هستیم. همچنین در شرایط فعلی طول موج‌های صعودی بسیار کوتاه شده است که دلیل آن را می‌توان در عدم اطمینان سرمایه‌گذاران جست‌وجو کرد، به صورتی که به کسب حداقل سود قناعت می‌شود و به ندرت شاهد امواج پر قدرت صعودی هستیم.
برادران افزود: در مقطع کنونی با شرایط فوق به نظر می‌رسد با دید کوتاه مدت نباید انتظار تحول خاصی را داشت، ولی معتقدم با توجه به اینکه بسیاری از نمادها اکنون در کف قیمتی قرار دارند و از نظر تکنیکالی نیز نمادهای زیادی سیگنال‌های خرید صادر کرده‌اند، سرمایه‌گذاری با دید بلند مدت یا حداقل میان مدت شش ماهه در نمادهایی که از وضعیت بنیادی مطلوبی برخوردار هستند و از نظر تکنیکال نیز در کف قیمتی قرار دارند می‌تواند بازدهی مناسبی به دنبال داشته باشد.
این تکنیکالیست تصریح کرد: از نظر تکنیکال سرمایه‌گذاری با شرایطی که گفته شد می‌تواند توجیه‌پذیر باشد و باید در نظر داشت که هر بازار مالی ممکن است با دوران رکود مواجه شود و اتفاقا سرمایه‌گذاری در این دوره با دید بلند مدت کاملا منطقی است که سرمایه‌گذاران حرفه ای از این فرصت‌ها بیشترین استفاده را می‌کنند. برادران در ادامه افزود: در پایان به مسوولان سازمان بورس نیز پیشنهاد می‌کنم شرایطی را فراهم کنند تا سرمایه گذاران با اطمینان بیشتری وارد بازاربورس شوند؛ یکی از مواردی که در یک سال گذشته موجب عدم اطمینان اهالی بازار شده است توقف طولانی مدت نمادهای مطرح بازار بدون اعلام زمان بازگشایی است، به طوری که طی این مدت چندین نماد مطرح با توقف‌های ناگهانی و طولانی مواجه شده‌اند که منجر به بلوکه شدن سرمایه سهامداران این شرکت‌ها شده است و به طور قطع این توقف‌ها بر سایر نمادهای بازار نیز اثر منفی خواهد داشت. بنابراین بازگشایی نمادهایی که طی یک سال گذشته متوقف شده‌اند می‌تواند به جلب اطمینان اهالی بازار کمک کند، ضمن اینکه نباید فراموش کرد که نمادهای بورس مانند زنجیرهای به هم پیوسته هستند که بر یکدیگر اثر‌گذار هستند و بارها
این اثر‌گذاری نمادها بر یکدیگر به اثبات رسیده است.
ورود شاخص به امواج نزولی بلند‌مدت
اما سعید درخشانی از دیگر تحلیلگران بازار نیز معتقد است: شاخص بورس تهران یک سیکل صعودی را به اتمام رسانده و وارد امواج نزولی بلند مدت شده است، که سیکل صعودی بازار از سال ۷۰ شمسی شروع شده و در سال ۹۰ به اتمام رسیده است. وی خاطرنشان کرد: البته نظریه‌ای هم وجود دارد که احتمال پایان سیکل صعودی بازار را در سال ۸۴ مطرح می‌کند.
درخشانی در ادامه اظهار داشت: احتمال ریزش مجدد شاخص به زیر 24 هزار واحد نیز وجود دارد، اما بازار انرژی کافی برای شکست این سطح را در شرایط فعلی ندارد و برای شکست این سطح نیاز به انرژی بیشتری دارد.وی تصریح کرد: اخبار و تحولات پیرامونی فعلی بازار قبلا اثر خود را گذاشته‌اند و برای ریزش‌های بیشتر نیاز به اخبار به مراتب با تبعات سنگین‌تری است. درخشانی در ادامه با اشاره به سیگنال‌های آینده شاخص بورس اظهار داشت: مهمترین فاکتور فعلی شاخص نزولی بودن آن است؛ نزولی بودن به معنای عدم رشد بازار در طی امواج نزولی نیست.اما این نزول سرانجام به پایان خواهد رسید و روزهای مثبت پیش‌روی بازار خواهند آمد. درخشانی در ادامه افزود: در این شرایط خرید آرام و درصد منفی با دید بلند‌مدت بهترین گزینه است. وی خاطرنشان کرد: در موج صعودی بزرگ بازار که شاید بین 2 الی 4 سال با آن فاصله داشته باشیم تقریبا اکثر شرکت‌ها رشد خوبی را خواهند کرد.
