...ترین‌های بورس در سال 86

ترین‌‌های ۸۶ بورس تهران
از تابستان داغ تا پاییز سرد؛ از تمشک تا زرشک طلایی
گروه بورس- علیرضا کدیور، بورس اوراق بهادار تهران در حالی آخرین روزهای کاری خود را در سال ۸۶ پشت‌سر می‌گذارد که سرمایه‌گذاران فعال در بورس، تاکنون به طور میانگین موفق به کسب ۲/۱۵ درصد بازدهی شده‌اند.
بازدهی مزبور به صورت عمده از بازده نقدی (Dividend) و سود تقسیمی شرکت‌‌های بورس در مجامع سالانه ناشی می‌شود؛ به طوری که بازده نقدی بورس تهران طی سال 86 رقم 4/14درصد را نشان می‌دهد. همچنین بازده قیمت (capital Gain) که میزان افزایش سهام نسبت به ابتدای سال را نشان می‌دهد، در حد عدد نازل 7/0‌درصد قرار گرفته است.با نگاهی به جدول عملکرد بورس تهران طی 5ساله گذشته مشاهده می‌‌شود سهام بازده قیمت در بازدهی بورس به طور مداوم در حال کاهش است و در طرف مقابل سهم بازده نقدی با آهنگ به نسبت سریع در حال افزایش است.
چانه‌زنی برای شناسایی سود
این تغییر رویکرد بازار کسب بازده قیمت به بازده نقدی از یک سو به دلیل تغییر افق سرمایه‌گذاری در بورس از دوره درازمدت به کوتاه‌مدت و از سوی دیگر، به واسطه جو حاکم بر بورس و عدم توانایی شرکت‌های معظم سرمایه‌گذاری در کسب سود از طریق خرید و فروش سهام اتفاق افتاده است. به بیان دیگر شرکت‌های سرمایه‌گذاری به دلیل عدم امکان شناسایی بازده قیمت با فشار به شرکت‌های زیرمجموعه در جهت تقسیم میزان بالاتر سود تقسیمی حرکت کرده‌اند.
حرکت ممتد بورس
همچنین نگاهی به جدول همراه با گزارش(صفحه22) نشان می‌دهد، ارزش معاملات بورس تهران با وجود عرضه گسترده سهام شرکت‌های بزرگ دولتی و مشمول سیاست کلی اصل 44طی سه سال گذشته ثابت بوده است و نسبت به سال 83 نیز با 45درصد کاهش روبه‌رو بوده است. این روند در مورد تعداد خریداران بسیار وخیم‌تر است؛ چرا که نشان می‌دهد عرضه سهام شرکت‌‌های دولتی نه تنها نتوانسته تعداد بیشتری سهامدار را جذب بورس کند، بلکه روند این عرضه‌ها به گونه‌ای بوده است که سهامداران را به خروج از بورس ترغیب کرده است. از سوی دیگر بورس تهران در حالی با رشد ارزش بازار به میزان 59077میلیارد ریال روبه‌رو بوده است که 50124‌میلیارد ریال آن مربوط به سهام تازه‌وارد در سال 86 بوده است و ورود این شرکت‌ها در کنار رشد ارزش بازار سایر شرکت‌ها توانست ارزش بورس تهران را هم در پایان سال 86 (با احتساب نرخ برابری ارز معادل 9300ریال) به حدود 50میلیارد دلار برساند.
تابستان داغ بورس
نگاهی به نمودار درصد بازدهی بورس طی ماه‌های مختلف سال 86 (نمودار اول صفحه) نشان می‌دهد، فصل تابستان بهترین فصل و مرداد ماه بهترین ماه به لحاظ بازدهی برای بورس تهران بوده است. در حقیقت مرداد ماه سال اکثر شرکت‌ها پس از تقسیم سود نقدی و بازگشایی نماد با رشد قیمت رو‌به‌‌رو شدند و این رشد قیمت‌ها در ماه‌های شهریور مهر نیز ادامه یافت.
پاییز سرد بورس
اما در طرف مقابل نیز فصل پاییز نیز به عنوان بدترین فصل و آبان‌ماه، به عنوان بدترین ماه فعالیت بورس قرار می‌گیرد که طی این ماه بازدهی بورس با 9/3درصد کاهش همراه بود.
بیش‌‌فعال بورس
در این میان جدول وضعیت گروه‌های بورسی نیز نشان می‌دهد، گروه فلزات اساسی که شرکت‌های تازه‌وارد و بزرگی همچون فولاد مبارکه، ملی صنایع مس ایران، فولاد خوزستان و فولاد خراسان را در خود جای داده است، با 6/25درصد، بزرگ‌ترین سهم صنعت فعال در بورس است و همین صنعت با رشد 9/53درصدی توانست سهم بزرگی در ثبت بازدهی 15درصدی بورس ایفا کند.پس از این گروه تنها در گروه استخراج کانه‌های فلزی شامل شرکت‌های چادرملو، گل‌گهر و معادن و فلزات و گروه مواد و محصولات دارویی توانستند بازدهی مثبتی را برای سرمایه‌گذاران و سهامداران خود به ارمغان آورند. در طرف مقابل نیز گروه خودو ساخت قطعات با میانگین P/E موزون 8/2 واحد، به طور میانگین زیان 7/14درصدی را برای سهامداران خود رقم زد.
