گروه بورس- علیرضا باغانی: در شرایطی که همه بازارهای سرمایه‌گذاری و فعال در ایران طی 5 ماهه سپری شده از سال رشدهایی بعضا قابل اعتنا را به ثبت رسانده‌اند، بازار سهام ایران منفی‌ترین بازار سال 91 لقب گرفته است.

شاخص این بازار در ۵ ماهه افتی ۲/۶ درصدی را نشان می‌دهد، حال آنکه جو مناسب حاکم بر بازار در روزهای اخیر موجب ترمیم بخشی از این افت سنگین شده، به طوری که دیروز شاخص بورس تهران با رشد ۱۸۴ واحدی در کانال ۲۴ هزار و ۵۲۳ واحدی قرار گرفت تا بازدهی بازار سهام را به مرز منفی ۵ درصد تقلیل دهد.
کارشناسان و تحلیلگران معتقدند اگر اخبار خوش سیاسی تداوم پیدا کند و از اجلاس سران غیرمتعهدها در تهران نیز خبرهای مثبت و امیدوارکننده‌ای حاصل شود، این انتظار غیرمنطقی نیست که زیان سرمایه‌گذاران بورس در هفته‌های پیش‌رو کاملا جبران شود.بازاری که در حال حاضر ارزش 111 هزار و 166 میلیارد تومانی را تجربه می‌کند.
گروه‌ها از شاخص جلو زدند
اما در این مدت در حالی که شاخص بورس بازدهی منفی 2/6 درصدی را به ثبت رساند که شاهد بازدهی بسیار بالاتر بسیاری از گروه‌ها به نسبت شاخص بودیم.
محسن نظری کارشناس بازار سرمایه ضمن تشریح وضعیت گروه‌های مختلف بورس تهران در ۱۵۵ روز سپری شده از سال تا پایان مردادماه گفت: در این مدت گروه زراعت که تک سهم مگسال را در خود جای داده است، با رشد ۴/۶۹ درصدی بیشترین بازدهی را از ابتدای سال جاری تاکنون نصیب خود کرد. مگسالی که گزارش ۳ ماهه بسیار عالی را به بازار اعلام کرده و به دلیل رشد بالای قیمت شیر با روند رو به رشد سودآوری خوبی مواجه شده است و به نظر می‌رسد این بازدهی مثبت کماکان ادامه پیدا کند. اما در پله دوم بهترین بازدهی ۵ ماهه ابتدایی سال ۹۱، شاهد بازدهی ۶/۲۲ درصدی گروه لاستیک بودیم. گروهی که به دلیل افزایش نرخ محصولات لاستیکی در چند ماه اخیر و روند رو به رشد سودآوری بارشد قیمتی و بازدهی خوبی همراه شد.
وی با اشاره به رتبه سوم گروه حمل‌ونقل در بازار سهام ایران گفت: این گروه همچنان به دلیل رشد قیمت لیدر آنها یعنی کشیترانی، در ماه‌های ابتدایی سال جاری با بازدهی مثبت و خوبی همراه شده است.
نظری با معرفی منفی‌ترین گروه‌های ۵ ماه سپری شده از سال ۹۱ گفت: گروه زغال‌سنگ با بیشترین بازدهی منفی صدر‌نشین بیشترین بازدهی منفی از ابتدای سال شد، تا جایی که این گروه که تک سهم زغال‌سنگ نگین طبس را در خود جای داده است، همچنان به دلیل افت شدید قیمتی با بازدهی منفی شدیدی همراه شده است.
افزون بر این، پله دوم بیشترین بازدهی منفی به گروه ابزار پزشکی اختصاص یافته است، شاخصی که تک‌سهم کنتور‌سازی در آن قرار دارد، سهمی که پس از تعدیل منفی سود سال 90 با افت قیمتی شدیدی همراه شده و همین افت قیمتی باعث شد تا شاخص ابزار پزشکی با کاهش قابل توجهی شود.
اما قندی‌ها هم با دو پله ارتقا از رتبه اول بیشترین بازدهی منفی، در این پروسه زمانی به رتبه سوم رسیدند. در این شرایط به نظر می‌رسد طی ماه‌های آتی با توجه به روند صعودی قندی‌ها، این گروه بالاخره از پله‌های بیشترین بازدهی منفی خارج شود.
بازارهای سرمایه‌گذاری چگونه بودند؟
در ۵ ماه سپری شده از سال جاری سرمایه‌گذاران شاهد تغییرات اساسی در بازدهی بازارهای مختلف بودند. بررسی عملکرد بازارهای سرمایه‌گذاری در ۵ ماه سپری شده از سال جاری از صدرنشینی بازار ارز حکایت دارد، تا جایی که قیمت هزار و ۸۸۵ تومانی دلار در آخر سال ۹۰ در پایان مردادماه سال جاری به سطح ۲ هزار و ۱۳۰ تومان رسید که معادل رشد ۱۳ درصدی است. بر این اساس باز هم دلار، این ارز سرکش به یکه‌تازی خود ادامه داد تا همچنان بخش عمده‌ای از توجهات را به خود جلب کند. هرچند در این خصوص تلاش‌هایی برای مهار دلار انجام شده که امیدواریم نتیجه‌بخش باشد. کمی آن طرف‌تر یورو که ارز رایج اروپایی‌ها محسوب می‌شود، در این پروسه تنها رشد قیمت ۶/۵ درصدی را تجربه کرده است.
