دیدگاه جدید کارشناسان از اثر بازگشایی بسته
این مساله‌ای است که به اعتقاد کارشناسان موجب کارآیی بانک‌ها و هدایت نقدینگی به بازارهای مختلف خواهد شد.بازار سرمایه نیز به طرق مختلف از اثرات این بسته بی‌بهره نخواهد بود؛ چرا که از سویی سه بانک خصوصی و یک موسسه مالی در بازار سرمایه حضور دارند و از سوی دیگر تامین نقدینگی شرکت‌های فعال در بازار سرمایه نیز تحت تاثیر این بسته قرار خواهد داشت.
مزیت بسته برای انضباط پولی
دکتر محمدرضا رهبر در گفت‌وگو با خبرنگار ما، این بسته را دارای مزیت و ویژگی مثبت برای بانک‌ها دانست و عنوان کرد: کاهش رشد مطالبات معوق، اطلاع‌رسانی شفاف بانک‌ها، توجه به استانداردهای بین‌المللی، مدیریت ریسک و توجه به پولشویی، ایفای نقش بانک‌ها در قالب واسطه وجوه بودن کنترل نقدینگی و تورم را از جمله نکات مهم این
بسته است.
این کارگزار بازار سرمایه ادامه داد: اما از بعد بازار سرمایه به دلیل اینکه اعطای تسهیلات، دارای سقف فرضی می‌شود، هر شرکت بیشتر از سقف ۵درصد سرمایه یک بانک نمی‌تواند تسهیلات بگیرد. این در حالی است که اکثر شرکت‌های بازار سرمایه بزرگ هستند و این ارقام برای آنها کوچک است.
به این ترتیب تامین نقدینگی برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از طریق اعطای تسهیلات سیستم بانکی با مشکل مواجه می‌شود.
رهبر اضافه کرد: استفاده از ابزارهای دیگر مثل اوراق مشارکت و صکوک به سهولت در کوتاه‌مدت جوابگو نخواهد بود. وقتی شرکت‌های بورسی نتوانند منابع لازم را برای پروژه‌های خود به دست آورند، طرح‌ها طبق زمان‌بندی پیش نخواهند رفت و درنتیجه عدم تامین منابع مالی شرکت‌های بورسی که بخش مهم بورس را تشکیل می‌دهند، موجب کاهش تولید و اشتغال
می‌شود. رهبر تاکید کرد: این اتفاق از طرفی هزینه‌های مالی شرکت‌ها را به خاطر اینکه باید از منابع گران‌تری غیر از سیستم بانکی استفاده کنند، تحت‌تاثیر قرار داده و به شدت افزایش خواهد داد.به این ترتیب سوددهی و EPS اعلامی شرکت‌ها نیز از این موضوع تاثیر خواهد پذیرفت.
الزام فروش پرتفوی سرمایه‌گذاری بانک‌ها
مدیرعامل کارگزاری حافظ با اشاره به بندهای دیگری از بسته تصریح کرد: «در این بسته بانک‌ها در سال جاری موظف به فروش پرتفوی سرمایه‌گذاری‌ها و داراییهای ثابت خود شده‌اند که این امر از طرفی موجب عرضه زیاد سهام می‌شود و از طرفی در بند 27 این بسته بانک‌ها مجاز به افزایش سرمایه‌گذاری نخواهند بود. به این ترتیب شرکت‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها مجاز به افزایش سرمایه‌گذاری در طرح‌ها نیستند. دکتر رهبر این توصیه را در رابطه با فروش داراییهای ثابت مثبت دانست و گفت: بانک‌ها اگر عرضه سهام سایر شرکت‌ها را به صورت بلوک انجام دهند، برای رونق بازار مناسب است؛ چراکه اگر این عرضه‌ها خرد صورت گیرد، بدون شک هم بازار را از رونق خواهد انداخت و هم سهم شاخص بازار را پایین می‌آورد. از سوی دیگر این اقدام می‌تواند در برنامه‌های امسال سازمان خصوصی‌سازی برای عرضه سهام دولتی نیز اثرگذار باشد.»
