انتشار دستورالعمل «تاسیس و فعالیت مشاور سرمایهگذاری»
گروه بورس- هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار دستورالعمل ۳۱ ماده‌ای «تاسیس و فعالیت مشاور سرمایهگذاری» را تصویب و ابلاغ کرد.
در متن کامل این دستورالعمل که روی سایت رسمی سازمان منتشر شده، شرایط مورد نیاز متقاضیان انجام فعالیت مشاور سرمایهگذاری تشریح شده است. مطابق این دستورالعمل متقاضیان تاسیس شرکت به صورت مشاور سرمایهگذاری موظف هستند، مجوزهای لازم را از سوی سازمان بورس دریافت کنند.
متن این دستورالعمل که در ۳۱ ماده و ۲۲ تبصره در چهارم خرداد ماه امسال به تصویب هیات مدیره سازمان رسیده، در پی می‌آید.
براساس این دستورالعمل مجوز تاسیس یا تبدیل مجوزی است که در اجرای بند ۶ ماده ۷ قانون بازار اوراق بهادار، توسط سازمان صادر و به متقاضی اعطا می‌شود و در آن ضمن موافقت با تاسیس شرکت مشاور سرمایهگذاری یا تبدیل یک شرکت موجود به شرکت مشاور سرمایهگذاری، شرایط تاسیس یا تبدیل نیز قید می شود.
مجوز فعالیت نیز مجوزی است که به منظور رعایت بند ۱ ماده ۴۹ قانون بازار اوراق بهادار، توسط سازمان صادر و به متقاضی اعطا می‌شود و در آن با فعالیت در زمینه مشاوره سرمایهگذاری موافقت می‌شود.
اشخاص مکلف به دریافت مجوز تاسیس یا فعالیت
تاسیس هر نوع شخص حقوقی که در نام خود از دو کلمه «مشاور» و «سرمایهگذاری» تواما به طور متصل یا به طور منفصل استفاده کند یا تغییر نام یک شخص حقوقی تاسیس شده به نامی که در آن از دو کلمه مذکور به طور متصل یا منفصل استفاده شود، منوط به دریافت مجوز تاسیس از سازمان است و آن شخص حقوقی باید ضمن احراز شرایط مذکور در این دستورالعمل، تقاضای ثبت خود را به عنوان مشاور سرمایهگذاری موضوع بند ۱۶ ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار، به سازمان ارائه دهد.
همچنین تصدی به فعالیت مشاوره سرمایهگذاری ( که در بند ۵ ماده ۱ این دستورالعمل تعریف شده است) به موجب بند ۱ ماده ۴۹ قانون بازار اوراق بهادار، مستلزم اخذ مجوز فعالیت از سازمان است و سازمان اشخاصی را که بدون دریافت مجوز لازم، مبادرت به این فعالیت کنند، به موجب ماده ۵۲ قانون بازار اوراق بهادار تحت پیگرد قانونی قرار می‌دهد.
بر اساس این دستورالعمل، ظرف مدت ۳۰ روز کاری پس از تکمیل مدارک و اطلاعات موضوع ماده ۳، تقاضای تاسیس شرکت مشاور سرمایهگذاری یا تبدیل شرکت موجود به شرکت مشاور سرمایهگذاری توسط مدیریت مربوطه در سازمان رسیدگی شده و در صورت احراز شرایط زیرحسب مورد به تشخیص سازمان، مجوز تاسیس شرکت مشاور سرمایهگذاری یا تبدیل شرکت موجود به شرکت مشاور سرمایهگذاری توسط سازمان، صادر و به متقاضی تسلیم می‌شود.
همچنین پس از ابلاغ مجوز تاسیس مشاور سرمایهگذاری یا مجوز تبدیل شرکت موجود به شرکت مشاور سرمایهگذاری، متقاضی شش ماه مهلت خواهد داشت تا شرکت مشاور سرمایهگذاری را به صورت یک شرکت سهامی خاص مطابق با شرایط اعلام شده، تاسیس یا شرکت موجود را مطابق شرایط اعلام شده به یک شرکت مشاور سرمایهگذاری سهامی خاص تبدیل نماید و موارد لازم را در مرجع ثبت شرکت‌ها، ثبت و مدارک مربوطه را به سازمان تسلیم کند، در غیر این‌صورت مجوز تاسیس یا مجوز تبدیل صادره از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.
