توسعه بورس همراه در آینده نزدیک

دنیای اقتصاد- بورس تهران در هفته جاری با رشد ۵/۲ درصدی شاخص و ثبت رقم ۱۸۸۵۵ واحد در فاصله ۸۳ واحدی از رکورد تاریخی خود (ثبت شده در روز ۱۷ مهرماه ۸۹) قرار گرفت و به این ترتیب در صورت تداوم روند رشد فعلی، قادر به رکورد شکنی در هفته آینده خواهد بود. علاوه بر آغاز مطلوب اصلاح قیمت حامل‌های انرژی، آرامش حاکم بر بازارهای جهانی مواد خام و فلزات در کنار عرضه موفق سهام همراه اول در فرابورس به عنوان دو عامل دیگر در ایجاد پایداری در بازار و افزایش خوش‌بینی سرمایه‌گذاران نقش بسزایی داشته‌اند. بازار سهام در آستانه رکوردشکنی

شروین شهریاری

بورس تهران در هفته جاری با رشد ۵/۲ درصدی شاخص و ثبت رقم ۱۸۸۵۵ واحد در فاصله ۸۳ واحدی از رکورد تاریخی خود (ثبت شده در روز ۱۷ مهرماه ۸۹) قرار گرفت و به این ترتیب در صورت تداوم روند رشد فعلی، قادر به رکورد شکنی در هفته آینده خواهد بود.

این در حالی است که همچون سایر رویدادهای به ظاهر منفی (نظیر صدور قطعنامه‌های شورای امنیت)، این بار نیز بورس تهران قبل از اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها، شرایط به مراتب متلاطم تری داشته است و با تحقق اصلاح قیمت‌ها و بر طرف شدن ابهامات، بازار در مسیر رشد دوباره قرار گرفته است. علاوه بر آغاز مطلوب اصلاح قیمت حامل‌های انرژی، آرامش حاکم بر بازارهای جهانی مواد خام و فلزات در کنار عرضه موفق سهام همراه اول در فرابورس - که منجر به جذب نقدینگی جدید به بازار سهام شده است- به عنوان دو عامل دیگر در ایجاد پایداری در بازار و افزایش خوش‌بینی سرمایه‌گذاران نقش بسزایی داشته‌اند.

افزایش تقاضا از سوی مالکان عمده

یکی از عوامل مهم در ایجاد روند رشد کنونی در بازار، بدون شک افزایش تحرکات سهامداران عمده به مقاصد مدیریتی است. در همین راستا، در سهام بانک پارسیان خرید سهام توسط دو گروه تدبیر و خودروسازان منجر به رشد قیمت سهم در آستانه انتخابات هیات‌مدیره جدید شده است. این رقابت در حالی صورت می‌گیرد که با خرید‌های اخیر مجموعه سایپا و فاصله چند درصدی مالکیت با گروه تدبیر، عملا تثبیت اکثریت کرسی‌های هیات‌مدیره این بانک نزد خودروسازان محتمل به نظر می‌رسد. در سهام سایپا افزایش قابل‌توجه تقاضا از سوی زیر مجموعه‌های شرکت (ایمن جوش سایپا) احتمالا با هدف افزایش درصد مالکیت مدیریتی، منجر به رشد قیمت سهام شده است. شرایط مشابهی نیز بر معاملات ایران خودرو حاکم است به نحوی که رقابت چندین گروه برای کسب کرسی هیات‌مدیره عملا قیمت سهم را به سطوح قابل‌توجه بالاتر از ۳۰۰۰ ریال هدایت کرده است. شاخص صنعت خودرو در این هفته تحت تاثیر تحولات مزبور رشد خیره‌کننده ۶/۱۲ درصدی را تجربه کرد. دو شرکت تازه وارد پست بانک و پالایش نفت تبریز نیز به ترتیب با تجربه P/E=۱۹ و P/E=۱۴ عملا شاهد قطع ارتباط سودآوری با قیمت سهم و تداوم رشد با انگیزه‌های مدیریتی هستند. نکته قابل‌توجه در چنین فضایی، لزوم کنترل هیجانات توسط سرمایه‌گذاران خرد است زیرا تجربه نوساناتی از این دست در بورس تهران نشان می‌دهد که با تامین هدف مالکان عمده و فرو نشستن گرد و غبار رقابت‌های مدیریتی، بازگشت قیمت سهام به سمت ارزش ذاتی، رویدادی غیر‌قابل‌اجتناب خواهد بود.

