ارزیابی کارشناسان از نحوه نامگذاری شرکت‌ها
ثبت احوال بورس چگونه کار می‌کند؟
معاون بورس: هنگامی که یک شرکت، درج می‌شود ما نظر خود شرکت درباره انتخاب نماد را نیز دریافت می‌کنیم به عنوان مثال برای انتخاب نماد پتروشیمی کرمانشاه، با توجه به حساسیت‌های موجود در منطقه نظر مدیران شرکت را لحاظ کردیم گروه بورس- مجید اسکندری: قابلیت‌های «قند پارسی» بر هیچ کس پوشیده نیست و به جرات می‌توان گفت در حوزه آموزش علوم و فنون مختلف، این زبان شیرین، بسیار موفق‌تر از بقیه زبان‌های دنیا عمل کرده است. تشبیه، استعاره، کنایه، ایجاز، ایهام و دیگر صنایع ادبی در زبان شیرین فارسی به بهترین شکل نمود پیدا کرده‌اند.
بازار سرمایه نیز به نوبه خود از این قابلیت‌ها استفاده کرده و در نامگذاری شرکت‌های خود از آن بهره برده است. شرکت‌های بورسی به غیر از نام تجاری خود که به ثبت رسیده است، نام دیگری نیز در بورس دارند و فعالان بازار آنها را به این نام می‌خوانند. در اصطلاح بازار سرمایه، به این نام «نماد» می‌گویند. هر شرکت دارای نمادی منحصر به فرد در بورس است. این نماد به طور معمول از ترکیب حرف اول صنعت مرتبط با آن شرکت و مخففی از نام تجاری شرکت، پدید آمده است.
به عنوان مثال نماد شرکت چادرملو که در گروه کانه‌های فلزی قرار دارد، «کچاد» است یا «خنصیر» نماد شرکت نصیر ماشین است که در گروه خودروسازان قرار دارد. گاهی اوقات نیز نماد شرکت‌ها از قاعده یادشده پیروی نمی‌کند. به عنوان مثال نماد شرکت ایران خودرو دیزل، نام قدیمی این شرکت است؛ «خاور». در برخی موارد نیز به نمادهای مشابه برمی‌خوریم مانند «وبملت»، «وملت» و «ملت» که به ترتیب نماد بانک ملت، سرمایه‌گذاری ملت و بیمه ملت است.
با توجه به حضور بیش از ۳۴۰ شرکت در بورس اوراق بهادار، به خاطر سپردن نماد همه آنها ممکن است برای بسیاری از فعالان بازار دشوار باشد، بنابراین گاهی اوقات، شیرین‌کاری «بچه‌های تالار» گل می‌کند و نمادها را به گونه‌ای تلفظ می‌کنند که می‌تواند گاه خنده‌دار نیز باشد. به عنوان مثال نماد «کروی» را Koravi یا نماد «کطبس» را Kotebas تلفظ می‌کنند.
نمادهایی از این قبیل که می‌تواند دستمایه لطیفه‌گویان بازار باشد باز هم وجود دارد مانند «شنفت»، «شوش»، «درازک» و...
بر این اساس با چند تن از کارشناسان از جمله مدیر پذیرش و معاون بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران گفت‌وگویی انجام داده و دیدگاه آنها را در این خصوص جویا شده‌ایم که از نظر خوانندگان عزیز می‌گذرد.
توجه به دیدگاه سهامداران
به تازگی نماد «شتران» در بازار سرمایه برای پالایشگاه تهران درج شد، این درج نماد انتقادهایی را از سوی برخی از فعالان بازار به دنبال داشت که اعتقاد داشتند، می‌شد برای این شرکت نماد بهتری مثل «شتندگو» یا «تندگویان» انتخاب کرد. مدیر پذیرش شرکت بورس اوراق بهادار تهران در این باره گفت: نماد شتران به صورتShetran در سیستم معاملات تعریف شده است، که به دلیل نبود امکان نمایش فتحه و کسره در نوشتار فارسی ممکن است به صورت نادرست تلفظ شده و انتقاداتی را به دنبال داشته است و به نظر می‌رسد امکان انتخاب نمادها یا اسامی مخفف بهتری برای شرکت‌هایی که به تازگی پذیرفته می‌شوند، وجود دارد. اسماعیل درگاهی افزود: البته مستحضرید نماد انتخابی بیشتر به منظور تعریف در سیستم معاملات به کار می‌رود و هدف از تعیین و نامگذاری آنها امکان فراهم سازی معاملات برای شرکت پذیرفته شده است، اگرچه شکی نیست که سایر جنبه‌ها از جمله جنبه اجتماعی آن از دیدگاه سهامداران نیز باید لحاظ شود.
