در گفت‌وگو با مدیران و کارشناسان بررسی شد
حال و روز صندوق‌های سرمایه‌گذاری
گروه بورس- هدیه لطفی: صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک همگام با التهاب موجود در بازار سرمایه و حرکت صعودی بورس اوراق بهادار کشور، بار دیگر هماهنگی کامل خود با وضعیت کلی بازار را به نمایش گذاشتند؛ به طوری که طی یک ماه گذشته نه تنها توانستند ضررهای موجود در پرتفولیوی خود را جبران کنند، بلکه با ثبت بازدهی بسیار مطلوبی باعث بازگشت رونقی دوباره به این نهادهای مالی شدند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری همواره در روزهای صعود و نزول بازار همراستا با شاخص کل بورس، افت و خیزهایی مشابه را به ثبت رسانده‌اند. به طوری که خروج بیشتر سرمایه‌گذاران از این نهادها در نیمه نخست سال جاری که دوران افت پی‌در‌پی شاخص بود، اتفاق افتاد.
حال در شرایط مثبت کنونی بازار سرمایه، این نهادهای مالی نیز بی‌نصیب نمانده و توانستند بازدهی‌های بالایی را کسب کنند، تا جایی که شمار صندوق‌های منفی در هفته گذشته تنها به دو صندوق محدود شد و بقیه بازدهی در محدوده یک تا ۹ درصد را به نمایش گذاشتند، اما در این شرایط تنها مرکز اطلاع‌رسانی درباره عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری قادر به به‌روزرسانی اطلاعات این نهادهای مالی نبوده است؛ مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران که به عنوان تنها مرجع قابل اعتماد برای رصد بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری و اساسا مجموع عملکرد آنهاست نتوانست اطلاعات ماهانه، ۳ ماهه، شش ماهه و یک ساله صندوق‌ها را به‌روزرسانی کند و این امر نه تنها موجب بی‌اطلاعی سرمایه‌گذاران از این بخش از بازار سرمایه، بلکه موجب نگرانی مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری شده است. آیا طی چند روز آتی این مشکل برطرف خواهد شد، یا همچنان موج بی‌اطلاعی از این نهادها ادامه خواهد داشت؟
از طرفی دیگر با توجه به شرایط مثبت بازار آیا خروجی‌های صندوق‌ها به این نهادها بازخواهند گشت یا همچنان سهامداران به نوسان‌گیری در بازار سرمایه ادامه خواهند داد؟ آیا بهتر نیست در این شرایط سرمایه‌گذاران به خرید واحدهای سرمایه‌گذاری از طریق صندوق‌ها اقدام کنند؟
برای یافتن این پاسخ‌ها و بررسی دقیق‌تر عملکرد این نهادهای مالی به سراغ مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و چند تن از مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری رفته و آخرین وضعیت صندوق‌ها را از زبان آنها جویا شدیم.
مشکل نرم‌افزاری
مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به وضعیت مطلوب صندوق‌های سرمایه‌گذاری از برطرف شدن مشکل به‌روزرسانی اطلاعات صندوق‌ها خبر داد و اظهار کرد: طی تماس‌های مکرر با شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (تنها مرجع به‌روزرسانی آمار صندوق‌ها) قرار شده است طی چند روز آینده مشکل موجود برطرف شود تا سرمایه‌گذاران بازار سرمایه با دسترسی به این آمار بتوانند هرچه دقیق‌تر به سرمایه‌گذاری در این بخش اقدام کنند.
ایوب باقرتبار افزود: آمار مربوط به بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری به طور مشترک توسط دو شرکت نرم‌افزاری تدبیرپرداز و رایان‌هم‌افزا به‌روزرسانی می‌شود و چون آمار مربوطه توسط یکی از این دو شرکت به‌روزرسانی نشده و برخی دیگر نیز با مغایرت بوده، مدیریت سایت پردازش اطلاعات مالی ایران تصمیم بر این گرفته تا برای برطرف شدن مشکل مزبور اقدام به انتشار آمار نکند.
وی ادامه داد: با مذاکرات صورت‌گرفته از سوی این سازمان با دو شرکت نرم‌افزاری یادشده طی چند روز آینده مشکل برطرف خواهد شد.
جذب طیف وسیعی از سرمایه‌گذاران
باقرتبار در ادامه اظهاراتش افزود: صندوق‌های سرمایه‌گذاری کم‌کم توانسته‌اند به جایگاه واقعی خود در بازار سرمایه دست یابند که جذب طیف وسیعی از سرمایه‌گذاران با سلیقه و علاقه‌مندی مختلف خود گویای این مساله است.
