در جمع نمایندگان «سازمان» و کانون سرمایه‌گذاری بررسی شد
اجرای حسابرسی داخلی در بوته نقد «سرمایه‌گذاری‌ها»
گروه بورس- منشور کمیته حسابرسی و حسابرسی داخلی که از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار تهیه و تدوین شده است برای دریافت پیشنهادها و نظرات اصلاحی به شرکت‌های سرمایه‌گذاری و هلدینگ ارائه شد. روز دوشنبه، نمایندگان سازمان بورس و اوراق بهادار و اعضای کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران گردهم آمدند تا به بررسی منشورهای یادشده بپردازند.
دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران در ابتدای جلسه با اشاره به اهمیت مشارکت کارشناسان در تدوین و تصویب قوانین گفت: به نظر می‌رسد در نگارش دو منشور، به تفاوت ماهیتی که در فعالیت شرکت‌های سرمایه‌گذاری و دیگر شرکت‌های بورسی وجود دارد توجه کمتری شده است.
بهروز خدارحمی افزود: شرکت‌های سرمایه‌گذاری به واسطه بضاعت اندک نیروی انسانی خود به عنوان شرکت‌های کوچک تلقی شده، حال آنکه تفاوت زیادی بین این شرکت‌ها و شرکت‌های کوچک وجود دارد.
ارائه گزارش ارزیابی هیات مدیره از کنترل‌های داخلی
رییس اداره امور حسابرسی و گزارشگری مالی سازمان بورس در این جلسه با اشاره به اقدامات انجام شده برای تهیه منشورها گفت: براساس مطالعات و بررسی‌های انجام شده در کمیته استانداردها و آموزش و مطالعات تطبیقی در سایر کشورها در زمینه کنترل‌های داخلی و در نظر گرفتن شرایط کشورمان، در آذرماه گذشته پیش‌‌نویس دستورالعمل کنترل‌های داخلی برای شرکت‌ها و موسسات حسابرسی ارسال و نظرخواهی شد.
آزاده مداحی ادامه داد: در جامعه حسابداران رسمی کمیته‌ای برای اجرایی کردن این دستورالعمل تشکیل شد و از اردیبهشت‌ماه سال جاری اجرای این دستورالعمل برای شرکت‌های بورسی و فرابورسی الزامی شده‌است.
وی با اشاره به تهیه دو رهنمود در قالب منشور کمیته حسابرسی و منشور حسابرسی داخلی گفت: براساس ماده ۱۰ دستورالعمل، کمیته حسابرسی باید متشکل از ۵ نفر از اعضای مستقل و مالی باشد و برای اجرایی کردن این ماده دو منشور تدوین و برای نظرخواهی ارسال شده که تا بیستم آبان‌ماه نظرات گردآوری خواهد شد.
وی درخصوص اهمیت این دستورالعمل گفت: به موجب قانون بازار سرمایه اعضای هیات مدیره مسوولیت سنگینی دارند و اگرچه برخی به سخت بودن این دستورالعمل انتقاد دارند، اما این دستورالعمل با هدف کمک به اعضای هیات مدیره و در راستای پوشش مسوولیت آنها تدوین و ابلاغ شده است.
مداحی سپس گفت: انتظار داریم بحث اجرایی شدن دستورالعمل با جدیت پیگیری شود و از آنجا که انجمن حسابرسان داخلی تشکیل شده پس سیستمی وجود دارد که می‌تواند آموزش بدهد و اجرای دستورالعمل بهتر پیگیری خواهد شد.
رییس اداره حسابرسی سازمان خاطرنشان کرد: شرکت‌ها برای شروع، باید کمیته حسابرسی تشکیل بدهند و اگر اندازه شرکت‌ها کوچک باشد این کمیته با سه نفر تشکیل خواهد شد و سپس واحد حسابرسی داخلی را در شرکت‌ها ایجاد کنند.
مداحی تاکید کرد: شرکت‌ها از فروردین‌ماه آینده باید گزارش ارزیابی هیات مدیره از کنترل‌های داخلی را ارائه بدهند.
انعطاف‌پذیر باشیم
رییس هیات مدیره انجمن حسابرسی داخلی ایران نیز در این نشست با اشاره به ارزشمند بودن این اقدام گفت: هر کار جدید، ابتدا سخت است و به آموزش نیاز دارد تا به یک ساختار واحد برسد. بنابراین اگر قرار باشد کمیته حسابرسی و بخش حسابرسی داخلی در شرکت‌ها وجود داشته باشد، باید انعطاف لازم را داشته باشیم.
علی رحمانی افزود: شرکت‌ها باید از این موضوع استقبال کنند زیرا به بهبود ساختارهای اجرایی در شرکت‌ها کمک می‌کند ولی به هر دلیل ممکن است در بحث اجرا، اطمینان کافی وجود نداشته باشد، اما با توجه به شناخت موجود از حرفه حسابرسی و مالی امید است این کار به صورت جدی پیاده شود.
