در گفت‌وگوی کارشناسان با دنیای اقتصاد مطرح شد
بررسی وضعیت نفتی‌های اصل۴۴ در بورس تهران
گروه بورس- نیما مجدی: اصل۴۴ را باید فرصتی برای بازار سرمایه به‌منظور ورود به حیاط‌خلوت‌های اقتصادی کشور دانست.
ابلاغ سیاست‌های کلی اصل۴۴ توسط مقام‌معظم رهبری در سه سال پیش سبب شد تا بخش‌هایی از اقتصاد کشور به روی بخش خصوصی و سرمایهگذاران باز شود که در گذشته تحت عناوینی نظیر صنایع بزرگ و استراتژیک از دسترس سرمایهگذاران به دور بوده‌اند.
در این میان هر چند که در بخش نفت وگاز، همچنان بخش بالادستی و تولید، در اختیار دولت باقی مانده است، اما ابلاغ اصل۴۴، راه را برای واگذاری برخی از شرکت‌های این بخش که نقش حاکمیتی کم‌رنگ‌تری دارند، باز کرده است.
راهی که البته در سه سال گذشته، شمار کمی از شرکت‌ها از آن عبور کرده و از حاکمیت دولتی به بخش خصوصی نقل مکان کرده‌اند.
کم‌کاری نفتی‌ها
وزارت نفت به لحاظ برخورداری از شرکت‌های متعدد در بخش‌های نفت و گاز و پتروشیمی دارای بیشترین مجموعه‌های قابل واگذاری است، هر چند که از این مجموعه که برخی از مقامات وزارت نفت نظیر - ترکان معاون سابق برنامه‌ریزی وزارت نفت- تعداد آنها را حدود ۹۰شرکت عنوان کرده‌اند تنها ۳ شرکت یا به عبارت دیگر، سالی یک شرکت راهی تابلوی بورس شده‌اند. البته شماری نیز در بیرون از بورس و در چارچوب مزایده‌ها واگذار شده‌اند که البته این واگذاری‌ها را نمی‌توان واگذاری به عموم مردم به شمار آورد.
شرکت‌هایی که تاکنون در بازار سرمایه عرضه شده‌اند شامل پتروشیمی فن‌آوران، پالایشگاه نفت اصفهان و حفاری شمال هستند که همگی آنها در یک چیز مشترکند، این شرکت‌ها همگی با استقبال فوق‌العاده مواجه شدند، به گونه‌ای که بخش عمده سهام شرکت فن‌آوران واگذاری شده و حفاری شمال نیز در میان شرکت‌های واگذار شده رشد قابل‌‌ملاحظه قیمت را تجربه کرده است.
این مساله نشان می‌دهد که بازار در مورد سهام نفتی اشتیاقی زاید‌الوصف دارد. اشتیاقی که ریشه در برخی از مزیت‌های انکارناپذیر این صنعت دارد و صنعتی که مزیت‌های اقتصادی آن در اقتصاد کشور، جایگاهی در صدر منابع به آن بخشیده است.
احتیاط خریداران در پالایشگاه نفت اصفهان
در این خصوص علی علامه راد کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد، اقتصاد ایران را متکی به منابع نفت و انرژی دانست و اذعان داشت: ایران یکی از مهم‌ترین قطب‌های عرضه‌کننده انرژی در دنیا است. این در حالی است که نه تنها در عرضه انرژی بلکه در امر تولید نیز دارای مزیت‌های مثبت و نسبی هستیم.
وی در ادامه با بیان این که استخراج منابع نفتی و گازی ارزان است، خاطرنشان ساخت: ارزانی استخراج منابع نفتی و گازی منجر به افزایش بهای تمام شده و در نتیجه دستیابی به یک مزیت نسبی شده است.
وی یکی از دلایل سودآوری منابع انرژی را در کشور، کمبود این منبع در اروپا دانست و افزود: ایران دارای مزیت‌هایی است که منجر به سودآوری اقتصاد کشور و در نهایت تامین بودجه کشور شده است.
