هفته‌ای برای اصلاح قیمت‌ها

شروین شهریاری- بورس تهران در هفته جاری پس ازطی یک دوره رشد شتابان در ماه فروردین،‌ نشانه‌هایی از ضعف تقاضا و افت قیمت سهام را به نمایش گذاشت به نحوی که شاخص کل در این هفته با کاهش ۸دهم‌درصدی مواجه شد. تحولات محیطی بازار در ایجاد روند مورد اشاره نقش مهمی داشت به نحوی که اصلاح قیمت محصولات در سطح جهانی (به ویژه در مس و فولاد) و نیز خبر تاخیر در عرضه بلوک سهام خودروسازان در ایجاد جو منفی موثر بودند. به نظر می‌رسد بازار سهام در حال حاضر با فروکش کردن یک دوره تقاضای هیجانی عمدتا ناشی از بهبود اقتصاد جهانی و هجوم نقدینگی سرگردان مجددا به مدار تعادل بازگشته است و برای از سرگیری رشد خود نیازمند محرک‌های محیطی جدید نظیر رشد مجدد قیمت‌های جهانی فلزات و نفت،‌ عرضه سهام جدید یا روشن شدن ابهامات طرح هدفمند‌سازی یارانه‌ها خواهد بود.

آب سرد بر بازار داغ شایعات!

حذف نام بلوک‌های ایران خودرو و سایپا از فهرست واگذاری‌های سهام و نیز انتشار جزئیات مصاحبه رییس سازمان خصوصی‌سازی پیرامون این مساله در ابتدای هفته به سرعت منجر به واکنش بازار شد. بدین ترتیب اعلام تاخیر در واگذاری سهام خودروسازان و واگذار شدن آن به زمان نامعلوم، باعث ایجاد صف‌های فروش چند‌میلیارد‌تومانی در نمادهای «خودرو»، «ورنا» و «خساپا» شده است.

با مخابره این اطلاعات جدید، استراتژی معامله‌گران کوتاه‌مدت که بدون توجه به واقعیات اقتصادی در مورد وضعیت این شرکت‌ها و با اتکای صرف بر خبر واگذاری بلوکی اقدام به سرمایه‌گذاری کرده بودند، عملا ناکام ماند. از سوی دیگر باید توجه داشت انتشار چنین اخبار ضد و نقیضی آنهم در مدت کوتاه توسط مراجع رسمی طبیعتا منجر به التهاب در بازار سهام می‌شود و با ایجاد نوسانات غیرمترقبه می‌تواند موجبات سلب اعتماد سرمایه‌گذاران نسبت به بازار سرمایه را در بلند مدت فراهم آورد.

موج‌های سینوسی در بازار فولاد

اما بازار فولاد پس از رشد سریع در یک ماه اخیر، در هفته‌ای که گذشت روی دیگر سکه را به نمایش گذاشت و با افت حدود ۱۵‌درصدی قیمت بیلت در بازار‌های جهانی فعالان این بازار و سرمایه‌گذاران را غافلگیر کرد. سابقه بازار فولاد البته با چنین فرازو‌فرودهای ناگهانی بیگانه نیست؛ فعالان بازار هنوز هم وقایع سال استثنایی ۸۷ را به خاطر دارند که طی چهار ماه نخست آن سال قیمت شمش فولادی ۵۰‌درصدی رشد کرد اما پس از آن، طی یک دوره افت سریع و شدید، قیمت فولاد ۵۰‌درصد کاهش یافت! البته مجموع متغیرهای اقتصادی موجود در بازار فولاد از افزایش تقاضا و بهبود نرخ‌ها در کوتاه‌مدت (افق زمانی سه ماهه) خبر می‌دهند اما وضعیت نیمه دوم سال به زعم برخی مراجع تحلیلی - نظیر متال بولتن- کماکان مبهم است. در هر حال در هفته مورد گزارش قیمت سهام فولادی و سنگ‌آهن همگام با بازارهای جهانی در مسیر کاهشی قرار‌گرفت اما امیدواری‌ها نسبت به آینده این صنعت منجر به حضور خریداران پرتعداد در نرخ‌های منفی و در نتیجه رشد حجم معاملات سهام این‌گروه شده است.

