در گفت‌وگو با کارشناسان بازار سهام مطرح شد
فرآیند نوسانگیری جدا از ذات بورس نیست
گروه بورس- زهرا مجتهد: از زمانی که سهام شرکت‌های صدر اصل ۴۴ وارد بازار سهام شده و عرضه‌های آنها صورت گرفته است، برخی معامله‌گران بازار فعالیت خرید و فروش خود را روی این قبیل سهام متمرکز کرده‌اند که به نظر می‌رسد با این تغییر روند سرمایه‌گذاری از روش سبد سهام به خرید تک سهم، بازار به طور مقطعی با شرایط مطلوب مواجه بوده است. در حالی که برخی دیگر از فعالان بازار که در گذشته از روش نوسانگیری در بازار سهام به انجام معامله می‌پرداختند تا به صورت کوتاه مدت به سود دست یابند، اینک دچار مشکل شده و کمی سخت‌تر از گذشته به نوسانگیری از سهام تا سقف دو درصدی به طور روزانه دست می‌زنند.
به هر رو پرس و جوی دنیای اقتصاد بر این امر مبتنی است که آیا به طور ذاتی، نوسانگیری برای بازار سهام لطمه محسوب می‌شود و اینکه آیا محدودیت‌های موجود، نوسانگیری را در بازار دشوارتر کرده است یا خیر؟
نظر کارشناسان بازار سهام را در ادامه می‌خوانید:
محمدمهدی ناسوتی فرد، کارگزار بورس، ضمن اشاره به این مطلب که نباید به نوسانگیری به عنوان عامل منفی در بازار نگریسته شود، گفت: اولا نوسانگیری مختص بازار سهام نیست و در کلیه بورس‌های دنیا از جمله بورس کالا، اوراق، نفت و پتروشیمی وجود دارد. بنابراین عامل نوسانگیری برای بازار منفی و مضر نیست. وی افزود: چنانچه نوسانگیری در بازاری انجام شود که توانمند باشد، باعث افزایش حجم معاملات می‌شود، از این رو اگر حجم معاملات افزایش یابد، بیانگر آن است که بازار از عمق مناسبی برخوردار است و در همین‌حال می‌توان گفت که این بازار قابلیت خرید و فروش بالایی دارد.
ناسوتی فرد گفت: با در نظر گرفتن قابلیت‌های یاد شده، بازار سهام کمتر شاهد صف‌های خرید و فروش خواهد بود.
وی با اشاره به این موضوع که نوسانگیری از مدت‌ها قبل در بازار وجود داشته و در حال حاضر چنین فعالیتی در بازار سخت‌تر شده است، اظهار کرد: به چند علت می‌توان این مطلب را نتیجه گرفت.
نخست اینکه محدودیت نوسان قیمت را در بازار کنونی داریم، بدین معنی که در یک روز معاملاتی بیش از مثبت و منفی دودرصد تغییر قیمت وجود ندارد و این امر به دشواری این پارامتر از بازار دامن می‌زند. وی افزود: ممکن است در یک شرایط خوب، فردی تمایل به خرید سهم منتخب خود داشته باشد و بازار پس از وی متوجه مطلوبیت سهم شود در حالی که در همین شرایط می‌توان بیش از ۱۰درصد نوسان از رشد قیمت سهم منتفع شد، اما در حال حاضر در بازار ما چنین امکانی وجود ندارد. در بهترین حالت سهم تنها دودرصد مثبت یا منفی دچار نوسان می‌شود که این یکی از دلایل دشوار شدن نوسانگیری در بازار است.
این کارشناس می‌افزاید: دلیل دوم همان حجم مبنا است که باعث کاهش حجم معاملات در بورس شده و به تشکیل صف‌های خرید و فروش و غالبا صف‌فروش منجر شده است.
وی ادامه داد: به طوری که قفل شدن معاملات در ماه‌های اخیر نیز از دست دادن قدرت نقدشوندگی سهام را نشان می‌داد.
ناسوتی‌فرد معتقد است که بحث بزرگ شدن بازار سهام نیز می‌تواند عامل دیگری برای دشواری نوسانگیری در آن تلقی شود.