باید تعادل ایجاد کرد
این کارگزار بازار سرمایه ادامه داد: البته می‌توان با استفاده از سیاست‌های تعادلی و عرضه تدریجی سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها مانع از این مشکل شد. وی البته کم شدن تسهیلات خرید مسکن و احداث آن را بر شرکت‌های ساختمانی بازار سرمایه موثر دانست و گفت: محدود کردن اعطای تسهیلات از جمله مواردی است که بدون شک گروه ساختمانی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا جذب نقدینگی به سمت بازار سرمایه از بخش مسکن اتفاق خواهد افتاد یا نه، گفت: بخش مسکن صرفا تحت‌تاثیر تسهیلات بانک‌ها نبوده و این افزایش قیمت به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه ساخت بوده است. به همین دلیل اعطای تسهیلات تاثیر زیادی بر رشد بازار مسکن نداشته است و این حجم نقدینگی بازار مسکن بدون شک اگر در این بخش وارد نشود، به سمت بازارهایی که بازده انتظاری زیادی دارند، مثل ارز و طلا خواهد رفت. بنابراین برای رونق بازار سرمایه باید بازده انتظاری آن را افزایش دهیم.
همچنین عباسعلی حقانی‌نسب در رابطه با این بسته اظهار داشت: بسته بانک مرکزی به دلیل اینکه نتوانسته اهداف اصلی حرکت نقدینگی را نشان دهد، دارای ضعف است.
وی با بیان اینکه این بسته، انضباطی مالی را در حوزه تسهیلات فراهم می‌کند که به کنترل نقدینگی خواهد رسید افزود: می‌توان گفت تضعیف نقدینگی به سمت بازارهایی که همیشه منابع را جذب می‌کرده است، به وجود می‌آید. از نظر این کارگزار این بسته در صورتی موجب تقویت بازار سهام می‌شود که در آن تسهیلات ویژه‌ای برای بازار سرمایه داشته باشد.
حقانی‌نسب اظهار داشت: در دو سال گذشته با توجه به عرضه سهام اصل 44، همواره مشکل عدم تامین نقدینگی در بازار وجود داشته است و مشکل تقاضا عامل مهمی بر روند معاملات بازار بوده است. وی ادامه داد: اگر زمینه هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه در این بسته در نظر گرفته شود، بدون شک بازار سرمایه در بلندمدت تقویت می‌شود.
بازار مسکن مزیت دارد
حقانی‌نسب، اما درخصوص ویژگی جذب سرمایه بازار مسکن و مقایسه آن با بازار سرمایه خاطرنشان کرد: سه عامل در بازار مسکن مواردی که باعث هدایت نقدینگی به مسکن بود.
اول بحث اهرم‌ها است که شامل تسهیلات بانکی و پیش‌خرید است در بازارهای دیگر وجود ندارد، دومین عامل انتظار بازدهی بالا در بخش مسکن است که انتظار بسیار بالایی هم است. همچنین نداشتن ریسک کاهش قیمت، سومین عاملی است که مسکن را برای سرمایه‌گذاری جذاب می‌کند.
این کارگزار خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذار وقتی سرمایه‌گذاری می‌کند، انتظار از دست دادن سرمایه‌گذاری خود را ندارد. به این ترتیب وقتی تسهیلات مسکن محدود می‌شود، یک بخش کوچک آن محدود می‌شود و این مساله که با این بحث بازار مسکن به رکود می‌رود انتظار درستی نیست.
چراکه مزایا و مزیت‌هایی که بازار مسکن دارد، به قدری بالا است که از این بخش تسهیلات که بخش کوچکی است، نباید انتظار داشت که خیلی تاثیرگذار باشد. حقانی‌نسب افزود: شاید بتوان آن را به عنوان یک عامل در نظر گرفت ولی عملا نباید انتظار داشت که بازار سرمایه تحت تاثیر این مساله شکل گیرد.
ایجاد اهرم در بازار
وی گفت: اما آنچه که بازار سرمایه را تقویت می‌کند، این است که شرایط اهرمی که در بازار مسکن وجود دارد را برای بازار سرمایه ایجاد کنیم، به طوری که کنترل نقدینگی پدید آید و هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه را فراهم کند.