علامه‌راد سپس به استقبال عرضه سهام انرژی و پتروشیمی از سوی سهامداران و سرمایهگذاران در بورس ایران اشاره کرد و گفت: عرضه ۱۰۰درصدی پتروشیمی فن‌آوران و ۱۵درصدی حفاری شمال، نمونه بارزی از موفقیت و رشد این گونه شرکت‌ها در بورس بود.
این در حالی است که سهامداران به ثبات منابع انرژی ایران پی برده و عرضه این سهام را نوعی فرصت سودآوری برای خود تلقی می‌کنند.
وی یکی از دلایل ناکامی عرضه ۵درصدی سهام پالایشگاه نفت اصفهان را وابستگی این سهام به دولت دانست و افزود: با توجه به این که نخستین عرضه ۵درصدی پالایشگاه نفت اصفهان با استقبال چندانی مواجه نشد، می‌توان به راحتی وابستگی این سهام را به دولت احساس کرد و نگرانی در مورد ریسک مبادلات این شرکت با دولت و ابهام در ساختار ارتباطات مالی دو طرف، احتیاط خریداران را به همراه داشته است.
این کارشناس بازار سرمایه علت احتیاط خریداران در خصوص «شپنا» را مسائل سیاسی دانست و اذعان داشت: منابع انرژی نفت و گاز از جمله مهم‌ترین محصولات استراتژیک مطرح در ایران و جهان است در نتیجه مشارکت مردم یا بخش خصوصی با دولتی که بزرگ‌ترین بنگاه اقتصادی کشور است، نوعی ریسک محسوب می‌شود.
وی در بخش دیگری از سخنانش به دیگر مشکلات عرضه سهام پالایشگاه نفت اصفهان اشاره کرد و افزود: به دلیل ارزش بالای این شرکت و همچنین دیگر شرکت‌های فعال در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی، بخش خصوصی توان سرمایه‌گذاری‌های لازم را برای خرید این دسته از شرکت‌ها را ندارد.
ثبات در صنعت پتروشیمی و منابع انرژی
در همین رابطه سید محمدعلی شهدایی -عضو هیات رییسه کانون سهامداران حقیقی ایران- در خصوص عرضه سهام شرکت‌ها به خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: به نظر می‌رسد در میان‌مدت، عرضه سهام در بورس با روند صعودی مواجه بوده و این بدین معنا است که سرمایهگذاران رغبت به شرکت در عرضه‌های اولیه دارند. وی با بیان اینکه بسیاری از سرمایهگذاران به ثبات منابع انرژی، پتروشیمی، نفت و گاز پی برده‌اند، افزود: کلیه عرضه‌های تولید برای بازار مثبت و خوب بوده است.
شهدایی به مزیت‌های نسبی صنایع عرضه شده در بورس اشاره کرد و گفت: به عنوان نمونه اگر به سهامداران و خریداران اعلام شود که صنعت هوانوردی در بورس عرضه می‌شود، بسیاری از سهامداران بر این باورند که این صنعت در تحریم بوده، بومی‌سازی نشده و همچنین در صنعت یاد شده دارای تکنولوژی نیستیم، در نتیجه عرضه این صنعت با استقبال چندانی مواجه نخواهد شد.
وی در ادامه با بیان این مطلب که ایران در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی دارای مزیت‌های بسیار مثبت و خوبی است، ادامه داد: ایران بازار بسیار مناسبی برای تامین مصارف کشورهای جهان بوده در نتیجه تبعات آن به شکلی از صنعت پتروشیمی تغذیه می‌شود که‌این بیانگر رشد این صنعت است. در نتیجه با توجه به این که ایران در صنعت نفت و پتروشیمی دارای پتانسیل‌های بسیار بالایی است می‌توان به تداوم رونق و رشد این بخش در اقتصاد کشور امیدوار بود. شهدایی به درآمد دولت به عنوان بزرگ‌ترین بنگاه اقتصادی کشور اشاره کرد و ادامه داد: در صنایع بالادستی، مردم با دولت شراکت می‌کنند در نتیجه سودی که از صادرات نفت عاید دولت می‌شود برای سهامداران قابل‌توجه است.