کنترل‌های داخلی، قلب تپنده شفافیت
دکتر کثیری یکی دیگر از اعضای کانون در این باره گفت: سازمان بورس، در راستای حفاظت و حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران، پیشگیری از تقلب، ایجاد شفافیت و رعایت انصاف و اطمینان‌بخشی به سرمایه‌گذاران این دستورالعمل را تنظیم کرده که قلب تپنده این موضوعات چارچوب کنترل‌های داخلی است.
وی تصریح کرد: بروز تقلب‌ها و سوءاستفاده ها در نظام‌های مالی، ریشه در یکی از اجزای کنترل داخلی دارد و اگر این چارچوب در بخش‌های مالی مستقر می‌شد شاید این سوءاستفاده‌ها رخ نمی‌داد.
کثیری سپس گفت: چارچوب کنترل داخلی، محور اصلی راهبری شرکتی است و مکانیزم راهبری، دو بال دارد که یکی از آنها نظارت است و بال نظارتی به هیات مدیره در استقرار نظام اطمینان‌بخشی برای رسیدن به قابلیت اتکای اطلاعات مالی و جلوگیری از تقلب کمک می‌کند.
وی در پایان اظهار کرد: صرف‌نظر از مشکلات اجرایی، اگر بپذیریم که استقرار کنترل‌های داخلی از وظایف و مسوولیت‌های مدیریت است باید درباره این موضوع زودتر فرهنگ‌سازی می‌شد زیرا در این دستورالعمل معیارها براساس چارچوب «کوزو» مشخص شده و تنها باید مدل‌سازی و فرهنگ‌سازی شود.
تفاوت حسابرسی واحدهای کوچک و بزرگ
مدیرعامل سرمایه‌گذاری صنعت و معدن نیز در نشست یادشده با اشاره به تفاوت موجود میان شرکت‌های کوچک و بزرگ گفت: به منظور اجرای کنترل‌های داخلی و ایجاد کمیته حسابرسی باید میان شرکت‌های کوچک و بزرگ تفاوت قائل شد.
حسین زارعی افزود: کنترل‌های داخلی پنج چرخه را در برمی‌گیرند که عبارتند از: خرید، فروش، موجودی کالا، تولید و دستمزد و وجه نقد اما سه چرخه اول شامل شرکت‌های سرمایه‌گذاری نمی‌شود بنابراین لازم است تعداد ۵ نفری که قرار است در واحدها به این منظور به کار گرفته شود تعدیل شود؛ زیرا برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری هزینه‌زا است.
وی با اشاره به موضوع نظارت در کشورهای مختلف گفت: در کشورهای دیگر، تمرکز نظارت وجود دارد و مانند کشور ما، نظارت‌های متعدد در واحدهای مختلف وجود ندارد. به عنوان مثال در حال حاضر در شرکت‌ها ۸ ناظر فعالیت می‌کند که در وظایف آنها تناقض وجود دارد.
انتخاب حسابرس مستقل براساس معیارهای شایسته
مدیر حسابرسی داخلی شرکت بورس اوراق بهادار نیز در این نشست گفت: بورس تهران، اولین شرکتی است که پس از انتخاب هیات مدیره واحد حسابرسی داخلی را تشکیل داد و در حال حاضر ۵ عضو کمیته حسابرسی دارد که سه تای آنها مستقل هستند.
ناصر امیدواری ادامه داد: انتخاب رییس کمیته اولین موضوعی بود که با آن برخورد کردیم و به این نتیجه رسیدیم که عضو هیات مدیره به عنوان رییس کمیته انتخاب شود و رابط بین حسابرس داخلی و حسابرس هیات مدیره باشد.
وی تاکید کرد: به جرات می‌توان گفت بورس تهران در انتخاب حسابرس مستقل براساس معیارهای شایسته و بررسی ابعاد مختلف، عمل کرده است و بیشتر از حق‌الزحمه حسابرس به کیفیت کار موسسه حسابرسی توجه داشته‌ایم.
امیدواری سپس گفت: در بحث استقلال، دو منشور پیش‌بینی شده و کمیته باید ۶ جلسه در سال داشته باشد که دو جلسه آن با حسابرس مستقل خواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: قوت و ضعف کمیته حسابرسی و حسابرسی داخلی، وابسته به میزان توجه هیات مدیره است و هیات مدیره باید آموزش ببیند و بداند که این واحد، ارزش‌افزوده ایجاد می‌کند.
وجود برنامه زمان‌بندی در کنار منشور
مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی در جلسه یادشده گفت: در ادبیات این حوزه، هم شرکت‌های کوچک و بزرگ جدا شده و هم حوزه فعالیت شرکت‌ها، بنابراین اگر یک برنامه زمان‌بندی در کنار این منشور وجود داشت مسیر مشخص بود و همه می‌دانستند قرار است چه اتفاقی بیفتد.
