پیام رییس‌جمهور به همایش بازار سرمایه: اعتماد مردم به بورس به خاطر عدم شفافیت نباید از بین برود

دنیای اقتصاد- رییس سازمان بورس دیروز در جمع صدها حسابدار و کارشناس مالی نسبت به شفاف نبودن صورت‌های مالی برخی از شرکت‌ها انتقاد کرد؛ علی صالح‌آبادی با انتقاد از دستکاری سود توسط برخی از مدیران گفت:هدف سازمان بورس و اوراق‌بهادار ایجاد بازار شفاف، منصفانه و کارآ است و برای رسیدن به این هدف به شفافیت نیاز است که در دو حوزه معاملات و اطلاعات، باید ایجاد شود.

رییس جمهور نیز با ارسال پیامی به این جمع که در همایش بازار سرمایه، شفافیت و حسابداری گردآمده بودند، تاکید کرد که اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه با ارائه اطلاعات مخدوش به سرعت متزلزل می‌شود اما به سختی بازسازی می‌شود و ما نمی‌خواهیم اعتماد مردم را که به سختی به بازار جلب می‌کنیم، با عدم شفافیت از دست بدهیم. در همایش بازار سرمایه، شفافیت و حسابداری عنوان شد

انتقاد مقامات بازار از دستکاری سود شرکت‌ها

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار از تنزل کیفیت سود شرکت‌ها و معاملات صوری در بورس خبر داده و مدیرعامل شرکت بورس ابراز می‌کند که با ارائه اطلاعات مخدوش اعتماد مردم از بازار سرمایه سلب می‌شود.

گروه بورس- مجید اسکندری: رییس سازمان بورس دیروز در جمع صدها حسابدار و کارشناس مالی نسبت به شفاف نبودن صورت‌های مالی برخی از شرکت‌ها انتقاد کرد.

به گزارش خبرنگار «دنیای اقتصاد» نخستین همایش ملی بازار سرمایه، شفافیت، حسابداری با حضور صدها تن از حسابداران، حسابرسان و کارشناسان ارشد مالی در تالار همایش‌های رازی برگزار شد.

دستکاری سود توسط مدیران شرکت‌ها

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار دکتر «علی صالح‌آبادی» با انتقاد از دستکاری سود توسط برخی از مدیران گفت: «در مورد توقعات بازار سرمایه از حسابداری باید گفت که متاسفانه به دلیل دستکاری سود توسط مدیران، طبقه‌بندی اقلام در صورت‌های مالی و قضاوت‌های آنها درباره برآوردهای حسابداری و طراحی بعضی از معاملات صوری به خصوص معاملات و اشخاص وابسته به کیفیت صورت‌های مالی تنزل یافته است و انتظار سازمان بورس در این حوزه از مدیران، مالی این است که مدیریت مالی شرکت‌ها به گونه‌ای زمینه بهبود گزارشگری مالی و کاهش دستکاری سود شرکت‌ها را فراهم کنند که این امر مستلزم وجود آیین رفتار حرفه‌ای برای مدیران مالی شرکت‌ها است.

شفافیت در حوزه معاملات و اطلاعات

وی اضافه کرد: هدف سازمان بورس و اوراق‌بهادار ایجاد بازار شفاف، منصفانه و کارا است، بنابراین برای رسیدن به این هدف به شفافیت نیاز است که در دو حوزه معاملات و اطلاعات این شفافیت ایجاد می‌شود و این دو می‌توانند کارایی بازار سرمایه را ارتقا دهند.

وی اظهار کرد: عمده اطلاعات در بازار سرمایه اطلاعات مالی است و در فصل پنجم قانون بازار اوراق‌بهادار هم به اطلاع‌رسانی در بازار اولیه اختصاص یافته است؛ بنابراین حسابرسان با بررسی و اظهارنظر و حسابداران با ارائه اطلاعات دقیق و رعایت استاندارد می‌توانند اعتباردهی به اطلاعات را افزایش دهند.

صالح‌آبادی افزود: نکته دوم، اطلاعات، حسابداری و ارزشیابی سهام است، اطلاعات حسابداری منعکس‌کننده واقعیت‌های اقتصادی مربوط به شرکت‌ها و مبنایی برای ارزیابی سهام است و طبق آیین‌نامه جدید ارزیابی سهام از جمله رویکرد‌هایی که برای ارزیابی سهام شرکت‌ها مدنظر قرار گرفته، رویکرد هزینه و سودآوری است که اطلاعات مورد استفاده برای ارزیابی سهام طبق این رویکرد‌ها حاصل فرآیند حسابداری و گزارشگری مالی است.

