گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران دومین هفته کاری مهرماه خود را با نوساناتی پر دامنه به پایان برد؛ نوساناتی که بیان‌کننده گرایش‌های مختلف در تصمیم‌های معامله‌گران بازار سرمایه است. معامله‌گران در هفته گذشته شاهد بروز تحولاتی در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی و همچنین مساله رشد قابل ملاحظه قیمت سهام و تلاش برای شناسایی سود بودند. این امر موجب شد تا رشد شدید شاخص در میانه هفته جای خود را به کاهشی دهد که تردیدهایی را در مورد ادامه یاعدم ادامه روند بازار ایجاد کرد.رشد نزدیک به ۳هزار واحدی شاخص کل بورس اوراق بهادار که بدون استراحت رخ داده است، معامله‌گران را با این پرسش مواجه کرده که آیا روند رشد بازار به پایان رسیده است و بازار وارد فاز استراحت خواهد شد؟ یا تنها یک اصلاح موقت را تجربه خواهد کرد؟ و آیا بازار در محدود ۲۸ تا ۲۹ هزار واحدی شاخص به نوسان‌های زیگزاگی خواهد پرداخت تا شرایط برای آینده مهیا شود؟

تحولات کلان رصد می‌شود

اکثر معامله‌گران در تلاش برای درک حرکت آتی بازار به رصد تحولات موجود می‌پردازند. در مسائل‌ سیاسی خارجی مهم‌ترین تحولات پیش‌رو به مذاکرات آژانس انرژی اتمی و نشست اتحادیه اروپا در ۲۴ مهرماه مرتبط است. روز گذشته مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از برگزاری نشستی با ایران در آینده‌ای نزدیک خبر داد. به گزارش فارس به نقل از روزنامه وال‌استریت ژورنال، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از برگزاری جلسه‌ای با ایران برای مذاکره درباره برنامه هسته‌ای این کشور خبر داد. به گزارش وال‌استریت ژورنال، یوکیا آمانو در مصاحبه با خبرنگاران گفت: ما آماده هستیم به زودی جلسه‌ای [با ایران] داشته باشیم، اما واقعیت این است که تا امروز هیچ تاریخ مشخصی برای این جلسه مقرر نشده است. در همین حال در صحنه سیاسی داخلی نیز رقابت‌های انتخاباتی کاندیداهای احتمالی ریاست جمهوری و انتقادات شدید از نحوه برخورد دولت با مسائل اقتصادی موجب بروز نگرانی‌هایی شده است. در این میان از سر گیری جلسات مجلس شورای اسلامی در هفته آینده که پس از یک هفته حضور نمایندگان در حوزه‌های انتخاباتی از سر گرفته می‌شود نیز می‌تواند فضای مسائل سیاسی را در صحنه رسانه‌های کشور پر‌رنگ‌تر سازد.

از سوی دیگر در مسائل اقتصادی، تحولات بازار ارز و تبعات آن در اقتصاد کشور از جمله مهم‌ترین تحولاتی بوده است که در صحنه اقتصاد کشور به چشم می‌خورد. با رشد بی‌سابقه نرخ ارز عملا بخشی از فعالیت‌های اقتصادی کشور با رکود مواجه شده و موضوع ارز هم موجب بروز بحث‌هایی در مورد راهکارهای دولت برای مهار این وضعیت شده است. در کنار راه‌اندازی اتاق مبادلات ارزی تلاش برای استفاده از روش‌هایی با تاثیر‌گذاری بلند‌مدت‌تر نظیر افزایش نرخ سود بانکی نیز مطرح شده است که در این مسیر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از احتمال افزایش سود علی الحساب اوراق مشارکت نفتی برای تشویق سرمایه‌گذاران خبر داده است.

