«دنیای اقتصاد» منتشر کرد
کارنامه پذیرش و عرضه‌های اولیه «بورس» در سال ۸۹
گروه بورس - علیرضا باغانی: شرکت بورس اوراق بهادار تهران آخرین وضعیت شرکت‌های در شرف پذیرش و شرکت‌های در آستانه ورود به بازار سرمایه را تشریح کرد. مقام اجرایی بازار سرمایه در گزارشی رسمی عملکرد پذیرش اوراق بهادار در سال ۸۹ را شرح داده و دلایل عدم ورود برخی از شرکت‌ها و بنگاه‌های دولتی را هم به بورس اعلام کرده است.
در این گزارش به عرضه سهام ۵ شرکت در بورس اشاره شده است و این تعداد اندک بنگاه دولتی و غیردولتی در حالی طی ۳۶۵ روز سال ۸۹ در بورس پذیرش شده‌اند که بازار نوپای فرابورس شاهد پذیرش ۱۰ شرکت بود و در مهم‌ترین اقدام شرکت ۱۰ هزار میلیارد تومانی همراه اول در این بازار پذیرش شد.
با این حال، بورس اوراق بهادار با اینکه در سال ۸۹ تنها سهام ۵ شرکت را توانست پذیرش کند، اما به دلیل ارزندگی همین عرضه‌ها ارزش بازار ۱۱۰ میلیارد دلاری را در پایان این سال ثبت کرد.
اما با اینکه تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس طی سال گذشته کم بود، اما می‌توان این عرضه‌ها را کلیدی و مهم توصیف کرد و بخشی از رونق بازار طی این سال که به بازدهی ۸۵ درصدی این بازار منجر شد را نیز به این عرضه‌ها که اغلب اصل چهل و چهاری بود، نسبت داد.
در بخش عرضه اصل چهل و چهاری، بورس شاهد ورود سومین بیمه دولتی به بازار بود، ولی عرضه‌ای متفاوت با دو عرضه اولیه بیمه‌های البرز و آسیا در بورس.
عرضه‌ای که طی آن هر سهم بیمه دانا با نرخ ۲۶ هزار و ۱۰۴ ریال در بورس تهران در تاریخ ۲۶ مردادماه سال ۸۹ کشف قیمت شد، اما به‌رغم عبور قیمت این سهم از مرز ۲۷ هزار ریالی پس از عرضه، در نهایت سهام این بیمه دولتی به دلیل اعتقاد بازیگران بازار مبنی‌بر گران بودن کشف قیمت صورت گرفته، سهام این شرکت ۳ روز پس از عرضه اولیه به نرخ ۲۶ هزار و ۲۰ ریال که پایین‌تر از نرخ عرضه اولیه صورت گرفته بود، رسید و در روزهای بعد نیز ۵ میلیون سهم عرضه شده شرکت به دلیل عدم رغبت بازار به این نماد، سیر نزولی در پیش گرفت تا جایی که در ۲۱ شهریور ۸۹، سهام دانا قیمت زیر ۲ هزار تومان که ۶۰۰ تومان پایین‌تر از عرضه اولیه بود را نیز تجربه کرد.
حال با گذشت حدود ۸ ماه از ورود بیمه دانا به بورس تهران، سهام این شرکت با تجربه نرخ ۱۳ هزار و ۲۱۰ ریالی، بازدهی منفی حدود ۴۹ درصدی به سهامداران خود داده است.
نماد این شرکت ۱۰ میلیارد تومانی از چهارم اسفند ۸۹ به دلیل تعدیل پیش‌بینی سود متوقف شده است.
دومین عرضه اولیه بورس تهران در سال ۸۹ نیز مربوط به پست‌بانک ایران بود. سهامی که در یازدهم آبان۸۹، به صورت غیرمنتظره‌ای وارد بورس تهران شد، آن هم در شرایطی که برخلاف عرضه رایج در بازار سهام، این شرکت بدون برگزاری مراسم معارفه و عدم‌تکمیل اطلاعات به بورس تهران آمد.
افزون‌بر این، گزارش ۶ ماهه شرکت هم که یکی از الزامات پذیرش شرکت‌ها در بورس است، تنها ساعتی قبل از عرضه اولیه در سایت کدال درج شد.
همه این اتفاقات که از عجله بورس برای عرضه سهام پست‌بانک حکایت داشت، در نهایت در روز یازدهم آبان‌ماه به نتیجه رسید و سهام این شرکت با قیمت دو هزار و ۳۰۲ ریال در بورس عرضه شد. عرضه «وپست» پس از بانک صادرات، تجارت و ملت، به عنوان آخرین بانک دولتی از دو منظر قابل بررسی است.
