راز ابطال بزرگترین معامله خصوصی بورس
گزارش تفصیلی دنیای اقتصاد از ۵/۱سال استنکاف
پشت پرده ابطال بزرگترین خصوصی‌سازی واقعی بورس
گروه بورس- علیرضا باغانی: «بزرگترین معامله تاریخ بورس در سال ۸۷ باطل شد» این خبری بود که روز گذشته درباره معامله بلوک ۵/۳۰درصدی فولاد خوزستان روی خروجی برخی از خبرگزاری‌ها قرار گرفت.
خبری که از بازگردنده شدن این بلوک هزار و 364میلیاردتومانی به دولت حکایت داشت و فرجامی که محمد جابریان خریدار بلوک، مدت 16 ماه آن را دنبال می‌‌کرد و در نهایت با رای دادگاه شعبه 19 بلوک معامله شده در تیر ماه سال گذشته به دولت بازگردانده شد.
بزرگترین دلایل فسخ معامله تاریخی بورس در سال ۸۷ در شرایطی ابطال شده که خبرهای رسیده از دلایل صدور این حکم حکایت دارد که «بر اساس یکی از بندهای قرارداد در صورت عدم پرداخت بخش نقدی معامله که رقمی حدود ۲۷۳میلیارد تومان بود، معامله فسخ شده و هر گونه جابه‌جایی بلوک کان‌لم‌یکن تلقی خواهد شد» و جابریان هم که فقط ۱۰۰میلیارد تومان از حصه نقدی معامله را پرداخت کرده بود، در واقع از همان ابتدا مقدمات فسخ معامله را فراهم کرده بوده است.
پیش از این چندین بار از احتمال ابطال این معامله بزرگ سخن گفته شده بود، اما هر بار مسوولان خصوصی‌سازی و ایمیدرو ابطال معامله «فخوز» را به شدت تکذیب کرده بودند، اما این بار ظاهرا رای شعبه 19 جدی و لازم اجرا است تا جایی که معاون سازمان خصوصی‌سازی صدور چنین حکمی را از سوی مرجع قضایی تایید کرده است.
مهدی عقدایی در اظهارنظری کوتاه گفته نتیجه شکایت خریدار بلوک به دادسرای شعبه ۱۹ به ابطال معامله بلوکی فولاد خوزستان انجامید، با این اوصاف ۵/۳۰درصد سهم فولاد خوزستان مجددا به دولت باز می‌‌گردد».
وی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا در این خصوص اطلاع‌رسانی صورت نگرفته، مدعی شده که سهامداران شرکت از این موضوع خبر دارند، حال آنکه مدیر عامل فولاد خوزستان از ابطال این معامله ابراز بی‌اطلاعی کرده است.
اما معاون سازمان خصوصی‌سازی تنها مقامی نیست که ابطال بزرگترین معامله تاریخ بورس در سال ۸۷ را تایید میکند، بلکه ایرج اکبریه متولی خصوصی‌سازی وزارت صنایع و مقامی که ماجرای واگذاری بلوک ۵/۳۰ «فخوز» را شخصا به طور مستقیم دنبال می‌‌کرد نیز در گفت‌وگویی با دنیای اقتصاد ابطال این معامله هزار و ۳۶۴میلیارد تومانی را تایید میکند.
حکم قطعی است
معاون مالی و اقتصادی ایمیدرو با بیان این که با رای دادسرای شعبه ۱۹ این بلوک ۵/۳۰درصدی به دولت بازگردانده شد، گفت: از جزئیات رای صادر شده اطلاعی ندارم ولی در ظاهر این حکم غیرقابل تجدیدنظر، قطعی و لازم‌الاجرا است.
پول جابریان را پس می‌‌دهیم
وی در برابر این سوال که آیا طرفین ماجرا (دولت و جابریان) بابت ابطال این معامله به پرداخت خسارت محکوم شده‌اند؟ گفت: در ظاهر مقرر شده که بلوک ۵/۳۰درصدی فولاد خوزستان به دولت بازگردانده شود و ۱۰۰میلیارد تومان وجه نقد که بابت حصه نقدی معامله از جابریان دریافت شد، نیز به وی بازگردانده شده و احتمالا تمام مدارک از جمله سفته‌های جابریان نیز باید بازگردانده شود.
وی افزود که هنوز این حکم را رویت نکرده اما در تماس‌هایی که در این زمینه داشته، فقط به این اطلاعات دست یافته و از جریمه‌های احتمالی در نظر گرفته شده برای جابریان اطلاعی ندارد.
عضو هیات عامل ایمیدرو در برابر این سوال که دلیل صدور چنین حکمی به نفع جابریان چه بوده است؟ گفت: ماجرای معامله بلوک ۵/۳۰درصدی فولاد خوزستان مدت‌ها در محاکم قضایی مطرح بود و در نهایت مراجع قضایی تشخیص داده‌اند که این بلوک به دولت بازگردانده شود، بنابراین دلیل این رای را دستگاه قضایی تشخیص داده است.