سعید اسلامی بیدگلی افزود: می‌توان کار را از شرکت‌های بزرگ دولتی شروع کرد و بعد ادامه داد.
وی خاطرنشان کرد: متاسفانه حجم تخلفات در بازار سرمایه، بسیار زیاد است با این وجود باید دانست آیا خروجی این کمیته‌ها منتشر خواهد شد و آیا این کمیته‌ها مشمول حذف و ممیزی خواهند شد.
اسلامی اظهار کرد: آیا ما مایلیم شفاف شویم یا فقط منشور بنویسیم. اطلاع‌رسانی شرکت‌ها الان دارای اشکالاتی است که منوط به کمیته حسابرسی نیست.
این کارشناس بازار ادامه داد: بازار ما دچار نوسانات زیادی است، اما این توجیه مغالطه‌آمیز ارائه می‌شود که نوسانات، بازار را به کارآیی نزدیک می‌کند.
اجرای منشور در اولویت نیست
اسلامی سپس گفت: اینکه یک نفر در ده کمیته حسابرسی شرکت‌های مختلف عضویت داشته باشد فرآیند نادرستی است. جامعه حسابرسی ما بسیار کوچک است و اعضای شرکت‌ها نیز مشترک هستند بنابراین اجرای منشور در حال حاضر اولویت ندارد و مسائل مهم‌تری وجود دارد.
وی تاکید کرد: راهبری شرکتی یک اتفاق اقتصادی، حقوقی و مالی است و تشکیل کمیته حسابرسی منجر به بهبود عملکرد شرکت‌ها نخواهد شد.
نظارت‌های متعدد
مدیرعامل سرمایه‌گذاری آتیه اندیشان مس یکی دیگر از حاضران بود که سخنان خود را با این سوال آغاز کرد: چقدر باید نظارت شویم؟ سازمان حسابرسی، دیوان محاسبات، سازمان بازرسی و... ما دائما در حال نظارت شدن هستیم اما آیا جلو تخلفات گرفته شده است؟ چقدر از بار تخلفات کاسته شده؟ آیا با این حجم نظارت، فرصت کار کردن داریم؟
کیارش مهرانی ادامه داد: آیا فرهنگ لازم برای اجرای چنین منشورهایی را داریم؟ ما به عنوان یک نهاد سرمایه‌گذاری چقدر روی سیستم‌های جبران خدماتمان کار کرده‌ایم؟ وی پیشنهاد کرد: بهتر است به جای این همه نظارت ببینیم آیا به مدیران‌مان پاداش مناسب پرداخت کرده‌ایم، بنابراین سازمان بورس و کانون روی مسائلی متمرکز شوند که نظارت را به شکل بحث سیستم جبران خدمات مدیران دنبال کنند.
مهرانی خاطرنشان کرد: اگر روی سیستم‌های جبران خدمات کار کنیم شاید جلوی بسیاری از تخلفات گرفته شود.
وی در پایان گفت: می‌توانیم از حقوقدان‌ها کمک بگیریم زیرا بسیاری از مسائل حقوقی در کنترل‌های داخلی تاثیرگذار است.
منشور از کیفیت لازم برخوردار است
مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس در پایان این نشست گفت: سازمان در جهت تدوین دستورالعمل‌ها ابتدا نظرخواهی می‌کند که اگر انتقادی به منظور بهبود منشورها و سایر دستورالعمل‌ها وجود دارد به سازمان ارائه شود و کانون نیز نظرات را جمع‌آوری می‌کند و تا بیستم‌ماه نظرات را جمع‌آوری می‌کنیم و دوباره در کمیته‌های سازمان بررسی خواهیم کرد.امیر حمزه‌مالمیر تاکید کرد: منشور از کیفیت مناسب و لازم برخوردار است اما اراده مدیران برای اجرا مهم‌تر است.
وی خاطرنشان کرد: اگر در گذشته می‌توانستیم کنترل‌های داخلی مناسب، کمیته‌های ریسک، کمیته حسابرسی و... را ایجاد کنیم شاید الان به این همه نظارت نیاز نداشتیم.
مالمیر سپس گفت: ما باید بین شرکت‌های سرمایه‌گذاری و هلدینگ تفاوت قائل شویم. هلدینگ‌ها مسوولیت بیشتری نسبت به تولیدی‌ها دارند و حسابرسی داخلی و کمیته حسابرسی می‌تواند این مجموعه‌ها را بهتر مرتبط کند. مالمیر در پایان گفت: هیات مدیره با برگزاری یک جلسه در ماه یا هفته نمی‌تواند از مسوولیت خود اطمینان خاطر حاصل کند.
ارسال نظر