وی ادامه داد: در واقع افرادی که تخصص کافی برای شناخت فرصت‌های سرمایه‌گذاری ندارند یا باوجود برخورداری از دانش مالی و حرفه‌ای در این زمینه، زمان کافی برای پیگیری مداوم ندارند، بیشترین قشری هستند که اقدام به سرمایه‌گذاری در واحدهای صندوق‌ها می‌کنند.
وی تصریح کرد: به همین دلیل این افراد ترجیح می‌دهند تا پول و سرمایه خود را نزد افراد با مدیریت حرفه‌ای قرار دهند تا آنها با پیگیری و رصد بازار سرمایه نه تنها اوضاع داخلی بورس را بررسی کنند بلکه با تاثیرگذاری اخبار سیاسی و اقتصادی بر اوضاع صندوق‌ها زمان صحیح ورود و خروج از این نهادها را شناسایی کنند.
وی ادامه داد: باوجود چنین مدیریت حرفه‌ای در صندوق‌ها، کمترین زیان به سرمایه‌گذاران وارد خواهد شد و در واقع ریسک موجود به حداقل مقدار ممکن می‌رسد.
بازدهی متناسب با ریسک
باقرتبار در ادامه اظهاراتش صندوق‌های سرمایه‌گذاری را به دو گروه بزرگ و کوچک تقسیم کرد و گفت: همواره مدیران صندوق‌های بزرگ توانسته‌اند روند مناسب‌تری از نظر بازدهی کسب کنند، تنوع در پرتفولیو از لحاظ صنعت و شرکت‌های موجود و تشکیل پرتفولیوی مناسب با شرایط بازار باعث شده که آنها کمترین نوسانات را شاهد باشند و به این ترتیب بازدهی متناسب با ریسک آنها بالا باشد. وی در ادامه افزود: این قبیل صندوق‌ها ثبات بیشتری داشته و در واقع ریسک کمتر و نوسانات پایین‌تری را نسبت به صندوق‌های کوچک شاهد بوده‌اند. وی تصریح کرد: در واقع مدیران صندوق همواره سعی بر این داشته‌اند که NAV صندوق‌ها را براساس آخرین قیمت اعلام شده سهام در بورس یا فرابورس محاسبه کنند تا به این ترتیب مغایرتی با بازار به وجود نیابد.
خانه‌تکانی صندوق‌ها
مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس در ادامه با اشاره به زمان رونق بازار سرمایه و وضعیت صندوق‌ها گفت: زمان رونق بازار بهترین فرصت برای خانه‌تکانی و جایگزینی پرتفولیو با سهام متناسب است.
باقرتبار ادامه داد: در این شرایط مدیران صندوق با بهره‌گیری از فرصت مناسب و رونق موجود در بازار پرتفولیو خود را با سهام دیگر جایگزین کرده و همیشه در حال آرایش جدیدی برای صندوق خود باشند. وی خاطرنشان کرد: اما صندوق‌های کوچک با اقبال کمتری روبه‌رو هستند.
ارزیابی دوطرفه
باقرتبار در ادامه با توصیه به سرمایه‌گذاران در واحدهای صندوق‌ها گفت: اولین گام برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها بررسی سابقه صندوق و در نظر گرفتن نوسانات (سود یا زیان) آن در دوره‌های گذشته است.
وی ادامه داد: همچنین باید سابقه مدیر صندوق، نحوه مدیریت، دانش مالی و تحلیلی وی را نیز در نظر بگیرند و سپس به این بخش وارد شوند.
باقرتبار افزود: در مرحله بعد مدیر صندوق به ارزیابی تک‌تک افراد می‌‌پردازد و با در نظرگرفتن هدف آنها توان ریسک‌پذیری و افق‌های سرمایه‌گذاری هر شخص اقدام به تشکیل پرتفوی مناسب می‌کند.