وجوه بانک‌ها آزاد می‌شود
از سوی دیگر یک کارشناس بازار سرمایه تخصصی شدن عملکرد بانک‌ها را مثبت ارزیابی کرد و گفت: البته این مساله قبلا نیز وجود داشته است و باعث می‌شود تا بانک‌ها وجوه آزادتری داشته باشند. اما وجوه به سمت بازاری می‌روند که بیشترین بازدهی را دارا هستند. احمد مهجوری به خبرنگار ما خاطرنشان کرد: اگر بازار سرمایه، بازدهی خوبی داشته باشد، این اتفاق می‌افتد. اما امسال این جذابیت را ندارد، بازاری که نرخ بازدهی آن در حد اوراق مشارکت بوده است، نمی‌تواند جذابیت داشته باشد. حتی اگر به بازار تسهیلات بدهند. وقتی بازدهی مقبولی ندارد، نمی‌تواند جذب سرمایه کند. وی تاکید کرد: تفکر نرخ سود ۱۰درصدی وجود دارد و از سوی دیگر نرخ تورم بالا است حالا چطور ممکن است این مساله عملی شود که این نرخ سود را با نرخ تورم کنترل کرد. وی در خصوص اینکه چطور می‌توان برای بازار سرمایه و بازگشت سرمایه به آن جذابیت ایجاد کرد گفت: در حال حاضر موضوعی که بسیار حساس است یعنی موضوع سود سرمایه
(Capital gain) به صفر رسیده است و بازدهی فقط مربوط به سودی است که شرکت‌ها بر‌می‌گردانند وقتی آن را با نرخ تورم مقایسه می‌کنیم چیزی نمی‌ماند، پس مردم مجددا به سمت اوراق مشارکت می‌روند.
مهجوری تصریح کرد: شاید این بسته بی‌تاثیر نباشد، اما کسی که می‌رود از بانک تسهیلات می‌گیرد، فکر می‌کند باید جایی سرمایه‌گذاری کند که بیشترین بازدهی را کسب کند. مهجوری تاکید کرد: بورس در یک اقتصاد آزاد رشد خواهد کرد؛ نمی‌شود برای بازار سرمایه صد مانع ایجاد کرد. بازار سرمایه باید سرعت نقدشوندگی بالایی داشته باشد. در حالی که قوانینی مانند حجم مبنا و باز و بسته شدن نمادها مانع نقدشوندگی سریع سهام هستند و در بورس خودمان سهامی داریم که دو سه سال است، نمادشان بسته مانده است.
مهجوری تصریح کرد: پول راه خود را پیدا خواهد کرد، به شرطی که اصول پذیرفته شده جهانی را رعایت کنیم و موانع را از سر راه بورس برداریم.
جریان نقدینگی به سمتی می‌رود که خود به خود خلق ارزش افزوده کند و این چیزی است که در بازار سرمایه امسال نمی‌بینیم.
در ادامه بخشی از اظهارنظرهای جمعی از مدیران‌عامل و صاحبنظران بازار سرمایه را که در حاشیه هم‌اندیشی بسته سیاسی - نظارتی بانک مرکزی که شرکت بورس برگزار کرده بود و در سایت «ایران بورس» منتشر شده است را می‌خوانیم.
بدیهی بودن نفع بسته برای بورس
مدیرعامل یکی از شرکت‌های فعال بورس ضمن اشاره به اینکه بدیهی است که انتشار این بسته به نفع بازار سرمایه است تاکید کرد: در صورتی که حتی یک سوم این برنامه اجرا شود امکان عظیمی‌برای بازار پول و سرمایه کشور فراهم می‌شود. وی ادامه داد: دولت باید در آغاز هر سال اعلام کند که به چه میزان باید ارز بفروشد به هر حال در این بسته به قانون بازار اوراق بهادار 1384 توجه نشده است.وی در مورد واگذاری بانک‌ها افزود: ما در کشور بانک‌خصوصی داریم، ولی بیمه سپرده نداریم ودر صورتی که بانک مرکزی تعهد بیمه سپرده را قبول می‌کرد بسته سیاستی - نظارتی در وضعیت بهتری قرار می‌گرفت.
وی تاکید کرد: دولت باید روی مباحث کلان اقتصادی برنامه‌ریزی کند در حالی که اقتصاد جنبه خود تصحیحی دارد، زمان اجرای برنامه‌های اقتصادی بسیار مهم است و در صورتی که زمان اجرای آن بگذرد ممکن است نه تنها باعث بهبود امر نشود بلکه تاثیرات آن چندان دلخواه نباشد و در برخی موارد منجر به ورود شوک شود.
وی ادامه داد: موارد دیگر محدود کردن اعطای اعتبار به شرکت‌های سرمایه‌گذاری وابسته است البته سرمایه در گردش مخصوص شرکت‌های سرمایه‌گذاری تولیدی است و مشخص نیست، چرا در مصوبه تسهیلات سرمایه در گردش به ممنوعیت اعطای تسهیلات به شرکت‌های سرمایه‌گذاری پرداخته نشده است.
