تراژدی غول پیمانکاری و تجهیزاتی بورس پس از خصوصی‌سازی
صدرا از اوج سکوها تا حاشیه بازار
گروه بورس- اعظم شریفی: تصمیم سازمان بورس و اوراق بهادار در انتقال نماد صدرا به بازار پایه فرابورس آن هم پس از ۸ ماه توقف، خبری ناگوار برای حدود ۳۰ هزار سهامدار حقیقی این تجهیزاتی بود. این صدرا همان شرکتی است که روز ششم بهمن‌ماه سال ۸۲ سرمایه‌گذاری بانک ملی حاضر شد، برای خرید فقط ۳۵ درصد از سهام آن ۴۰۷ میلیارد تومان وجه نقد به سازمان گسترش (ایدرو) پرداخت کند تا عنوان پرارزش‌ترین دادوستد تاریخ بورس تهران و خصوصی‌سازی را در زمان خود به ثبت برساند. صدرا در سال ۸۱ به میزان ۲۵ میلیارد تومان سود داشت و در سال ۸۲ این سود را به سطح ۶۵ میلیارد تومان رسانده و پس از آن هم برای سال ۸۳ پیش‌بینی شناسایی ۹۰ میلیارد تومان سود را به بازار گزارش کرده بود و البته این در شرایطی بود که در آستانه عقد قرارداد فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی هم قرار داشت.
صدرا در تاریخ ۷ آذرماه سال ۸۰ با قیمت ۱۵۲۱ ریال وارد بورس اوراق بهادار تهران شد و با انجام افزایش سرمایه طی ۴ مرحله، سرمایه شرکت از ۱۰ میلیارد تومان در سال ۸۱ تا ۱۵۰ میلیارد تومان در سال ۸۵ افزایش یافت. در روند معاملات صدرا بالاترین قیمتی که این سهم در معاملات خود شاهد بود، مربوط به تاریخ ۲۹ مردادماه سال ۸۲ با قیمت ۴۷۷۸۵ ریال است و پایین قیمت معامله شده صدرا در تاریخ ۱۹ شهریورماه سال ۸۷ به مبلغ ۴۴۱ ریال به ثبت رسیده است. بالاترین P/E صدرا در تاریخ ۲۰ اردیبهشت سال ۸۹ معادل ۲۶۲ مرتبه بود.
اما یکی دیگر از حاشیه‌های صدرا مربوط به توقف‌های مکرر این نماد بوده است؛ توقف نماد صدرا از دی‌ماه سال ۸۰ تا مردادماه سال ۸۱، بسته شدن این نماد از آبان ۸۵ تا دی ماه ۸۵ در کنار توقف نماد از فروردین ۸۶ تا خردادماه سال ۸۶ و در نهایت توقف نماد این تجهیزاتی از مهر ۸۶ تا آذرماه ۸۶ مهم‌ترین دوره‌های توقف معاملات صدرا در بورس تهران به شمار می‌رود.
حال هرچند عوامل مختلفی در چرایی دگرگونی صدرا پس از واگذاری قابل بحث است، اما همین بس که فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی را به صدرا نمی‌دهند و پس از آن هم شرکت در بیشتر مناقصه‌ها یا دعوت نشده یا حتی در صورت برنده شدن، امکان فعالیت
پیدا نکرد.
در این شرایط است که عدم توفیق در دریافت پروژه‌های جدید و همین طور تاخیرهای زیاد در انجام پروژه‌ها و غیرممکن بودن واردات تجهیزات، اوضاع شرکت را به کلی به هم می‌ریزد، به طوری که نیمی از سال ۸۷ را بدون مدیرعامل سپری می‌کند و فعالیت شرکت در این سال زیان سنگینی را به همراه می‌آورد. اما سال ۸۸ و ورود قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا به ترکیب سهامداران صدرا را باید نقطه عطف دیگری در تاریخ شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) دانست. زمانی که تمامی مشکلات گمرکی حل شده و حتی جزیره صدرا تبدیل به منطقه ویژه اقتصادی شد تا آینده روشنی دوباره برای صدرا متصور شود.
ولی در نهایت این روند نیز نتوانست تغییری در افزایش بدهی‌های سنگین و زیان انباشته صدرا ایجاد کند، تا جایی که نماد صدرا سرانجام در ۲۰ اسفند ۹۰ متوقف شد و پس از آن در تاریخ ۱۶ تیرماه اعلام زیان ۱۴۲۶ ریالی برای هر سهم این شرکت برای سهامداران آن قابل تصور نبود. این شرایط سبب شد که سازمان بورس برای پایان حاشیه‌های صدرا در بازار سهام که گاهی اوقات کل معاملات بورس را تحت‌الشعاع قرار می‌داد، تصمیم به اخراج این نماد بگیرد. کارت قرمزی که البته با واکنش مدیران این تجهیزاتی مواجه شده است.
