ضرباهنگ کاهش در بازار سهام

شروین شهریاری

معامله‌گران در هفته جاری شاهد تداوم افت حجم معاملات و کاهش نسبی قیمت‌ها در بازار سهام بودند که این مساله در نهایت منجر به کاهش ۹/۰‌درصدی شاخص بورس شد.

سرمایه‌گذاران در تحولات محیطی بازار نیز نظاره‌گر جو آرامش و رکود بودند به نحوی که در حوزه اقتصاد جهانی، تداوم رکود بازارها عملا سیگنال جدیدی را به بورس تهران مخابره نکرد. در حوزه تحولات سیاسی، افزایش فشارها بر کشورمان ناشی از مباحثات مربوط به تصویب قطعنامه چهارم در شورای امنیت سازمان ملل، موجب افت بازار در روز چهارشنبه و تندتر شدن شتاب کاهش قیمت سهام و شاخص کل شد. به نظر می‌رسد با تداوم ابهامات به ویژه در خصوص چشم‌انداز اقتصادی، خریداران سهام نیز این روزها تصمیم‌گیری‌های اساسی خود را به تعویق انداخته‌اند و بدین ترتیب ایجاد تحرک در بازار به تغییر معادلات کنونی منوط شده است.

«غدیر» در کانون توجه بازار

از بین بزرگان بازار به لحاظ ارزش بازار، در این هفته نگاه‌ها بیشتر معطوف به سهام سرمایه‌گذاری غدیر بود. بلوک‌های ۱۶‌درصدی پتروشیمی زاگرس و ۴۹‌درصدی پتروشیمی پردیس هر یک به ارزش چند برابر بهای تمام شده آنها در پرتفولیوی غدیر مورد معامله قرار‌گرفتند تا بدین ترتیب محاسبه مدیرعامل شرکت در مجمع اخیر در خصوص NAV‌ا۵۰۰ تومانی در عمل مورد تایید قرار گیرد.

شفاف شدن NAV غدیر پس از معاملات مزبور باعث شد تا غدیر عنوان ارزان‌ترین سهام در بین شرکت‌های سرمایه‌گذاری با فاصله حدود ۵۰‌درصدی قیمت از خالص ارزش دارایی‌ها را از آن خود کند. این مساله زمینه رشد قیمت ۳‌درصدی قیمت سهم در هفته جاری و افزایش حجم معاملات را در نماد «وغدیر» فراهم کرد.

همدردی حفاری با «بی‌پی»!

شاید تا پیش از این، شنیدن خبر نشت نفت در دکل حفاری شرکت انگلیسی بریتیش پترولیوم (BP) و افت ۴۰‌درصدی سهام آن در عرض مدت دو ماه چندان برای سرمایه‌گذاران داخلی ملموس نبود، اما با آتش‌گرفتن دکل ۱۱۸ در نفت شهر قصر شیرین اینک احتمالا سهامداران حفاری، حال و روز سرمایه‌گذاران بی‌پی را بهتر درک می‌کنند! افت ۲۰‌درصدی قیمت سهام حفاری شمال در مدت دو هفته در حالی رقم خورده است که مدیریت شرکت تاثیر آن بر سودآوری را ۸‌درصد (۲۵‌ریال به ازای هر سهم) پیش‌بینی کرده است. رویداد اخیر البته به خوبی تاثیر ریسک‌های سیستماتیک بر بازده سهام و ضرورت تشکیل سبد سهام به منظور توزیع ریسک را به سرمایه‌گذاران گوشزد می‌کند.

در هر حال، هر چند افت قیمت سهام این شرکت در میانه هفته تا حدودی کند شد، اما به نظر می‌رسد با توجه به پتانسیل‌های موجود در زمینه افزایش سودآوری شرکت در سال جاری، واکنش اخیر بازار با چاشنی هیجان زدگی توام شده باشد؛ مساله‌ای که سرمایه‌گذاران بین‌المللی با تحلیل مشابهی در مورد سهام شرکت BP از آن یاد می‌کنند.