رییس سازمان بورس اطلاعات آتی و قیمت سهام را از دیگر موضوعات مهم دانست و گفت: به دلیل اهمیت اطلاعات آتی در ترسیم چشم‌انداز فعالیت‌های شرکت و نقش تعیین‌کننده آن بر شکل‌گیری قیمت سهام معمولا شرکت‌ها طبق مقررات مکلف به تهیه و انتشار اطلاعات مالی هستند و وجود الزاماتی درباره تهیه و گزارشگری اطلاعات مالی آتی و بررسی این اطلاعات توسط حسابرسان از جمله نیاز‌هایی است که باید به آن پاسخ داده شود.

وی همچنین گفت: در زمینه تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز حسابداران و حسابرسان باید فعالیت کنند.

وی در ادامه گفت: ارزش‌های جاری و حباب‌های قیمتی در بازار سرمایه از موضوعات مورد توجه سازمان بورس و اوراق‌بهادار است که متاسفانه دستکاری سود بسیاری از شرکت‌ها به ویژه شرکت‌های سرمایه‌گذاری از طریق تجدید ارزیابی سهام و ارزش‌های جاری در دوره رونق بازار و تغییر طبقه‌بندی آنها به سرمایه‌گذاری بلندمدت در دوره رکود بازار صورت می‌گیرد.

وی اضافه کرد: بحث صراحت گزارش‌های حسابرسی نیز از جمله موارد تاکید سازمان بورس است. معمولا نقش حسابرسان درفرآیند گزارشگری مالی کاهش ریسک اطلاعات است و تقاضا برای حسابرسی عمدتا ناشی از این امر است، اما متاسفانه در حال حاضر برخی از بندهایی که در گزارش‌های حسابرسی درج می‌شود، ابهامات زیادی دارند، ‌در حالی که مقصود از درج این بندها معمولا مشخص نیست و نمی‌توان در مورد آنها نتیجه‌گیری کرد. سازمان بورس انتظار دارد که در چارچوب استانداردهای حرفه‌ای، گزارش‌های حسابرسی نیز از صراحت و شفافیت لازم برخوردار شوند.

صالح‌آبادی تصریح کرد: ارزش‌های جاری و حباب‌های قیمتی در بازار سرمایه نیز از موضوعات مورد توجه سازمان بورس است. متاسفانه دستکاری سود بسیاری از شرکت‌ها به ویژه شرکت‌های سرمایه‌گذاری از طریق تجدید ارزیابی سهام به ارزش‌های جاری (Mark to Market) در دوره رونق بازار و تغییر طبقه‌بندی آنها به سرمایه‌گذاری بلندمدت و عدم احتساب ذخیره کاهش ارزش برای سرمایه‌گذاری‌های مذکور به دلیل غیر دائمی بودن کاهش ارزش آنها در دوره رکود بازار صورت می‌گیرد.

گزارشگری مالی در صنایع خاص

صالح‌آبادی به گزارشگری مالی در صنایع خاص از جمله بانک‌ها، بیمه‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری اشاره کرد و ادامه داد: طبیعتا گزارشگری مالی این شرکت‌ها با شرکت‌های تولیدی متفاوت است و بر همین اساس سازمان بورس تصمیم دارد تا با هماهنگی دیگر نهاد‌های نظارتی مربوط به صورت‌های مالی نمونه برای برخی صنایع تهیه شود تا از این طریق نیاز‌های اطلاعاتی استفاده‌کنندگان، گزارش‌های مالی بهتر تامین شود و این امر در کمیته استاندارد سازمان بورس و اوراق‌بهادار بررسی کند. تا اصلاح و برای هر گروه گزارشگری خاص خود اجرا شود. وی گفت: همچنین کمیته حسابرسان معتمد با سه عضو در سازمان و یک عضو از جامعه حسابداران رسمی و یک‌عضو از سازمان حسابرسی تشکیل شده و گزارش‌های شرکت‌های بورس در این کمیته بررسی شود و این نشانگر این است که به دنبال صراحت و شفافیت در گزارش‌های مالی هستیم.

وی سپس به بین‌المللی شدن بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: برای بین‌المللی شدن بازار نیازمند حرفه حسابرسی هستیم؛ زیرا سهمی‌ که در بورس‌های خارج عرضه شود، باید استاندارد‌های بین‌المللی را رعایت کند که علاوه بر آن حسابرسانی که صورت‌های مالی این شرکت‌ها را بررسی می‌کنند باید اعتبار بین‌المللی داشته باشند؛ بنابراین لازم است حرفه حسابداری و حسابرسی به این موارد توجه کند تا به اهداف موردنظر دست یابیم.