حداکثر ۲۰ روز کاری پس از تاسیس شرکت مشاور سرمایهگذاری و ثبت آن نزد مرجع ثبت شرکت‌ها یا انجام تغییرات لازم در شرکت موجود برای تبدیل به شرکت مشاور سرمایهگذاری و ثبت تغییرات نزد مرجع ثبت شرکت‌ها، شرکت باید مدارک زیر را به سازمان ارائه نماید تا در صورتی‌که شرایط مندرج در مجوز تاسیس یا مجوز تبدیل، رعایت شده باشد، به عنوان مشاور سرمایهگذاری موضوع بند ۱۶ماده ۱ قانون، نزد سازمان به ثبت برسد و برای دریافت مجوز فعالیت اقدام نماید:
۱ - اساسنامه شرکت؛
۲ - تصویر آگهی مشخصات مدیران و صاحبان امضای مجاز شرکت و حدود اختیارات آنها در روزنامه رسمی کشور؛
۳ - نام ثبت شده، تاریخ ثبت، محل ثبت و شماره ثبت نزد مرجع ثبت شرکت‌ها؛
۴ - تصویر آگهی تاسیس یا تغییرات شرکت مندرج در روزنامه رسمی کشور؛
۵ - مبلغ سرمایه ثبت شده، فهرست شرکاء و میزان سرمایه پرداخت شده و تعهد شده هریک؛
۶ - سایر مدارکی که نشان دهنده احراز شرایط تعیین شده در مجوز مربوطه باشد.
شرایط صدور مجوز فعالیت مشاوره سرمایهگذاری
تاسیس شرکت مشاور سرمایهگذاری یا تبدیل شرکت موجود به شرکت مشاور سرمایهگذاری براساس مجوز سازمان و همچنین ثبت شرکت تحت عنوان شرکت مشاور سرمایهگذاری مطابق مواد ۵ و ۶ این دستورالعمل نزد سازمان، به عنوان مجوز فعالیت در زمینه مشاوره سرمایهگذاری محسوب نمی‌شود و شروع به فعالیت مشاوره سرمایهگذاری منوط به دریافت مجوز جداگانه تحت عنوان مجوز فعالیت مشاوره سرمایهگذاری از سازمان است. اشخاص حقوقی با احراز شرایط زیر می‌توانند با تکمیل فرم مربوطه تقاضای دریافت مجوز فعالیت مشاوره سرمایهگذاری نمایند:
۱ - متقاضی قبلا مجوز تاسیس شرکت مشاور سرمایهگذاری، شرکت سبدگردان، شرکت تامین سرمایه، شرکت پردازش اطلاعات مالی، شرکت کارگزاری، یا شرکت کارگزار/ معامله‌گری یا مجوز تبدیل به یکی از نهادهای مالی یاد شده را از سازمان اخذ نموده و تحت یکی از این عناوین به‌صورت یک شخصیت حقوقی مورد تایید سازمان نزد مرجع ثبت شرکت‌ها و سازمان به ثبت رسیده و خارج از موضوع فعالیت خود به فعالیت عمده دیگری نمی‌پردازد؛
۲ - نیروی انسانی، فضا و تجهیزات مناسب اداری و نرم‌افزارهای رایانه‌ای را به شرح پیوست شماره ۴ مهیا کرده باشد.