اعتراض به کارت قرمز بورس
مدیرعامل صدرا در واکنش به درج صدرا در بازار پایه فرابورس گفت: اعتراض رسمی خود را نسبت به لغو پذیرش و درج صدرا در بازار پایه فرابورس به سازمان بورس اعلام کرده‌ایم.
مهدی اعتصام در گفتوگو با خبرنگار بورس ۲۴ افزود: طبق توافقاتی که در چندین جلسه با سازمان بورس داشتیم قرار بود تا نماد صدرا برای مدت یک تا دو ماه، ابتدا در بورس یا تابلوی اصلی فرابورس بازگشایی شود و اگر سهم توانست روند عادی را طی کند، معاملات از سر گرفته شود؛ همچنین توافق شد اگر فشار فروش در نماد صدرا افزایش یافت سهامدار عمده برای حمایت از سهم در قیمت اسمی ۱۰۰ تومان وارد عمل شود.
اعتصام با بیان اینکه قیمتی را برای بازگشایی پیش‌بینی نکرده‌ایم، گفت: ما با توجه به رفتار مثبت و منفی بازار در خصوص نماد عمل خواهیم کرد و هدف قیمتی خاصی را دنبال
نمی‌کنیم، اما سهامدار عمده به سازمان بورس تعهد حمایت از سهم در قیمت ۱۰۰ تومان را داده است. مدیرعامل صدرا ادامه داد: با وجود توافقات به عمل آمده هیات پذیرش بر اساس ضوابطی که در بورس است و با اشاره به عدم امکان سودآوری در کوتاه مدت، هزینه‌های مالی و بدهی سنگین و طبق بند ۲ ماده ۱۴۱ اقدام به لغو پذیرش صدرا کرده است. این در حالی است که روند سودآوری و شناسایی زیان انباشته در گذشته نیز در شرکت بوده و مشکل اظهارنظر مردود حسابرس شرکت نیز در حال حاضر برطرف شده است.
وی تصریح کرد: بر این اساس بورس مدت ۱۰ روزه‌ای را برای اعلام نظر برای ما تعیین کرده بود که ما نیز روز یکشنبه اعتراض رسمی خود را به بورس برای بازگشایی نماد در بازار پایه اعلام کرده ایم؛ زیرا بازگشایی در بازار پایه برخلاف توافقات ما با سازمان بورس بوده است. صدرا حدود ۲۷ هزار سهامدار حقیقی دارد و سهمی با این تعداد سهامداران حقیقی باید قابلیت دسترسی برای معامله‌گران را نیز داشته باشد. ما نیز طبق تقاضای سهامداران حقیقی اعتراض خود را برای تجدیدنظر در خصوص بازگشایی نماد در بازار پایه انجام داده‌ایم که امیدواریم سازمان در این خصوص همکاری لازم را صورت دهد.
اعتصام با اشاره به مجمع اخیر صدرا گفت: صدرا در کوتاه‌مدت امکان تسویه بدهی‌های خود را ندارد، اما در مجمع فوق‌العاده نیز اعلام کرده‌ایم که به‌رغم همه مشکلات برنامه‌های صدرا در حال انجام است، هرچند صدرا بدهی ارزی و ریالی دارد که قطعا هزینه بیشتری را به شرکت تحمیل می‌کند. اما با این حال در حال اصلاح ساختار مالی و شفاف‌سازی پرونده‌های گذشته هستیم که قطعا اثرات منفی را ایجاد خواهد کرد، اما برای تغییر روند شرکت مهم است. اعتصام خاطرنشان کرد: ما می‌خواستیم بازگشایی نماد صدرا در فضای عادی و حمایتی صورت گیرد و از نظر ما شرایط طوری نیست که موضوعی ویژه و بحرانی برای سهامداران باشد به همین دلیل تقاضای بازگشایی در بورس و تابلوی اول فرابورس را از سازمان بورس داریم تا سهم بتواند طی یک مدت کوتاه به روال منطقی و عادی بازگردد. با این حال با رصد روند سهم ،سهامدار عمده در صورت عکس العمل منفی بازار، حمایت از سهم را در قیمت اسمی ۱۰۰ تومان در دستور کار دارد.
فرابورس چه می‌گوید؟
در همین حال، مدیرعامل فرابورس بازگشایی نماد صدرا در بازار پایه و از طریق سیستم حراج را تقریبا قطعی دانست.