مراقب حد ضرر خود باشید
این تحلیلگر تکنیکال مهمترین مقاومت‌های پیش‌روی شاخص را در محدوده 24400 و نیز 24700 دانست و گفت: احتمال دستیابی به سطح 24700 و حتی 25300 در این رشد وجود دارد. وی در ادامه افزود: همچنین مهمترین حمایت شاخص هم سطح 23600 تا 23700 محسوب می‌شود که شکست آن به معنای افت بیشتر بازار خواهد بود.
درخشانی در ادامه اظهاراتش با توصیه به سهامداران گفت: توصیه من به فعالان در این بازار رعایت حد ضرر به عنوان اولین اصل برای جلوگیری از ضرر بیشتر است؛ در بازارهای منفی بعضی مواقع فاکتورهای بنیادی نادیده گرفته می‌شوند و شاید مدت‌ها باز هم نادیده گرفته شوند، اما هدف در بازار کسب سود و بازدهی است و بنابراین حداقل باید از ضرر جلوگیری کرد. همچنین توجه به خطوط روند بلند‌مدت و نسبت‌های فیبو و موج شماری سهام می‌تواند راهگشای سهامداران در شکار برخی از فرصت‌ها برای بازدهی باشد، در واقع زمانی که سهمی را می‌خرید قیمت فروش خود را بدانید.
وی تاکید کرد: بهترین کار در روزهای فعلی بازار در کنار نوسان‌گیری جزئی از بازار، شناسایی و خرید سهام شرکت‌های خوب بازار با دید بلند‌مدت (5 سال به بالا) به خصوص برای شرکت‌های حقوقی است. درخشانی در ادامه افزود: در مورد شاخص کل همانطور که شکل زیر نشان می‌دهد؛ به نظر می‌رسد یک 5 موجی صعودی به اتمام رسیده باشد و بازار وارد امواج نزولی (کارکشن) شده باشد. شکست سطح 23600 هم می‌تواند به عنوان سیگنال فروش قطعی باشد و همچنین نزدیک شدن به سطح 25000 واحد باعث افزایش عرضه‌ها در بازار خواهد شد.
به این رشد شاخص خوش‌بین باشیم یا ...؟
در همین حال، یکی دیگر از تحلیلگران تکنیکی بازار سرمایه نیز معتقد است: روند غالب بازار نزولی است و رشد اخیر شاخص صرفا یک تصحیح قیمتی محسوب می‌شود. فرید هلالات در گفت‌وگو با خبرنگار ما افزود: با این همه وجود یک واگرایی مثبت در اسیلاتور شاخص قدرت نسبی احتمال تغییر جهت روند از نزولی به صعودی را تقویت می‌کند. البته این نکته را نیز باید مدنظر قرار داد که احتمال افت مجدد شاخص به زیر 24 هزار واحد نیز وجود دارد.
هلالات در ادامه اظهار داشت: حفره اخیر در ۲۳۷۶۰ واحد قرار دارد و چنانچه ریزش مزبور صورت گیرد که شکسته شدن آن اتفاق نزولی مهمی است، چراکه قیمت در این محدوده به خط روند بلند مدتی برخورد کرده و شکسته شدن سطح مذکور به معنی شکسته شدن خط روند حمایتی خواهد بود. به خصوص اینکه با افت به زیر ۲۳۰۰۰ واحد احتمال تشکیل یک بازار نزولی قدرتمند بالاتر خواهد رفت.
وی ادامه داد: در این صورت مهمترین حمایت 23760 و مهمترین مقاومت 24600 واحد است.
این تحلیلگر در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر توصیه‌‌های شما به عنوان یک تکنیکالیست به فعالان بازار سهام چیست؟ گفت: باتوجه به یک جهته بودن بازار نقدی سهام و کم حجم بودن بازار آتی سهام نمی توانم توصیه‌ای مبنی بر ماندن در بازار نقدی سهام داشته باشم.
ارسال نظر