شهدایی یکی از دلایل مشکلات عرضه پالایشگاه نفت اصفهان را نبود قیمت‌های مناسب دانست و خاطرنشان کرد: نبود نقدینگی و قیمت مناسب می‌تواند دلایل قابل‌تاملی برای مشکلاتی که در عرضه سهام پالایشگاه وجود داشت، باشد.
نبود شفافیت اطلاعات مهم‌ترین مشکل «شپنا»
همچنین لطف‌الله خواجو - مدیرعامل شرکت آزمون احیای سپاهان- در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: کارخانجات پتروشیمی نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصاد کشور ایفا می‌کنند. این در حالی است که ۷ شرکت پتروشیمی در بورس پذیرفته شده‌اند که قیمت‌هایشان با قیمت نفت در سطح جهان ارتباط مستقیم دارد. وی در ادامه با بیان این که قیمت‌های جهانی نفت و انرژی در دوهفته اخیر از رشد قابل‌توجهی برخوردار بوده است، اذعان داشت: به طور متوسط رشد ۱۰ الی ۱۳ درصدی سهام پتروشیمی (خارک) در بورس، بازدهی شرکت‌های پتروشیمی مورد معامله در بورس در ۴ماهه نخست سال جاری از افزایش قابل‌توجهی نسبت به ۴ماهه سال گذشته برخوردار بوده‌اند. خواجو در ادامه با تاکید بر اینکه بودجه شرکت‌های فعال در حوزه نفت و گاز پتروشیمی با قیمت‌های جهانی نفت ارتباط مستقیم دارد، افزود: قیمت نفت در ۶ماهه دوم سال ۸۷ کاهش یافت که به وضوح تاثیرات منفی آن را در بورس کشور می‌توان مشاهده کرد. در سال جاری شاهد افزایش بهای نفت تا رقم ۷۰دلار در هر بشکه هستیم که نسبت به ابتدای سال، رشد قابل‌ملاحظه‌ای نشان می‌دهد که همین مساله باعث امیدواری برای رشد سود شرکت‌های مرتبط با این صنعت شده است. وی ضمن بیان این مطلب که انتظار بازار، افزایش سود شرکت‌های وابسته به نفت و گاز و پتروشیمی است به عرضه سهام پالایش نفت اصفهان اشاره کرد و افزود: از زمانی که سهام پالایشگاه نفت اصفهان در بورس عرضه شد، ابهامات و نبود شفافیت اطلاعات در خصوص این سهم منجر به ایجاد مشکلاتی برای سرمایهگذاران در بورس شد. وی خاطرنشان کرد: بازار سرمایه در مقابل نبود شفافیت اطلاعات و ابهامات، امتیازات منفی به شرکت‌های موردنظر می‌دهد و به رغم سوددهی این شرکت‌ها، سرمایه‌گذاری و امکان پذیرفتن ریسک از سوی خریدار کاهش می‌یابد.
اطمینان خریداران به وضعیت مطلوب منابع انرژی و پتروشیمی
از سوی دیگر همایون دارابی کارشناس بازار سرمایه به خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: میزان واکنش و استقبال بازار از سهام عرضه شده، رابطه مستقیمی با وضعیت بنیادی سهام و آینده آنها دارد. وی به منابع و ذخایر تاثیرگذار در اقتصاد کشور اشاره کرد و افزود: در حال حاضر ما جزو معدود کشورهای جهان هستیم که در ذخایر نفت و گاز سود زیادی می‌بریم.
وی خاطرنشان کرد: در گاز دومین ذخایر و در نفت جزو ۵کشور برتر به شمار می‌رویم، در نتیجه این صنعت در کشورمان دارای مزیت نسبی است. دارابی یکی از مهم‌ترین دلایل استقبال خریداران از سهام این گروه را پیشینه ۱۰۰ساله نفت دانست و یادآور شد: با توجه به بیش از ۱۰۰سال سابقه بخش نفت در اقتصاد کشور، سرمایهگذاران با این بخش آشنایی دارند.
ارسال نظر