به گزارش ایسنا، احمد قلعه‌بانی در آستانه دور جدید انتشار اوراق مشارکت شرکت نفت و گاز پارس گفت: سرمایه‌گذاری در پروژه‌های صنعت نفت ارزش افزوده، بازده بیشتر و بازگشت سرمایه سریع‌تری دارد. وی در باره مناسب بودن زمان انتشار اوراق مشارکت شرکت نفت و گاز پارس از روز شنبه ۱۵ مهر با توجه به نوسان‌های نرخ ارز در بازار گفت: احتمال اختصاص سود علی‌الحساب بیشتر به اوراق مشارکت پارس جنوبی در آینده برای تشویق سرمایه‌گذاران وجود دارد. در این میان رشد بهای دلار موجب تاثیرات منفی بلند مدتی بر برخی از شرکت‌های بورسی در گروه‌های خودرو، دارو و تجهیزات خواهد شد. تاثیر مثبت این موضوع بر شرکت‌های پتروشیمی، فلزی و معدنی نیز با توجه به بروز تردیدهایی در مورد احتمال افزایش بهای تمام شده محصولات این شرکت‌ها با مشکل مواجه است. ضمن اینکه در بازار هفته گذشته شایعات متعددی در مورد احتمال تغییر نرخ ارز مبنا تعیین خوراک شرکت‌های پتروشیمی و پالایشگاه‌ها مطرح بود؛ به نظر می‌رسد در شش ماهه دوم سال جاری با افزایش فشارها بر بودجه، تلاش برای بهبود و یافتن منابع پایدار درآمدی برای دولت در اولویت قرار گیرد.

در مسائل اقتصادی همچنین وضعیت بازارهای جهانی دارای اهمیت است. در بازار جهانی فلزات، معامله‌گران شاهد ادامه قیمت‌های مناسب در بخش فروش فلزات بودند. بهای مس در بازارهای جهانی به ۸هزار و ۲۹۶دلار در هر تن رسیده است. بهای سه فلز آلومینیوم، روی و سرب به ترتیب ۲هزار و ۱۳۰ دلار، ۲هزار و ۸۷دلار و سرب ۲هزار و ۲۸۶دلار در هر تن رقم خورده است و بهای بیلت فولادی نیز به ۳۴۸دلار در هر تن رسیده است. در صحنه بورس کالا نیز بهای کالاهای تولیدی شرکت‌های بورسی در حال افزایش است. در روز چهارشنبه بهای سبد میلگرد فولاد خراسان به ۱۹هزار و ۲۲۵ریال رسیده است، بهای ورق گرم بی،سی و سرد بی مبارکه نیز روز سه شنبه ۱۲هزار و ۶۱۶ریال،۱۳هزار و ۱۶۴ریال و ۱۵هزار و ۸۱۱ریال رقم خورده است. بیلت ایرالکو نیز ۷۹هزار و ۵۵۰ریال و شمش کالسیمین هم به میزان ۵۵هزار و ۵۷۶ریال رقم خورده است. در این حال، بهای مواد پتروشیمی شامل متانول فن آوران ۵هزار و ۷۷ریال و پلی اتیلن سنگین ایکس سه پتروشیمی امیرکبیر ۴۱هزار و ۷۳۰ریال رقم خورده است که نشان‌دهنده تداوم رشد بهای مواد پلی اتیلنی در بازار داخل است.

در بازار چه خبر بود؟

بازار روز چهارشنبه بازار پیچیده‌ای به لحاظ عملکرد بود؛ در حالی که پس از دو روز افت شاخص معامله‌گران در ابتدای بازار با رشد قیمت‌ها و حرکت بازار مواجه شدند، اما در ساعت پایانی بازگشت نگرانی در روند تحولات بازار ارز به عرضه سهام منجر شد؛ امری که در نهایت به عرضه اکثر صف‌های خرید منتهی شد. در همین حال بازار روز چهارشنبه شاهد اتفاقی بی سابقه بود و معامله بلوک ۵۳درصدی ذوب با عدم بازگشایی نماد مواجه شد.

