برای دومین سال پیاپی از سوی «دنیای اقتصاد» معرفی شد
شاخص؛ پدیده سال بورس تهران
گروه بورس- معصومه طاهرخانی: «شاخص بورس تهران»، «معامله ۸میلیارد دلاری مخابرات»، «کنار کشیدن «جابریان» از معامله فولاد خوزستان» و در نهایت «تصویب قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی»، ۵ اتفاق مهمی هستند که ۸۸ بورس تهران را وارد مراحل تازه‌ای کردند. گروه بورس روزنامه دنیای اقتصاد امسال برای دومین سال پیاپی تصمیم دارد، شاخص‌ترین اتفاق سال ۸۸ را معرفی کند. اما اتفاق‌هایی که در این گزارش به عنوان برترین یا حداقل اثرگذارترین‌ها معرفی می‌شوند، رویدادهایی هستند که در بهترین و بدترین شرایط بورس، حضوری موثر داشته‌اند.
کدام اتفاق «ترین» است؟
اما در میان گزینه‌های ۵گانه‌ای که در سال ۸۸ توانسته‌اند، جایی برای مانور در بورس تهران پیدا کنند، فراز و فرود «شاخص» چشم‌گیرتر است.
چیزی که قرار است در ادامه این گزارش به تفصیل چند و چون آن واکاوی شود.
از سوی دیگر، ۴ اتفاق مهم دیگر سال ۸۸ که در ابتدای گزارش به آنها اشاره شده، نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند تا در نهایت نوسانات «شاخص بورس» بتواند جایگاه نخست اهمیت را از آن خود کند.
اما اینکه چرا «شاخص بورس» توانسته در راس اتفاقات امسال قرار گیرد، به دلیل نوساناتی است که بسیاری برای اولین بار رخ داده‌اند و به تبع آن فضای معاملاتی تالار شیشه‌ای را وارد مسیرهای متفاوتی کرده‌اند. دومین اتفاق مهم امسال مربوط به «معامله بلوک ۵۰درصد به اضافه یک سهم مخابرات ایران» است که به تنهایی توانسته عنوان بزرگ‌ترین معامله تاریخ بورس تهران را به ارزش ۸میلیارد دلار به خود اختصاص دهد.
سومین اتفاق مهم امسال به انصراف «محمد جابریان» بزرگ‌ترین خریدار بخش خصوصی بورس تهران برمی‌گردد که که به تنهایی توانسته بلوک ۵/۳۰درصدی فولاد خوزستان را خریداری کند. در جریان این معامله «جابریان» توانست حکم قضایی دادگاه را علیه مدیران سازمان خصوصی‌سازی بگیرد.
اما حاشیه‌های اولین شکست خصوصی‌سازی، روند عرضه‌های دولتی را به نحو جالبی تحت تاثیر خود قرار داد. در مرحله بعد، انحلال کارگزاری سهام عدالت در آخرین روزهای تابستان امسال و تصویب انتقال پرتفوی ۴۲هزار میلیارد تومانی سهام عدالت به ۳۰ شرکت سرمایه‌گذاری استانی، چهارمین رویداد مهم بورس در سالی که گذشت، به شمار می‌آید. در بخش آخر هم تصویب قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی که تنوع ابزارها و ریسک‌پذیری را برای سرمایه‌گذاران افزایش داده، پنجمین واقعه اثرگذار تالار شیشه‌ای در سال ۸۸ به شمار می‌رود.
اتفاق اول: شاخصی که فقط مثبت می‌خورد!
ظاهرا وقتی همه بازارهای رقیب بورس تهران وارد رکود می‌شوند، نوبت رشد شاخص‌های تالار شیشه‌ای فرا می‌رسد. چیزی که امسال در بازه‌های مختلف زمانی خود را نشان داده است.
اعمال سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی که باعث خواب زمستانی نظام بانکی شده، از جمله دلایلی است که باعث شده سال ۸۸ زمانی برای امتحان سرمایه‌گذاری در بورس تهران باشد.
وقتی به این ماجرا، رکود ۲ ساله بازار مسکن را اضافه می‌کنیم، نتیجه‌ای جز رونق بیشتر معاملات بورس تهران حاصل نمی‌شود.
شاخص بورس تهران طی امسال توانست رکوردهایی را در کارنامه خود ثبت کند که تا پیش از این مشابهی نداشته است.
میانگین بازدهی ۴/۵۷درصدی در شرایطی که بازارهای رقیب نتوانسته‌اند بازدهی کوتاه‌مدت خود را حتی به ۲۰درصد هم نزدیک کنند، فضا را به سمت ورود هر چه بیشتر سرمایه‌گذاران به این بازار فراهم کرد.
در کنار این امر با نگاهی به روند بازدهی نیمسال اول بورس تهران از سال ۷۸ تاکنون مشخص می‌شود که بازدهی ۱/۴۴درصدی نیمسال اول سال ۸۸، رکوردار بیشترین بازدهی ۶ ماهه اول را در اختیار دارد.