وی گفت: افزایش ارزش بازار یا همان Market Value دلیل عمده این بزرگ شدن است که با ورود سهم‌های جدید دولتی به بورس اوراق‌بهادار صورت گرفت. این فرآیند در قالب اصل۴۴ منجر شد تا حدود ۴۸میلیارد دلار ارزش بورس افزایش یابد. از سوی دیگر ارزش معاملات روزانه بورس در سال ۸۶ نسبت به سال ۸۵ به طور متوسط ۷۰درصد رشد داشته است. این افزایش ارزش معاملات عمدتا مربوط به شرکت‌های تازه‌وارد است. این کارشناس یادآور شد: شرکت‌های چون ملی مس و فولاد مبارکه به دلیل اینکه از سایر شرکت‌هایی موجود در بورس بزرگتر هستند و حجم معاملات آنها نیز از رقم بالاتری برخوردار است، در نتیجه نوسانگیری بر شرکت‌های بزرگتر دشوارتر از شرکت‌های کوچک است.
وی ادامه داد: تغییر ۲درصدی و حرکت دادن این قبیل سهام در یک روز معاملاتی نیازمند منابع مالی عظیمی است.
این کارشناس درخصوص دستورالعمل رفع گره‌های معاملاتی با توجه به محور اصلی گفته‌های یادشده خاطرنشان کرد: رفع گره معاملاتی در همین شرایط (با حضور محدودیت ۲درصد نوسان و حجم مبنا) برای بازار مفید خواهد بود، چراکه روان شدن معاملات را تسهیل می‌بخشد و به سهام کمک می‌کند تا سطح «قیمت واقعی» خود را بیابد.
وی با تاکید بر این موضوع که هر قانونی تبعات مثبت و منفی خود را در بدو وضع شدن دارد، تصریح کرد: باید تبعات مثبت این قانون را تقویت کنیم به طور قطع قانون گره معاملاتی دارای مشکلاتی است، ولی در مجموع با توجه به واقعی نبودن قیمت سهام، در آینده‌ای نه‌چندان دور کارایی این قانون افزایش پیدا می‌کند. وی دلیل این خوش‌بینی به آینده دستورالعمل رفع گره‌های معاملاتی را روان شدن معاملات در بازار عنوان کرد.
تمایل به خرید سهام تازه‌وارد
یکی دیگر از کارشناسان بازار سهام نیز درخصوص وضعیت نوسانگیری در بازار به تمایل خرید سهام اصل ۴۴از سوی معامله‌گران اشاره کرد و گفت: در ابتدای ورود این سهام به بازار خریداران پس از سپری شدن روزهای نخست عرضه، اقدام به فروش سهم می‌کردند. در حالی که گذشته بازار نشان می‌دهد که تمایل این افراد برای خرید سهام یادشده دوباره نمایان شد. رضا بختیاری افزود: دلیل این تمایل، گردش معاملات این سهام بود که فعالان بازار به آن توجه بسزایی کردند.
دخالت مدیران
وی با اشاره به این مطلب که زمانی که بازار طی گذر نوسانات خود دچار افت می‌شود، مدیریت بورس دخالت می‌کند، گفت: این نوسانات طبیعت بازار است و نباید صعود شاخص همیشگی باشد.
افزایش حجم پولی به جای تعدیل
وی اظهار داشت که چرا نهاد مدیریت بازار بر حجم مبنا تاکید دارد و در عین حال در تعدیل این پارامتر اقدام می‌کند. اگر به جای این تعدیل و اصلاح Margin Account ایجاد کنند و بیشتر از حجم پولی که در اختیار سرمایه‌گذاران هست، بتوانند سرمایه‌گذاران خرید کنند؛ یعنی به نرخ بهره روز بازار، وام در اختیار خریداران قرار دهند، حجم خریدهای معامله تا ۵برابر افزایش می‌یابد، در این صورت حجم گردش معاملات بورس به دلیل وجود تقاضای موثر بالا می‌رود.
نوسان‌گیرها حذف نشوند
این کارشناس بازار سهام با تاکید بر این امر که نوسان‌گیرها جزئی از بازار هستند، خاطرنشان کرد: این قشر، از بازار جدا نیستند و با کنترل مدیریت بازار می‌توانند از طریق فعالیت خود حجم معاملات بازار را افزایش دهند.