۳ - در صورتی که متقاضی در نظر دارد صرفا به فعالیت مشاوره سرمایهگذاری مبادرت کند، سرمایه ثبت و پرداخت شده متقاضی معادل یا بیش از سه میلیارد ریال باشد یا به تشخیص سازمان، تجدید ارزیابی دارایی‌های قابل استفاده در فعالیت مشاوره سرمایهگذاری، منجر به افزایش حقوق صاحبان سهام به مبلغی بیش از سه میلیارد ریال گردد؛
۴ - در صورتی‌که متقاضی به فعالیت یا فعالیت‌های دیگری بپردازد و جمع حقوق صاحبان سرمایه متقاضی براساس صورت‌های مالی آخرین دوره مالی و تراز آزمایشی حساب‌های وی در زمان تقاضای مجوز فعالیت، کمتر از۵۰ میلیارد ریال باشد، آنگاه سرمایه متقاضی حداقل باید برابر مجموع سرمایه موضوع این بند و سرمایه مورد نظر برای فعالیت یا فعالیت‌های مذکور باشد یا به تشخیص سازمان، تجدید ارزیابی دارایی‌های قابل استفاده در فعالیت مشاوره سرمایهگذاری، منجر به افزایش حقوق صاحبان سهام به مبلغی بیش از سه میلیارد ریال به علاوه حداقل سرمایه مورد نظر برای فعالیت یا فعالیت‌های مذکور گردد.
همچنین در صورتی که در اثر زیان‌های وارده، بیش از ثلث سرمایه یا حقوق صاحبان سهام در نظر گرفته شده برای مشاور سرمایهگذاری طبق این ماده از بین برود، مشاور سرمایهگذاری موظف است حداکثر ظرف شش ماه نسبت به ترمیم سرمایه یا حقوق صاحبان سهام اقدام نماید.
در صورت احراز شرایط و ظرف حداکثر ۳۰ روز پس از تکمیل مدارک و اطلاعات مربوطه، مجوز فعالیت مشاوره سرمایهگذاری با اعتبار دوساله به‌نام متقاضی صادر می‌گردد. در صورتی‌که حکم لغو مجوز تاسیس یا فعالیت مشاوره سرمایهگذاری طبق مقررات صادر نشده باشد، اعتبار مجوز فعالیت مشاوره سرمایهگذاری برای دوره‌های دوساله بعد تمدید می‌شود.
الزامات ارائه خدمات مشاور سرمایهگذاری
ارائه خدمات توسط مشاور سرمایهگذاری به هر مشتری بر اساس انعقاد قرارداد جداگانه انجام خواهد شد. در قرارداد منعقده ذکر مشخصات و نشانی مشاور سرمایهگذاری به عنوان یک طرف و مشخصات و نشانی مشتری یا مشتریان به عنوان طرف دیگر قرارداد و مدت اعتبار قرارداد و تاریخ انعقاد آن و شماره قرارداد، خدماتی که مشاور سرمایهگذاری به مشتری ارائه می‌دهد و نحوه ارائه خدمات مذکور، مسوولیت‌های مشاور سرمایهگذاری در قبال خدمات ارائه شده به مشتری و ضمانت‌های اجرایی آن الزامی است.
براساس این دستورالعمل بخش مشاوره، مالی و بخش اخذ و اجرای سفارش خرید و فروش اوراق بهادار باید در شرکت مشاور سرمایه گذاری از یکدیگر جدا و به طور مستقیم یا به واسطه مدیران جداگانه تحت نظارت بالاترین مقام اجرایی (مدیرعامل) باشد.
مشاور سرمایهگذاری می‌تواند با اخذ مجوز از سازمان اقدام به ایجاد شعبه یا نمایندگی کند. مسوولیت فعالیت شعبه یا نمایندگی مشاور سرمایهگذاری به عهده مشاور سرمایهگذاری است.
همچنین مشاور سرمایهگذاری، قبل از ارائه مشاوره به مشتری خود در زمینه خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار، موظف‌است ابتدا اطلاعات کافی در مورد مشتری را در قالب فرم‌های از پیش طراحی شده، کسب نموده و پس از تحلیل این اطلاعات، مشاوره را متناسب با نیازهای مشتری ارائه دهد.
ارائه مشاوره سرمایهگذاری در زمینه خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار بدون دریافت و تحلیل نظام‌مند اطلاعات مشتری توسط مشاور سرمایهگذاری و همچنین ارائه مشاوره در مورد اوراق بهاداری که در تخصص مشاور سرمایهگذاری نبوده و در تارنمای مشاور سرمایهگذاری به عنوان اوراق بهاداری که وی در خصوص آنها مشاوره می‌دهد، اعلام نشده‌اند، تخلف محسوب می‌شود.