هیات داوری رد کرد، دادگاه حکم داد
وی افزود: درخواست جابریان مبنی بر پس دادن بلوک فولاد خوزستان از سوی هیات داوری رد شده بود، اما وی از طریق دادگاه پیگیری کرد و مرجع قضایی مزبور هم چنین اختیاری داشته است.
دولت در فخوز 5/50درصدی شد
وی با بیان این که با ابطال معامله بلوک فولاد خوزستان، سهام دولت در شرکت مزبور از ۲۰درصد به ۵/۵۰درصد خواهد رسید، افزود: با بازگردانده شدن بلوک فولاد خوزستان به دولت، باید دید آیا برنامه واگذاری مجدد این شرکت از سوی وزارت صنایع و خصوصی‌سازی دنبال می‌‌شود. دکتر اکبریه در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه آیا ایمیدرو به عنوان عرضه‌کننده سهام نسبت به ابطال معامله اعتراضی دارد؟ گفت: بر اساس اخبار رسیده رای دادسرای شعبه ۱۹ قطعی و لازم‌الاجرا است، بنابراین این بلوک به دولت بازگردانده خواهد شد.
وی در برابر این سوال که تکلیف سود 90میلیارد تومانی اختصاص یافته به خریدار بلوک 5/30درصدی با ابطال معامله چه می‌‌شود؟ گفت: سود سال‌های 86 و 87 بلوک 5/30 واگذار شده که مجموعا معادل 90میلیارد تومان است، در پی ابطال معامله به دولت بازگردانده خواهد شد، چرا که جابریان دیگر مالک 5/30درصد نخواهد بود. ضمن اینکه 100میلیارد تومانی را هم که بابت بخش نقدی معامله پرداخت کرده است دریافت خواهد کرد.
رسانه‌ها موضوع را بررسی نکنند
اما در شرایطی که دو مقام دولتی ابطال این معامله را تایید کرده‌اند در رابطه با علت ابطال و دلایلی که موجب شد دستگاه قضایی رای به بازگردانده شدن بلوک به دولت بدهد، خبری در دست نیست و حتی دو مقام مزبور هم از دلایل این اتفاق ابراز بی‌اطلاعی کرده‌اند. در این حال تلاش خبرنگار ما برای گفت وگو با محمد جابریان درباره دلایل ابطال معامله به نتیجه نرسید و تنها یکی از نزدیکان وی در گفت‌وگویی با دنیای اقتصاد خواستار عدم بررسی این موضوع توسط رسانه‌ها شد.
به گفته وی، مانور دادن درباره موضوع معامله فولاد خوزستان از سوی رسانه‌ها تاکنون دردسرساز بوده و بهتر است تا زمانی که مراجع رسمی خبری در این زمینه اعلام نکرده‌اند، چیزی هم در رسانه‌ها منتشر نشود.
وی افزود: جابریان در حال حاضر در داخل کشور نیست و پس از بازگشت به ایران در این زمینه اظهارنظرخواهد کرد.
بی‌اطلاعی بورس از ابطال
در همین حال مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار اعلام کرد که تاکنون هیچ حکمی از دادگاه به دست شرکت بورس نرسیده است.
وی در گفت‌وگو با ایلنا ادامه داد: ابطال معامله فولاد خوزستان را از سازمان خصوصی‌سازی جویا شدیم، اما این سازمان اعلام کرد که از سوی دادگاه هیچ حکمی به آنها ابلاغ نشده است. همچنین شرکت بورس نیز تا زمانی که از سوی سازمان خصوصی‌سازی و یا دادگاه حکمی برای ابطال معامله دریافت نکند، نمی‌تواند ابطال معامله فولاد خوزستان را به سهامداران اعلام کند.
حسن قالیباف اصل افزود: حکم دادگاه باید به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، سازمان خصوصی یا شرکت بورس اوراق بهادار ابلاغ شود اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است.
وی افزود: البته احتمال ابطال این معامله وجود دارد، چرا که تاکنون ابطال معاملاتی از این قبیل در بازار سرمایه رخ داده است.
