گروه بورس- علیرضا باغانی: «توصیه‌های مهم بالاترین مقام اقتصادی به سرمایه‌گذاران بازار سکه و بورس»، «هدف‌گذاری تحقق رشد اقتصادی ۸درصدی تا پایان برنامه پنجم و رسیدن به تورم ۱ رقمی»، «هدف‌گذاری ۴۰ هزار میلیارد تومانی تامین مالی در بازار سرمایه»، «تبیین مزایای تامین مالی از طریق اوراق مشارکت» و «طلایی خواندن وضعیت کنونی» بورس از سوی بالاترین مقام اجرایی بازار سرمایه» مهم‌ترین خبرهای مطرح شده در همایش فرصت‌های تامین مالی در بورس بود. به گزارش دنیای اقتصاد، روزگذشته نهاد اجرایی بازار سرمایه همایشی تخصصی با موضوع فرصت‌های تامین مالی در بورس برگزار کرد تا در آستانه برگزاری فصل مجامع شرکت‌های بورسی، اهمیت تقسیم سود حداکثری شرکت‌ها، افزایش سرمایه و مزایای تامین مالی از طریق اوراق مشارکت، به شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، گوشزد شود.

اما در کنار هدف‌گذاری اصلی این همایش، شرکت‌کنندگان در این رویداد تخصصی با توجه به شروع توفانی بورس در سال ۹۰ و ثبت بازدهی ۷/۱۳ درصدی در نخستین ماه سال و به دنبال آن نزول قیمت سهام شرکت‌ها در بورس طی روزهای نخست اردیبهشت ماه و افت یک درصدی بازدهی بورس و همچنین رشد حباب گونه قیمت سکه در روزهای گذشته، در انتظار اعلام نظر مقامات‌ عالی رتبه اقتصادی و بازار سرمایه کشور در شرایط فعلی بودند. در این حال، سخنگوی اقتصادی دولت همزمان با افت ۲۷۸ واحدی شاخص در روزگذشته و مجموعا افت ۲۲۰ واحدی شاخص از ابتدای اردیبهشت تاکنون بخشی از اظهارات خود را به وضعیت کنونی بورس اختصاص داد و تصریح کرد: فعالان اقتصادی برای سرمایه‌گذاری موفق در بازارهای سهام و حتی سکه و طلا نباید به هیچ عنوان تحت تاثیر صف‌های خرید و فروش و جو روانی قرار گیرند و براساس این جو تصمیم‌گیری کنند، بلکه سرمایه‌گذاری در این بازارها نیازمند مطالعه دقیق همه‌جانبه و نگاه بلندمدت است.

سید شمس‌الدین حسینی در جمع فعالان اقتصادی و بازار سرمایه با اشاره به وضعیت کنونی بازارهای سهام و سکه گفت: هیجان در بازارهای مالی یک عارضه به شمار می‌رود و سرمایه‌گذاران نباید دچار این عارضه شده و از ابتلای به آن باید پرهیز شود، چراکه اگر سرمایه‌گذاران و اغلب سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای تحت تاثیر جو روانی و هیجانات بازار قرار گیرند، بازنده خواهند بود و تنها کاری که برای آنها می‌توان انجام داد، دلسوزی است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی با ذکر این نکته که حق هر سرمایه‌گذار است که به دنبال سود باشد، تاکید کرد: سرمایه‌گذاری باید با مطالعه صورت گیرد و سرمایه‌گذاران بهتر است که پس از مشورت با خبرگان و کارشناسان وارد بازار شوند.وی گفت اگر GDP کشور را با بازار سرمایه درنظر بگیریم جای رشد در بازار سرمایه وجود دارد و من اعتقاد ندارم که بازار سرمایه دچار حباب شده است.

در انتظار رشد اقتصادی ۸ درصدی

وزیر امور اقتصادی و دارایی در ادامه اظهاراتش با بیان اینکه تحول درنظام تامین مالی یکی از بالاترین اولویت‌های اقتصاد برای دستیابی به رشد ۸ درصدی برنامه پنجم توسعه است، افزود: با وجود اینکه رشد ۸ درصدی برای اقتصاد کشور در برنامه پنجم توسعه هدف‌گذاری شده، اما رشد اقتصادی ایران به طور متوسط در سال‌های گذشته ۴ تا ۵ درصد بوده است.

