ایران، سهام 28 شرکت خارجی را واگذار می‌کند
«تیسن‌گروپ»، «بی‌پی»، «راسینگ نامیبیا» و... از جمله این شرکت‌ها هستند
گروه بورس: ایران، سهام خود را در ۲۸ شرکت که بخشی از سهام آن را در اختیار دارد، واگذار می‌کند. مهم‌ترین این شرکت‌ها «بی‌پی» انگلیس و «تیسن گروپ» آلمان است.

به گزارش خبرنگار ما، تهران به دنبال اجرای یک برنامه خصوصی‌سازی وسیع، سهام 729 شرکت دولتی را واگذار می‌کند که نام 28 شرکت بین‌المللی نیز در این فهرست به چشم می‌خورد.
با این حال هیچ اطلاعات دقیقی در خصوص میزان سرمایه‌گذاری ایران در شرکت‌های خارجی در دست نیست. بر اساس اطلاعات مندرج در پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، ایران تصمیم دارد سهام خود را در شرکت مادر تخصصی، سرمایه‌گذاری خارجی ایران به ترتیب تیسن گروپ، گروپ برزیل، راسینگ نامیبیا، میراتکس مصر، بانک توسعه مصر ایران، بانک اسکان اردن، اپیکو امارات، بریتیش پترولیوم، گیفت، پارس آرمن، ایرامن، ایفیک هلدینی، لاکتو مصر و مکرو اینترنشنال، ادونس کینتیک، الوان شین پارس، ای-دی، تاجیر لیزینگ، ملیکا سودان، سوداتل، مسیکو بنگلادش، آ ای جی، انجازات، پیونیک، مریفیک ایران گاز، سرمایه‌گذاری ایران و افغانستان، بیمه اتکایی امین و سبافون واگذار کند. خبرنگار ما برای کسب اطلاع بیشتر از نحوه واگذاری این شرکت‌ها با یک مقام ارشد سازمان خصوصی‌سازی گفت‌وگو کرد. «اسماعیل غلامی» معاون آماده‌سازی شرکت‌های دولتی به خبرنگار دنیای‌اقتصاد در یک مصاحبه تلفنی گفت که در مجموع اختیار واگذاری ۷۲۹ شرکت دولتی از سوی دولت به هیات واگذاری تفویض شده است که از این تعداد، ۱۹۸ شرکت قبلا و ۵۳۱ شرکت نیز طی مصوبه‌ای به تازگی از سوی دولت ابلاغ شد. وی گفت که ۱۹۸ شرکت طبق روال در یک برنامه زمان‌بندی شده در سال آینده واگذاری خواهد شد، اما در رابطه با سایر شرکت‌ها باید کمیته‌ یا کارگروهی متشکل از وزارتخانه‌های امور اقتصادی و دارایی، سازمان خصوصی‌سازی و وزارتخانه مربوطه که سازمان مادر تخصصی به آن اختصاص دارد، حاکمیتی و غیرحاکمیتی شرکت‌ها را برای واگذاری تعیین می‌کند. غلامی در پاسخ به این سوال که سهام شرکت‌های خارجی با چه برنامه زمانی واگذار خواهد شد، گفت: هنوز زمان واگذاری این شرکت‌‌ها مشخص نیست، اما کارگروهی متشکل از سازمان بورس، سازمان خصوصی‌سازی و شرکت مادر تخصصی (سهام‌دار مدیریتی و مالکیتی شرکت قابل واگذاری) نحوه واگذاری از طریق بورس یا خارج از بورس و زمان واگذاری آن را مشخص خواهد کرد. این مقام سازمان خصوصی‌سازی تصریح کرد: چنانچه سهام شرکت‌های خارجی که ایران در آن سهام دارد، آماده واگذاری باشد، دلیلی برای واگذاری آن به آینده دور نیست. خبرنگار «دنیای اقتصاد» برای کسب جزئیات بیشتر واگذاری سهام ایرانی ۲۸ شرکت خارجی با شرکت مادرتخصصی تماس گرفت، اما پس از سه روز پیگیری و طفره رفتن این شرکت در پاسخگویی، او شانسی برای کسب اطلاعات بیشتر نداشت. اما سیداحمد مرتضوی که سال‌ها مدیرکل سرمایه‌گذاری خارجی سازمان کمک‌های فنی و اقتصادی ایران بود، به خبرنگار ما می‌گوید: واگذاری این شرکت‌ها در چارچوب اصل ۴۴ نیست.