قالیباف ادامه داد: شرکت بورس تنها به حکم سازمان بورس اوراق بهادار این معامله را ابطال خواهد کرد و تا زمانی که سازمان بورس که یک نهاد ناظر است صلاحیت حکم دادگاه را تایید نکند، شرکت بورس اوراق بهادار نیز اقدامی نخواهد کرد. قالیباف در ادامه با اشاره به مشکلات جابریان و سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد: به دنبال این معامله ادعاهایی از سوی سازمان خصوصی‌سازی اعلام شد مبنی بر اینکه خریدار به موقع پول خود را پرداخت نکرده و خریدار نیز (جابریان) به موجب این که تاکنون در هیات مدیره فولاد خوزستان نماینده نداشت با سازمان خصوصی‌سازی به مشکل برخورد. البته ابطال این معامله در سهام این شرکت تاثیر زیادی نخواهد داشت چرا که تاکنون بخش‌خصوصی در فولاد خوزستان فعال نبوده است.
وی در برابر این سوال که آیا امکان ابطال معامله بلوک مخابرات در بورس وجود دارد؟ گفت: معامله بلوک مخابرات در بورس با شفافیت انجام شد و معامله این بلوک هیچ مشکلی ندارد اما در بازار سرمایه امکان هر چیزی وجود دارد و در مورد بلوک مخابرات نیز اگر ابهامی وجوددارد مربوط به مسایل خارج از بازار است.
حاجی نوروزی، مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی نیز در گفت‌وگو با ایلنا اعلام کرد: تاکنون به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از سوی دادگاه هیچ حکمی برای ابطال معامله فولاد خوزستان ابلاغ نشده است.
ما هم از خریدار شنیدیم
مدیرعامل شرکت بورس همچنین در گفت‌وگویی با فارس اعلام کرد: صبح دیروز این موضوع از طریق شرکت بورس با تماس با معاون سازمان خصوصی‌سازی (مهدی عقدایی) پیگیری شد که وی اعلام کرده ابلاغیه دادگاه در خصوص ابطال معامله بلوک 5/30درصدی فولاد خوزستان به سازمان خصوصی‌سازی ارسال نشده است و ما هم از خریدار شنیده‌ایم.
وی با بیان اینکه حکم دادگاه به سازمان و شرکت بورس و شرکت سپرده گذاری مرکزی نرسیده، ادامه داد: در صورت دریافت چنین حکمی، شرکت بورس با نهاد ناظر یعنی سازمان بورس و اوراق بهادار باید هماهنگی کند تا توسط سازمان بورس تایید شود.
همچنین سلطان نژاد، عضو هیات داوری بازار اوراق بهادار در تایید صحبت‌های حاجی نوروزی اعلام کرد که به شرکت سپرده‌گذاری حکم دادگاه ابلاغ نشده، البته شکایت جابریان زمانی که در هیات داوری اصل44 مطرح شد در این هیات رد شد، اما جابریان برای آنکه به نتیجه برسد به دادگاه مراجعه کرد و اقدام ابطال معامله را از طریق دادگاه پیگیری کرد. تا زمانی که حکم دادگاه به دست هیچ یک از مراجع نرسد، نمی‌توانیم نظری برای ابطال معامله فولاد خوزستان اعلام کنیم.
معامله بلوک مدیریتی فولاد خوزستان در شرایطی ابطال شد که سازمان خصوصی بارها سعی کرد با ارائه مشوق‌هایی به جابریان از ابطال معامله جلوگیری کند که از جمله این مشوق‌ها می‌‌توان به لحاظ کردن ۲ سال سود سهام متعلق به بلوک ۵/۳۰درصدی معادل (۹۰میلیاردتومان) به عنوان بخش نقدی معامله، افزایش مدت زمان پرداخت اقساط و لحاظ کردن بخشی از مطالبات جابریان از شرکت‌های تابعه ایمیدرو به عنوان بخش نقدی معامله اشاره کرد.
بندی که جابریان را نجات داد
اما اخبار دیگری از دلایل ابطال این معامله ۱۳۶۴میلیارد تومانی حاکی از آن است که ظاهرا محمد جابریان از یکی از بندهای قرارداد در رابطه با فسخ معامله استفاده کرده است. در ظاهر طبق یکی از بندهای قرارداد، اگر خریدار بخش نقدی معامله را نپردازد، معامله مزبور ابطال خواهد شد و از آنجا که از ۲۷۳میلیارد تومان حصه نقدی معامله، خریدار فقط ۱۰۰میلیارد تومان را پرداخت کرده است، معامله باطل تلقی می‌‌شود.