رفتار «قیم‌مآبانه»
وی گفت: اگرچه نهاد نظارتی بازار در واقع «قیم‌مآبانه» برای همه تصمیم می‌گیرد، اما اگر کار علمی انجام دهیم و برای افزایش حجم معاملات از سیستم بانکی کمک بگیریم، عملیات بازار روان‌تر و حرفه‌ای انجام می‌شود. بختیاری عامل دیگر افت معاملات بازار را شوک‌های اقتصادی عنوان کرد و گفت: به طور مثال بهره مالکانه قیمت تمام سهامی را که با این موضوع درگیر هستند، تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
بازار احساسی
وی خاطرنشان کرد که بازار ما بازاری احساسی است، اگر قسمت اصلی خریدهای بازار را حرفه‌ای‌ها تشکیل دهند، آن گاه با وضعیت غیرمنطقی و غیرعقلایی روبه‌رو نخواهد شد.
این کارشناس تصریح کرد: حداقل ۵۰شرکت برتر بورس باید دارای بازارگردان باشند که معاملات فقط یک طرفه صورت نگیرد و نوسانگیری در این میان از سوی ابزار option کنترل شود.
آماتورها در بازار
رامیار شیوری، از دیگر کارشناسان بازار سهام به تعداد گروه‌های فکری در بازار اشاره کرد و تصریح کرد: در مجموع همه فعالان و گروه‌های فکری یک روش و شیوه در بازار به کار می‌برند، حتی سرمایه‌گذارهای نهادی هم پیرو همین یک روش هستند. وی افزود: تمام روش‌ها اکنون در بازار ما به خرید سهام واگذار شده از سوی دولت منتهی می‌شود. به طوری‌که در این راستا، این تفکر آماتور، آنها را به عرضه‌های اولیه سوق می‌دهد.
گره معاملاتی فرصتی خوب برای نوسان‌گیرها
وی ضمن اشاره به این مطلب که گره معاملاتی فرصت خوبی برای نوسان‌گیرها بود، اظهار داشت: با این حال، تعداد چندانی جذب این فرصت نشدند و به طور عمده خریداران این قبیل سهام بسیار کم هستند.
افزایش سرعت واگذاری‌ها
شیوری گفت: مسیر کنونی بازار به سمت جابه‌جایی پولی در بازار است. با عجله‌ای که در عرضه‌های جدید در بورس اوراق بهادار وجود دارد، به نظر می‌رسد که پول جدید در بازار سرمایه‌گذاری نشود و بازار همان سرعت گردش قبلی خود را نیز رو‌به کاهش ببیند.
ضعف مجرای ورودی پول به بازار
وی معتقد است که مجرای ورود پول به بازار اوراق‌بهادار بسیار ضعیف است. در حالی که براساس اخبار گذشته از ابتدای سال جاری ۵۰۰میلیارد تومان پول جدید وارد بازار شده است که برای تامین چند هزار میلیارد تومان نقدینگی لازم برای خرید سهام جدید در بازار، مابقی پول از جابه‌جایی‌های مزبور جبران شده است.
نوسانگیری روحیه خاص می‌طلبد
شیوری خاطرنشان کرد: ذائقه بازار بیشتر به سرمایه‌گذاری بلندمدت‌تر تغییر کرده است. فعالان ترجیح می‌دهند که نگاه بلندمدت به قضیه داشته باشند؛ چراکه قوانین و مقررات جدید روحیه نوسانگیری را از آنها گرفته است.
وی به این مطلب اشاره کرد: ما در دوره جدیدی قرار داریم؛ به طوری که سهام قبل را در بازار رها کرده و به سهام جدید تکیه کرده‌ایم. شیوری افزود: این وضعیت همانند استخری است که از یک طرف ورودی عظیم دارد.
ریسک بالا پول جذب نمی‌کند
این کارشناس بازار سهام معتقد است که تا وقتی دید ما، دید نوسانگیری باشد، مفهوم آن، این است که ریسک بالا وجود دارد و نمی‌توانیم پول خوبی به بازار جذب کنیم.
عدم اعتماد سرمایه‌گذاران
نریمان میررازقی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری کیمیا سهم، بازار سرمایه را بازاری کوچک عنوان کرد و گفت: از آنجایی که این بازار کوچک است و نقدینگی در آن کم است، بنابراین با ورود سهام جدید به بازار، سرمایه‌گذاران سهامی را که دارند می‌فروشند تا در عرضه‌های اولیه حضور یابند.