بی‌توجهی به تعدیلات مثبت

اعلام تعدیل مثبت بیش از ۱۹‌درصدی در پیش‌بینی سود هر سهم بیمه البرز در هفته مورد گزارش نتوانست رضایت خریداران را جلب کند و این شرکت افت P/E از محدوده ۱۱ به کمتر از ۹ را تجربه کرد. افت قیمت سهام بعد از اعلام تعدیل مثبت - که در اصطلاح بین معامله‌گران تعدیل سوخته نامیده می‌شود- در فضای کنونی بازار به امری عادی تبدیل شده است و این مساله نشان‌دهنده کاهش خوش بینی معامله‌گران نسبت به تحولات آتی است.

در هفته آینده احتمالا سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری ملی، سرمایه‌گذاری بانک ملی، توسعه معادن و فلزات و توسعه ملی نیز تعدیلات مثبت خود را به بازار اعلام خواهند کرد. بنابراین، در صورت پایداری جو کنونی بازار، احتمال عدم واکنش سرمایه‌گذاران به تعدیل مثبت سهام این شرکت‌ها نیز در هنگام بازگشایی نمادها وجود دارد.

حقوقی‌های دست به عصا

مطالعه معاملات سهامداران حقوقی بالای یک‌درصد نشان می‌دهد که این‌گروه از سرمایه‌گذاران نیز همگام با تعمیق جو رکود در بازار، از سطح تحرک خود کاسته‌اند و تنها در موارد خاص وارد عمل شده و معاملاتی را صورت می‌دهند. در این میان، خرید و فروش سهام به مقاصد مدیریتی کماکان داغ است. در همین راستا، در هفته جاری سهام داروسازی سبحان در حجم قابل‌توجهی توسط صندوق بیمه عشایر خریداری شد.

«دسبحا» در هفته آینده شاهد برگزاری مجمع به منظور انتخابات هیات‌مدیره خواهد بود و صندوق عشایر در صورت ائتلاف با سایر سهامداران خواهد توانست یک کرسی هیات‌مدیره این شرکت را از کنترل‌گروه البرز خارج کند. صندوق ذخیره فرهنگیان دیگر نهاد حقوقی است که این روزها در نقش فروشنده سهام در نمادهای «فولاد » و «فملی» ظاهر شده است. به نظر می‌رسد تامین نقدینگی از جمله اهداف تحرکات اخیر باشد. در نماد «وتوس» نیز خرید سهام توسط مجموعه دانایان پارس روحی تازه به کالبد این سهم دمیده است و سهام توس گستر را پس از مدت‌ها رکود با افزایش نسبی حجم معاملات مواجه کرده است.

تورم تک رقمی: خوب یا بد؟

تغییرات نرخ تورم همواره یکی از پارامترهای کلیدی در بین سرمایه‌گذاران بازار سهام بوده است، زیرا رشد تورم معمولا با افزایش بازده انتظاری سرمایه‌گذاران، منجر به کاهش P/E بازار و افت نسبی قیمت سهام می‌شود.

اعلام نرخ تورم ۹/۹‌درصدی در هفته جاری توسط بانک مرکزی می‌تواند خبر خوشی برای فعالان بازار سهام تلقی شود،

اما به نظر می‌رسد واکنش بازار در چند ماه اخیر نسبت به کاهش نرخ تورم خنثی بوده است.

در ریشه‌یابی دلیل این امر، منشا کاهش نرخ تورم فعلی قابل‌توجه است؛ مطالعه متغیرهای اقتصادی نشان می‌دهد که افت نرخ تورم عمدتا به علت رکود نسبی در اقتصاد ایران حاصل شده است.

بدین ترتیب بازار سهام با اثر متضاد عامل رکود از یک سو و کاهش تورم از سوی دیگر روبه‌رو شده که برآیند آن منجر به کاهش تاثیر تغییرات نرخ تورم بر بازار و قیمت سهام شده است.