وی اظهار داشت: در برنامه پنجم توسعه، رشد اقتصادی ۸ درصدی، نرخ بیکاری ۷ درصد و تورم یک رقمی پیش‌بینی شده که تحقق این اهداف کلان در دسترس ظرفیت‌های اقتصاد ایران است، اما این امر نیازمند ملزومات و ملاحظاتی است.

سخنگوی اقتصادی دولت دهم با بیان اینکه در مجموعه اولویت‌های اقتصادی کشور، ارتقای نظام تامین مالی جایگاه ویژه ای دارد، افزود: بدون تحول در نظام مالی کشور بسیاری از اهداف و آرمان‌ها محقق نمی‌شود.

حسینی با بیان اینکه رشد اقتصادی از سه منبع سرمایه، نیروی کار و بهره‌وری به دست می‌آید، گفت: مطالعات معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری و معاونت اقتصادی وزارت اقتصاد در تدوین برنامه پنجم توسعه نشان می‌دهد که برای دستیابی به رشد ۸ درصدی باید ۴/۴ واحد درصد از طریق محل سرمایه، ۲/۱ واحد درصد از محل نیروی کار و ۴/۲ واحد درصد از محل بهره‌وری تامین شود.

وی با بیان ذکر این نکته که انباشت سرمایه و تامین مالی می‌تواند ۵۵ درصد از بار رشد ۸ درصدی اقتصاد را بر دوش بکشد، افزود: بدون سرمایه‌گذاری نمی‌توان شاهد افزایش اشتغال و کاهش نرخ بیکاری بود.

حسینی تصریح کرد: برای رسیدن به رشد ۸ درصدی در اقتصاد با این فرض که بهره‌وری ۴/۲ درصد محقق شود، سالانه به ۲۴۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی نیازداریم و اگر رشد بهره‌وری در سطح ۶/۱ درصد باشد، نیازمند افزایش سرمایه و تامین مالی ۳۰۰ هزار میلیارد تومان در سال هستیم .

تامین مالی در ایران

وی ادامه داد: از طریق بازار سرمایه ایران۱۵۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی صورت گرفته که ۲۶ هزار میلیارد تومان آن با جذب منابع داخلی، سه هزار میلیارد تومان جذب سرمایه‌های خارجی در ۱۱ ماهه سال ۸۹ و ۲۴ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری دولت بوده است که مجموع حجم تامین مالی سال گذشته کشور ۱۵۰ هزار میلیارد تومان بوده است.

حسینی با تاکید بر اینکه شکاف تامین مالی باید پر شود، افزود: باید میزان و حجم تجهیز منابع مالی در کشور ارتقا یابد، این در حالی است که به صورت سنتی نگاه‌ها در این بخش معطوف به بانک‌ها بوده است. وی با بیان اینکه نسبت مانده تسهیلات به مانده سپرده‌ها به حدود یک درصد رسیده است، در حالی که بانک‌ها باید ۱۵ درصد منابع خود را به عنوان سپرده قانونی نزد بانک مرکزی تودیع کنند، تصریح کرد: سیستم بانکی در شرایط فعلی در ظرفیت کامل در بخش اعطای تسهیلات قرار دارد.

حسینی به رشد ۵۳ درصدی ارزش معاملات بازار سرمایه در سال گذشته اشاره کرد و افزود: حجم معاملات کل بازار سرمایه در سال ۸۹ به ۴۲ هزار میلیارد تومان رسید. به گفته وزیر امور اقتصادی و دارایی در فاصله سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ نسبت معاملات بازار سرمایه به GNP (تولید ناخالص ملی) به حدود ۴ درصد رسیده بود، این درحالی است که این نسبت در کشورهایی مانند ترکیه و مالزی ۴۰درصد بوده است.

ظرفیت خالی برای تامین مالی

وی با اشاره به این که در بازار برای تامین مالی ظرفیت کافی است سرمایه در بخش تامین مالی ظرفیت خالی بسیاری وجود دارد، افزود: برای افزایش سرمایه بانک‌های دولتی امسال تلاش خواهیم کرد و سیاست کاهش معوقات بانکی و ساماندهی دارایی‌های بانک‌ها ادامه می‌یابد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی با تاکید بر اینکه نگاه کلی بر طراحی، بازسازی و ارتقای نظام تامین مالی کشور به صورت یکپارچه است، افزود: بازار پول، سرمایه، بیمه، بودجه عمومی، تامین مالی خارجی و حتی تامین مالی بنگاه‌ها از منابع مالی درونی را به صورت یکپارچه دنبال خواهیم کرد.

