دلایل کاهش سود 88 «پالایش نفت تبریز»

گروه بورس- علیرضا باغانی: در شرایطی مهمان تازه‌ وارد بورس در امیدنامه خود برای سال ۸۹ سودی معادل ۸۱۲ ریال به ازای هر سهم پیش‌بینی کرده که سود ۵۹ریالی سال ۸۸ شرکت، هیچ تناسبی با EPS سال جاری نداشته و از انحراف ۱۲۷۶درصدی پیش‌بینی سود این دو سال حکایت دارد. به گزارش خبرنگار ما، پالایش نفت تبریز در سال ۸۶ سودی معادل هزار و ۱۲۱ریال محقق کرده است و در سال ۸۷ نیز EPS شرکت با شیبی ملایم به هزار و ۳۹ریال رسیده است.

اما ابهام در وضعیت سودآوری دومین پالایشگاهی که وارد بورس می‌شود، از آنجا آغاز می‌شود که EPS هزار و ۳۹ریالی سال ۸۷ شرکت با ۹۴درصد کاهش در سال ۸۸ به ۵۹ ریال رسیده است و شرکت در ۶ ماهه سال گذشته ۴۰‌ریال آن را پوشش داده است.

این در شرایطی است که شرکت در ۶ ماهه اول سال ۸۷، سود ۷۱۱ریالی محقق کرده است. در این شرایط پرسش اصلی فعالان بازار این است که دلیل سقوط ۹۸۰ریالی سود شرکت در سال ۸۸ نسبت به سال ۸۷ چیست و آیا با این شرایط پیش‌بینی سود ۸۱۲ریالی برای سال ۸۹ شرکت واقع‌بینانه است؟ و اینکه شرکتی که سال گذشته فقط ۵۹ ریال سود داشته، چگونه در سال جاری می‌تواند سود ۸۱ تومانی محقق کند؟ افزون بر این تکیه شرکت در سنوات گذشته بر سود عملیاتی بوده است، یعنی سودهای قابل توجه تحقق یافته در سال‌های ۸۶ و ۸۷ از محل‌های دیگری مثل فروش دارایی محقق نشده، بلکه همواره منابع و ماخذ آن عملیات شرکت بوده است.

۳دلیل «شبریز» برای کاهش EPS

شرکت پالایش نفت تبریز در سال ۸۸ سود خالصی معادل ۱۱میلیارد و ۴۴۰میلیون تومان داشته که معادل هر سهم ۵۹ریال است، هر چند در بودجه مصوب شده شرکت پیش‌بینی سود این سال ۱۲۱ریال اعلام شده بود. اما در حالی که تحقق EPS اعلام شده شرکت پالایشگاه تبریز برای سال ۸۹ با توجه به EPS سال قبل، برای معامله‌گران و فعالان بازار سرمایه مبهم است، معاون ناشران و امور اعضای بورس از اعلام ۳ دلیل عمده برای کاهش قابل توجه سود سال ۸۸ این شرکت پذیرفته شده در بورس خبر داد. محمدرضا رستمی به خبرنگار ما گفت: شرکت پالایش نفت تبریز با ارسال نامه‌ای به بورس ۳ دلیل عمده را برای کاهش سود شرکت در سال ۸۸ نسبت به سال‌های دیگر اعلام کرده است و یکی از این دلایل این است که نرخ محصولات نفتی و نفت خام در مقایسه با سال ۸۷ کاهش داشته، به نحوی که نسبت کاهش خروجی (قیمت محصولات) نسبت به بهای نفت خام (ورودی) بیشتر بوده است و این امر موجب کاهش شدید فروش و افت کمتر در بهای تمام شده فرآورده‌ها و در نهایت منجر به کاهش سود ناخالص شده است.

به گفته وی، اعلام سیاست فروش نیابتی از سوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی موجب ذخیره شدن برخی از مواد تولیدی پالایشگاه تبریز در انبارهای عمومی شرکت ملی پخش شده است. افزون بر این دلیل دیگر کاهش سود، احتساب یک‌درصد فروش به عنوان عوارض آلایندگی موضوع تبصره یک ماده ۳۸ قانون مالیات بر ارزش افزوده است.

بورس از دلایل پالایشگاه قانع شد

معاون ناشران در برابر این پرسش که آیا این دلایل برای بورس و هیات پذیرش قانع‌کننده است؟ گفت: بر اساس ماده ۴۱قانون بازار اوراق بهادار، سازمان بورس موظف است بورس‌ها، ناشران اوراق بهادار، کارگزارها، معامله‌گران و ... را ملزم کند تا بر اساس استانداردهای حسابرسی و حسابداری ملی کشور، اطلاعات جامع فعالیت خود را انتشار دهند، بنابراین تایید سازمان حسابرسی در این زمینه کافی است و از آنجا که سازمان حسابرسی تایید کننده صورت‌های مالی پالایشگاه است، بنابراین صورت‌های مالی ارائه شده قابل اتکا است. وی تاکید کرد: بورس نمی‌تواند گزارش ارائه شده را تایید کرده یا بالعکس غیرواقعی بداند، چرا که مرجع اصلی در این زمینه سازمان حسابرسی است که این سازمان هم صورت‌های مالی شرکت را تایید کرده است، پس قائدتا در این زمینه نگرانی وجود ندارد. رستمی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه آیا با توجه به کاهش تخفیف ۶درصدی قیمت فروش نفت خام به ۵‌درصد در بودجه سال ۸۸ کشور، پالایش نفت تبریز کاهش یک‌درصدی بهره‌مندی در بودجه را در صورت‌های مالی خود دیده است؟ گفت: با توجه به اینکه در بودجه سال جاری و قانون هدفمند شدن یارانه‌ها این تخفیف ۵درصد اعلام شده، شرکت پالایشگاه نفت تبریز هم این موضوع را در صورت‌های مالی خود دیده است.

«شپنا» چگونه بود؟

EPS پالایشگاه تبریز در شرایطی از هزار و ۳۹ریال به ۵۹ریال رسیده و در مجموع ۹۴‌درصد کاهش یافته که سود پالایش نفت اصفهان، نخستین پالایشگاه وارد شده به بورس، از هزار و ۶۲۷ریال در سال ۸۷ به هزار و ۱۲ریال در سال ۸۸ رسیده و تنها ۳۸‌درصد کاهش داشته است.

از این رو با توجه به شرایط مشابه این دو پالایشگاه، دلیل کاهش ۹۴درصدی EPS «شبریز» طی یک سال مشخص نیست، چون شرایط کاهش قیمت فروش برای «شپنا» هم وجود داشته است.

از طرفی دیگر مشخص نیست که در شرکت چه اتفاقی افتاده که EPS ا۵۹ ریالی سال ۸۸ در سال جاری ۸۱۲ ریال اعلام شده است، آن هم در شرایطی که تخفیف فروش نفت خام یک‌درصد کاهش یافته است و اگر چه قیمت فروش برخی از محصولات شرکت افزایش یافته، اما نباید از آثار هدفمندسازی یارانه‌ها صرف‌نظر کرد، شرایطی که موجب شد EPS ا۱۰۱تومانی «شپنا» در سال ۸۹ به ۹۳ تومان کاهش یابد. گفتنی است، تماس‌های خبرنگار ما برای دریافت پاسخ مدیر عامل پالایشگاه تبریز در این زمینه به نتیجه‌ای نرسید و تنها دبیر هیات واگذاری شرکت پاسخگویی به این ابهامات را به جلسه معارفه پالایشگاه موکول کرد.