تمرین برای ورود به بورس‌های اروپایی

گروه بورس- بورس تهران تدابیر و تلاش‌های جدی را برای نگاه به بیرون آغاز کرده است. اخبار و گزارش‌های منابع خبری مختلف، حکایت از آن دارد که شرکت بورس در پی جذب سرمایه‌های خارجی و ‌ورود شرکت‌های ایرانی به بورس‌های خارجی است. خبرگزاری موج دیروز با انتشار گفت‌و‌گوی اختصاصی خود با علی رحمانی، مدیرعامل شرکت بورس از تلاش شرکت بورس برای حضور شرکت‌های ایرانی در بازار فرعی بورس لندن خبر داد.

مدیرعامل شرکت بورس با اشاره به شرکت‌های پتروشیمی‌و مخابراتی که محصولات آنها در LME مورد معامله قرار می‌گیرد، گفت: تلاش می‌کنیم تا این شرکت‌ها در بازار جایگزین بورس لندن وارد شوند.

علی رحمانی، مدیرعامل شرکت بورس و اوراق بهادار تهران در گفت‌و‌گو با موج، درخصوص ورود شرکت‌های خارجی به بورس تهران، به سوالات مطرح شده از شورای بورس؛ درخصوص تعیین تکلیف فعالیت شرکت‌های خارجی در بورس تهران اشاره کرد.

وی با بیان اینکه «مقررات خاصی در این زمینه در قانون جدید بازار سرمایه وجود ندارد»، اظهارداشت: ما سوالاتی را از شورای بورس، درخصوص شراکت خارجی‌ها در کارگزاری‌ها و شرکت‌های تامین سرمایه، سهامدار شدن آنها در بورس و در نهایت چگونگی فعالیت در بورس‌های خارجی مطرح کردیم.

وی ادامه داد: در حال حاضر در شورای بورس، تنها درخصوص فعالیت کارگزاران ما در بورس‌های خارجی تصمیم‌گیری شده است که بر این اساس کارگزاری بانک صادرات، بر اساس مجوز شورای بورس می‌تواند فعالیت‌های خود را قانونا در بورس‌های خارجی آغاز کند.

بورس کیش

رحمانی درخصوص بورس کیش گفت: به شورای بورس پیشنهاد دادیم یک سری مقررات مخصوص به مناطق آزاد نیز برای بورس کیش داشته باشیم که بر اساس آن بتوانیم ۳۰‌درصد از این بورس را به خارجی‌ها واگذار کنیم.

وی با تاکید براینکه «برای داشتن بورس بین‌المللی پررونق، باید یک کانال برای جذب مشتری داشته باشیم»، اضافه کرد: اگر در بورس ما خارجی‌ها شریک شوند، به لحاظ تکنولوژی می‌توانیم این بورس را سریعتر راه‌‌اندازی کنیم.

استعلام از معاون حقوقی رییس‌جمهور

مدیرعامل شرکت بورس ادامه داد: قرار شد استعلامی‌از معاون حقوقی رییس‌جمهور صورت گیرد که بر اساس آن مشخص شود که آیا برای سرمایه‌گذاری و فعالیت خارجی‌ها در کارگزاری‌ها و شرکت‌های تامین سرمایه، شورای بورس می‌تواند تصمیم بگیرد یا حتما باید دولت تصمیم گیر باشد؟

مقررات درون‌گرای بورس

وی با بیان اینکه «مقررات و قانون اوراق‌بهادار، عموما درون‌گرا و توجه آن به داخل کشور است»، گفت: در قانون بازار سرمایه تنها دو بند وجود دارد که تاکید بر دریافت مجوز از سوی شرکت‌ها برای پذیرش در بورس‌های خارجی دارد.

رحمانی ادامه داد: چرا که شرط بیشتر بورس‌های خارجی برای پذیرش ناشران ما، در مرحله اول، پذیرش آنها در بورس کشور است. وی به عضویت بورس تهران در فدراسیون بین‌المللی بورس‌ها اشاره کرد که بر این اساس بورس تهران موفق به دریافت برخی از استانداردها شده است.

سلامت بازار

وی با بیان تاکید بورس چین بر عضویت مقامات ناظر در ISCO،

به ضوابط و مقررات ISCO برای ناظران بورس‌ها، در تعریف مقررات‌گذاری و روابط با دیگر بورس‌ها اشاره کرد.