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به نرم‌افزار کنونی معاملات که محدودیتی ۶ حرفی را برای انتخاب نمادها ندارد، آیا زمان بازنگری در نمادهای نامانوس فرا نرسیده است، گفت: در سیستم معاملات جدید چنین محدودیتی وجود ندارد، البته به دلیل همگونی و یکنواختی در تعریف نمادها سعی می‌شود رویه متعارف تعریف نماد به کار گرفته شود. در مورد امکان تغییر نمادهای نامانوس، باوجود نبود محدودیت در سیستم معاملات جدید، به دلایلی همانند زمانبر بودن تغییرات و نیز گستردگی تغییر در صورت اعمال، بحث تغییر نمادها مقرون به صرفه نیست. همچنین باید در نظر داشت که بازار و جامعه سهامداری با این نمادها انس گرفته و به آنها عادت کرده است.
در بورس‌های خارجی مشکلی نخواهیم داشت
مدیر پذیرش بورس درخصوص عرضه سهام شرکت‌های حاضر در بورس ایران در بورس‌های خارجی با نمادهای نامانوس گفت: در صورت فراهم شدن امکان عرضه سهام شرکت‌های ایرانی در خارج از کشور به نظر نمی‌رسد چنین مسائلی مشکل‌ساز باشد زیرا سیستم تعریف نماد بورس های خارجی طبیعتا متفاوت است و احتمالا شرکتی که در آنجا پذیرفته می‌شود نمادی از جانب آن بورس برایش تعریف شود و کاری هم به نماد تعریف شده در بورس ما نداشته باشند. از طرفی نمادها به دلیل تشابه با کلمات یا ارتباط آنها با کلمات و اسامی دیگر در ذهن یک فرد فارسی زبان ممکن است جای اشکال داشته باشد، ولی برای یک فرد خارجی یا بورس خارجی اینگونه نیست. درگاهی درباره لزوم تغییر سازوکار انتخاب نمادها گفت: ساز و کار تعیین نماد در بازار سرمایه براساس محدودیت‌های سیستم معاملات و نرم‌افزارهای موجود در بخش مبادله و نظارت و براساس مشورت و استعلام نظر خود شرکت‌های پذیرفته شده تعیین می‌شود، ولی باز هم امکان دقت بیشتر در آن وجود دارد.
وی درباره امکان استفاده از نام کامل شرکت به جای نماد توضیح داد: تعریف نماد به تعداد حروف و اعداد مشخص به منظور تسهیل عملیات مرتبط با معاملات مربوط به نماد در سیستم معاملات بورس صورت می‌گیرد به عبارتی در صورتی که اسم کامل شرکت در سیستم مبنا قرار گیرد ممکن است چنین مزیتی از بین رود یا کار دشوارتر شود. علاوه بر این، اسامی برخی شرکت ها طولانی است و به دلیل همین طولانی یا کوتاه بودن اسامی، نیاز به استاندارد کردن اسامی از طریق نمادسازی واضح و آشکار است.
وجود محدودیت در سامانه پس از معاملات
معاون بازار شرکت بورس نیز در این زمینه گفت: اگرچه سامانه معاملاتی تغییر کرده و سامانه جدید محدودیت ۶ حرفی را در نمادها ندارد، اما سامانه پس از معاملات، همان سامانه قبلی و با همان محدودیت‌ها است.