موجی دیگر برای سهام تجهیزات

واریز پنج درصد از مبلغ قرارداد فازهای ۱۷ و ۱۸ پارس جنوبی به حساب شرکت صدرا (معادل ۱۵ میلیون دلار) و نیز پرداخت ۱۲ میلیون دلاری به شرکت ماشین‌سازی اراک از بابت پیش پرداخت فاز ۱۴ از جمله اخبار مهم هفته جاری بود که روحی دوباره در کالبد سهام تجهیزات دمید. انتشار این خبر کافی بود تا باز هم بحث تکراری زیان انباشته و بدهی قابل‌ملاحظه این شرکت‌ها به فراموشی سپرده شود و سهام این دو شرکت در طول هفته، رشد ۵/۱۷ درصدی قیمت را تجربه کنند. با توجه به مهلت دو ساله برای تکمیل این پروژه‌ها، سرمایه‌گذاران به انتظار گزارش‌های نیمه نخست سال آینده این گروه خواهند ماند تا توانایی عملیاتی در پیشبرد پروژه‌ها و تاثیر واقعی قراردادهای جدید بر سودآوری شرکت‌ها را مورد ارزیابی دقیق‌تر قرار دهند.

ساز مخالف بانک‌ها و بیمه‌ها

در حالی که برخی کارشناسان صنایع بانک و بیمه را به لحاظ عدم تاثیر پذیری از هدفمندسازی یارانه، در گروه صنایع برتر پس از اجرای طرح تحول می‌دانستند، اما رفتار سهام این گروه در هفته جاری از عدم تحقق انتظارات مزبور حکایت دارد. در سهام بانکداری، خبر اجرای طرح تحول نظام بانکی و احتمال کاهش مجدد نرخ سود بانکی در سال آینده بر ابهام سرمایه‌گذاران افزوده است. در گروه بیمه نیز رشد هزینه خسارت به ویژه در بخش بیمه‌های اجباری شخص ثالث و درمان، با توجه به نظارت شدید دولت در زمینه تعیین حق بیمه می‌تواند منجر به رشد خسارت پرداختی شرکت‌های این گروه و کاهش حاشیه سود فعالیت بیمه ای شود. همچنین در صورت افزایش هزینه مصرف‌کنندگان، شرکت‌های این صنعت با تهدید حذف بیمه‌های غیر‌اجباری نظیر بیمه عمر و پس‌انداز از سبد خانوار مواجه هستند. شاخص صنعت بیمه در این هفته در بورس تهران ۸/۱ درصد کاهش یافت.

رفع محدودیت‌های معاملاتی با مقررات جدید

آیین نامه جدید معاملات بورس تهران که از ابتدای دی ماه اجرایی شده است گام موثری در رفع محدودیت‌های معاملاتی برداشته است. بر اساس یکی از بندهای آیین نامه جدید، مدت زمان لازم برای شمول نمادها در قانون گره از ۱۰ روز معاملاتی به ۵ روز کاهش یافته است. علاوه بر این، در هنگام شمول یک نماد در گره معاملاتی، دامنه نوسان ۸ درصدی پیش از انجام معاملات اجرا و پس از آن دامنه ۴ درصدی برقرار می‌شود؛ بنابراین دامنه نوسان نماد مشمول گره، از ۴ درصد معمول به ۱۲ درصد افزایش می‌یابد. اجرای این قانون در روز چهارشنبه هفته جاری منجر به ایجاد تعادل سریع در معاملات سهام شرکت‌های ایران خودرو و پتروشیمی فن‌آوران شد که به مدت چند روز با صف خرید و فروش سنگین مواجه بودند. به این ترتیب سرمایه‌گذاران همزمان با افزایش رونق بازار سرمایه شاهد حرکت موثر مدیریت بورس در جهت رفع محدودیت‌های منحصر به فرد معاملاتی هستند که امید می‌رود با تسریع آن در آینده، موجبات حرکت هر چه بیشتر بازار سرمایه کشور به سمت آزادسازی کامل و حل معضل دیرینه صف‌های خرید و فروش در بورس تهران را فراهم آورد.