وی ادامه داد: ضمن اینکه اصول مشخصی نیز از سوی این سازمان بین‌المللی در رابطه با سلامت بازار تعریف شده است که باید به صورت مرتب از سوی مقام ناظر ارزیابی شود. به گفته مدیرعامل شرکت بورس، درخصوص سلامت بازار در بورس تهران فعالیت چندانی صورت نگرفته است که در این رابطه باید منتظر باشیم.

مدیرعامل بورس مالزی

در تهران

وی با اشاره به دعوت از مدیرعامل و رییس پذیرش بورس مالزی برای بازدید از بورس تهران، بر منطقه‌ای بودن بورس مالزی تاکید کرد.

وی با بیان اینکه «در بورس مالزی تاکنون تنها ۴ شرکت خارجی پذیرش شده‌اند»، گفت: براساس اظهارات مقامات بورس مالزی، در گذشته شرکت‌های چینی در این بورس پذیرش شده بودند که بعدا از این بورس حذف شدند.

رحمانی تصریح کرد: درحال حاضر در بورس مالزی هیچ شرکت خارجی فعالیت ندارد. وی درخصوص مزایای این بورس منطقه‌ای به حضور شرکت‌های سنگاپوری در آن اشاره کرد که این امر سرمایه‌گذاری در بورس مالزی را تسهیل می‌کند.

حضور در بازار فرعی بورس لندن

وی با بیان اینکه «از بورسAIM لندن دعوت کردیم که بازدیدی از بورس ما داشته باشند»، از تابلوی اصلی و بازار فرعی یا بازار جایگزین بورس لندن به عنوان ویژگی‌های این بورس نام برد. وی اظهار داشت: شرکت‌هایی که ضوابط پذیرش در بورس لندن را ندارند، در بازار فرعی بورس لندن پذیرش می‌شوند. مدیرعامل شرکت بورس گفت: با توجه به عدم رعایت استانداردهای بین‌المللی در گزارشگری مالی از سوی شرکت‌های ایرانی و همچنین فقدان راهبری شرکتی در برخی از این شرکت‌ها، برایمان راحتر است که در بازار جایگزین بورس لندن حضور یابیم.

شرکت توسعه معادن روی در بورس لندن

وی با بیان اینکه «لزوما شرکت‌های اصل ۴۴ در بورس‌های خارجی حضور نمی‌یابند»، به تلاش شرکت توسعه معادن روی برای حضور در بورس لندن اشاره کرد.

وی اظهارداشت: با توجه به معامله ۶۰ تا ۷۰‌درصد محصولات روی این شرکت در LME‌، حضور شرکت توسعه معادن روی در بورس لندن، اعتباری برای این شرکت محسوب می‌شود.

رحمانی تصریح کرد: در واقع شرکت‌هایی مانند پتروشیمی‌ و مخابرات که محصولات‌شان در LME مورد معامله قرار می‌گیرد و سودآوری آنها از سیاست‌های داخلی کمتر متاثر می‌شود، گزینه مناسب‌تری برای حضور در بورس‌های خارجی به ویژه بورس لندن به شمار می‌روند.

بورس قبرس

وی همچنین با اشاره به مذاکرات صورت گرفته با بورس قبرس، از این بورس به عنوان دریچه‌ای برای سرمایه‌گذاری‌های اروپایی نام برد.

مدیرعامل شرکت بورس با بیان اینکه «در نظر داریم با یک فرمت خاص شرکت‌های ما در این بورس پذیرش شوند»، تصریح کرد: هدف ما معامله مستقیم شرکت‌های قبرسی در بورس تهران نیست.

وی با اشاره به نگرانی بورس تهران از تراز ارزی (در پی خروج سرمایه سرمایه‌گذاران قبرسی از بازار سرمایه کشور)، گفت: تلاش داریم تا بخشی از سهام شرکت‌های ما در بازارهای خارجی عرضه شود تا نوسانات این فعالیت‌ها در بورس تهران تاثیری نداشته باشد. رحمانی ادامه داد: در واقع انجام این فعالیت‌ها در IPO و گردش سرمایه در بازار ثانویه منجر می‌شود تا به لحاظ ترازها به کشور آسیبی نرسد.

