گروه بورس- مجید اسکندری: بورس اوراق بهادار تهران با همکاری موسسه حسابرسی «تدوین و همکاران»، سمینار «نقش و کارکرد حسابرسی داخلی ارزش آفرین» را با حضور اعضای هیات مدیره، مدیران عامل و مالی، حسابرسان داخلی شرکت‌های بورسی، بانک‌ها و موسسات اقتصادی در ۲۹ اردیبهشت ماه در هتل سیمرغ تهران برگزار می‌کند. ابوالقاسم فخاریان دبیر علمی این سمینار معتقد است: «حسابرسی داخلی در کشور ما مهجور مانده و بنگاه‌های اقتصادی ما از آثار آن بهره‌مند نشده‌اند.» در این زمینه گفت‌وگویی با وی انجام شده که از نظرتان می‌گذرد.

چه عوامل و شرایطی بر اهمیت‌یابی حسابرسی داخلی تاثیرگذار بوده است؟

طی دو دهه اخیر شرایط محیطی کسب و کار دچار تغییر و تحولات بنیادین شده و آهنگ این تغییرات تندتر می‌شود. از جمله عمده‌ترین این تغییرات می‌توان به موضوعاتی مانند تشدید رقابت، افزایش ریسک و مخاطرات در بنگاه‌ها، تحولات تکنولوژیک و پیدایش اقتصاد دیجیتالی، اهمیت‌یابی دارایی‌های نامشهود و غیره اشاره کرد.

این تغییرات تاثیراتی کلی بر فعالیت بنگاه‌ها و به تبع آن بر کارکرد حسابرسی داخلی گذاشته، اما برخی موضوعات و مقولات تاثیرات ویژه و خاصی بر کارکرد حسابرسی داخلی به‌جا گذاشته که عمده‌ترین آنها به قرار زیر است: اهمیت‌یابی مفهوم حاکمیت شرکتی، شکل‌یابی و فعالیت کمیته حسابرسی در سازمان‌ها ، انتشار استانداردهای بین‌المللی حسابرسی داخلی، رهنمودهای انتشار یافته توسط سازمان‌های بورس اوراق بهادار برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و کمیته بال سویس برای بانک‌ها،‌ الزاماتی که توسط مقررات‌گذاران در کشورهای مختلف برای استقرار و فعالیت حسابرسی داخلی مطرح شده است.

مجموعه این شرایط موجب افزایش انتظارات از حسابرسی داخلی شده و ابعاد کار حسابرسی داخلی را وسعت بخشیده است.

با این تغییر و تحولات، نقش و وظایف جدید حسابرسی داخلی چیست؟

حسابرسی داخلی از محدوده رسیدگی به رویدادهای مالی و رعایت قوانین و مقررات که به صورت متعارف و سنتی انجام می‌داد خارج شده و امروزه بیشتر نقش مشاوره‌ای و مددیاری مدیریت را عهده‌دار است.

در تعریف جدیدی که از حسابرسی داخلی ارائه شده، علاوه بر وظایف فوق وظایف اساسی زیر بر عهده حسابرسی داخلی قرار داده شده است:

حصول اطمینان از پیشبرد استراتژی‌ها، ارزیابی کفایت و کارآیی سیستم‌های کنترل‌های داخلی و حصول اطمینان از رعایت آنها، ارزیابی سیستم مدیریت و اطمینان از کارکرد این سیستم، ارزیابی اثربخشی و کارآیی و صرفه اقتصادی عملیات، کمک به بهبود افزاینده‌ها، اطمینان‌بخشی نسبت به قابلیت اتکای گزارشات.

حسابرسی داخلی چگونه می‌تواند وظایف ارزش‌آفرینی یاد شده را به شکل مطلوب انجام دهد؟

حسابرسی داخلی برای ایفای نقش و وظیفه خطیری که به عهده دارد باید از موقعیت و ویژگی‌هایی برخوردار باشد که عبارتند از:

استقلال رای و نظر ، جایگاه مناسب سازمانی (زیر نظر کمیته حسابرسی / هیات‌مدیره)، برخورداری از دانش و تجارب لازم و یادگیری مستمر و کسب صلاحیت‌های حرفه‌ای ، استفاده از رویکردهای نوین در انجام حسابرسی داخلی، از جمله حسابرسی مبتنی بر ریسک، به‌کارگیری دستورالعمل‌های حسابرسی داخلی و استانداردهای حسابرسی داخلی در انجام کار حسابرسی.

چه اقداماتی در جهت توسعه و ترویج حسابرسی داخلی نوین در ایران به عمل آمده است؟

واقعیت این است که حسابرسی با رویکرد نوین و با اوصافی که پیش از این اشاره شد به‌رغم اهمیت آن در جامعه ما مهجورمانده و بنگاه‌های اقتصادی ما از آثار ارزشمند آن محرومند.

از این رو برای معرفی حسابرسی نوین و به عنوان یکی از برنامه‌های ترویجی، این سمینار برگزار می‌شود که گام مثبت و اثرگذاری در توسعه و ترویج حسابرسی داخلی باشد.

اهداف و محورهای مباحث این سمینار چیست؟

هدف اساسی این سمینار فرهنگ‌سازی و ترغیب شرکت‌ها به استقرار و بهره‌برداری از حسابرسی داخلی است. همچنین در این سمینار ضمن معرفی نقش و کارکرد حسابرسی داخلی نوین یا به اصطلاح حسابرسی داخلی ارزش‌آفرین، انتظارات بازار سرمایه از نقش و جایگاه حسابرسان داخلی و نمونه‌هایی از تجارب به‌کارگیری نظام حسابرسی داخلی در شرکت‌ها و سازمان‌ها توسط صاحبنظران مطرح خواهد شد.