روایت آماری از بازار یورو حاکی از آن است که قیمت 2 هزار و 500 تومانی این ارز پس از گذشت 5 ماه به 2 هزار و 640 تومان رسیده است.
اما باز هم نتوانسته به پای رقیب دیرین خود یعنی دلار برسد.
رقابت سپرده بانکی با دلار
بعد از بازار ارز در ۵ ماه سپری شده از سال سپرده ۲۰ درصدی بانکی به عنوان پرطرفدارترین بازار سرمایه‌گذاری شناخته شده است، چراکه با احتساب سود سالانه ۲۰ درصد اوراق مشارکت و سپرده بانکی، عایدی ۵ ماهه این ابزار مالی چه در سیستم بانکی و چه در بازار سرمایه ۳/۸ درصد برآورد می‌شود. البته یادآوری این نکته ضروری است که اغلب اوراق مشارکت و صکوک منتشره در فرابورس دارای نرخ جریمه و کارمزد نیست و از این حیث برای سرمایه‌گذاری جذاب‌تر به شمار می‌رود.
افزون بر این، هرچند در سال 91 هنوز آمار رسمی و قابل اتکایی از رشد قیمت مسکن منتشر نشده، اما شواهد موجود از رشد دست‌کم 10 تا 15 درصدی این بازار در ماه‌های سپری شده از سال حکایت دارد.
در همین حال بازار طلا و سکه نیز رشدهای قابل توجهی را طی پروسه ۵ ماهه به ثبت رسانده‌اند. در این بین بیشترین رشد قیمت از آن طلای ۱۸ عیار ایرانی است که قیمت هر گرم آن در پایان مردادماه به ۸۱ هزار و ۲۵۹ تومان رسید و ۷۴/۵ درصد رشد را به ثبت رساند.حال آنکه سکه ۷۷۰ هزار تومانی اسفند ۹۰ نیز در پایان پنجمین ماه سال به ۷۹۵ هزار تومان رسید و تنها ۲۵/۳ درصد افزایش قیمت را از خود نشان داد. در شرایطی که سکه طرح قدیم نیز در این مدت رشد ۹۷/۲ درصدی را شاهد بوده است. اما جالب اینکه در ۵ ماه سپری شده از سال میانگین قیمت هر اونس طلا کاهش را نشان می‌دهد و قیمت آن در این پروسه ۲/۱ درصد افت را تجربه کرده است.
در فرابورس چه گذشت؟
چهره بازار فرابورس نیز در ۵ ماهه نخست سال جاری حکایت از رشد معاملات در این بازار دارد، به طوری که در دوره مزبور ارزش کل معاملات فرابورس با جابه‌جایی بیش از ۱۱ میلیارد و ۶۳۱ میلیون برگه اوراق بهادار به سه هزار و ۴۵۰ میلیارد تومان رسیده است که درمقایسه با مدت مشابه سال قبل از رشد ۸۰ درصدی در حجم و ۱۰ درصدی در ارزش معاملات برخوردار شده است.
همچنین 735 میلیارد تومان از این رقم مربوط به ارزش معاملات مردادماه فرابورس بوده است، به طوری که این بازار پنجمین ماه سال را با جابه‌جایی دو میلیارد و 577 میلیون برگه اوراق بهادار به ارزش 735 میلیارد تومان سپری کرده است.
در همین حال در جزئیات معاملات ۵ ماهه نخست سال مشاهده می‌شود که بازار ابزارهای نوین مالی به‌رغم معاملات کم‌حجم خود، بیشترین ارزش معاملات را کسب کرده و با معاملات یک هزار و ۱۵۴ میلیارد تومانی خود حدود نیمی از ارزش کل معاملات فرابورس را تشکیل داده است.
بازار سوم نیز در این مدت با جابه‌جایی 5 میلیارد سهم به ارزش 908 میلیارد تومان در رتبه دوم قرار گرفت. در این دوره بازارهای دوم و اول فرابورس نیز هر کدام به ترتیب مبادلات 752 و 518 میلیارد تومانی را به ثبت رسانده و در رتبه‌های سوم و چهارم قرار گرفتند.بازار پایه نیز تا پایان مردادماه شاهد دادوستد 929 میلیون سهم به ارزش 116 میلیارد تومان بوده است.در جزئیات معاملات مردادماه فرابورس نیز مشاهده می‌شود که بازار دوم بیشترین نقش را در مجموع معاملات داشته است، به طوری که با جابه‌جایی یک میلیارد و 368 میلیون سهمی خود ارزشی معادل 253 میلیارد تومان کسب کرده و بدین ترتیب در صدر دیگر بازارها قرار گرفت. به نظر می‌رسد معاملات پرحجم ذوب‌آهن در رشد مبادلات این بازار بی‌تاثیر نبوده است.بازار ابزارهای نوین مالی نیز هرچند از نظر حجم معاملات در پایین‌ترین رتبه قرار گرفت، اما از منظر ارزشی مبادلات چشمگیری داشت؛ به طوری که مردادماه را با خرید و فروش اوراق به ارزش 296 میلیارد و 750 میلیون تومانی پشت سر گذاشت.بازارهای اول و پایه نیز هر کدام به ترتیب معاملات 134 میلیارد تومانی و 8/3 میلیارد تومانی را به ثبت رسانده و در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.