خوش‌شانس‌ترین
در میان ترین‌های بورس بدون شک بیشترین درصد رشد ارزش بازار از اهمیت بالایی‌ نزد سهامداران برخوردار است؛ چرا که این شاخص نشان می‌‌دهد کدام شرکت در طی سال 86 توانسته بیشترین رشد ارزش بازار را برای سهامداران خود به ارمغان آورد. در صدر جدول این گروه شرکت ماشین‌آلات صنعتی تراکتور قرار دارد که توانسته طی سال جاری با بیش از 380درصد رشد، ارزش شرکت‌ خود را نسبت به ابتدای سال 5برابر کند. پس از این شرکت نیز ایتالران و بوتان به ترتیب با 338 و 296درصد رشد رتبه‌های دوم و سوم را از آن خود کرده‌‌اند.
نکته جالب توجه در میان ۱۰شرکت برتر این گروه اینکه کلیه شرکت‌ها به غیر از ایرالکو دارای ارزش بازاری کمتر از ۹۰ میلیارد تومان هستند. تنها دلیل حضور ایرالکو در بین این شرکت‌ها نیز عرضه محدود سهام ایرالکو در سال‌های ۸۲ و ۸۳ و عرضه مجدد و گسترده آن در سال ۸۶ بود که باعث شد به دلیل وجود قیمت قبلی در سامانه معاملاتی، رشد ۲۳۲درصد را ثبت کند.
دارنده تمشک طلایی بورس
در مقابل این گروه نیز شرکت‌های با بیشترین درصد افت ارزش بازار قرار دارند و درصدر این گروه سهامداران شرکت‌ فرآوری مواد معدنی با ۷/۸۵درصد زیان، شاهد سقوط ارزش بازار شرکت خود به یک هشتم ارزش آن در ابتدای سال بودند. نگاهی به جدول این گروه نشان می‌دهد از میان ۱۰ شرکت حاضر در این جدول، ۴ شرکت مربوط به گروه تولیدکنندگان روی هستند که دلیل اصلی افت ارزش بازار این شرکت‌ها، سقوط قیمت جهانی روی به کمتر از نصف سال قبل، ریزش معدن انگوران و نبود خاک پرعیار و افزایش شدید بهای مواد اولیه بوده است.
صدرنشین‌ها
در کنار جدول فوق شرکت‌های با بیشترین افزایش و کاهش ارزش بازار نیز خودنمایی می‌کنند. جایی که فولاد مبارکه با ۲۱۲۵میلیارد تومان رشد ارزش بازار، صدرنشین این گروه لقب گرفته است و پس از آن ملی مس و چادرملو در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. نکته جالب توجه در مورد شرکت‌‌های این گروه اینکه اکثر شرکت‌های حاضر در این جدول متعلق به گروه استخراج کانه‌های فلزی و فلزات اساسی هستند که بیشترین تاثیر مثبت را برشاخص‌های بورس تهران داشته‌اند.
زرشک طلایی بورس
در مقابل این شرکت‌ها نیز سرمایه‌گذاری غدیر با ۶۰۸میلیارد تومان کاهش ارزش، رتبه نخست جدول بیشترین کاهش ارزش بازار را از آن خود کرده است. نگاهی به جداول با ارزش‌ترین، پرمعامله‌ترین و پرطرفدارترین سهام نیز نشان می‌دهد، دو شرکت تازه‌وارد فولاد مبارکه و ملی مس که به ترتیب ۱/۱۱ و ۹/۸ و در مجموع ۲۰درصد (یک‌پنجم) ارزش بورس تهران را از آن خود کرده‌اند، صدرنشین این جداول هستند. دو شرکت تولیدکننده سنگ‌آهن، چادرملو و گل‌گهر نیز در رده‌های بالای کلیه این جداول قرار دارند.
کفه‌های نابرابر ترازوی بورس
یکی از نکات قابل توجه در جدول با ارزش‌ترین‌ شرکت‌ها، تصاحب نیمی از ارزش بورس توسط ۱۰ شرکت برتر است. به بیان دیگر ارزش بازار ۱۰شرکت جدول مزبور برابر ارزش بازار ۴۰۵شرکت دیگر حاضر در بورس تهران است.
ناشر ناشران
آخرین جدول‌ترین‌ها نیز متعلق به بیشترین درصد افزایش سرمایه است که براساس آن بین‌المللی پارس با ۷۰۰درصد افزایش سرمایه، سرمایه خود را در سال ۸۶، ۸ برابر کرده است. پس از این شرکت نیز تراکتورسازی ایران با ۲۴۳درصد و کارتن ایران، البرز دارو، فرآوری مواد معدنی و تامین ما سه هر یک با ۲۰۰درصد افزایش سرمایه در دوره‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
نه سود و نه زیان
بررسی عملکرد بورس تهران و مقایسه آن با نرخ تورم طی ۹ سال گذشته نشان می‌دهد، تا پیش از سال ۸۳، بازدهی بورس برتری معنا داری نسبت به نرخ تورم داشته است. به بیان دیگر سهامداران و فعالان بورس به صورت واقعی از سرمایه‌گذاری در بورس منتفع می‌شدند. اما پس از رشد حبابی قیمت‌ها در سال ۸۲ و نیمه اول ۸۳، بورس تهران با کاهش بازدهی مواجه شد، به گونه‌ای که بازدهی شاخص در سال ۸۴ به ۷/۱۲-درصد کاهش می‌یابد. در حقیقت پس از سال ۸۲، بازدهی واقعی سرمایه‌گذاری در بورس که از تفاوت بازدهی بورس و نرخ تورم محاسبه می‌شود، در بهترین حالت صفر بوده است. این موضوع سبب شده است که طی ماه‌های اخیر با رشد نرخ تورم، خروج نقدینگی از بورس، بیش از پیش گسترش یابد. البته یکی دیگر از دلایل خروج نقدینگی نیز عرضه سهام شرکت‌های بزرگ دولتی، بعضا در قیمت‌های بالاتر از ارزش واقعی است که باعث زیان و سرخوردگی سهامداران شده است.