برخی خبرهای اولیه عدم ادامه رقابت بر سر بلوک مدیریتی ذوب‌آهن را بررسی اهلیت خریدار و همچنین تغییر قوانین حاکم بر معاملات عمده عنوان کردند تا در نهایت هفته‌ای که می‌توانست هفته‌ای مهم در اجرای اصل ۴۴ و خصوصی‌سازی صنعت فولاد تلقی شود نتیجه‌ای در بر نداشته باشد، امری که با عدم معامله فولاد خوزستان و رقابت نافرجام ذوب‌آهن اصفهان، گروه فولادی را به بلاتکلیفی فرو برد. در همین حال روز چهارشنبه معامله‌گران شاهد انتشار گزارش‌های شش ماهه برخی از شرکت‌های بورسی در گروه فلزی از جمله روی و سرب و همچنین فولاد بودند که البته کمتر از حد انتظار بود. در گروه سرب و روی، توسعه معادن روی، کالسیمین و فرآوری مواد معدنی گزارش‌های ۶ ماهه خود را با تعدیل به ترتیب ۳۸درصد، ۷۰درصد و ۲۹درصد منتشر کردند. اما نکته مهم در گزارش‌های منتشره افت تولید شرکت‌ها در فصل‌های بهار و تابستان بود. تولید در کالسیمین ۳۵درصد و در فرآوری ۵/۱درصد افت را نشان داده و از این رو بخش عمده تعدیل ناشی از قیمت جهانی و نرخ تبدیل دلار به ریال است. در همین حال فولاد خراسان نیز در شرایطی ۸/۷۱ درصد تعدیل را منتشر کرد که تولید شرکت ۳۰درصد کاهش یافته است. این امر نگرانی را ایجاد کرده است که در صورت مهار رشد قیمت دلار موضوع افت تولید شرکت‌ها به چالشی عمده تبدیل می‌شود. در حال حاضر نرخ دلار موجب شده است تا در صورت‌های مالی شرکت‌ها موضوع کاهش تولید دیده نشود. در گروه معدنی به دنبال انتشار اطلاعیه برقراری عوارض در مورد صادرات کنسانتره سنگ‌آهن و گندله خبرهای اولیه از احتمال تعیین ۱۰درصد عوارض صادراتی برای صادرات سنگ‌آهن دانه‌بندی شده خبر می‌دهد. در همین شرایط خانه معدن ایران مخالفت خود را با وضع عوارض ۱۰ درصدی برای سنگ‌آهن اعلام کرد.محمدرضا بهرامن نایب رییس خانه معدن ایران در گفت و گو با معدن ۲۴ گفت: با توجه به شرایط فعلی که قیمت سنگ‌آهن روند نزولی دارد و وضع عوارض برای این ماده معدنی منطقی نیست.

وی افزود: اگر تولید‌کنندگان بزرگ کشور اقدام به صادرات این محصول می‌کردند می‌توانستیم عوارض ۵۰ درصدی اعمال کنیم، ولی عمده تولیدکنندگان سنگ‌آهن در کشور بخش خصوصی هستند که از معادن کوچک برخوردارند. بهرامن افزود: در شرایط فعلی توصیه می‌شود مازاد سنگ‌آهن کشور که بخشی از آن هماتیت است و در صنایع فولاد داخلی کاربرد ندارد صادر شود.بهرامن در ادامه افزود: وضع عوارض ۱۰ درصدی برای صادرات سنگ‌آهن معادن کوچک را وارد چالش جدیدی می‌کند و به طور قطع بخش تولید آسیب می‌بیند.

در گروه معدنی، تولید‌کنندگان ذغال سنگ خبرهایی در مورد برقراری ۵/۱۶درصد افزایش نرخ در این شرکت‌ها مواجه هستند؛ این امر به ویژه برای ذغال سنگ طبس که نرخ فروش خود را در سطح پایین تری دیده است، تاثیر خواهد داشت.