حسابرسان و ابزارهای مالی جدید

وی سپس گفت: در ایجاد ابزار‌های مالی جدید از جمله ابزار‌های مشتقه یا قرارداد‌های آتی که در حال حاضرطراحی شده است و به زودی در بورس فلزات اجرا می‌شود، به حرفه حسابرسی نیاز است.

وی ادامه داد: طراحی سایر ابزار‌های مالی جدید در بورس مانند صکوک نیازمند تعامل با حرفه حسابداری و حسابرسی است؛ همچنین شبکه اطلاع‌رسانی ناشران که شرکت‌های بورسی با استفاده از این شبکه اطلاعات خود را منتشر می‌کنند، باید استاندارد‌هایی که در این زمینه وجود دارد از حرفه حسابرسی کمک گرفته شود؛ زیرا فرم‌هایی که در این حرفه وجود دارد، فرم‌های استانداردی است و شرکت‌ها نمی‌توانند آن را تغییر دهند و باید با استاندارد‌های بین‌المللی و آموزش فرهنگ‌سازی مورد توجه قرار گیرد.

وی تاکید کرد: بنابراین می‌توان نتیجه گرفت، حرفه حسابرسی و حسابداری با بازار سرمایه ارتباط تنگاتنگی دارد و بازار سرمایه می‌تواند موتور محرک این حرفه باشد و اگر نتواند این حرفه را گسترش دهد در همین حد باقی خواهد ‌ماند؛ بنابراین تعاملات باید بیشتر شده تا هم بازار سرمایه توسعه یابد و هم حسابداران در حرفه خود رشد کنند.

شریک راهبردی بازار سرمایه

در این همایش دکتر علی رحمانی، مدیرعامل شرکت بورس گفت: بازار سرمایه می‌تواند، نقش اساسی در رشد و توسعه اقتصادی کشور و مردم سالاری اقتصادی از طریق گسترش مالکیت عمومی‌ داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: بازار سرمایه می‌تواند، هزینه سرمایه شرکت‌ها را کاهش دهد؛ ولی به دلیل تقبل ریسک سرمایه‌گذاری بازدهی مورد توقع بالاتر است و این ریسک از دو جزء ریسک اقتصادی و ریسک اطلاعاتی تشکیل شده است.

رحمانی افزود: در صورت افزایش شفافیت ریسک اطلاعاتی، بازده مورد توقع و هزینه سرمایه کاهش می‌یابد و حرفه حسابداری این توانایی را دارد که با اطلاعات قابل اعتماد و به موقع شفافیت بیشتری در بازار ایفا کند. از این لحاظ حسابداری یک شریک راهبردی برای بازار سرمایه است؛ بنابراین حسابداری می‌تواند کمک قابل توجهی به بازار سرمایه کند.

وی اظهار کرد: حسابداری درست و سالم به دنبال یک بازار سرمایه خوب است و ارائه اطلاعات مالی که از طریق سامانه حسابداری تهیه می‌شود، مهمترین ابزار برای تصمیم‌گیری بازیگران بازار است.

وی ادامه داد: طبیعی است که تولیدکنندگان اطلاعات به دلیل این که در بطن کار قرار دارند از وضعیت مالی بنگاه‌ها آگاهی بیشتری دارند و عدم تقارن بین تهیه‌کنندگان اطلاعات و استفاده‌کنندگان موجب می‌شود تا پای دولت و بورس برای حفاظت از منافع عمومی‌ به میان آید.

انتظار دولت از حسابرسان

رحمانی اظهار کرد: حسابداری با رعایت اصول شفافیت و صداقت اطلاعات موردنیاز تصمیم‌گیرندگان و استفاده‌کنندگان را تهیه می‌کند و دولت نیز توقع دارد این حرفه بر طبق استاندارد‌های حسابداری و حسابرسی عمل کرده و اطلاعات درست تولید کند و استاندارد‌های خود را ارتقا دهد. وی با بیان این که بازار سرمایه با ارائه اطلاعات مخدوش متزلزل می‌شود، اظهار کرد: کسانی که در تولید و ارائه اطلاعات مالی نقش دارند برای تقویت اعتماد مردم به بازار سرمایه بکوشند تا مردم بتوانند پس‌انداز‌های خود را در این زمینه صرف کنند؛ بنابراین شرکت بورس تعامل با حرفه حسابداری را مورد تاکید قرار می‌دهد و بر استمرار این ارتباط توجه ویژه خواهد داشت.