مدیرعامل یک شرکت کارگزاری در مورد واگذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها گفت : شرکت‌های سرمایه‌گذاری برای این ایجاد شده بودند که ریسک را برای مردم کمتر کنند، اما این طور نشد و بورس و مردم از این بابت لطمه خوردند.
نظم‌بخشی حرکت بانک‌ها
یکی از اقتصاددانان نیز با اشاره به نظم‌بخشی حرکت بانک‌ها با بسته جدید گفت: بهتر است بانک‌های تجاری بیشتر به سوی عقود مبادله ای بروند که نرخ سود بتواند از پیش تعیین شود و بانک‌های تخصصی به سوی عقود مشارکتی بروند.
اگر از پتانسیل عقود مبادله‌ای به درستی استفاده شود، بانکداری تجاری به سمت بانکداری متداول سوق می‌یابد.مدیرعامل یکی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری گفت: به نظر می‌رسد بحث تورمی‌که در زمینه مسکن داریم و مطالبات سنگین بانک‌ها دلیل طرح این بسته بوده است.
وی اضافه کرد: وقتی به دستور بانک مرکزی اعطای تسهیلات بانک‌ها منوط به تسویه با بانک مرکزی است عملا این کار سیستم تسهیلات بانک‌ها را متوقف کرده است و این به صنایع ما صدمه زده است، زیرا این صنایع ما نبودند که تسهیلات گرفتند.
ضرورت تدوین برنامه زمان‌بندی
وی ادامه داد: اجرای این بسته نیاز به برنامه زمان بندی دقیق دارد و نباید یکباره انجام شود. به گفته وی اگر تهدید سرمایه‌گذاری در ایران کم شود تورم مسکن هم خود به خود کم‌رنگ خواهد شد.
مدیرعامل یکی دیگر از شرکت‌های سرمایه‌گذاری در این خصوص گفت: بسته سیاستی- نظارتی به تنهایی برای رفع مشکلات اقتصادی کشور کارساز نیست و باید طرح جامع را نیز دید.
ما این بسته را استاتیک می‌بینیم نه دینامیک، در حالی که باید سایر بخش‌ها را هم بررسی کرد.وی ادامه داد: این بسته روی بخش‌های مختلف بازار سرمایه، واحد‌های تولیدی _صنعتی و بنگاه‌های اقتصادی اثر منفی خواهد داشت.وی افزود: عنصر رقابت در این بسته کم‌رنگ دیده شده و بخش‌هایی از آن دستوری است.
اثر منفی بسته در عرضه بانک‌ها
مدیرعامل کارگزاری دیگری نیز افزود: این بسته روی بانک‌ها، لیزینگ‌ها، صنایع و به خصوص عرضه‌هایی که بانک‌ها خواهند داشت تاثیر منفی می‌گذارد.
وی گفت: بسته سیاستی- نظارتی برای شرکت‌های تولیدی ایجاد مشکل خواهد کرد. ضمن این که بانک‌ها بخشی از عملیات اصلی خود را از طریق شرکت‌های لیزینگ، تجارت الکترونیک و سرمایه‌گذاری وابسته انجام می‌دهند و تکلیف به واگذاری این شرکت‌ها هم به بانک و هم به بازار لطمه می‌زند.
در ادامه مدیرعامل یک شرکت سرمایه‌گذاری اجرای این بسته را اجحاف به سهامداران بانک‌های خصوصی و خود بانک‌های خصوصی کشور دانست و افزود: بانک‌ها در بخش پرتفوی تسهیلات دچار مشکل خواهند شد. وی گفت: در حوزه بازار سرمایه نیز چون بانک‌ها در فروش سرمایه‌گذاری نیازمند منابع هستند، بنابراین دچار مشکل خواهند شد.
پرداخت تسهیلات ساخت به جای تسهیلات سفته‌بازی
وی ادامه داد: یکی از نکات مثبت بسته سیاستی -نظارتی این است که اگر واقعا در بخش مسکن تسهیلات برای ساخت و نه سفته بازی، پرداخت شود بسیار خوب است و ما امیدواریم که این اتفاق بیفتد. مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری دیگری در ادامه گفت: امروز ما تصور می‌کنیم حل مشکلات اقتصادی کشور در گرو اجرای این بسته است در حالی که باید ببینیم با توجه به مسائل سیاسی کشور این بسته کجا قرار می‌گیرد؟
وی افزود: به نظر می‌رسد که اگر مساله گرانی مسکن حل شود، تمام دردهای ما تسکین می‌یابد، پس مجموعه سیاست‌های ما باید به سمت گشایش مسائل باشد.
ارسال نظر