رقابت سهامداران عمده شرکت‌ها برای حضور در بورس‌های خارجی

وی با اشاره به افزایش P/E شرکت‌ها در پی حضور در بورس‌های خارجی، گفت: افزایش P/E شرکت‌ها منجر به بروز رقابت بین سهامداران عمده برای حضور در بورس‌های خارجی خواهد شد. وی با بیان اینکه «عرضه سهام از سوی سهامداران خرد در بورس‌های خارجی توجیهی ندارد»، ادامه داد: در واقع ما فرض را بر این گذاشتیم که سهامداران عمده در بورس‌های خارجی، سهم عرضه کنند، در این راستا سهامداران عمده را برای عرضه سهام خود در بورس‌های خارجی تشویق خواهیم کرد.

به گفته مدیرعامل شرکت بورس؛ حضور شرکت‌های ایرانی در بورس‌های خارجی در قیمت سهام در داخل کشور و P/E بازار تاثیر می‌گذارد.

P/E بورس تهران

وی با اشاره به P/Eا ۱۱ تا ۱۳ بورس امارات، P/E ا۵۰ بورس چین و P/Eا ۳۰ بورس مالزی، گفت: در سال گذشته P/E بورس تهران ۶/۵ بوده است که در حال حاضر P/E بازار به ۴/۵ کاهش یافته است.

رحمانی درخصوص افت P/E بازار سرمایه گفت: در مقابل رشدی که در فلزات اساسی داشته‌ایم، در مقابل شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی محصولات شیمیایی، انبوه‌سازی، سیمانی و سرمایه‌گذاری‌ها کاهش داشته‌ایم که این امر منجر به کاهش ارزش و P/E بازار شده است.

در همین حال، مدیرعامل شرکت بورس در گفت‌و‌گو با «مهر» نحوه راه‌اندازی بورس بین‌المللی کیش را تشریح کرد و گفت: ۴۰ تا ۵۰ شرکت بورس تهران به بورس بین‌المللی کیش منتقل می‌شود، همچنین معاملات این بورس، ارزی و ترجیحا برای خارجیان خواهد بود.

علی رحمانی درخصوص راه‌اندازی بورس بین‌المللی کیش گفت: شرکت بورس به دنبال ایجاد بورسی بین‌المللی در کیش است تا یک‌سری از معاملات در آنجا انجام شود. مدیرعامل شرکت بورس با بیان اینکه ۴۰ تا ۵۰ شرکت بورس تهران را به بورس بین‌المللی کیش منتقل می‌کنیم و ۱۵ تا ۲۰‌درصد سهام شرکت‌ها را عرضه خواهیم کرد، افزود: معاملات این بورس به ارز بوده و ترجیحا برای خارجیان است.

وی لازمه راه‌اندازی چنین بورسی را داشتن یک بازار خوب عنوان و تصریح کرد: پیشنهاد ما این بود که به ما اجازه داده شود، بخشی از سهام این شرکت به بورس‌های خارجی داده شود.

رحمانی با اشاره به اینکه برای راه‌اندازی بورس بین‌المللی کیش با مشکلات قانونی روبه‌رو هستیم، اظهارداشت: ما به دنبال این هستیم که به کمک منطقه آزاد کیش (دبیرخانه مناطق آزاد) مقرراتی را برای فعالیت در مناطق آزاد ایجاد کنیم.

وی اضافه کرد: برای فعالیت بانک‌‌ها در این مناطق مقرراتی وجود دارد، اما در رابطه با نهادهای بازار سرمایه مقرراتی وجود ندارد، بنابراین ما به دنبال تدوین مقرراتی برای این منظور هستیم.

کارشناسان چه می‌گویند

کارشناسان اعزامی حوزه بازار سرمایه ایران به بورس‌های آتن و دبی نیز بر ورود سریع شرکت‌های بزرگ ایرانی در بورس‌های بین‌المللی تاکید کردند.

مدیرعامل شرکت کارگزاری حافظ به شرایط آسان شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی در بورس‌های بین‌المللی اشاره کرد و گفت: محدودیت خاصی برای ورود شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی در بورس‌های یونان و دبی وجود ندارد به طوری که این امر باعث شده تا سرمایه‌گذاران خارجی حضور فعالی را در این بورس‌ها داشته باشند.