وی تاکید کرد: بازار سرمایه با حرفه حسابداری ارتباط تنگاتنگی دارد و تعامل سازنده این دو می‌تواند به بالندگی و پیشرفت یکدیگر کمک کند و در نهایت در خدمت توسعه اقتصادی و بهبود رفاه اجتماعی قرار گیرد و این همایش اولین گام به اهتمام انجمن حسابداری ایران است که امیدواریم در این همایش ارتباط بیشتری بین بازار سرمایه و حرفه حسابداری برقرار شود و در جهت بهبود یکدیگر عمل کنند.

موفقیت بازار در گرو افشای مالی

در ادامه این همایش دکتر سیدعلی حسینی، معاون نظارت بر بورس و ناشران با اشاره به اهمیت گزارشگری مالی در موفقیت بازار سرمایه گفت: هر چه گزارشگری مالی مبتنی بر استانداردها و مقررات با کیفیت باشد، اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار افزایش می‌یابد و اطلاعات مالی، قابلیت اتکای بیشتری خواهد داشت که این امر موجب کاهش عدم تقارن اطلاعاتی میان مدیریت و استفاده‌کنندگان از اطلاعات می‌شود.

وی درباره مزایای گزارشگری مالی مطلوب و افشای مناسب گفت: این گزارشگری باعث کشف صحیح قیمت، کاهش هزینه سرمایه، کاهش مدیریت سود، افزایش نقدشوندگی و کاهش ریسک مشارکت‌کنندگان می‌شود.وی افزود: افشای مناسب اطلاعات مالی نیز مستلزم به‌کارگیری استانداردهای مناسب و استفاده بهینه از فناوری اطلاعات و استفاده از خدمات حسابرسی با کیفیت است.

کارآیی بازار در گرو نظام حقوقی قوی

در ادامه همایش حسین فهیمی، نایب‌رییس هیات‌مدیره سازمان بورس، با اشاره به وجود رابطه تنگاتنگ بین کارآیی بازار سرمایه و قوانین و مقررات کشور گفت: کشورهایی که نظام حقوقی و ابزارهای نظارتی لازم را در اختیار دستگاه نظارتی بازار سرمایه قرار داده‌اند، شاهد کارآیی اطلاعات قوی در بازار سرمایه و موفقیت آن در جلب اعتماد فعالان بازار، افزایش پراکندگی مالکیت شرکت‌ها و سهولت جمع‌آوری سرمایه هستند.

وی افزود: قانون بازار اوراق‌بهادار به این منظور شرکت‌ها را ملزم به انتشار حداقل اطلاعات ضروری در بازارهای اولیه و ثانویه کرده و سازمان بورس نیز به عنوان مسوول نظارت بر حسن اجرای این قانون تعیین شده است.

پیام رییس‌جمهور به همایش:

اعتماد مردم به بازار را با عدم شفافیت مالی سلب نکنید

دکتر «‌محمود احمدی‌نژاد»، رییس‌جمهوری روز دوشنبه پیامی را برای نخستین همایش بازار سرمایه،‌ شفافیت و حسابداری ارسال کرد.

به گزارش «سنا»‌ متن کامل این پیام به شرح زیر است:‌نظام مالی نقش موتور محرکه اقتصاد را بر عهده دارد و بازار سرمایه به عنوان جزئی از این نظام با هدایت مازاد وجوه مردم به سمت بخش واقعی اقتصاد نقش تعیین‌کننده‌ای در رشد و توسعه اقتصادی کشور دارد. این نقش با هدایت دارایی‌های مالی خارجی به داخل و به سمت فعالیت‌های سرمایه‌گذاری تولیدی اهمیت بیشتری می‌یابد. از آن‌جایی که در بازار سرمایه مردم به طور مشخص در یک فعالیت تولیدی سرمایه‌گذاری می‌کنند و از عواید ناشی از آن بهره می‌برند به طور کامل منطبق با احکام نورانی اسلام است. از سوی دیگر با عنایت به سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و رویکرد دولت نهم در واگذاری امور به مردم هرقدر این بازار از کارایی و ظرفیت بیشتری برخوردار باشد، خصوصی‌سازی نیز شتاب بیشتری می‌گیرد. از همین رو دولت با هدف ساده کردن احکام اسلامی و اجرایی‌کردن سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی تمایل دارد بیش از آن‌که سرمایه‌گذار‌ی‌ها به‌طور غیرمستقیم و کلان از طریق بانک‌ها صورت گیرد، عموم مردم با سرمایه‌های خرد از طریق بازار سرمایه و بورس مشارکت کنند از آن‌جایی که این مشارکت با دقت و وسواس بیشتری درخصوص انتخاب پروژه‌ها صورت می‌گیرد، ضمن متعادل کردن توزیع درآمدها، رشد و شکوفایی اقتصاد را نیز به همراه خواهد داشت. اجرای سهام عدالت از دستاوردهای کم‌نظیر و مهم دولت نهم در راستای تحقق بخشیدن به این مهم بوده است.