نخست اینکه سهام این شرکت بدون ارزشگذاری و بررسی دقیق با قیمت ۲۳۰ تومانی وارد بورس تهران شد که دلیل این عرضه توام با عجله فراوان را هم می‌توان در حاشیه‌های مدیریتی این بانک ۵۶ میلیارد تومانی جست‌و‌جو کرد. از یک سو گفته می‌شود، وزارت ارتباطات تمایلی به از دست دادن پست‌بانک نداشته و موافق عرضه نبوده است و از سویی دیگر هم وزارت اقتصاد به عنوان مجمع این بانک، سهام این شرکت را به سرعت در بورس عرضه کرد تا هم از برنامه واگذاری‌ها عقب نماند و هم در عمل احتمال تعویق واگذاری این بانک را خنثی کند.
برآیند این رخدادها نیز موجب شد تا در کشمکش‌های داخلی، مدیرعامل منصوب به وزارت اقتصاد در پست‌بانک شبانه برکنار شود و وزارت ارتباطات با دریافت مصوبه‌ای از دولت با این مضمون که غیر از ۵ درصد سهام واگذار شده در بورس و ۲۵ درصد سهام متعلق به سهام عدالت، واگذاری سهام این بانک تا سال ۹۳ متوقف شود و وزیر ارتباطات هم به عنوان رییس مجمع پست‌بانک ایفای نقش کند، توانست اداره «وپست» ۵۶ میلیارد تومانی را در دست گیرد و از این منظر همواره سهام پست‌بانک به لحاظ مدیریتی با ابهام مواجه بوده و سهامداران آن در مورد تحولات آن دست به عصا حرکت کرده‌اند.
در منظر دوم عرضه سهام پست‌بانک با قیمت ۲۳۰ تومانی برای خرید بسیار جذاب بود و اساسا بازار تصور می‌کرد این عرضه در این قیمت برای خرید بسیار جذاب است. ضمن اینکه تعداد سهام عرضه‌شده ۶۴ میلیون سهم و نسبت به کشش و تقاضای بازار، بسیار اندک بود.
در پس همین اعتقادها، سهام پست‌بانک ظرف تنها دو ماه یعنی در یازدهم دی ۸۹، ۲۷۷ درصد بازدهی را ثبت کرد و قیمت ۶ هزار و ۳۸۲ ریال را شاهد بود. در این شرایط بود که مدیرعامل منصوب وزارت ارتباطات در بانک از ارزش ذاتی دو هزار تومانی سهام پست‌بانک سخن گفت و از عرضه اولیه سهام این شرکت با قیمت ارزان انتقاد کرد و این بانک را در آستانه تحولات بزرگی مثل افزایش سرمایه ۸۰۰ درصدی عنوان کرد.
در پی این تحولات و اظهارنظرها، در نهایت پست‌بانک به عنوان پربازده‌ترین سهم نیمه دوم ۸۹ در تاریخ بیست‌و‌پنجم بهمن سال ۸۹ با عبور از قیمت تاریخی ۱۰ هزار و ۱۵۰ ریال ظرف ۳ ماه، بازدهی ۳۴۰ درصدی داد که در نوع خود بی‌نظیرترین بازدهی تاریخ عرضه‌های اولیه بورس، مربوط به پست‌بانک ایران بود.
اما حال پس از گذشت بیش از ۵ ماه از این عرضه ابهاماتی همچون عدم‌انجام افزایش سرمایه، سود اعلام‌شده کمتر از انتظار فعالان بازار به همراه عدم‌حمایت از سهم و کشمکش‌های داخلی بر سر اداره این بانک نهایتا پس از سه ماه، یکه‌تازی سهام پست‌بانک را در سرازیری قرار داده تا جایی که این سهم در حال حاضر نرخ حدود ۷۰۰ تومانی را تجربه می‌کند و سهامداران این بانک در انتظار مهم‌ترین تحول آن یعنی افزایش سرمایه هستند.
دیگر عرضه اولیه بورس در سال ۸۹ نیز عرضه سهام پالایش نفت تبریز بود که طی آن در بیست و دوم آبان ۸۹، سهام دومین پالایشگاه دولتی (نخستین عرضه پالایشگاهی مربوط به پالایش نفت اصفهان «شپنا» بود) با قیمت هزار و ۴۰۲ ریالی در بورس تهران عرضه شد.