امیر هامونی به خبرنگار بورس ۲۴ گفت: با توجه به تعهدات حمایتی که سهامدار عمده در سازمان بورس و شرکت بورس داده و حالا باید به شرکت فرابورس نیز تعهد حمایت از سهام را در هنگام بازگشایی نماد بدهد، نماد صدرا به زودی در بازار پایه بازگشایی می‌شود.
وی درخصوص دلایل درج صدرا در بازار پایه گفت: برای پذیرش نماد صدرا در بازار اول و دوم فرابورس این شرکت باید از هیات پذیرش درخواست کند و پس از طی تشریفات پذیرش، باید دید که هیات پذیرش با این درخواست موافقت می‌کند یا نه. از سوی دیگر بازگشایی نماد صدرا بیشتر جنبه حمایتی دارد و سازمان بورس تصمیم گرفت تا با جلب نظر سهامدار عمده، ازطریق بازگشایی نماد صدرا در بازار پایه خروج سهامدار حقیقی از این نماد را تسهیل کند. مدیرعامل فرابورس تاکید کرد: بنابراین برای این که سهامداران بیشتر از این متضرر نشوند و پس از ۹ماه امکان فروش سهام حداقل به قیمت اسمی را داشته باشند امیدواریم با درج قطعی نماد صدرا هر چه سریع تر این نماد بازگشایی شود؛ ضمن اینکه سهامدار عمده متعهد شده سهم را در قیمت ۱۰۰ تومان حمایت کند. وی درخصوص نامه صدرا به سازمان بورس نیز گفت: این نامه روز یکشنبه به سازمان بورس ارسال شده و مدیران صدرا طی این نامه نسبت به لغو پذیرش خود اعتراض کرده‌اند. حال باید دید که پاسخ هیات پذیرش چیست تا پس از آن در صورت قطعی شدن حضور صدرا در بازار پایه زمان‌بندی گشایش نماد با تعیین کارگزار ناظر برای سهامداران حقیقی انجام شود.
سناریوهای پیش‌روی این تجهیزاتی
در این خصوص یک تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به تاریخچه صدرا گفت: صدرا شرکت استراتژیکی است که با حضور در عرصه‌های مهم سازندگی کشور یعنی فازهای پارس جنوبی توجه خیل عظیمی از سهامداران را به خود جلب کرد؛ محسن نظری در گفتوگو با دنیای اقتصاد افزود: زمانی که قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا سهام صدرا را خریداری کرد، انتظارات آتی از صدرا افزایش یافته و سهامداران به خصوص سهامداران حقیقی انتظار تحول در صدرا را داشتند، به همین دلیل هم صدرا به نمادی از سازندگی و توسعه کشور تبدیل شده و موج عظیمی از سهامداران خرد و کلان را با خود درگیر کرد. محسن نظری با بیان اینکه اقدام سازمان بورس در مورد اخراج صدرا کمی عجولانه بوده است، خاطرنشان کرد: مسوولان بورس باید تکلیف نهایی سهامداران صدرا را مشخص کنند اگر صدرا احیاشدنی بود و امیدی به احیای شرکت است باید در تابلوی معاملات بورس یا حداقل در تابلوی فرابورس باقی بماند. اما اگر
احیاشدنی نباشد نماد برای مدتی بازگشایی شده تا سهامدارانی که قصد جدا شدن از این شرکت و سهم را دارند تصمیم‌گیری کنند و سپس سازمان بورس درباره اخراج یا عدم اخراج صدرا تصمیم‌گیری کند.
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه به نظر می‌رسد اتخاذ چنین تصمیمی به دلیل دور کردن بازار از حواشی صدرا است، افزود: به طور قطع بازگشایی صدرا با این وضعیت بر کلیت بازار سرمایه تاثیر‌گذار خواهد بود و بورس نمی‌خواهد آرامش فعلی بازار سرمایه تحت تاثیر هیجانات صدرا قرار بگیرد.
وی ادامه داد: شرکت‌ها اگر به روال عادی زیان خود را اعلام کنند و امیدی هم به احیای آنها نباشد، بازار پایه فرابورس مکان مناسبی برای ادامه معاملات آنها خواهد بود، اما وضعیت و شرایط صدرا استثنایی بوده است. این فعال بازار سرمایه تصریح کرد: شرکت صدرا پس از توقف چند ماهه به یکباره زیان سنگینی را اعلام کرده و وضعیتش با تغییر شدیدی مواجه شده است. به عبارت دیگر کیفیت شفاف‌سازی در صدرا بسیار پایین بوده و به دلیل قصور شفاف‌سازی در این شرکت نباید بهای آن توسط سهامداران حقیقی با اخراج سهم از بورس تهران پرداخته شود.