علی صحرایی افزود: در حال حاضر، تعداد شرکت‌های بورسی، افزایش یافته و اسامی مشابه نیز زیاد شده‌اند به گونه‌ای که مجبور می‌شویم در برخی نمادها، تغییرات جزئی ایجاد کنیم. به عنوان مثال نماد «شتران» در شرایطی انتخاب شده است که پیش از این نماد «شتهران» نیز وجود داشته است. وی درباره نحوه انتخاب نمادها برای شرکت‌های بازار سرمایه گفت: این انتخاب به صورت گروهی است و در کمیته‌ای متشکل از مدیر ناشران، معاون ناشران و معاون بازار انجام می‌شود. صحرایی خاطرنشان کرد: نمادهای انتخاب شده باید به گونه‌ای باشد که هم خواننده و هم کسی که نماد را تایپ می‌کند، دچار اشتباه نشود و نام اصلی شرکت با دیدن نماد به سرعت به ذهن متبادر شود.
مدیر بازار شرکت بورس ادامه داد: در صورتی که برای تعیین نمادها، پیشنهادها و راهکارهای عملی بهتری ارائه شود، ما از آن استقبال می‌کنیم البته باید دانست که تغییر یک نماد باید قبل از ثبت آن صورت پذیرد، در غیر این صورت پس از ثبت نماد تغییر آن دشوار خواهد بود.
صحرایی درباره مکانیزم انتخاب نماد یادآور شد: هنگامی که یک شرکت، درج می‌شود ما نظر خود شرکت درباره انتخاب نماد را نیز دریافت می‌کنیم، به عنوان مثال برای انتخاب نماد پتروشیمی کرمانشاه، با توجه به حساسیت‌های موجود در منطقه نظر مدیران شرکت را لحاظ کردیم.
وی درباره برخورد بورس‌های خارجی با نمادهای شرکت‌های ایرانی در صورت پذیرش این شرکت‌ها گفت: هر بورسی که شرکت‌های ایرانی را پذیرش کند، از مقررات خود پیروی می‌کند؛ ضمن اینکه نمادها در سیستم آنها با سه یا چهار حرف انگلیسی مشخص خواهند شد.
نماد کوتاه، با معنی و تلفظ راحت
یک کارگزار بورس نیز در این باره گفت: در گذشته برای انتخاب نمادها و نامگذاری شرکت‌ها در بورس، مباحث زیادی مطرح می‌شد و اختلاف‌نظرهای فراوانی میان مسوولان بازار در این خصوص وجود داشت، به گونه‌ای که برخی معتقد بودند باید حتما حرف نخست صنعت را در نماد به کار گیرند؛ اما در مقابل گروهی به استفاده از این حرف در نامگذاری اعتقادی نداشتند. زینت مرادی‌نیا افزود: نامگذاری شرکت‌ها و انتخاب نماد آنها بر این اساس گاه با دشواری همراه می‌شد و حاصل کار قابل قبول نمی‌شد؛ به عنوان مثال در آن زمان برای شرکت داده‌پردازی نماد «مداد» انتخاب شد که با توجه به فعالیت این شرکت، نمادی نامربوط بود.
مدیر اسبق پذیرش بورس خاطرنشان کرد: در حال حاضر، صنایع بورسی، توسعه پیدا کرده و با توجه به محدود بودن حروف الفبا نیازی به اعمال برخی محدودیت‌ها وجود ندارد. از سوی دیگر شاهدیم که در انتخاب برخی نمادها از حرف اول صنعت نیز استفاده نمی‌شود مثلا نماد پتروشیمی زاگرس، «زاگرس» تعیین شده است.
مرادی‌نیا تاکید کرد: نماد یک شرکت باید کوتاه و معنی‌دار بوده و به راحتی تلفظ شود و از انتخاب نمادهای بی‌معنی که برخی نیز موجب تمسخر می‌شود، پرهیز کرد. وی پیشنهاد کرد: در صورتی که تغییر نماد شرکت‌ها با مشکلات فنی زیادی روبه‌رو نشود، باید در نمادها تجدیدنظر شود، به خصوص برخی شرکت‌ها که از یک صنعت به صنعت دیگر منتقل شده‌اند اما نماد آنها تغییر نیافته است. البته باید توجه داشت که پیوستگی اطلاعات موجود در سایت‌های اینترنتی بازار سرمایه در صورت تغییر نمادها حفظ شود. مرادی‌نیا در پایان گفت: ناشران نیز باید خود در زمینه تعیین نماد شرکت فعال شوند و نظرات کارشناسان خود را در این خصوص به مدیران اجرایی بازار منتقل کنند.
ارسال نظر