اما عرضه اولیه سهام شبریز را می‌توان به عنوان یکی از عجیب‌ترین عرضه‌های دولتی دانست، سهامی که در ابتدا به دلیل اعلام EPS پایین‌تر از انتظار و همچنین انتظار بازار برای عرضه شرکت بیمه پارسیان، مورد توجه قرار نگرفت، وی پس از گذشت تقریبا یک هفته از عرضه اولیه، فعالان بازار رشدها و رکوردهای پی‌در‌پی افزایش قیمت سهام این شرکت پالایشگاهی را شاهد بودند.
سهامی که در واقع می‌توان گفت که بازار را جا گذاشت و زمانی که سهام این شرکت حدود ۸ درصد بازدهی داده بود، برخی از معامله‌گران به ارزندگی سهام این شرکت پی بردند.
سهام این شرکت از زمان ورود به بورس تاکنون ۷۰ درصد بازدهی داده است و قیمت دو هزار و ۳۹۳ ریالی را هم‌اکنون شاهد است. شاید اظهارات مدیران این شرکت در مراسم معارفه اولیه مبنی‌بر تحقق سود ۵۰۰ ریالی برای سال ۸۹ یکی از دلایل عدم‌توجه بازار به «شبریز» بود.
اتفاقی که بعدا رخ نداد و شرکت نهایتا توانست سود ۲۴۸ ریالی برای سال ۸۹ محقق کند. این شرکت برای سال ۹۰ نیز پیش‌بینی سود ۱۷۶ ریالی اعلام کرد.
با این حال، این سهم کم‌حاشیه اصل چهل‌و‌چهاری یکی از سهم‌های مورد توجه بازار در روزهای کنونی بازار است.
بیمه پارسیان نیز چهارمین شرکت تازه‌وارد ۸۹ بود. در واقع «پارسیان» آخرین بازمانده بیمه‌ها بود که وارد بورس تهران شد تا جایی که حتی در بین بیمه‌های خصوصی، بازار سرمایه هنوز درخواست پذیرش دریافت نکرده است.
سهام این شرکت یک روز پس از عرضه «شبریز»، یعنی در روز بیست و سوم آبان‌ماه سال‌جاری با قیمت ۳ هزار و ۳۰۴ ریال وارد بورس تهران شد.
سهام این شرکت نیز از جمله عرضه‌های اولیه مورد توجه بود و از آنجا که سهام این شرکت از دو کد بانک پارسیان و صندوق بازنشستگی نفت عرضه شده بود و این دو حقوقی به دلیل حفظ کرسی‌های مدیریتی امکان عرضه بیشتر نداشتند، در عمل سهام بیمه پارسیان ظرف مدت کوتاهی نتوانست بازدهی رویایی دیگر عرضه‌های اولیه را رقم بزند، چراکه سهام این شرکت در ابتدا عرضه نمی‌شد، اما در نهایت سهام این شرکت یک ماه پس از عرضه با تجربه نرخ ۳۸۱ تومان که معادل بازدهی ۱۵ درصدی بود، بیشترین قیمت خود را در زمان حضور در بورس شاهد بود.
اما در روزهای پایانی سال ۸۹ سهام این شرکت در پی برخی اخبار مبنی‌بر توقف فعالیت برخی شعب که البته بعدا از سوی بیمه مرکزی و دیگر مراجع تکذیب شد، با کاهش قیمت همراه و در حال حاضر نرخ سه هزار و ۲۹۷ ریالی را شاهد است.
آخرین عرضه اولیه سهام در سال ۹۰ نیز مربوط به فولاد آلیاژی ایران است. سهامی که به دلیل فضای پررونق حاکم بر روزهای پایانی سال گذشته و همچنین محدودیت عرضه ۱۶۲ میلیون سهمی، با صف خرید سنگین مواجه شد.
۱۰ درصد از سهام «فولاژ» در روز ۱۸ اسفند ۸۹ در شرایطی با قیمت دو هزار و ۵۰۰ ریال در بورس تهران عرضه شد که بلافاصله ۲۰ درصد از سهام این شرکت در بورس با صف خرید مواجه شد که در پی همین اتفاق، سهام «فولاژ» ظرف مدت حضور۱۳ روزه در بورس دو بار برای رسیدن به تعادل وارد گره معاملاتی شد. تلاشی که البته با عرضه‌های در سطح حجم مبنای ۶۵۱ هزار سهمی از سوی دو سهامدار عمده شامل سرمایه‌گذاری غدیر و صندوق فولاد نافرجام ماند و در حال حاضر حدود ۱۰ درصد شرکت (۱۴۱ میلیون سهم) «فولاژ» در قیمت ۳۴۳۸ ریال در بازار صف خرید است.