صندوق‌های قابل معامله؛ شاید وقتی دیگر
باقرتبار در پاسخ به سوال خبرنگار ما درخصوص راه‌اندازی صندوق‌های قابل معامله در بورس گفت: ما همواره در راستای توسعه بازار سرمایه و ورود ابزارهای جدید به این بازار متعهد هستیم، اما این نکته را نیز نباید فراموش کرد که مفهوم صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک نیز در کشور چندان جا نیفتاده است و در واقع باید ابتدا این نهاد به جایگاه واقعی خود دست یابد تا مراحل ورود انواع دیگر صندوق‌ها فراهم شود. باقرتبار ادامه داد: با بررسی آمار صندوق در دنیا مشاهده می‌شود که تعداد Mutual fundها ۶/۱۱ برابر ETFها است؛ در آمریکا ۵۲ میلیون خانوار یا ۹۰ میلیون نفر اقدام به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک کرده‌اند که این آمار در کشور ما حتی به ۱۰۰ هزار نفر نیز نمی‌رسد.
وی خاطرنشان کرد: بنابراین باید شناخت بیشتری از این صندوق‌ها حاصل شود و با فرهنگ‌سازی مناسب طیف بیشتری از افراد به این بخش از بازار جذب شوند.
خودداری از ورود مستقیم به بازار
مدیر صندوق بورسیران در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار داشت: در شرایط فعلی شرکت‌هایی که قیمت سهامشان دارای رشد بوده است، جزو شرکت‌هایی هستند که دارای درآمدهای دلاری و بهای تمام شده ریالی یا بهای تمام شده با نرخ دلار مرجع بوده‌اند.
فرهنگ قراگوزلو در ادامه گفت: به عبارت دیگر شرکت‌هایی بوده‌اند که همگام با نرخ دلار، فروششان بطور مستقیم یا غیرمستقیم دارای رشد بوده اما بهای تمام‌شده آنها به آن مقدار رشد نکرده است و در نتیجه سودآوری آنها همگام با تغییر نرخ دلار (گاهی اوقات بیشتر از آن به خاطر وجود اهرم مالی و عملیاتی)رشد کرده است.
وی تصریح کرد: نتیجه این تغییرات افزایش سودآوری شرکت‌ها از این محل بوده اما به خاطر شرایط سیاسی و مشکلات ناشی از تحریم شرکت‌ها قیمت سهام آنها به آن میزان رشد نکرده است.
وی خاطرنشان کرد: بنابراین تغییرات قیمت سهام شرکت‌ها و رشد شاخص را نمی‌توان به عنوان حباب در نظر گرفت و انتظار افت شدید قیمت‌ها در آینده را داشت.
قراگوزلو ادامه داد: این موضوع را به گونه دیگر نیز می‌توان بررسی کرد؛ یعنی اینکه شاید معادل‌سازی شاخص با نرخ دلار فعلی با شاخص قبل از تغییرات نرخ دلار و تحریم شرکت‌ها، شاخص ۸۰ هزار واحد باشد، اما به دلیل فشار تحریم بر روی شرکت‌ها و صدمه دیدن تجاری بعضی از شرکت‌ها به خاطر تحریم جایگاه ۴۰ تا ۴۵ هزار را برای شاخص در نظر گرفت.
وی ادامه داد: بنابراین می‌توان رسیدن شاخص به این مقادیر را قبل از عید امسال یا حداکثر زمان برگزاری مجامع شرکت‌ها در صورت عدم وقوع اتفاق با اهمیت و حفظ روند فعلی در مورد شرایط اقتصادی و سیاسی برای شاخص متصور شد. قراگوزلو خاطرنشان کرد: با این حال رشد شاخص تا مقادیر فعلی یا مقادیر بالاتر ناشی از حرکت‌های همزمان قیمت شرکت‌ها با یک نسبت مشابه نیست؛ چون دو رویداد اخیر (تغییر نرخ دلار و تحریم‌ها) اثر یکسانی را برروی شرکت‌ها نمی‌گذارند و ممکن است سودآوری بعضی از شرکت‌ها (مثل معدنی، پتروشیمی، سیمانی، غذایی، فلزی،...) را با افزایش و سودآوری بعضی شرکت‌ها (مثل خودرو سازی، بانکی و...) را با کاهش مواجه کند.
وی ادامه داد: ازجنبه ریسک نیز اتفاقات اخیر ریسک بازار و سرمایه‌گذاری را افزایش داده است. قراگوزلو با توصیه به سرمایه‌گذاران ادامه داد: به همین دلیل و سایر دلایل دیگر اکیدا توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران در صورت تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار سهام از ورود مستقیم به بازار خودداری کرده و منابع خود را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قرار دهند یا از شرکت‌هایی که کار سبد گردانی انجام می‌دهند مثل شرکت‌های کارگزاری دارای مجوز سبدگردانی یا شرکت‌های سبدگردان کمک بگیرند.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه آیا در شرایط فعلی روحیه نوسان‌گیری در بازار تشدید شده است، گفت: در این شرایط نگاه نوسان‌گیری جایگاه زیادی ندارد چون فکر می‌کنم شاخص و قیمت سهام بعضی از شرکت‌ها دارای روند صعودی است و انتخاب سهام شرکت‌های رو به رشد و قرار دادن آنها در پرتفولیو روش مناسب‌تری برای به‌دست آوردن بازده است.
