غلامحسین دوانی*
انتشار اسامی کاندیداهای تایید صلاحیت شده در روزنامه رسمی مورخ ۱۷/۴/۸۹ زنگ مسابقه انتخاباتی شورای‌عالی جامعه حسابداران رسمی را نواخت. ۱۰۲ داوطلب وفق مقررات حرفه‌ای و آراسته به اخلاق حرفه‌ای از هم‌اکنون می‌توانند برنامه‌های راهبردی خود را به هر طریق ممکن به اطلاع اعضای جامعه برسانند و کوشش کنند در این فرآیند انتخاباتی شان و منزلت حرفه حسابداری خدشه‌دار نشود.

انتخابات پیش رو از چند جهت ذیل متمایز و حائز اهمیت است:
۱ - جامعه حسابداران رسمی به کوشش همه اعضای دوران طفولیت را طی کرده و نیازمند فضایی است که بتواند حلقه مسدوده رشد حرفه را بازشکافد.
2 - حرفه کماکان درگیر مسائل روزمره‌ای است که برنامه‌ریزی آتی را از برنامه حرفه حذف کرده و این یک خطر بالقوه برای رشد آتی حرفه است.
۳ - رشد و گسترش کمی و کیفی حرفه نشان‌دهنده آن است که تا این تاریخ ۲۰۱ موسسه حسابرس و ۱۶۸۹ عضو شامل ۷۶۷ نفر شاغل در موسسات حسابرسی عضو، ۴۸۳ نفر غیرشاغل، ۲۶۹ نفر شاغل در سازمان حسابرسی و ۱۷۰ نفر شاغل انفرادی در کشور وجود دارد.
این تعداد حسابدار رسمی به نسبت جمعیت و بنگاه‌های اقتصادی و ظرفیت کاری حسابرسی بسیار کم بوده و با توجه به مقایسه کشورهای مشابه حداقل باید انتظار رشد سه تا چهار برابر آن را طی پنج سال آتی داشت.
۴ - تعداد حسابداران شریک و شاغل در موسسات حسابرسی (۷۶۷ نفر) بدون لحاظ حسابداران رسمی غیرشاغل ۵/۶۳ درصد کل و بدون لحاظ شاغلان در سازمان حسابرسی و غیرشاغلان حدود ۸/۸۱ درصد کل اعضا را تشکیل می‌دهند که با توجه به آنکه حدود ۷۰ تا ۷۸ درصد درآمد جامعه حسابداران رسمی نیز توسط همین تعداد تامین می‌شود، آنان به حق انتظار دارند کسانی سکان شورای‌عالی جامعه را به دست گیرند که بیشتر دغدغه موسسه‌داری و حسابرسی مسوولیت‌های اجتماعی را داشته باشند.
5 - با توجه به مقررات قانونی بازار سرمایه و مفاد ماده (272) قانون مالیات‌های مستقیم و آیین‌نامه راهکار توسعه حرفه حسابرسی، نقش موسسات حسابرسی بسیار مهم و از اهم موارد قابل توجه حضرات کاندیداهای شورای‌عالی است، بنابراین توصیه می‌شود به کسانی رای ‌دهیم که چارچوب‌های صیانتی حرفه حسابرسی را در توسعه «موسسه‌داری حسابرسی خصوصی» بدانند. سخن آنکه اگر علاقه‌مند به توسعه حرفه حسابرسی به عنوان یکی از الزامات نظام پاسخگویی و شفافیت و مسوولیت‌های اجتماعی هستیم باید از هم‌اکنون در فرآیند این انتخابات به طریقی عمل کنیم که فردای روز دوباره نگوییم ما نبودیم!! و نمی‌دانیم چه شد؟ به همین علت کوشش کنیم با درایت و جامع‌نگری لیست مشترک یا لیست‌های مشترکی از برجسته‌ترین عناصر حرفه‌ای که دارای ویژگی‌های ذیل باشند را محور عمل قرار دهیم. اعتلای حرفه نیازمند دانش و تجربه و فارغ از حرافی و شعار است. به کسانی رای بدهیم که
«حی‌علی‌خیرالعمل» بگویند و عملشان نشان‌دهنده آن باشد که در همه اوقات غم حرفه را دارند و نه فقط موقع انتخابات. حداقل ویژگی‌های اعضای شورایعالی که بتوانند منافع حرفه و به ویژه آینده توسعه موسسات حسابرسی را تداوم بخشند عبارتند از:
1 - جسارت و گستاخی حرفه‌ای در بیان عقاید و بدون ملاحظه‌کاری و رعایت انصاف نسبت به کل اعضای حرفه؛
۲ - دارا بودن دانش حرفه‌ای توام با تجربه کافی تا بتوانند با استدلال پیرامون استانداردها و قانون و مقررات با سایر ذی‌نفعان تعامل کند؛
3 - خوشنامی و نداشتن پیشینه دروغگویی و زد و بند عمل به قول و و وفای به عهد؛
۴ - قدرت بیان و توانایی کلام در دفاع از منافع حرفه.
به طور خلاصه شورای‌عالی جامعه به عنوان رکن راهبردی نمی‌تواند جایگاه نشستن و برخاستن و خرج کردن از حرفه باشد، بلکه باید از خود برای حرفه، هزینه اجتماعی کرد.
کسانی را انتخاب کنیم که وفای به عهد و عمل به قول دارند و از شعاریون و حرافان حرفه‌ای بپرهیزیم.آنانی را بیابیم که توسعه حرفه و نه «تبلیغ و توسعه خود را» محور برنامه انتخاباتی قرار دهند و در فرآیند نظام روشنگری مالی و مالیاتی دچار مشکل نباشند.جسارت و گستاخی حرفه‌ای از مشخصه‌های اصلی اعضای شورای عالی باید باشد، به طوری که با رعایت انصاف حرفه‌ای بتواند حرف دل حرفه را با قدرت و در همه ارکان نظارتی بیان کند. این چنین افرادی لزوما باید خوشنام، با دانش و دارای تجربه لازم باشند.به کسانی رای بدهیم که توسعه حرفه را در گرو جوانگرایی عقلایی بدانند و از پیشکسوتان خود خوانده پرهیز کنیم. کسانی را انتخاب کنیم که به حسابدار بودن خود افتخار کنند و قدرت کلام و استدلالشان بتواند مدعیان حرفه‌ای را مجاب کند.
و در آخر به کسانی رای بدهیم که وقت حضور در کلیه جلسات شورای‌عالی را داشته باشند و به دنبال «لقب و کنیه» نباشند.
* حسابدار رسمی