سهام فولاد آلیاژی ایران از زمان ورود به بورس تاکنون ۳۷ درصد به سهامداران بازدهی داده است.
با این وصف، بورس تهران سال ۱۳۸۹ را با پذیرش ۵ شرکت پشت‌سر گذاشت، در حالی که غیر از بیمه دانا، ۴ عرضه دیگر موفق و پربازده بود.
با این حال، بورس در شرایطی سال معاملاتی ۸۹ را با عرضه اولیه تنها ۵ شرکت پشت‌سر گذاشت که در این سال عرضه ۹ شرکت دیگر در دستور کار قرار داشت که به نوعی منتفی شد یا به تعویق افتاد یا به فرابورس موکول شد.
از جمله این شرکت‌ها می‌توان به پالایشگاه بندرعباس اشاره کرد که در تاریخ بیستم اردیبهشت سال گذشته در بورس پذیرش شد، اما به‌رغم احراز شرایط و آمادگی درج نام شرکت پالایش نفت بندرعباس در فهرست شرکت‌های پذیرفته‌شده بورس، به دلیل توافق سازمان خصوصی‌سازی و وزارت نفت و تصویب هیات واگذاری، فرآیند پذیرش سهام این شرکت به همراه شرکت پالایش نفت آبادان در بورس متوقف شد.
همچنین پرونده شرکت‌های مهندسی ساختمان و تاسیسات راه‌آهن (بالاست) و خدمات دریایی و مهندسی کشتیرانی قشم در جلسه هیات پذیرش اوراق بهادار مطرح شد، ولی به دلایل ذکر شده در صورتجلسه‌های ذی‌ربط، هیات با پذیرش سهام این شرکت‌ها در بورس موافقت نکرد و در نهایت بالاست وارد فرابورس ایران شد.
از سویی دیگر، پس از تکمیل فرآیند انطباق اساسنامه شرکت حمل‌و‌نقل بین‌المللی خلیج فارس با اساسنامه نمونه بورس، ثبت نام
این شرکت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار و به‌روز رسانی امیدنامه، نام شرکت در بورس درج خواهد شد. این شرکت در ۲۱ آذر ۸۹ در بورس پذیرفته شده است.
درج نام شرکت پالایش نفت امام خمینی (ره) شازند نیز در بورس طی تاریخ سوم یعنی ۸۹ منوط به ارائه گزارش پیش‌بینی عملکرد حسابرسی‌شده سال‌مالی ۱۳۹۰ شده است.
افزون‌بر این، مطابق مصوبه هیات پذیرش، پس از انتقال صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد به سازمان تامین اجتماعی در اجرای قانون بودجه سال ۱۳۸۹ کل کشور، رفع زیان انباشته منعکس در ترازنامه ۳۱/۶/۱۳۸۹ (عمدتا ناشی از هزینه‌های صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد) و ... و ارائه گزارش نتایج آن به هیات پذیرش، درخصوص درخواست پذیرش سهام شرکت ذوب‌آهن اصفهان در جلسه‌های آتی هیات تصمیم‌گیری خواهد شد.
طبق اعلام بورس درخواست پذیرش سهام بانک پاسارگاد طی نامه مورخ ۲/۱۱/۱۳۸۹ به بورس ارائه و با تکمیل امیدنامه، موضوع در جلسه ۱۷/۱۱/۱۳۸۹ مطرح شد و با توجه به موافقت هیات پذیرش اوراق بهادار با پذیرش سهام این شرکت در بورس و احراز سه بند از پنج بند شرایط مصوب، در صورت ارائه تعهد اصلاح اساسنامه مطابق اساسنامه نمونه بانک‌های پذیرفته‌شده در بورس و احراز سه بند از پنج بند شرایط مصوب، در صورت ارائه تعهد اصلاح اساسنامه مطابق اساسنامه نمونه بانک‌های پذیرفته‌شده در بورس و همچنین تعهد عرضه پنج درصد از سهام بانک در روز اول عرضه، نام شرکت در فهرست نرخ‌های بورس درج خواهد شد.
