شکست خط مقاومت شاخص پس از 40 روز

گروه بورس - زهرا مجتهد: افت شاخص بورس اوراق بهادار روز گذشته نیز تداوم داشت. بازار سهام برای چهارمین روز متوالی افت‌های سنگینی را تجربه کرد. آغاز این افت‌ها از روز یکشنبه هفته‌جاری کلید خورد و تا دیروز ادامه یافت. سیر نزولی شاخص کل از افت ۲۹۵ واحدی در ابتدای هفته رقم خورد و تا روز پیش معامله‌گران در بازار شاهد افت ۱۰۴۰ واحدی شاخص طی چهار روز گذشته بودند. این در حالی است که در ابتدای هفته شاخص کل عدد ۱۹ هزار و سه واحد را نیز لمس کرد، اما در این ارقام طاقت نیاورد و روزبه‌روز با افت‌های سنگین طی هفته جاری مواجه شد.

شاخص کل که ۴۰ روز بود در مرز روانی ۱۸ هزار واحد پافشاری کرده بود، این هفته را در فضای متلاطم به صورت کاهشی پشت‌سر گذاشت؛ به طوری که در چهار روز گذشته ۵/۵ درصد از بازدهی امسال بورس تهران بر اثر نوساناتی که دلایل آن را اغلب اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها می‌دانند، در بازار ذوب شد. پیش از این افت‌ها، بازدهی بورس ۳/۴۸ درصد بود که با جریانات پیش‌آمده این رقم به ۸/۴۲ درصد تنزل یافت.

معاملات دیروز برای شاخص افت ۳۸۶ واحدی و ۱/۲ درصدی را به ثبت رساند. این افت در حالی رقم خورد که به واسطه محدودیت نوسان چهار درصدی روزانه، بورس تهران نمی‌توانست بیش از این مقدار در یک روز افت کند. از این رو شاخص کل به لحاظ عددی سومین افت شدید را در یک روز داشت. همچنین به لحاظ درصد تغییر، شاخص روز گذشته دهمین افت تاریخی خود را تجربه کرد.

بالاترین میزان افت شاخص کل که در تاریخ ۵ آبان‌ماه ۸۷ اعلام شده معادل ۵۸۰ واحد بوده است.

همچنین می‌توان به ۱۴ مردادماه ۸۲ که در آن ۴۰۰ واحد افت برای شاخص به ثبت رسیده، اشاره کرد.

به هر حال از رقم شاخص در روز گذشته ۳۸۵ واحد کسر شد که این افت، در تاریخ بورس، سومین افت بزرگ شاخص در یک روز تلقی می‌شود. به نظر می‌رسد دیروز برای بورس تهران از بدترین روزهای عمرش بود، چراکه تنها ۲۲ نماد در این بازار مثبت فعالیت کرد. این نمادها را بیشتر شرکت‌های کوچک تشکیل می‌دادند که روز مثبتی را در شرایط نامطلوب بازار از آن خود کردند. پیش از این به لحاظ وجود نمادهای مثبت در روزهای سقوط شاخص، رکوردی در ۱۰ مردادماه ۸۴ به ثبت رسیده بود که در این روز تنها ۱۸ نماد با خاطره مثبت به روز کاری خود پایان دادند.در بازار دیروز ۱۶۵ نماد منفی بودند.

از این رو کاهش ۶ هزار میلیارد تومانی ارزش بورس از ۹۰ هزار میلیارد ریال به ۸۴ هزار میلیارد ریال (معادل ۸۰ میلیارد دلار) و با افت ۵/۳ درصدی بازدهی بورس، عملکردی منفی را در پاییز امسال برای این بازار به همراه داشته است.

بر همین پایه برای روشن شدن دلیل رویدادهای اخیر در فضای شفاف و پرنوسان بورس، این موضوع را با کارشناسان در میان گذاشته‌ایم.

رشد غیرمنطقی شاخص

بهروز شهدایی، یکی از کارشناسان بازار سرمایه، درخصوص افت شاخص اظهار کرد: زمانی که شاخص کل سیر صعودی داشت، از دلایل غیرمنطقی تبعیت می‌کرد. حال با گذر زمان و فعال شدن بازارهای موازی از جمله مسکن و فضای کسب‌و‌کار، نقدینگی از بازار سهام در حال خارج شدن است.

وی افزود: تا پایان ۶ ماهه نخست سال‌جاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری و کارگزاری‌ها ملزم به شناسایی سود برای پایان سال‌مالی خود بودند که اولین موج افت در بازار برای شاخص در همین زمان رقم خورد.

شهدایی خاطرنشان کرد: همین افت بود که به خارج شدن سایرین در بازار دامن زد و با رونق بازار سکه و ارز که قبلا از جذاب‌ترین بازارها برای سرمایه‌گذاری بود، افت شاخص نیز تداوم یافت.وی معتقد است که موج خروج‌های کوچکی که در ابتدا افت‌های اندکی را برای شاخص در بر داشت، اکنون گستره بیشتری را احاطه کرده و به خروج نقدینگی کلان‌تری منتهی شده است.وی ادامه روند نزولی شاخص را به میزان خلق سود در بازار ارتباط داد و گفت: افت شاخص تا زمانی که انگیزه لازم برای کسب سود و رشد قیمت‌ها ایجاد نشود، ادامه دارد.

وی در پاسخ به این پرسشی که بازار ما از چه الگویی تبعیت می‌کند؟ تصریح کرد: سرمایه‌گذاری در هیچ جای دنیا تابع یک اصول نیست، بلکه چشم و هم‌چشمی و دنباله‌روی، اصلی‌ترین مسیری است که سرمایه‌گذاران بیشتر به آن توجه دارند.

عوامل «انتظاری» و «روانی»

از سوی دیگر، محمدکاظم مهدوی یکی دیگر از کارشناسان بازار سرمایه دو عامل «انتظاری» و «روانی» را باعث افت‌های اخیر شاخص عنوان کرد و اظهار کرد: عامل اول موضوع انتظاری است که در ذات بازار سهام است و سرمایه‌گذاران در این بازار به انتظار رشد قیمت سهام یا عاقبت EPS که شرکت‌ها پیش‌بینی می‌کنند، می‌نشینند.

وی افزود: در روزهای اخیر فعالان بازار به این احساس رسیده‌اند که EPS اکثر شرکت‌ها چندان دلچسب نیست و تحریم و طرح‌تحول دو عاملی است که بر EPS شرکت‌ها اثرگذار بوده است.وی خاطرنشان کرد: از این رو بی‌ثباتی اقتصادی در دو هفته و عوامل یادشده را می‌توان به عنوان دلایل افت شاخص کل اطلاق کرد.وی درخصوص بحث روانی حاکم‌بر فضای بازار سهام که عامل دوم را تشکیل می‌دهد، تصریح کرد: وقتی در ابتدای هفته افت شدیدی برای شاخص به ثبت رسید و در پی آن روزهای دوم و سوم نیز همین روال را در پیش گرفت، ترس و تردید همزمان در میان فعالان بازار پدید آمد و آنها را به سمت خروج از بازار هدایت کرد.

وی با اشاره به این مطلب که روز شنبه هفته آتی بازار سر و سامان خواهد گرفت، افزود: شاخص قاعدتا به دلیل بدبینی پدید آمده که باعث شد همه در بازار فروشنده باشند، رشدی نخواهد داشت، اما هر تحرکی می‌تواند بازار را به سمت مثبت شدن هدایت کند.