«محمدرضا رهبر» افزود: در حال حاضر ۲۵درصد از معاملات بورس اوراق بهادار دبی در اختیار سرمایه‌گذاران خارجی است که این موضوع منجر به افزایش حجم معاملات این بورس کوچک شده است. وی با بیان اینکه ارزش جاری بورس دبی ظرف مدت ۷سال به بیش از ۹۰‌میلیارد دلار رسیده است، اظهار داشت: بی‌شک با تغییراتی که در قانون جذب سرمایه‌گذاران خارجی صورت خواهد گرفت، در آینده نزدیک شاهد ورود سرمایه‌گذاران خارجی در بورس اوراق بهادار تهران خواهیم بود.

رهبر، آشنایی با نحوه معاملات سیستم اتوس را یکی از مهم‌ترین دستاوردهای هیات اعزامی ایران به دبی اعلام کرد و گفت: با توجه به اینکه در ماه‌های آتی نرم‌افزار جدید معاملاتی بورس اوراق بهادار تهران راه‌اندازی خواهد شد، بازدید از این بورس نقش بسزایی در شناخت فعالان بازار سرمایه از این نرم‌افزار معاملاتی داشت. نماینده شرکت سرمایه‌گذاری گروه بهشهر نیز با بیان اینکه بازار و ابزار‌های مالی بورس دبی مشابه بورس اوراق بهادار تهران است، افزود: اما مسوولان بورس اوراق بهادار دبی با اتخاذ قوانین ساده توانسته‌اند سرمایه‌گذاران زیادی را جذب این بازار کنند.

«فرهاد امیرحسینی» در خصوص شرایط بورس اوراق بهادار دبی، اظهار داشت: این بورس بازاری غیرپیشرفته، کم‌عمق و کوچک است به طوری که تنها ۵۰شرکت در آن فعال هستند و یک شرکت ساختمانی با نام «العمار» ۲۵درصد کل بورس دبی را در اختیار دارد. وی یکی از مشکلات عمده بورس اوراق بهادار دبی را نبود صنایع مختلف اعلام کرد و گفت: در این بورس تنها شرکت‌های خدماتی، بانک‌ها، بیمه‌ها و یک شرکت ساختمانی فعال هستند که البته با توجه به زیرساخت‌ها و منابع امارات، این امر کاملا طبیعی است.

مدیر بورس منطقه‌ای قزوین نیز اظهار داشت: آشنایی فعالان بازار سرمایه ایران با مکانیزم‌ها و عملکردهای گسترده بورس‌های خارجی امری اجتناب‌ناپذیر است.

«ابوالفضل شهرآبادی» با مثبت ارزیابی کردن بازدید برخی از کارگزاران و مدیران شرکت‌های بورسی از بازارهای مالی آتن و دبی، افزود: در این سفر فعالان بازار سرمایه از نزدیک با تحولات، داد و ستدها، نحوه نظارت بر بازار، اعمال قانون و مقررات، ابزارهای مالی و ... آشنا شدند. وی اخذ گواهی‌نامه معتبر بین‌المللی بورس اوراق بهادار یونان را از ویژگی‌های مهم این سفر اعلام کرد و گفت: هیات ایرانی با پشت سر گذاشتن دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی، موفق به کسب گواهی نامه معتبر شد. مدیر بورس منطقه‌ای قزوین خاطرنشان کرد: هیات ایرانی در این بازدیدها علاوه‌بر آشنایی با نحوه فعالیت بخش‌های مختلف بازار سرمایه آتن و دبی، بحث‌های کارشناسی بسیاری را با مقام‌های دو بورس آتن و دبی انجام دادند.

شهرآبادی با بیان اینکه بورس ایران قدمتی ۴۰ساله دارد، افزود: بورس کشورمان در فرآیندها و ابزارهای مالی باید از بورس‌های بین‌المللی الگوبرداری کند که امیدواریم بورس ایران نیز هرچه سریع‌تر به این ساز و کارها مجهز شود. وی با اشاره به اجرای اصل ۴۴قانون اساسی و گسترش فعالیت‌های بورس، گفت: آشنایی با مکانیزم‌های عملکردی بورس‌های بین‌المللی می‌تواند تجارب گرانبهایی را برای فعالان بازار سرمایه به ارمغان بیاورد. هیات اعزامی ایران متشکل از برخی مدیران شرکت‌های کارگزاری، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و کارشناسان فعال در حوزه بازار سرمایه، در سفری شش روزه از بورس اوراق بهادار آتن و دبی با هزینه شخصی بازدید کردند.