گروه بورس - معصومه طاهرخانی: آخرین صورت‌های مالی ایران خودرو نشان می‌دهد که بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه امسال سود قابل تقسیمی برای سهامدارانش ندارد.

براساس صورت‌های مالی ۱۲ماهه و البته حسابرسی نشده ایران خودرو، این شرکت طی سال مالی منتهی به اسفندماه ۸۷ نمی‌تواند از سود ۱۳۱ریالی امسال، سودی را به سهامداران خود بدهد. چرا که ظاهرا تعدیل سنواتی سال گذشته که به امسال منتقل شده آنقدر بوده که کل سود را قبضه کند و سهامداران را دست خالی از مجمع برگرداند. اما اخبار غیررسمی که پیش از انتشار صورت‌های مالی ایران‌خودرو در بازار شنیده می‌شد از زیان‌دهی این خودروساز صحبت می‌کرد. در حالی که صورت‌های مالی این شرکت نشان می‌دهد که ایران خودرو سود دارد ولی نه برای تقسیم و باید سود امسالش را به حساب تعدیل‌های سنواتی بگذارد. صورت‌های حسابرسی نشده ایران‌خودرو در حالی از سوی سازمان بورس منتشر شده که این شرکت قرار است پایان تیرماه مجمع سالانه خود را برای تصویب صورت‌های مالی سال ۸۷ برگزار کند.

چرا «خودرو» سود ندارد؟

اینکه چرا ایران خودرو به‌رغم پیش‌بینی سود ۵۱۸ریالی در ابتدای سال گذشته که در آخرین گزارش مالی خود به ۱۳۱ریال کاهش یافت، نمی‌تواند سودی تقسیم کند به یک «تعدیل سنواتی» برمی‌گردد. داستان از این قرار است که ایران خودرو طی سال مالی ۸۶، رقم کلان ۳هزارو ۳۴۴میلیاردو ۸۰۱میلیون ریال را بابت تعدیل سنواتی شناسایی کرد و آن را در سال مالی ۸۷ در حساب‌های خود آورد. ورود این رقم به حساب‌های سود و زیان انباشته شرکت در سال مالی ۸۷ کافی بود تا هم سود قابل تقسیم ۱۳۱ریال خودرو دیگر تقسیم نشود و حتی زیان ۲۸۱ریالی هم به ازای هر سهم ثبت شود. در واقع سهامدارانی که امسال به مجمع خودرو می‌روند نه تنها سودی را به خانه نمی‌برند، بلکه ۲۸۱ریال به ازای هر سهم هم زیان می‌گیرند. زیانی که در صورت کسب سود در سال ۸۸ نیز بخشی از سود ۸۸ را از بین خواهد برد. از طرفی چون یادداشت‌های همراه صورت‌های مالی شرکت هنوز منتشر نشده، نمی‌توان به جزئیات و دلایل اصلی این تعدیل پی‌برد. به هر روی شناسایی نشدن رقم تعدیل در سال‌ مالی ۸۶ از یک‌سو و تقسیم سودی که وجود خارجی ندارد از سوی دیگر باعث شد بزرگ‌ترین خودرو‌ساز خاورمیانه تنها ارمغان یک سال کاری‌اش ۲۸۱ریال زیان باشد. گرچه هنوزنظر حسابرس قانونی ایران خودرو روی صورت‌های مالی ۱۲ماهه شرکت منتشر نشده، ولی تا همین جای کار فعلا زیان ۲۸۱ریالی وزنه سنگین صورت‌های مالی است.

وقتی سود خالص ۶۳درصد افت می‌کند

اما از سایر پارامترهای مهم در صورت سود و زیان ایران خودرو می‌توان به درآمد حاصل از فروش اشاره کرد که در سال ۸۷ رشد ۲۲درصدی را در مقایسه با سال ۸۶ نشان می‌دهد. همچنین سود عملیاتی شرکت در سال ۸۷ به نسبت ۸۶ رشد ۳۶درصد داشته و از رقم ۴هزارو ۳میلیاردو ۱۵۵میلیون ریال به رقم ۲هزارو ۹۴۰میلیاردو ۸۰۱میلیون ریال رسیده است. دیگر پارامتر بعدی شرکت که سود خالص پس از کسر مالیات است برای امسال به ۸۲۵میلیاردو ۶۶۰میلیون رسیده که در مقایسه با سال قبل که ۲هزارو ۲۳۹میلیاردو ۸۱۱میلیون ریال بوده، بیش از ۶۳درصد کاهش را نشان می‌دهد.