در این دستورالعمل آمده است: در شرایط وجود تضاد منافع بین مشاور سرمایهگذاری و مشتری وی، اولویت با منافع مشتری خواهد بود.
همچنین مشاور سرمایهگذاری از فعالیت در ارائه خدمات مشاوره سرمایهگذاری در خصوص اوراق بهاداری که بدون دریافت مجوز مربوطه منتشر شده یا در حال انتشار، انعقاد قراردادها یا پذیرش تعهداتی که منجر شود تا مشاور سرمایهگذاری نتواند تمام یا بخشی از وظایف خود را مطابق این دستورالعمل انجام دهد یا مسوولیت‌های مشاورسرمایه‌گذاری را کمتر از مسوولیت‌هایی نماید که در این دستورالعمل برای مشاوران سرمایهگذاری پیش‌بینی شده است، انعقاد قراردادهای مشاوره سرمایهگذاری با مشتریان که در آن مسوولیت‌های مشاور سرمایهگذاری در قبال مشتریان از مسوولیت‌های مندرج در این دستورالعمل یا سایر مقررات مرتبط مجاز نیست.
ثبت و نگهداری حساب‌ها، مدارک و اطلاعات
مشاور سرمایهگذاری موظف است طبق استانداردهای حسابداری ملی و دستورالعمل‌های اجرایی که سازمان ابلاغ می‌کند، وقایع مالی خود را ثبت و صورت‌های مالی خود را تنظیم نماید و در دفاتر مالی خود برای هر مشتری حساب جداگانه‌ای نگهداری و کلیه مبادلات مالی فی‌مابین خود و مشتری را در حساب مشتری ثبت کند.
مشاور سرمایهگذاری موظف است اسناد و مدارک مربوط به فعالیت خود از جمله اسناد و مدارک زیر را حداقل به مدت پنج سال فرم‌های شناسایی و اطلاعات مشتریان و نتایج حاصل از تحلیل این اطلاعات، قراردادهای منعقده با مشتریان، مکاتبات و گزارش‌های تبادل شده با مشتریان، گزارش ذی‌نفعان اوراق بهادار، که مشاور سرمایهگذاری در اجرای تبصره ۲ ماده ۱۹ این دستورالعمل دریافت کرده است را نگهداری کند.
مشاور سرمایهگذاری و کارکنان آن باید اطلاعات و مدارک مربوط به مشتری طرف قرارداد خود را محرمانه تلقی کرده و به استثنای برخی افراد در حدود درخواست آنها، بدون رضایت مشتری به شخص دیگری ارائه نکنند در غیر این‌صورت مشمول ماده ۴۸قانون بازار اوراق بهادار خواهند شد.
اطلاع‌رسانی و گزارش‌دهی
در صورتی‌که مشاور سرمایهگذاری به مشتری خود در زمینه ورقه بهاداری خاص، مشاوره می‌دهد در حالی که؛ (الف) شرکت مشاور سرمایهگذاری یا اشخاص وابسته به آن (ب) کارکنان مشاور سرمایهگذاری یا اشخاص وابسته به آنها (ج) سایر مشتریان مشاور سرمایهگذاری یا (د) صندوق‌های تحت مدیریت مشاور سرمایهگذاری، در آن ورقه بهادار مطابق تبصره ۱ این ماده ذی‌نفع محسوب می‌شوند و مشاور سرمایهگذاری از این موضوع مطلع بوده یا از طریق دریافت گزارش‌های موضوع تبصره ۲ این ماده از این موضوع مطلع شده باشد، آنگاه مشاور سرمایهگذاری موظف است قبل از انعقاد قرارداد با مشتری و همچنین قبل از ارائه مشاوره سرمایهگذاری در مورد آن ورقه بهادار خاص، مشتری را از این موضوع مطلع کند.