وی افزود: از سویی عدم اعتماد سرمایه‌گذاران و ریسک بالایی که بازار دارد، همچنین مباحث سیاسی مطرح شده برای ایران باعث می‌شود که پول‌های سنگین وارد بازار نشود.
افت گردش معاملات
میررازقی گفت: افت گردش معاملات، دشوار شدن نوسانگیری در بازار را به همراه داشته است. تا زمانی که اوضاع سیاسی بهبود نیابد و دولت هم از نظر حجم نقدینگی بازار را مورد حمایت قرار ندهد، بازار کشش گذشته را پیدا نخواهد کرد.
کناره‌گیری شرکت‌های سرمایه‌گذاری
وی افزود: در همین حال شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ نیز از فعالیت در بازار کناره‌گیری کرده‌اند و با احتیاط و بسیار آرام، سهام معامله می‌کنند، در حالی که ورود موثر آنها موجب حرکت‌هایی جدید در بازار می‌شود.
حجم مبنا مانع گردش معاملات نیست
وی معتقد است که نمی‌توانیم حجم مبنا را مسبب کاهش حجم معاملات در بازار بدانیم. وی همچنین رفع گره‌های معاملاتی را عاملی برای کمک به روان شدن بازار نمی‌داند و این قانون را قانون کارشناسی تلقی نمی‌کند.
این کارشناس بازار سهام افزود: اگر سرمایه‌گذاران به بازار اطمینان یابند، آن گاه حجم نقدینگی به سمت بازارهای کاذب همچون طلا، ساختمان و... روانه نمی‌شود.
احساس مقدم بر منطق
از سوی دیگر کامیار فراهانی یکی از کارشناسان بازار سهام، احساساتی بودن بازار را یادآور شد و گفت: رفتار بازار سهام تابعی از رفتار معامله‌گران بازار است و احساس معامله‌گران این بازار پررنگ‌تر از منطق آنها است. وی افزود: نداشتن برنامه بلندمدت و شفاف در بازار سبب می‌شود که معامله‌گران نتوانند به سرمایه‌گذاری بلندمدت فکر کنند.
فراهانی ادامه داد: متاسفانه شرکت‌های حقوقی بزرگ هم به نوسانگیری روی آوردند.
وی افزود: مگر شرایط بازار به چه نحوی است که آنها هم به این نتیجه رسیده‌اند که بلندمدت در بازار سرمایه‌گذاری نکنند، جز اینکه سرمایه‌گذاری بلندمدت در بازار جذابیت کوتاه‌مدت را ندارد!
این کارشناس گفت: در هیچ صنعتی قادر به پیش‌بینی بلندمدت برای کسب سود از سرمایه‌گذاری بر سهام آنها نیستیم، چرا که آینده صنعت سیمان، صنعت پتروشیمی و سایر صنایع و حتی افزایش نرخ‌های اولیه در این صنایع مشخص نیست. نبود افقی روشن معامله‌گران را به سمت سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت هدایت می‌کند.
نمایه
هنگامی که از کارشناسان پرسیده شد که آیا نحوه نوسانگیری در بازار سخت شده است یا خیر؟ در ابتدا به این سوال اشاره کردند که آیا به کارگیری این روش در بازار صحیح است؟
اگرچه باید توجه داشت که سرمایه‌گذاری در کوتاه مدت بر پایه تجربه، بیشترین سود را از آن سرمایه‌گذاران کرده است، اما با توجه به جریانات جدید بازار از جمله حضور شرکت‌های صدر اصل ۴۴، تصور می‌شود که تقاضا برای تعدادی خاص از سهام وجود دارد. در حالی که در میان این تقاضا بخش عمده‌ای از آن به شرکت‌هایی چون مس و فولاد اختصاص دارد. آنچه بازار بدان توجه دارد و از آن پیروی می‌کند، نگرش بزرگان بازار و اجماعی است که در بازار از گزینش خریدهای شرکت‌های سرمایه‌گذاری و اغلب حقوقی‌ها در بازار پدید آمده است.
سهام صدر اصل ۴۴ از جمله «مس» و «فولاد» در میان ده شرکت پربازده از ابتدای سال‌جاری تاکنون جای دارند. این دو شرکت به ترتیب ۸۹/۱۰۵ و ۵۱/۹۵درصد نوسان را تجربه کردند.
ارسال نظر