ماه خوب سرمایه‌گذاری‌ها

مطالعه گزارش صورت وضعیت پرتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری منتهی به ۳۱ فروردین ۸۹ نشان می‌دهد که این دوره به لحاظ رشد ارزش بازار سرمایه‌گذاری‌ها و نیز کسب درآمد حاصل از فروش، دوره‌ای موفق برای شرکت‌های این صنعت بوده است. در بین تحولات قابل اشاره کسب درآمد ۱۱‌میلیارد‌تومانی توسط شرکت توسعه معادن و فلزات از محل فروش سهام در فروردین ماه جالب توجه است. این شرکت همچنین در روز اول اردیبهشت ماه نیز با فروش ۵‌میلیون از سهام گل‌گهر عملا ۱۰‌میلیارد‌تومان دیگر سود فروش سرمایه‌گذاری شناسایی کرده است. این در حالی است که «ومعادن» در بودجه سال ۸۹ خود ۵/۱۶‌میلیارد‌تومان درآمد حاصل از فروش سرمایه‌گذاری برای کل سال پیش‌بینی کرده است. سرمایه‌گذاری پردیس دیگر شرکتی است که در‌گروه سرمایه‌گذاری‌ها کمتر مورد توجه قرار دارد. این شرکت نیز در ماه فروردین دوره‌ای جالب توجه را پشت سر گذاشته است به نحوی که در کنار کسب درآمد ۳۰۰‌میلیون‌تومانی ناشی از فروش سهام، ارزش بازار پرتفولیوی شرکت نیز از ضرر خارج شده است که این امر در صورت تداوم می‌تواند زمینه لازم جهت آزادسازی ذخیره کاهش ارزش ۳/۳‌میلیارد‌تومانی سرمایه‌گذاری‌ها (۱۶۵‌ریال به ازای هر سهم) را برای «پعایق» فراهم کند.

تقابل حقوقی‌ها

همگام با رشد قیمت‌های سهام در هفته‌های اخیر تحرکات سرمایه‌گذاران حقوقی نیز افزایش یافته است که این معاملات بعضا منجر به تقابل پرحجم عرضه و تقاضای سهام بین برخی نهادهای حقوقی شده است. در نماد «کچاد» شرکت بیمه ایران در سمت عرضه‌کننده و فولاد مبارکه، معادن و فلزات و مهرگان در سمت تقاضا قرار دارند. در نمادهای خودرویی از قبیل «ورنا» و «خساپا»، سرمایه‌گذاری ملی عرضه‌هایی را صورت داده است و این در حالی است که صندوق بازنشستگی خریدار سرمایه‌گذاری رنا است. در نماد «وبوعلی» نیز فروش سهام توسط مجموعه مسکن و خرید توسط سهامدار عمده (تدبیر و سبحان) دادوستدهای پرحجمی را در این نماد موجب شده است.

سیمان؛ نوشدارو بعد از... ؟!

شاید تا دو سال پیش انتشار شایعه پذیرش سیمان در بورس کالا منجر به تشکیل صف‌های خرید‌میلیونی برای سهام سیمانی می‌شد اما این روز‌ها حتی تحقق این خبر و پذیرش رسمی سیمان در بورس کالا - که خبر آن در هفته جاری منتشر شد- نیز نمی‌تواند خواب سنگین سهام سیمانی را برهم زند! صنعت سیمان در حال حاضر با میانگین P/E معادل ۴/۴ و با دارا بودن شرکت‌هایی با نسبت قیمت بر درآمد در محدوده ۳ در آستانه فصل مجامع و تقسیم سود مورد بی‌اعتنایی سرمایه‌گذاران قرار دارد که شاید عمده‌ترین دلیل آن را بتوان وجود ابهامات در زمینه افزایش هزینه‌های انرژی در این صنعت پس از هدفمند کردن یارانه‌ها دانست. به هر حال فعالان صنعت سیمان -که عنوان آسیب‌پذیرترین صنعت در برابر افزایش قیمت انرژی را یدک می‌کشد- این روزها چشم به سیاستگذاران اقتصادی دوخته‌اند تا مشخص شود از چه تدابیر حمایتی در برابر افزایش چند برابری قیمت انرژی برخوردار خواهند شد و امیدوارند تا این بار حمایت‌های لازم -بر خلاف پذیرش در بورس کالا - در مقطع زمانی مناسب صورت گیرد.