اطلاعات ارائه شده به مشتری در اجرای این ماده شامل مشخصات ورقه بهادار و شرح منافع ذی‌نفع در آن ورقه بهادار خواهد بود.
مشاور سرمایهگذاری ملزم است در تارنمای خود نام، نوع شخصیت حقوقی، مشخصات ثبتی، مبلغ سرمایه پرداخت شده و مشخصات شرکای عمده، مشخصات و سوابق حرفه‌ای و تحصیلی اعضای هیات‌مدیره، مدیرعامل، مشاوران، تحلیل‌گران، کارشناسان و نمایندگان مشاور سرمایهگذاری، خدمات قابل ارائه توسط مشاور سرمایهگذاری و شرایط، حدود مسوولیت و کارمزد هر یک از این خدمات و نحوه محاسبه این کارمزدها را افشا کند.
نظارت و بازرسی
سازمان می‌تواند به صورت ادواری یا در مواقع لزوم، مدارک و هرگونه مستندات مشاور سرمایهگذاری و هرگونه اماکن متعلق به مشاور سرمایهگذاری یا تحت اختیار یا کنترل وی را با اهداف زیر مورد بازرسی قرار دهد یا ارائه اطلاعات، مدارک و گزارش‌هایی را از مشاور سرمایهگذاری درخواست کند:
۱ - اطمینان از تهیه و نگهداری اسناد، مدارک، گزارش‌ها و دفاتر مالی مطابق قوانین و مقررات
۲ - اطمینان از انطباق عملکرد مشاور سرمایهگذاری با قرارداد مشاوره سرمایهگذاری و مقررات مربوطه
۳ - اطمینان از حفظ شرایط تعیین شده برای تاسیس و فعالیت مشاور سرمایهگذاری
۴ - بررسی شکایات و اعتراضات رسیده از سوی مشتری یا افراد دیگر
۵- بررسی تخلفات احتمالی مشاور سرمایهگذاری
۶- تهیه گزارش‌ها، اسناد و مدارک برای سایر نهادهای ذی‌صلاح.
بر اساس این دستورالعمل، مشاور سرمایهگذاری باید بازرس قانونی و حسابرس خود را از بین موسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب کند و قرارداد خود با وی را به گونه‌ای تنظیم کند که بازرس یا حسابرس، رعایت قوانین و مقررات از جمله این دستورالعمل، آیین‌نامه‌های داخلی شرکت، تطبیق مفاد قراردادهای مشاوره سرمایهگذاری با این دستورالعمل و ثبت صحیح حساب‌های مشتری را بررسی و در مورد آنها در گزارش سالانه خود اظهارنظر کنند. هزینه این رسیدگی بر عهده مشاور سرمایهگذاری است و در قرارداد مربوطه پیش‌بینی می‌شود. همچنین در صورت درخواست سازمان برای تهیه گزارش ویژه حسابرسی از شرکت مشاور سرمایهگذاری مطابق ماده ۲۹ قانون بازار اوراق بهادار، مشاور سرمایهگذاری باید علاوه بر ارائه اطلاعات، اسناد و مدارک لازم برای تهیه این گزارش، هزینه‌های تهیه گزارش مذکور را مطابق آنچه سازمان تعیین می‌کند، بپردازد.
ضمانت‌های اجرا
تخلف مشاور سرمایهگذاری از قرارداد مشاوره سرمایهگذاری یا مفاد این دستورالعمل، براساس دستورالعمل مربوطه رسیدگی می‌شود، درصورت احراز تخلف، مرجع رسیدگی کننده متناسبا یک یا چند مورد از تنبیهات را در نظر خواهند گرفت.