البته سال حبابی ۸۲ را باید از تمام جریانات بررسی روندهای شاخص بورس تهران فاکتور گرفت؛ چرا که طی این سال عددها و رفتارهای نوسانی شاخص مرحله خاصی را طی کردند. همچنین طی سال ۸۸، میانگین بازدهی شاخص بورس در چهار فصل نیز رکوردهای جالبی را ثبت کرده است. به طوری که طی ۴ سال اخیر میانگین بازدهی فصل‌های بهار و تابستان امسال بیشتر از میانگین‌های خود در مدت مشابه در چهار سال قبل بوده است. به هر روی روند افزایشی بازدهی شاخص بورس تهران فضای سرمایه‌گذاری مثبتی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده، حال باید دید تداوم این روند برای سال آینده وارد چه فضایی خواهد شد. امری که تا حد زیادی تابع سیاست‌های اقتصادی دولت از جمله اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها است.
اتفاق دوم: وقتی بورس به اندازه «مخابرات» می‌ارزد!
معامله ۸میلیارد دلاری مخابرات، دومین اتفاقی است که طی سال جاری معادلات بورس را وارد جریان تازه‌ای کرد.
عرضه بلوک ۵۰درصد به اضافه یک سهم بلوک مدیریتی شرکت مخابرات ایران که از سوی سازمان خصوصی‌سازی انجام شد، از سوی کنسرسیومی به نام توسعه اعتماد مبین خریداری شد.
انجام این معامله از آنجا که دولت برای اولین بار تصمیم به واگذاری مدیریت در شرکت‌های تابعه خود گرفته بود، دارای اهمیت زیادی بود. همچنین بلوک ۸هزارمیلیارد تومانی «اخابر» به تنهایی توانسته کورد بیشترین ارزش معاملات بورس تهران را از آن خود کند.
اتفاق سوم: سهام فروخته شده، پس گرفته شد!
اما سومین اتفاق مهم بورس تهران در سالی که گذشت مربوط به معامله بلوک ۵/۳۰درصدی فولاد خوزستان است. جایی که «محمد جابریان» خریدار بلوک ۵/۳۰درصدی «فخوز» تصمیم گرفت سهام خریداری شده را به سازمان خصوصی‌سازی پس دهد. کاهش قیمت بهای فولاد که در نتیجه آن باعث کاهش ارزش سهام خریداری شده از سوی جابریان شده بود، مهم‌ترین دلیل پس فرستادن سهام فولاد خوزستان به شمار می‌رود.
ارزش معامله فولاد خوزستان که بیش از ۱۴۰۰میلیارد تومان بود، تا پیش از انجام معامله مخابرات در صدر تاریخی‌ترین معاملات بورس تهران قرار داشت. به هر روی جو روانی حاصل از انصراف جابریان از خریداری بلوک «فخوز» باعث شد که سازمان خصوصی‌سازی با موضع‌گیری به این بحث وارد شود و اعلام کند که هیچ خریداری حق پس دادن سهام را ندارد.
اما جریانات به سمتی رفت که در نهایت جابریان با شکایت به شعبه ۱۹دادسرای تهران، حکم قطعی پس فرستادن سهام به سازمان خصوصی‌سازی را دریافت کرد و دولت را مجبور کرد تا بلوک فولاد خوزستان را از وی پس بگیرد.
این رای که هم اکنون در مرحله تجدید نظر قرار دارد هنوز به فرجام نهایی نرسیده، اما شواهد حاکی از عقب‌نشینی سازمان خصوصی‌سازی از مواضع خود برای عدم پس‌گیری بلوک است.
اتفاق چهارم: وقتی «عدالت» سهمی می‌شود
۴۲میلیون سهامدار طرح سهام عدالت به انتظار پایان سال مالی شرکت‌های سرمایه‌پذیر پرتفوی سهام عدالت نشسته‌اند تا بتوانند سودی را به خانه ببرند. انحلال کارگزاری سهام عدالت در پایان شهریور ماه امسال، روند واگذاری سهام به مشمولان را وارد فاز تازه‌ای کرد، جایی که پرتفوی ۵۰ شرکت عدالت به ۳۰ شرکت سرمایه‌گذاری استانی بر حسب تعداد مشمولان واگذار می‌شود.
تا آخرین روزهای اسفند ماه، بیش از نیمی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی طی انعقاد قراردادی، مرحله اول انتقال پرتفوی خود را امضا کردند تا از این به بعد ۳۰ شرکت سرمایه‌گذاری استانی، ۴۰درصد اقتصاد کشور
را راهبردی کنند.
اتفاق پنجم: قانونی برای همه ریسک‌گریزها
قریب به ۴۰ و اندی که از عمر بورس تهران می‌گذرد، ابزارهای مالی زیادی به این بازار وارد شده‌اند که هر کدام توانسته‌اند سرمایه‌گذاران را با درجه ریسک‌پذیرهای متفاوت به خود جذب کنند. بورس تهران هم طی امسال، قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی را به تصویب نمایندگان مجلس رساند تا بار دیگر بتواند سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز را به این بازار بکشاند. تاسیس صندوق‌های متنوع سرمایه‌گذاری در سهام، اوراق مشتقه و ... جزو مهم‌ترین سرفصل‌های تعریف شده در قانون جدید به شمار می‌روند که قرار است ریسک‌گریزها را به این بازار هدایت کنند.
ارسال نظر