احتمال نشست ویژه برای بورس

دنیای اقتصاد- بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته در حالی شاهد سقوط شاخص به سطح کمتر از ۱۰هزار بود که تنها ۴۲روز معاملاتی از زمان عبور شاخص از این سطح می‌گذشت.با احتساب افت دیروز، میانگین بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس تهران از ابتدای سال ۸۶ به ۴/۱۴درصد رسید که سهم افزایش قیمت سهام (رشد شاخص کل) تنها ۷/۱درصد است. گزارش تحلیلی «دنیای‌اقتصاد» از وارونگی بازار

شاخص ۳ درجه زیر ۱۰هزار

گزارش در ۳ نما:

* با افت ۱۶۶واحد، میانگین رشد قیمت سهام به صفر می‌رسد

* شاخص کل ۴۲ روز ۳۸۷واحد از سطح ۱۰هزار فراتر رفت و اینک فرود آمد

* گزارش تحلیل‌گران تکنیکی: شاخص کل را روی ۹۵۰۰ ببینید

گروه بورس- علیرضا کدیور: شاخص کل بورس تهران به سطح ۷۵/۹۹۹۷ واحد رسید.

بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته در حالی شاهد سقوط شاخص به سطح کمتر از ۱۰هزار بود که تنها ۴۲روز معاملاتی از زمان عبور شاخص از این سطح می‌گذشت و شاخص پس از این مدت، دوباره به محدوده ۹هزار واحد گام گذاشت. این در حالی است که شاخص کل، طی ۴۲روز گذشته توانست تا سطح ۱۰هزار و ۳۸۷ واحد نیز افزایش یابد؛ اما از ۲۸/۷/۸۶ روند نزولی شاخص کل آغاز شد.

همچنین کاهش ۵۰واحدی شاخص کل بورس تهران، دیروز در شرایطی اتفاق افتاد که برخی از نمادهای تاثیرگذار بر شاخص از جمله ملی صنایع مس، گل‌گهر، معادن و فلزات و مپنا به دلایلی همچون توقف نماد معاملاتی و عدم معامله به میزان حجم مبنا، سهمی در افت شاخص‌های بورس نداشتند و فولاد مبارکه نیز به عنوان بزرگ‌ترین شرکت بورس تنها یک درصد افت قیمت را تجربه کرد.

با احتساب افت دیروز شاخص‌های بورس، میانگین بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس تهران از ابتدای سال ۸۶ به ۴/۱۴درصد رسید که سهم افزایش قیمت سهام (رشد شاخص کل) تنها ۷/۱درصد است. به بیان دیگر، در صورت افت شاخص کل بورس تهران به میزان ۱۶۶واحد، میانگین رشد قیمت سهام در بورس تهران به صفر خواهد رسید.

اما در بررسی دلایل افت شاخص‌های بورس طی چند روز گذشته، توجه به چند نکته ضروری است: نخست اینکه رشد شاخص‌‌های بورس در سال‌جاری تاحدود زیادی مرهون حضور شرکت‌های بزرگ دولتی بوده است. شرکت‌هایی که در‌حال‌حاضر ۳۰درصد ارزش بازار را به خود اختصاص داده‌اند و در سال‌جاری با احتساب سود تقسیمی در مجامع، به طور میانگین ۱۵۰درصد بازدهی را برای سهامداران خود به ارمغان آورده‌اند. به بیان دیگر، عدم حضور شرکت‌های مزبور به معنای بازدهی منفی سرمایه‌گذاری در بورس طی سال جاری است. از سوی دیگر رشد قیمت سهام شرکت‌های دولتی معلول دو رویداد مهم بوده است:

اول اینکه قیمت محصولات تولیدی این شرکت‌ها به دلایل مختلفی از جمله سقوط ارزش برابری دلار، افزایش تقاضای جهانی، تورم بین‌المللی و سبقت گرفتن تقاضای داخلی نسبت به عرضه با صعودهای بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شد و توانست انتظار افزایش رشد سودآوری این شرکت‌ها را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند.

در کنار عوامل فوق، حمایت سهامداران عمده به خصوص برخی از شرکت‌های دولتی از افزایش قیمت سهام این شرکت‌ها، به تشدید این انتظارات دامن زد.

اشتباه اکثر سرمایه‌گذاران و خریداران سهام این شرکت‌ها این بود که این شرایط استثنایی می‌تواند در سال‌های آینده نیز تکرار شود و به همین دلیل هجوم این دسته از سرمایه‌گذاران باعث شد عرضه اولیه برخی از شرکت‌ها از جمله فولاد خراسان، برخلاف تحلیل‌ها و اعتقاد شخصی سرمایه‌گذاران، در سطحی بیش از قیمت واقعی انجام شود که نتیجه آن کاهش ۱۲درصدی قیمت سهام این شرکت تنها ۱۲ روز پس از عرضه اولیه در بورس است. عامل دوم بروز شرایط فعلی حاکم بر بورس به افزایش تنش‌های بین‌المللی بازمی‌گردد و بورس پس از یک دوره آرامش، در حال نشان دادن واکنش به این تحولات است؛ هرچند به نظر می‌رسد رفتار فعالان بورس در این زمینه تا حدودی احساسی و به دور از واقع‌نگری است.

عامل دیگر رکود فعلی معاملات، معامله یک‌هزار میلیارد تومانی ملی مس و عرضه سهام شرکت‌های بزرگ دولتی است که بخش اعظمی از نقدینگی فعال بورس را به سمت خود جذب کرد که تاثیر این عامل در عدم خرید سهام شرکت‌های دارای صف فروش از سوی سهامداران عمده به خوبی مشهود است.

در کنار عوامل فوق، حساسیت‌های مسوولان بورس نسبت به عدد شاخص و دخالت‌‌های نادرست از سوی مسوولان سازمان بورس در روند معاملات برخی از سهام تاثیرگذار بر شاخص نیز در ایجاد این حساسیت‌ها بی‌تاثیر نبوده است؛ هرچند نباید از نقش محدودیت‌های حاکم بر معاملات سهام در بورس تهران که زمینه را برای رشد حبابی قیمت سهام اکثر شرکت‌ها همواره کرده است، چشم‌پوشی کرد.

بررسی‌های تحلیل‌گران تکنیکی نشان می‌‌‌دهد، شاخص کل بورس تهران توانایی افت تا سطح ۹۵۰۰ واحد را دارد که تسهیل و تسریع این امر از سوی مسوولان بورس از یک‌سو می‌تواند جو روانی حاکم بر بورس را تا حد زیادی تعدیل کند و با افزایش نقدشوندگی از خروج هرچه بیشتر نقدینگی از بورس جلوگیری کند.

هرچند تجربه سنوات قبل نشان داده است که سیاست‌گذاران به جای آزادسازی قیمت‌ها، با افزایش محدودیت‌ها، بورس را در رکود بیشتر فرو می‌برند.