وی از تشکیل کمیته ارتقای تامین مالی در وزارت اقتصاد به منظور یکپارچگی نهادهای تامین مالی خبر داد و افزود: بسته پولی سال ۹۰ نظام بانکی به صراحت رابطه بین بازار پول و سرمایه را در عرضه اوراق مشارکت تعریف کرده است.

هدف‌گذاری ۴۰ هزار میلیارد تومانی برای بورس

در این همایش، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در اظهاراتی با اشاره به نقش مهم بازار سرمایه در تامین مالی گفت: سال گذشته بازار سرمایه ۲۶ هزار میلیارد تومان منابع مالی برای بنگاه‌های اقتصادی جذب کرد و براساس برنامه‌ریزی امسال سازمان بورس و اوراق بهادار، مقرر شده تا این رقم به ۴۰ هزار میلیارد تومان برسد.

علی صالح‌آبادی افزود: تامین مالی از موضوعات کلیدی برای توسعه و رشد اقتصادی کشور است و این امر بر هیچ‌کسی پوشیده نیست.

در حالی که برخی از بازارها پایه‌ای هستند و بازار سرمایه نیز نقش اصلی را در تامین مالی شرکت‌ها بر عهده دارد. صالح‌آبادی با بیان آن که در ایران نظام بانکی و بازار سرمایه توامان در تامین مالی نقش دارند، اظهار داشت: این در حالی است که بازار سرمایه کشور نقش پررنگ‌تری را برای این امر ایفا خواهد کرد. سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، آزاد‌سازی و حضور بخش خصوصی در اقتصاد را به همراه داشت که منجر به ورود بخش خصوصی به سودآوری و سرمایه‌گذاری شد.

وی ادامه داد: هر چند که بحث واگذاری سهام از اهمیت ویژه‌ای در ذهن فعالان برخوردار است، اما آزادسازی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

صالح‌آبادی ابراز داشت: بر همین اساس، دولت اجازه سرمایه‌گذاری در برخی از بخش‌ها نظیر فولاد و بسیاری از بخش‌ها را ندارد و باید بر همین اساس بخش خصوصی در این بخش‌ها وارد شده و سرمایه‌گذاری کند. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به تفاوت بازار پول و سرمایه نیز گفت: بازار سرمایه با انتشار اوراق بهادار و بازار پول با سپرده‌ها تامین مالی انجام می‌شود اما براساس سیاست‌های دولت قرار است بازار سرمایه نقش کلیدی در این بخش داشته باشد.

وی ادامه داد: زیر ساخت‌های مناسبی در بازار سرمایه در سال‌های گذشته ایجاد شده، ضمن آنکه از فناوری‌های روز دنیا نیز در بازار ایجاد و نقد شوندگی نیز بهبود یافته است.

از بورس ۸۵ تا بورس ۹۰

صالح‌آبادی با مقایسه وضعیت از بورس ۸۵ تا بورس ۹۰ بازار سرمایه در سال‌های ۸۵ تا ۹۰، گفت: حجم معاملات در سال ۸۵ حدود پنج هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان بوده که این رقم در ابتدای سال ۹۰ در بورس و فرابورس به حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

وی به تامین مالی از طریق بازار سرمایه اشاره کرد و افزود: در سال ۸۹ بورس معادل ۱۲ هزار میلیارد تومان در تامین مالی نقش داشته است که از این میان تامین مالی از طریق تاسیس شرکت ۷۳۷ میلیارد تومان، از طریق افزایش سرمایه ۹ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان، اوراق مشارکت هزار و ۴۵۰ میلیارد تومان و اوراق اجاره ۳۰ میلیارد تومان بوده است.

وی با بیان اینکه بازار ثانویه در تامین مالی نقش موثری ایفا کرده است،‌ گفت: سال گذشته از طریق عرضه‌های دولتی و عرضه سایر بخش‌ها پنج هزار میلیارد تومان تامین مالی صورت گرفت و در بازار سوم فرابورس حدود هزار و ۷۷۰ میلیارد تومان و در بورس کالا هفت هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان تامین مالی کوتاه مدت صورت گرفت.

به گفته صالح‌آبادی، هفت هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان تامین مالی کوتاه مدت و ۱۴ هزار میلیارد تومان در بازار فرابورس تامین مالی انجام شده که این میزان باید به ۴۰ هزار میلیارد تومان باید افزایش یابد.