درباره سرنوشت عرضه سهام صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود هم اعلام شده که طبق مصوبه هیات پذیرش، پس از اصلاح اساسنامه شرکت منطبق با اساسنامه نمونه مصوب سازمان بورس و اوراق بهادار و ثبت نزد اداره ثبت شرکت‌ها (به دلیل وجود سهام ممتاز در اساسنامه فعلی) و همچنین بعد از ثبت شرکت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، موضوع درخواست پذیرش سهام شرکت در بورس مجددا در جلسه هیات مطرح خواهد شد.
از طرفی دیگر، در جلسه ۸/۱۲/۱۳۸۹، هیات با درخواست پذیرش سهام شرکت کشتیرانی والفجر در بورس موافقت کرد و پس از انجام اقداماتی نظیر ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، اصلاح گزارش پیش‌بینی عملکرد سال ۱۳۹۰، تعهد عرضه اولیه توسط سهامدار عمده و ... نام شرکت در فهرست نرخ‌های بورس درج خواهد شد.
معاون ناشران و امور اعضای شرکت بورس هم در آخرین اظهارنظر خود با اعلام برنامه‌های ویژه این معاونت در سال‌جاری از نامه‌نگاری با حدود ۱۵۰۰ شرکت و برگزاری جلسه حضوری با مسوولان ۱۵۰ شرکت برای پذیرش در بازار سهام خبر داد.
محمدرضا رستمی در گفت‌و‌گو با فارس، با اشاره به این که مهم‌ترین برنامه‌های شرکت بورس برای سال‌جاری تعیین و قبل از پایان سال گذشته اعلام شده است، اظهار داشت: علاوه بر اهداف کمی و کیفی اعلامی، معاونت ناشران و امور اعضای شرکت بورس هم برنامه‌های ویژه‌ای را برای سال‌جاری در نظر گرفته و از اواخر سال ۸۹ نیز اجرای آنها را شروع کرده است.
وی ادامه داد: پذیرش شرکت‌های جدید و افزایش درصد سهام شناور آزاد شرکت‌ها دو هدف مهم این معاونت برای سال ۹۰ هستند.
این درحالی است که در حوزه معاملات ثانویه اوراق مشارکت شرکت‌ها هم برنامه‌هایی مدنظر بوده و بر همین اساس با مسوولان حدود ۴۰ شرکت بزرگ حاضر در بورس که حدود ۸۰ درصد ارزش بازار سهام کشور را در دست دارند، مکاتباتی صورت گرفته تا با برگزاری جلساتی در خصوص فرایند انتشار اوراق مشارکت و چگونگی اخذ مجوز و پذیره‌نویسی، مشاوره داده شود تا زمینه به‌کارگیری گسترده‌تر این ابزار برای شرکت‌های بورسی فراهم شود.
این مقام مسوول با بیان اینکه موضوع پذیرش شرکت‌های جدید در بورس و عرضه سهام شرکت‌های پذیرفته شده از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، خاطرنشان کرد: با توجه به ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه کشور و الزام همه شرکت‌های سهامی عام برای ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، با مسوولان حدود هزار و ۵۰۰ شرکت سهامی عام و نیز خاص که می‌توانند به سهامی عام تبدیل شوند، نامه‌نگاری شده است.
رستمی ادامه داد: از بین این تعداد شرکت، با حدود ۱۵۰ شرکت قرار برگزاری جلسه با مدیران داریم که از سال گذشته با حدود ۱۲ شرکت از جمله سرمایه‌گذاری فرهنگیان، هلدینگ پتروشیمی غدیر و سرمایه‌گذاری بازنشستگی نفت شروع شده و توافقاتی هم به عمل آمده است.
درخواست پذیرش شرکت‌های موسسه اعتباری توسعه (بانک توسعه فردا)، صنایع پتروشیمی خلیج فارس، سرمایه‌گذاری کشتیرانی ج.ا.ا، حمل‌و‌نقل ترکیبی کشتیرانی ج.ا.ا، سیمرغ، پالایش قطران زغال‌سنگ، شرکت دخانیات ایران، اوراق مشارکت طرح غدیر سازمان آب و برق خوزستان، تجارت الکترونیک پارسیان، بهمن دیزل و سرمایه‌گذاری توسعه الوند غدیر نیز از سوی امور ناشران بورس دریافت شده است که با تکمیل مدارک و مستندات پرونده پذیرش، موضوع در جلسه‌های سال ۱۳۹۰ هیات پذیرش اوراق بهادار طرح خواهد شد.
ارسال نظر