در گروه شوینده، دبیر انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی از ارائه پیشنهاد افزایش ۲۰ درصدی قیمت مواد شوینده و بهداشتی به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان خبر داد. بختیار علم بیگی در گفت وگو با ایسنا، افزود: انجمن تصمیم گرفته با توجه به افزایش قیمت مواد اول یه تولید مواد شوینده و بهداشتی و همچنین نوسان نرخ ارز طی چند ماه گذشته پیشنهاد افزایش به طور متوسط ۲۰ درصدی قیمت این محصولات را به سازمان حمایت ارائه دهد. او با اشاره به اینکه این پیشنهاد هنوز قطعی نشده است، گفت: قیمت برخی از مواد اولیه تولیدی بین ۴۰ تا ۴۵ درصد افزایش یافته است که در چنین شرایطی چاره‌ای جز افزایش قیمت محصولات تولیدی نیست. اما در حالی که اکثر شرکت‌های سیمانی در اطلاعیه‌های خود در روزهای اخیر خبرهایی در مورد افزایش ۲۲درصدی نرخ فروش مطرح کرده‌اند، تاکنون خبری رسمی در مورد موافقت با این افزایش نرخ مطرح نشده است. برخی شایعات تردیدهایی را در مورد این افزایش نرخ مطرح کرده است. در گروه خودرویی روز چهارشنبه شایعاتی در مورد موافقت با آزاد‌سازی نرخ فروش خودروهای تولید داخل مطرح شد که این شایعه به رشد قیمت برخی از مدل‌ها محدود شد. به گزارش ایسنا، جدیدترین جلسه کمیته قیمت‌گذاری خودرو اواخر این هفته برگزار شد و شنیده‌ها حاکی است که در این جلسه نمایندگان انجمن‌های خودروسازان و قطعه‌سازان خواستار آزادسازی قیمت خودرو شده و موضوعاتی چون نوسان و رشد نرخ ارز را به عنوان دلیل این درخواست خود مطرح کردند. نمایندگان شرکت‌های خودروساز با وجود اصرار شدید خود پس از ساعت‌ها بحث موفق نشدند، نظر موافق اعضای کمیته را برای آزادسازی قیمت خودرو جلب کنند. در این جلسه اعضای تاثیرگذار این کمیته تاکید کردند که قیمت‌گذاری خودرو همچنان در اختیار کمیته قیمت‌گذاری باقی خواهد ماند. در همین حال ظاهرا در این جلسه با افزایش محدود قیمت محصولات گروه صنعتی ایران‌خودرو و گروه خودروسازی سایپا (سایپا و پارس خودرو) موافقت شده است. در این گروه روز چهارشنبه بلوک ۵/۱۷درصدی سایپا توسط سازمان خصوصی‌سازی عرضه شد که خریداری برای این شرکت حاضر نشد. در گروه بانکی، هیات‌ مدیره بانک پاسارگاد در مورد افزایش سرمایه بیش از ۲۷۴ میلیارد تومانی،۲۲ مهر تشکیل جلسه می‌دهد تا آخرین مرحله افزایش سرمایه را بررسی و تصویب کند. در پی صدور مجوز افزایش سرمایه بیش از ۲۷۴ میلیارد تومانی بانک پاسارگاد، هیات مدیره این بانک بورسی ۲۲ مهر تشکیل جلسه می‌دهد تا در مورد آخرین مرحله افزایش سرمایه و رسیدن به سرمایه ۳ هزار میلیارد تومانی تصمیم‌گیری کند. در گروه واسطه‌گری، سرمایه‌گذاری سپه هم در مورد شایعه افزایش سود هر سهم توضیح داد. کریم قاری‌زاده مدیرعامل جدید سپه اعلام کرد: اخیرا خبرهایی منتشر شده که سود سال ۹۱ این شرکت را با مفروضاتی که تحقق آنها مورد تردید جدی است تا مبلغ ۹۳۸ ریال پیش‌بینی کرده‌اند. این در حالی است که پیش‌بینی سود (EPS) سال جاری شرکت براساس عملکرد واقعی ۶ ماهه اول سال (حسابرسی‌شده) و پیش‌بینی ۶ ماهه دوم معادل ۳۵۴ ریال است. همچنین به دلیل اینکه مجامع شرکت‌های سرمایه پذیر اغلب برگزار و سود آنها شناسایی شده، انتظار تغییرات عمده در پیش‌بینی سود سال جاری وجود ندارد. در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری مثبت اما متلاطم بود که در آن شاخص ۴۳۱واحد رشد کرد و به ۲۹هزار و ۹۸ واحد رسید. ارزش معاملات نیز به ۲/۱۸۵ میلیارد تومان رسید که ۱۰درصد آن را معامله ۱۱۳میلیون سهم ایران خودرو تشکیل داد. این معاملات در راستای تجمیع سهام ایران خودرو در شرکت‌های گروه سایپا از جمله رنا و احتمال انتقال بلوکی این سهام به گروه بهمن صورت گرفته است. در کل هفته نیز ارزش معاملات به ۷۰۸میلیارد تومان رسید که ۲۸درصد رشد را نسبت به هفته قبل نشان می‌دهد. شمار خریداران نیز در هفته گذشته به ۵۰هزار و ۶۹۵نفر رسید که ۱۹درصد افزایش را نشان می‌دهد و بازدهی بازار نیز با ۴/۳ درصد رشد به ۳/۱۲ درصد رسید.