قصه از کجا شروع شد؟
این در حالی است که این معامله در ۲۳ مرداد ماه سال گذشته قطعی شده بود و هنوز مشخص نیست که با توجه به عدم پرداخت ۲۷۳میلیاردتومان حصه نقدی معامله، چطور بورس معامله را قطعی کرده است؟
اما در این رابطه گفته می‌‌شود که جابریان مطالباتی از زیرمجموعه‌های ایمیدرو داشته که مابقی حصه نقدی یعنی 173میلیارد تومان باقی مانده را بابت مطالبات خود از شرکت‌های تابعه ایمیدرو در نظر گرفته و در آن زمان دولت نیز این موضوع را قبول کرده، اما پس از مدتی و بعد از آنکه معامله قطعی اعلام می‌‌شود، بروز برخی از اختلاف‌ها با جابریان در رابطه با معرفی دو عضو برای ورود به هیات مدیره و همچنین تعیین مدیرعامل، ایمیدرو خواستار پرداخت مابقی حصه نقدی می‌‌شود، ضمن اینکه افت بیش از 60درصدی قیمت فولاد و همچنین کاهش ارزش سهام خریداری شده، جابریان را بر آن داشت که موضوع ابطال معامله را به صورت جدی دنبال کند تا از طریق پس دادن بلوک هر چند به زیان چند میلیارد تومانی وی منجر شود، بتواند خود را از این تعهد 1364میلیارد تومانی رها سازد. البته اینها همه گمانه‌زنی‌های غیررسمی است و منابع رسمی هنوز درباره دلایل صدور رای مزبور ابراز بی‌اطلاعی می‌‌کنند.
جابریان چگونه مرد ۵/۱میلیارد دلاری شد؟
بزرگترین معامله تاریخ بورس تهران در هفتم تیر ماه سال گذشته پس از 9 روز رقابت نفس‌گیر بین مهر اقتصاد ایرانیان، فولاد مبارکه سرمایه‌گذاری امید، گل‌گهر، چادرملو، تامین اجتماعی و بنیاد مستضعفان انجام شده بود که با پایان این رقابت‌ها محمد جابریان با وارد کردن قیمت 20403ریالی این بلوک 1364میلیارد تومانی را از آن خود کرد و مرد 5/1میلیارددلاری بورس تهران لقب گرفت. در حالی که این رقابت از 27 خرداد ماه سال گذشته با قیمت پایه 10هزار و 924ریال آغاز شده بود و بلوک 5/30درصدی فخوز پس از رشد 5/86درصدی نسبت به قیمت پایه (ارزش عرضه در روز اول 732میلیارد تومان بود) به ارزش 1364میلیارد تومان به جابریان فروخته شد.
بورس ۸۷، ۱۲هزار و ۳۷۵میلیاردی شد
در پی ابطال معامله «فخوز» ارزش معاملات سال گذشته بورس تهران از 13هزار و 739میلیارد تومان به 12هزار و 375میلیارد تومان خواهد رسید و اگر خریدار 273میلیارد تومان بخش نقدی خود را پرداخت کرده بود، اکنون باید این رقم از سوی خزانه دولت پس داده می‌‌شد، هر چند 70درصد از ارزش این واگذاری متعلق به ایمیدرو بوده است. این معامله بزرگ در سال گذشته از سوی کارگزاری آگاه انجام شده بود و خریدار آن (جابریان) باید هر 6 ماه یک بار تا مدت 5 سال، 142میلیارد تومان بابت اقساط بلوک خریداری شده بپردازد.
تیر ۸۷، نظر جابریان در مورد معامله بزرگ
اما جابریان همزمان با خرید بلوک فولاد خوزستان در تیرماه 87 در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد واگذاری 5/30درصد از سهام مجتمع فولاد خوزستان به ارزش 1364میلیارد تومان را نماد خصوصی‌سازی واقعی و اجرای اصل 44 در کشور دانسته و گفته بود: انجام این معامله بزرگ در بازار سهام کشور نشان می‌‌دهد که فضای کسب وکار کشور برای حضور جدی بخش خصوصی وجود داشته و امنیت اقتصادی برای صنعتگران کشور فراهم است، معامله اخیر نشان از اجرای صحیح اصل44 بر اساس منویات مقام معظم رهبری و رییس‌جمهوری درد.
ائتلاف ۲۱نفره من و پسرعموها
وی گفته بود: ما قطعا پیشتاز خصوصی‌سازی واقعی خواهیم بود. چون خریداران این معامله از خانواده کارآفرین از دل‌بخش صنعت فولاد یعنی 7 برادر با همراهی و مشارکت پسرعموها جمعا 21 نفر هستند که از سه دهه قبل با راه‌اندازی و توسعه تجارت فولاد در کشور با کمک هم به فکر خرید بخشی از سهام فولاد خوزستان افتاده و در این مسیر قدم گذاشته‌اند. محمد جابریان با اشاره به اینکه اتحاد یک خانواده کارآفرین و صنعتی، بستر ورود به این معامله رقابتی را فراهم کرد، خاطرنشان کرده بود: تمام منابع این خرید از سوی فولادسازان یعنی خانواده‌ام تهیه شد و به طور قطع برای تهیه پول این معامله، از فردا با کیف سامسونت مزاحم وزیر و وکیل نخواهیم شد، چون کل مبلغ معامله طی یک فرآیند بلندمدت پرداخت خواهد شد.
ارسال نظر