صالح‌آبادی گفت: پیش‌بینی می‌شود در سال ۹۰ میزان تامین مالی از طریق بازار سرمایه به ۴۰ هزار میلیارد تومان و در بازار اولیه به ۲۰ هزار میلیارد تومان ارتقا پیدا کند.

به گفته صالح‌آبادی شرکت‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های هلدینگ که پروژه‌های نیمه‌تمام و طرح‌های سودآوری دارند می‌توانند در شرایط رونق بازار با فروش سهام تامین مالی انجام دهند.

فرصت طلایی بورس

بنابر این گزارش، مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار نیز در آیین گشایش همایش تخصصی فرصت‌های تامین مالی برای ناشران پذیرفته شده در بورس تهران، از بالا بودن میزان سود تقسیمی شرکت‌ها و بنگاه‌ها خبر داد و گفت: براساس آمارها، بالاترین سود تقسیمی در شرکت‌های کشور انجام می‌شود که این امر مانع توسعه بیشتر شرکت‌ها می‌شود.

حسن قالیباف اصل ادامه داد: وظیفه مدیران، توسعه شرکت‌ها براساس منابع داخلی است، به همین منظور، مدیران باید علاوه بر تدوین سیاست تقسیم سود، میزان ارزش افزوده را هم افزایش دهند تا سهامداران نیز به افزایش سود انباشته در شرکت‌ها علاقه‌مند شوند.

وی تصریح کرد: در این صورت، با بزرگ‌شدن شرکت‌ها، اقتصاد کشور نیز توسعه می‌یابد.

قالیباف با اشاره به ضرورت توجه به ابزار بدهی و اوراق قرضه، ابراز داشت: بهره‌گیری از این ابزار در دنیا مورد توجه قرار دارد و شرکت‌ها در ایران نیز می‌توانند برای تامین مالی خود از این موضوع استفاده کنند.

وی با اشاره به اینکه نسبت بازار بدهی به تولید ناخالص داخلی در دنیا حدود یک درصد است، گفت: این رقم در ایران حدود صفر است. مدیرعامل شرکت بورس با بیان این که شرکت‌ها می‌توانند از ابزار بدهی اسلامی و اوراق مشارکت برای تامین مالی استفاده کنند، تصریح کرد: براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، طی سال جاری، ۱۵ ابزار اوراق و دو صکوک در بازار منتشر می‌شود. وی با اشاره به نقش بازار سرمایه در تامین مالی شرکت‌ها اظهار داشت: وضعیت تامین مالی از طریق بورس افزایش یافته به طوری که در سال گذشته چهار هزار میلیارد تومان تامین مالی از طریق این بازار انجام شد، که این رقم در سال ۸۸ تنها حدود هزار میلیارد تومان بود. قالیباف تاکید کرد: با وجود پیشرفت‌های انجام شده، هنوز هم برای تامین مالی شرکت‌ها، در مقایسه با متوسط‌های جهانی فاصله زیادی داریم، زیرا این رقم در ایران حدود پنج درصد و در دنیا ۱۵ تا ۲۰ درصد است. وی کاهش هزینه تامین مالی را از مزایای انجام این امر از طریق بورس عنوان کرد و گفت: در صورتی که شرکت‌ها خواستار توسعه باشند، باید توجه ویژه‌ای به تامین مالی داشته باشند که البته وجود سود انباشته در شرکت برای این امر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. قالیباف تصریح کرد: هرچند بنگاه‌های اقتصادی برای سرمایه‌گذاری‌ها، کمتر از منابع داخلی استفاده می‌کنند، اما در دنیا عمده تامین مالی از طریق سود انباشته انجام می‌شود. مدیرعامل شرکت فرابورس دلایل عدم انتشار و توسعه اوراق مشارکت در ایران را اعلام کرد.