ابطال اندک
مدیر صندوق بورسیران در ادامه اظهاراتش به نحوه ورود و خروج سرمایه‌گذاران در صندوق‌ها در چند ماه اخیر اشاره کرد و گفت: خوشبختانه روند ورود منابع در صندوق سرمایه‌گذاری بورسیران به دلیل عملکرد مثبت از دید سرمایه‌گذاران افزایشی بوده و این دید مثبت در دوران بد بازار نیز بر روی این صندوق وجود داشته و جزو معدود صندوق‌هایی بوده که خروج منابع داشته و ابطال واحدهای کمی در آن دوران داشته است.
قراگوزلو ادامه داد: با توجه به شرایط فعلی در صورتی که مبلغ قابل سرمایه‌گذاری افراد کم است توصیه می‌شود آن را در صندوق‌ها و اگر زیاد است در چند صندوق سرمایه‌گذاری با عملکرد مطلوب یا شرکت‌های کارگزاری دارای مجوز سبدگردانی یا شرکت‌های سبدگردانی بسپارند.
بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری کدام است؟
مدیر صندوق سرمایه‌گذاری یکم بانک کشاورزی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به انتخاب نوع بازار برای سرمایه‌گذاری گفت: انتخاب بازار برای سرمایه‌گذاری باید بر اساس تحلیل و نگاه کارشناسانه صورت گیرد؛ زیرا در پی هر بازدهی ریسکی هم نهفته است.
علی آبانگاه در ادامه افزود: بازار سرمایه هم با توجه به توسعه کمی و کیفی که در چند سال اخیر یافته است متفاوت از قبل عمل می‌کند؛ بنابراین به سرمایه‌گذاران توصیه می‌کنیم که در سهامی سرمایه‌گذاری کنند که دارای وضعیت بنیادی خوبی است و هیجانی خرید و فروش نکنند. همچنین حتما پرتفویی از سهام را داشته باشند تا در صورت افت بخشی از بازار سرمایه، زیاد متضرر نشوند و در حد امکان از نظر کارشناسان و خبرگان بازار استفاده کنند.
وی ادامه داد: در انتخاب صندوق نیز همین وضعیت حاکم است؛ افراد باید صندوق‌هایی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند که عملکرد مناسبی داشته‌اند و ترکیب دارایی‌های صندوق را حتما مدنظر قرار دهند، همچنین از مقایسه عملکرد صندوق با شاخص بازار (بازدهی بازار) غافل نشوند. او ادامه داد: در واقع هر سرمایه‌گذار با توجه به درجه ریسک‌پذیری خود صندوق مناسب خود را انتخاب کند که انجام این عمل با در نظر گرفتن ترکیب دارایی‌های هر صندوق امکان‌پذیر است. آبانگاه در ادامه خاطرنشان کرد: افزون بر این سرمایه‌گذاران باید در نظر داشته باشند که بازدهی بالای صندوق در یک مقطع خاص نباید ملاک انتخاب باشد و حتما ترکیب و استراتژی سرمایه‌گذاری صندوق را مد نظر خود قرار دهند.
وی افزود: این نکته را نیز نباید فراموش کرد که صندوق‌ها برای حداقل کردن ریسک و کسب بازدهی به وسیله متخصصان بازار سرمایه راه‌اندازی شده است و در شرایط ابهام بازار بهترین گزینه می‌تواند باشد. مدیر صندوق سرمایه‌گذاری یکم بانک کشاورزی در ادامه گفت: سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها جزو مناسب‌ترین گزینه‌ها است که توصیه ما به افراد کم‌تجربه و غیر‌حرفه‌ای است.
آبانگاه ادامه داد: سرمایه صندوق‌های سرمایه‌گذاری چون با مشارکت تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران تشکیل شده است باعث سرشکن شدن هزینه‌ها شده و همچنین سرمایه‌گذاران با توان مالی کم نیز می‌توانند از خدمات این صندوق‌ها استفاده کنند.