صدرا چرا لیدر بازار بود؟
نظری درخصوص دلایل لیدر شدن صدرا در معاملات بورس تاکید کرد: صدرا با حضور در فازهای پارس جنوبی به نوعی تداعی‌کننده سازندگی در کشور بود؛ به همین دلیل بازار به اشتباه رشد سودآوری صدرا را نشان از وضعیت مناسب پیشرفت در کشور و عدم رشد آن از وضعیت نامطلوب اقتصادی تداعی می‌کرد، به همین دلیل صدرا به اشتباه تبدیل به لیدر کل بازار شده و تاثیرات شدیدی بر بازار بر جای گذاشت؛ هرچند که این تاثیرات بیشتر جنبه روانی و احساسی داشته است.
وی ادامه داد: صدرا تنها با مدیریت منابع مالی و تسویه بدهی‌های مالی خود به طور قطع در عرض چند سال توانایی احیا شدن را دارد. مشکل صدرا در مقطع فعلی تنها بار مالی سنگین و هزینه‌های جانبی بسیار بالا است که در شرایط فعلی مدیریت منسجم و برنامه ریزی صحیح و پیگیری مستمر برای تبدیل دارایی‌های صدرا به منابع مالی قابل استفاده می‌تواند راهکاری مفید برای شرکت محسوب شود. نظری با بیان اینکه اگر وضعیت صدرا به همین منوال پیش برود، امیدی به احیا شدن شرکت نیست به سهامداران آن توصیه کرد: صدرایی‌ها با خروج از این سهم و بهره بردن از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در سایر سطوح بازار توانایی جبران بخشی از زیان خود را دارند؛ بنابراین در شرایط کنونی سهامداران باید در صدرا واقع بین بوده و تمامی جوانب را بسنجند.
نظر حقوقی سازمان بورس درباره اخراج صدرا
از سوی دیگر نایب رییس هیات مدیره و معاون حقوقی سازمان بورس در گفتوگو با سنا با تاکید بر اینکه مصوبه هیات پذیرش مبنی بر انتقال شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) از شرکت بورس اوراق بهادار به بازار پایه فرابورس، به هیچ وجه نافی تعهد سهامدار عمده به بازارگردانی این سهم نیست، گفت: هیچ توافقی با مدیران صدرا مبنی بر اینکه سهام این شرکت به بازار پایه منتقل نشـود، وجود نداشته است و سهامدار عمده صدرا همچنان متعهد به حمایت از سهم، بازارگردانی و خرید سهام به قیمت تعهد شده است.
حسین فهیمی درباره اظهارنظر مسوولان شرکت صدرا مبنی بر اینکه قرار نبوده سهام این شرکت، به بازار پایه فرابورس منتقل شود، گفت: توافقی در این خصوص صورت نگرفته و هیات پذیرش نیز پس از بررسی وضعیت شرکت صدرا و با توجه به زیان بالای این شرکت، براساس مقررات، تصمیم به انتقال صدرا به بازار پایه فرابورس گرفته است، البته بر اساس مقررات شرکت صدرا تا ده روز پس از مصوبه هیات پذیرش، می‌تواند به این تصمیم اعتراض کند که در این صورت، موضوع در هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مورد رسیدگی مجدد قرار خواهد گرفت.
معاون حقوقی سازمان بورس تاکید کرد: هیچ یک از اقدامات فوق تعارضی با منافع و حقوق سهامداران جزء نداشته، بلکه این اقدامات، به منزله شروع فرآیندی است که به تحقق کامل حقوق سهامداران جزء منجر خواهد شد.
به گفته فهیمی، پس از تصمیم‌گیری قطعی نسبت به انتقال صدرا از شرکت بورس به بازار پایه فرابورس، مسوولیت‌های حقوقی مدیران فعلی و سابق شرکت (اعضای هیات مدیره و مدیرعامل) که رسیدگی به آن از هم‌اکنون شروع شده است، مورد توجه جدی سازمان بورس قرار خواهد گرفت و اقدامات انضباطی، تعقیب قضایی و احقاق حقوق سهامداران جزء مرحله به مرحله براساس قوانین و مقررات، در مراجع ذی‌صلاح طرح و پیگیری خواهد شد.
نایب رییس هیات مدیره سازمان در عین حال خاطرنشان کرد: درصورت بهبود وضعیت مالی شرکت صدرا، امکان انتقال این شرکت به بازار اول فرابورس و حتی بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد که تحقق این امر، منوط به احراز شرایط لازم توسط شرکت صدرا و خروج از وضعیت فعلی است.
ارسال نظر