دلایل عدم توسعه اوراق مشارکت در ایران

به گزارش فارس، مصطفی امیدقائمی در جریان برگزاری میزگردی در همایش فرصت‌های تامین مالی در پاسخ به این سوال که چرا بنگاه‌های اقتصادی از انتشار اوراق مشارکت استقبال نکرده‌اند، اظهار داشت: درحالی شرکت‌ها برای تامین مالی از طریق بانک‌ها با همدیگر رقابت می‌کنند که در فرآیند اوراق مشارکت بنگاه‌ها باید یک ضامن بانکی برای بازپرداخت اصل و سود اوراق مشارکت داشته باشند و از طرفی دیگر اقدام به پیدا کردن مشتری برای فروش این اوراق کنند. وی ادامه داد: علاوه بر این فرآیند انتشار اوراق مشارکت کمی طولانی‌تر و پیچیده‌تر و با گرفتاری‌های بیشتری برای ناشران است به همین دلیل ناشران ترجیح می‌دهند از طریق بانک‌ها تامین مالی کنند. ضمن اینکه بنگاه‌ها با انتشار اوراق مشارکت با جمع کثیری مواجه می‌شوند اما در تامین مالی از طریق بانک فقط با یک مجموعه سروکار دارند.

ترکیب تامین مالی شرکت‌ها در ایران و دنیا

همچنین مدیرعامل شرکت تامین سرمایه امین گفت: ترکیب تامین مالی شرکت‌ها نشان می‌دهد۲۰ درصد از طریق سهام،۴۰ درصد از طریق انواع وام و تسهیلات و ۴۰درصد دیگر هم از طریق ابزار بدهی انجام می‌شود. به گزارش فارس، محمد آرام در جریان برگزاری میزگردی در همایش فرصت‌های تامین مالی با اشاره به سوره یوسف در قرآن کریم که در آن حضرت یوسف به دلیل دانا بودن سرپرست خزانه‌های مصر معرفی شده بود، اظهار کرد: با بررسی این سوره مشخص می‌شود حضرت یوسف پدر تامین مالی در پایه اوراق بهادار از طریق تبدیل گندم بوده است. وی ادامه داد: ترکیب تامین مالی شرکت‌ها نشان می‌دهد۲۰ درصد از طریق سهام، ۴۰ درصد از طریق انواع وام و تسهیلات و ۴۰درصد دیگر هم از طریق ابزار بدهی انجام می‌شود که در ایران ۶۰ درصد از تامین مالی به وسیله سهام بوده که برخلاف سهم ۶ درصدی آن در دنیا است. همچنین ۸۰ درصد از تامین مالی شرکت‌ها در دنیا از طریق اوراق بهادار انجام می‌شود. مدیرعامل شرکت تامین سرمایه امین با اشاره به حجم انتشار اوراق بهادار بین‌المللی اظهار داشت: سالانه عرضه اوراق قرضه و باند در دنیا ۵ تریلیون دلار سهام و همچنین عرضه اولیه یک تریلیون دلار محاسبه شده است. این در حالی است که صکوک در سال ۲۰۱۰ حدود ۵۰ میلیارد دلار عرضه جدید بوده که با حجم تجمیعی به ۸۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. آرام با بیان اینکه در آمریکا سالانه ۱۲ تریلیون دلار برای تامین مالی و ۳ هزار میلیارد دلار اوراق باند منتشر می‌شود، ادامه داد: برخی مختصات نشان می‌دهند اوراق بهادار در انتقال ریسک سهمی حدود ۷۰۰ تریلیون دلاری دارد که نسبت به تولید ناخالص داخلی دنیا ۱۰مرتبه است. به عبارتی دیگر در برابر وجود سرمایه فیزیکی ۷۰۰ تریلیون دلاری در دنیا ارزش دارایی‌های مالی ۷۰۰ تریلیون دلار است. به گفته وی عرضه اوراق بهادار در ایران سالانه ۸ تا ۹ درصد نسبت به تولید ناخالص داخلی است که در دنیا این نوع اوراق بهادار با دیدگاه بلندمدت وجود دارد. این مقام مسوول با اشاره به اینکه یکی از راهکارهای توسعه اقتصاد، توسعه نظام مالی است و کشورهای توسعه یافته باید از این امکان استفاده کنند، ادامه داد: در ایران مرجع صدور اوراق بهادار سازمان بورس است که عملا هر نوع اوراق باید با دریافت صدور از این سازمان انجام شود اما برخی اوراق بهادار مانندگواهی سپرده عام و خاص و اوراق مشارکت ارزی، دولتی و شهرداری‌ها توسط بانک مرکزی انجام می‌شود که در سال گذشته حدود ۷۵/۳ هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت، ۴ هزار میلیارد تومان گواهی سپرده عام و ۸۰ هزار میلیارد تومان سپرده خاص و در مجموع ۸/۷ هزار میلیارد تومان مجوز انتشار این اوراق از سوی بانک مرکزی صادر شده است.