تذکر کتبی به مشاور سرمایهگذاری بدون درج در پرونده، تذکر کتبی به مشاور سرمایهگذاری با درج در پرونده، تعلیق فعالیت شعبه یا نمایندگی که تخلف از طریق آن صورت پذیرفته حداکثر تا یک سال، الزام به تعطیلی شعبه یا نمایندگی که تخلف از طریق آن صورت پذیرفته، محدود کردن فعالیت مشاور سرمایهگذاری حداکثر تا یک سال، محرومیت از ارائه خدمات مشاور سرمایهگذاری حداکثر تا یک سال، تعلیق مجوز فعالیت مشاور سرمایهگذاری برای مدت حداکثر تا یک سال، تعلیق سایر فعالیت‌های مشاور سرمایهگذاری به مدت حداکثر تا یک سال، لغو مجوز فعالیت مشاور سرمایهگذاری، لغو مجوز تاسیس مشاور سرمایهگذاری، جریمه نقدی مشاور سرمایهگذاری مطابق آیین‌نامه ماده ۱۴ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید تنبیهات مشاور سرمایهگذاری است.
در صورتی که یک نهاد مالی بدون دریافت مجوز مشاور سرمایهگذاری، به ارائه خدمات مشاوره سرمایهگذاری بپردازد، مرجع رسیدگی‌کننده پس از رسیدگی به موضوع براساس دستورالعمل مربوطه، یک یا ترکیبی از تنبیهات زیر را در نظر خواهد گرفت.
تذکر کتبی بدون درج در پرونده نهاد مالی متخلف، اخطار کتبی با درج در پرونده نهاد مالی متخلف، تعلیق تمام یا بخشی از فعالیت‌های نهاد مالی به مدت حداکثر تا یک سال، سلب صلاحیت مدیر یا مدیران نهاد مالی متخلف، از تصدی برخی سمت‌ها در نهاد مالی مربوطه حداکثر به مدت دو سال، محرومیت مدیر یا مدیران متخلف نهاد مالی از تصدی سمت در تمام یا برخی از بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس، کانون‌ها و سایر نهادهای مالی به مدت حداکثر تا دو سال، محرومیت مدیران نهاد مالی از استفاده از گواهینامه‌های حرفه‌ای صادره توسط سازمان حداکثر تا دو سال، لغو مجوز تاسیس نهاد مالی متخلف، جریمه نقدی مطابق آیین‌نامه ماده ۱۴ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید تنبیهات این ماده است.
براساس این دستورالعمل، اختلافات بین مشاور سرمایهگذاری و مشتری، طبق ماده ۳۶ قانون بازار اوراق بهادار رسیدگی می‌شود.
همچنین هرگونه نقل و انتقال سهام یا پذیره‌نویسی سهام جدید در شرکت مشاور سرمایهگذاری به گونه‌ای که موجب شود شخصی به یک شریک عمده مشاور سرمایهگذاری تبدیل شود، باید ظرف هفت روز کاری توسط مشاور سرمایهگذاری به سازمان اطلاع داده شود.
در عین حال، مشاور سرمایهگذاری ملزم است هرساله مبلغی تحت عنوان حق نظارت سازمان بر مشاور سرمایهگذاری به سازمان پرداخت کند. این مبلغ به پیشنهاد سازمان توسط شورای عالی بورس و اوراق بهادار تعیین می‌گردد.
درصورت پیش‌بینی در قرارداد مشاوره سرمایهگذاری، مشاور سرمایهگذاری می‌تواند به وکالت از طرف مشتری طرف قرارداد خود، نسبت به اعمال حقوق مالکانه اوراق بهادار مشتری از جمله حضور در مجامع عمومی شرکت‌ها و اعلام رای، دریافت سود سهام و سود سایر اوراق بهادار، دریافت سهام جایزه، دریافت حق تقدم خرید سهام و شرکت در افزایش سرمایه، اقدام کند. شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان موظفند، بخشنامه‌ای را که در این‌خصوص از طرف رییس سازمان صادر می‌گردد، رعایت کند.
همچنین تصمیم‌گیری، اعلام نظر، تشخیص، صدور مجوز و انجام اقدامات توسط سازمان مطابق این دستورالعمل، به پیشنهاد معاونت نظارت بر نهادهای مالی و تایید رییس سازمان صورت می‌گیرد.
دستورالعمل فوق در ۳۱ ماده ۲۲ تبصره و چهار پیوست در تاریخ ۴/۳/۱۳۸۹ به تصویب هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید و از تاریخ تصویب لازم‌الاجرا است.
ارسال نظر