قابل توجه است که سود قابل تقسیم این شرکت در سال گذشته ۳۵۶ریال به ازای هر سهم بود که این رقم برای امسال به ۱۳۱ریال رسیده است. تفاوت این دو رقم ۶۳درصد افت سود خالص را در این شرکت نشان می‌دهد.

پژو در صدر فروش

اقلام مهم ترازنامه ایران‌خودرو هم در وهله اول شامل طلب شرکت از شرکت‌های گروه و شرکت‌های وابسته است که در پایان عملکرد سال مالی ۸۷ به ۹هزارو ۸۳۳میلیاردو ۲۱۰میلیون ریال رسیده است. این رقم در قیاس با سال مالی ۸۶ حاکی از رشد ۶درصدی است. اما در سوی دیگر ترازنامه «بدهی به شرکت‌های گروه و وابسته» قرار دارد که عددی معادل ۱۵هزارو ۱۹۷میلیاردو ۶۷۴میلیون ریال را نشان می‌دهد که در مقایسه با سال گذشته ۳۸درصد افزایش نشان می‌دهد. در واقع با یک محاسبه سرانگشتی از بدهی‌ها و طلب‌های ایران‌خودرو از شرکت‌های تابعه‌اش می‌توان گفت که «خودرو» همچنان بدهکار شرکت‌های تابعه خود است که عمدتا هم به طلب شرکت‌های قطعه‌ساز برمی‌گردد.

در مجموع جمع بدهی‌های جاری این شرکت در پایان سال مالی ۸۷، معادل ۶۴هزارو ۴۴۳میلیاردو ۳۷۷میلیون ریال برآورد شده است.

جمع حقوق صاحبان سهام ایران‌خودرو هم در حالی ۵هزارو ۳۷میلیاردو ۶۸۹میلیون ریال است که سرمایه این شرکت ۶هزارو ۳۰۰میلیارد ریال است.

پیکانی در لباس پژو!

در سوی دیگر گزارش که ایران‌خودرو از فعالیت سوی خود ارائه کرده، اشاره‌ای به آمار تولید و فروش محصولات خود کرده است.

جدول تولید ایران‌خودرو در سال ۸۷ نشان می‌دهد که بیشترین میزان رشد تولید متعلق به گروه «لوگان و سوزوکی» است که توانسته ۱۱۰درصد رشد را در مقایسه با سال ۸۶ مثبت کند.

البته تنها حدود ۲۸هزار دستگاه از این نوع خودرو تولید شده که در قیاس با گروه پژو که ۵/۲۷۷هزار دستگاه بوده، درصد کمی از کل تولیدات ایران‌خودرو را شامل می‌شود.

اما میزان فروش محصولات ایران‌خودرو به نفع گروه پژو با ۲۷۳هزار دستگاه سنگینی می‌کند.

فروش کلی محصولات ایران‌خودرو در سال مالی ۸۷ حدود ۵۸۶هزار دستگاه بوده که بیش از ۴۳درصد آن متعلق به گروه پژو است.

همچنین ارزش فروش محصولات ایران‌خودرو در سال مالی ۸۷، معادل ۶۴هزارو ۴۴۴میلیاردو ۷۱۴میلیون ریال بوده است.

یاد ۶ سال پیش به خیر!

فعلا که بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه سودی برای تقسیم ندارد. از طرفی گرچه از لحاظ عملیات این شرکت زیان‌ده نیست ولی شناسایی ۲۸۱ریال زیان برای هر سهم در صورت‌های مالی، غیرمستقیم این خودروساز را در ردیف زیان‌ده‌ها قرار داده است.

اما ۱۱شهریورماه سال ۸۲، تاریخی‌ترین روز در پرونده بورسی ایران‌خودرو است. چرا که در این روز، ارزش روز ایران‌خودرو معادل ۲هزارو ۴۴۷میلیارد تومان بود و به تنهایی ۱۰درصد ارزش روز بورس را در دست داشت.

علاوه بر این اولین و برترین شرکت بورس نیز به حساب می‌آمد.

گذشت تنها ۶سال کافی بود تا ایران‌خودرو به ردیف هجدهمین شرکت بورس از لحاظ ارزش روز سقوط کند. ارزش بازار این شرکت تا ۲۷خردادماه که نماد معاملاتی آن برای اعلام تعدیل منفی بسته شد، معادل ۸۷۱میلیارد تومان بود. سرجمع این اعداد به صراحت می‌گوید که ارزش سهام ایران‌خودرو در کمتر از ۶سال به یک سوم تقلیل یافته است.

این درحالی است که با گذشت ۴ماه از شروع سال ۸۸، ایران‌خودرو هنوز پیش‌بینی سود امسال خود را به سهامداران نداده است.