وی ادامه داد: افزون بر این مدیریت صندوق‌ها در قبال سرمایه افراد سختگیرانه‌تر عمل می‌کند، چون بازدهی آنها هر روز در دید عموم و همچنین نوعی معیار سنجش عملکرد نهاد مربوطه است.
چه صندوق‌هایی را انتخاب کنیم
مدیر صندوق سرمایه‌گذاری یکم بانک کشاورزی در ادامه به ماهیت اصلی صندوق‌ها اشاره کرد و گفت: صندوق‌ها هم جزئی از بازار هستند و افرادی که مدیریت صندوق‌ها را به عهده دارند بخشی از دارایی‌های صندوق را به نوسان‌گیری اختصاص می‌دهند و بخشی را با دید بلندمدت مدیریت می‌کنند. آبانگاه در ادامه گفت: سرمایه‌گذاران باید به انتخاب صندوق‌هایی بپردازند که آرام و با اطمینان رشد NAV را تجربه کرده و ترکیب دارایی مناسبی را برگزیده‌اند؛ به عنوان مثال صنایع پتروشیمی، معدنی و فلزات اساسی جز مطمئن‌ترین‌ها هستند.
وی خاطرنشان کرد: در نظر داشته باشیم که نقدشوندگی صندوق‌ها و داشتن ضامن نقدشوندگی بازدهی آن را مطمئن تر از سهام می‌کند. برای مثال ممکن است سهمی نمادش بسته باشد و شما نتوانید بازدهی شناسایی کرده و خارج شوید ولی این مشکل در صندوق‌ها وجود ندارد.
ابطال و صدور کم
وی در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه در این مدت نحوه ورود و خروج سرمایه‌گذاران در صندوق‌های تحت مدیریت شما چگونه بوده است، گفت: ابطال و صدور واحدهای صندوق ما بسیار کم است و این به واسطه عملکرد و دیدگاه کارشناسانه ما در انتخاب دارایی‌های صندوق است.
وی افزود: تقاضا برای واحدهای صندوق یکم وجود دارد که ما به واسطه تکمیل واحدهای صندوق از صدور معذوریم و مشتریان باید منتظر ابطال سرمایه‌گذاران موجود صندوق باشند.
صندوق‌ها بهترین گزینه برای انتخاب
مدیر صندوق فارابی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به شرایط فعلی بازار سرمایه اظهار کرد: در چنین شرایطی سهامداران صرفنظر از هر نوع عملکرد در پرتفولیو، باید ترکیب پرتفولیوی خود را به سمت سهام بنیادی با سهام شناور بالا ببرند و به هیچ وجه تحت تاثیرشایعات یک سهم قرار نگیرند؛ چون بازار همچنان ریسک سیستماتیک بالایی دارد.
سعید عطایی در ادامه افزود: به این ترتیب بهترین گزینه برای سرمایه‌گذارانی که زیاد با بازار درتماس نیستند، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مشترک است. وی ادامه داد: چنانچه این قبیل سرمایه‌گذاران با مطالعه سوابق و نحوه رفتار صندوق‌ها در مواجهه با نوسانات دوسال گذشته اقدام به خرید واحدهای صندوق‌ها کنند به طور قطع از میزان ریسک خود خواهند کاست.
عطایی در ادامه افزود: با توجه به وضعیت کنونی بازار سرمایه و رشد شاخص‌ها، روحیه نوسان‌گیری در بازار تشدید شده است و به‌تبع رفتار سرمایه‌گذاران در این شرایط متفاوت خواهد بود.
وی افزود: سرمایه‌گذارانی وجود دارند که در این شرایط نیز مایل به سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها هستند، اما بیشتر سرمایه‌گذاران که در تماس مستقیم با بازار هستند، سعی در نوسان‌گیری دارند.
وی تصریح کرد: وضعیت رو‌به رشد صندوق‌ها در یکی دو ماهه اخیر نیز حاکی از همین واقعیت است. مدیر صندوق فارابی در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه نحوه ورود و خروج سرمایه‌گذاران در صندوق‌ها چگونه بوده است، گفت: با شرایطی که صندوق‌ها در دوسال گذشته با آن مواجه بودند و عدم حمایت جدی از صندوق‌ها، باوجود شعارهای اولیه در بدو تاسیس صندوق‌ها، بسیاری از سرمایه‌گذاران اقدام به فروش واحدهای خود کرده‌اند.
ارسال نظر