لازمه حضور گسترده و مشارکت قوی در بازار سرمایه و بورس مستلزم ایجاد فضای مناسب و سالم است. تحقق این امر در گرو شفافیت اطلاعات و از بین بردن عدم تقارن اطلاعاتی در بازار سرمایه است. عدم تقارن اطلاعاتی و عدم شفافیت اطلاعات، زمینه‌های ایجاد رانت‌های کلان را ایجاد می‌کند که درواقع موجب از بین رفتن حقوق عمومی مردم می‌شود.

یکی از رسالت‌های اصلی سازمان و شرکت بورس از بین بردن عدم تقارن اطلاعاتی از طریق افشای صحیح است.در این بازارها اطلاعات به ویژه اطلاعات مالی که از طریق سامانه‌ حسابداری و گزارشگری مالی تولید می‌شود، مهم‌ترین ابزار برای تصمیم‌گیری بازیگران بازار است. در واقع از منظر اطلاعاتی در یک طرف پس‌اندازکنندگان و نمایندگان آنان قرار دارند که برای اخذ تصمیمات بهینه به اطلاعات مالی در مورد انواع محصولات مالی نیاز دارند، از طرف دیگر متقاضیان سرمایه قرار دارند که اطلاعات مالی را تولید می‌کنند، اما سهم و نصیب هریک از دو گروه از اطلاعات متفاوت است. طبیعی است که تهیه‌کنندگان اطلاعات به خاطر این که در بطن عملیات کسب و کار قرار دارند، از جزئیات عملیات و وضعیت مالی بنگاه‌ها آگاهی بیش‌تری دارند، همین امر باعث ناقرینگی اطلاعات بین تهیه‌کنندگان اطلاعات و استفاده‌کنندگان اطلاعات می‌شود در این مرحله است که نقش دولت، سازمان‌های ناظر و بورس برای حفاظت از منافع عمومی اهمیت می‌یابد.

سازمان‌های ناظر و بورس، در میان سایر وظایف خود باید برای ایجاد تقارن اطلاعاتی و استانداردسازی ارائه اطلاعات، ضوابطی را به عنوان چارچوب و مبنای تهیه این اطلاعات ارائه کنند و تهیه‌کنندگان اطلاعات را ملزم به پیروی از آن‌ها کنند. هم‌چنین این سازمان‌ها باید شرکت‌ها را ملزم کنند تا این اطلاعات را پیش از انتشار به گواهی حسابرسان مستقل برسانند.

در این‌جا نقش حسابداران در مقام مهم‌ترین رکن تهیه‌ اطلاعات مالی بسیار برجسته و خطیر است. آن‌ها باید با رعایت اصول شفافیت و اطلاع‌رسانی و با صمیمیت و صداقت، اطلاعات موردنیاز تصمیم‌گیران و استفاده‌کنندگان بازار را تهیه کنند. درواقع دولت و نظام جمهوری اسلامی از شفافیت و اطلاع‌رسانی صادقانه‌ اطلاعات حمایت می‌کنند و از حسابداران و حسابرسان توقع دارند که برطبق استانداردهای حسابداری و حسابرسی عمل کنند و اطلاعات مربوط و قابل اتکا را تولید کنند و استانداردهای خود را بهبود و ارتقا بخشند. اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه با ارائه اطلاعات مخدوش به سرعت متزلزل می‌شود اما به سختی بازسازی می‌شود. ما نمی‌خواهیم اعتماد مردم را که به سختی به بازار جلب می‌کنیم، با عدم شفافیت از دست بدهیم. بنابراین بر ما، به ویژه شما حسابداران و حسابرسان که در فرآیند تولید اطلاعات مالی نقش دارید، واجب است که در جهت تقویت اعتماد مردم به بازار سرمایه بکوشیم تا آنان بتوانند با طیب و اطمینان خاطر پس‌اندازهایشان را به بازار سرمایه عرضه کنند و بازار سرمایه به کارایی بیشتر و اقتصاد، به بهینگی افزون‌تر دست یابد.