«مرتضوی» که اکنون مدیر یک شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی به نام «کلیدون» است، می‌گوید: البته ممکن است این واگذاری‌ها از جمله مصادیق خصوصی‌سازی باشد.
وی ادامه داد: شاید تمام شرکت‌هایی را که در پرتفوی شرکت سرمایه‌گذاری خارجی وجود دارد، زیان‌ده هستند. وی اضافه می‌کند: سابقه سرمایه‌گذاری در بیشتر این شرکت‌ها به قبل از انقلاب برمی‌گردد، مثل شرکت‌های «کروپ آلمان»، «راسینگ نامیبیا»، «بانک مسکن اردن» و...
وی اضافه می‌کند: مطابق اطلاعاتی که من از قبل دارم، ایران تنها در «گروپ آلمان» عضو ناظر هیات‌مدیره بود که این عضویت هم طی سال گذشته در پی ادغام این شرکت با «بوش» آلمان برای لغو شدن این عضویت تلاش می‌شد.
مرتضوی در ادامه همچنین می‌گوید: در مواردی هم شرکت سرمایه‌گذاری خارجی، سرمایه‌گذاری‌هایی را در شرکت‌های حوزه خلیج‌فارس انجام داده که یا به دلیل کم‌‌اهمیت بودن شرکت‌ها یا درصد پایین مشارکت ایران در آنها، چنگی به دل نمی‌زنند.
مرتضوی که عضو سابق هیات‌مدیره شرکت «راسینگ نامیبیا» از جمله شرکت‌های قابل واگذاری است، تاکید دوباره روی این مساله دارد که بخش زیادی از سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در این شرکت‌ها نه سودآور هستند و نه منافعی برای کشور دارند.
وی اضافه می‌کند که حضور ما در شرکت‌ها دارای یک هدف اولیه درست و مشخص نبوده و نیست و به گمان من در مواردی که هیچ چشم‌اندازی برای سودآوری و منافع کشور وجود ندارد، دلیلی برای باقی ماندن در سهامداری این قبیل شرکت‌ها وجود ندارد. باید شرایطی فراهم شود که درآمدهای دولت را در سرمایه‌گذاری‌های جدیدتر و درست‌تر واردکنیم.
«مرتضوی» در توضیح «چرایی»‌های واگذاری سهام این شرکت‌ها این نکته را نیز می‌افزاید: درصد سهام ایران در شرکت‌هایی که قصد واگذاری آنها را به بخش‌خصوصی دارد، بسیار ناچیز است و حضور یا عدم حضور ایران در ترکیب سهامداری این شرکت‌ها به دلیل نداشتن نقش مهم و اثرگذار، اصلا مهم و مورد توجه نیست.
وی تاکید می‌کند: به عقیده من بیشتر «خودمانی‌ها»، تمایل به خروج از این شرکت‌ها دارند تا هر دلیل دیگری.
در همین حال، گروه دیگری از کارشناسان معتقدند که دولت به این نتیجه رسیده که در حال حاضر سهامداری این شرکت‌ها در محیط بازارهای مالی بین‌المللی ارزش و توجیه کافی ندارد. اگرچه بهای تمام شده سهام بسیاری از شرکت‌هایی که قرار است واگذار شوند بسیار پایین است، اما نداشتن ارزش مدیریتی آنها، عامل دیگری است که این شرکت‌ها را راهی صف فروش کرده است.
اما بحث دیگری نیز در مورد سابقه سهامداری ایران در این شرکت‌ها وجود دارد، به این شکل که به دلیل ضرورت‌های خاصی که در گذشته وجود داشته، دولت به جرگه سهامداران این شرکت‌ها اضافه شده است و در حال حاضر با توجه به کمرنگ شدن اولویت‌هایی که در گذشته وجود داشت، ماندن در این شرکت‌ها توجیه چندانی را برای کشور ندارد.