از «ترونتون بیکر» تا بورس تهران

گروه بورس- مجید اسکندری: باوجود گذشت حدود یک سال از درج ستون «چهره‌های بازار» در روزنامه دنیای اقتصاد و معرفی پیشکسوتان بازار سرمایه در این ستون، هنوز هم کار معرفی این عزیزان ادامه دارد و این به معنای آن است که بازار سرمایه ایران، به غیر از سرمایه‌های مادی، از سرمایه‌های انسانی قابل توجهی نیز برخوردار است. سرمایه‌هایی که گاه، تکرارنشدنی هستند. به راستی چند سال باید بگذرد و چند نفر باید وارد تشکیلات بازار سرمایه شوند تا از میان آنها «زرگانی‌نژاد» دیگری پیدا شود. این بار به معرفی یکی دیگر از کارگزاران پیشکسوت بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازیم.

نام و چهره محمدابراهیم قربانی‌‌فرید برای همه فعالان بازار سرمایه، آشنا است. او متولد ۱۳۳۲ تبریز است و تحصیلات خود را در رشته حسابداری در انگلستان گذرانده و در سال ۱۳۵۱ فارغ‌التحصیل شده است.

قربانی‌فرید عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره انگلستان و ولز است و حدود ۸ سال در موسسه حسابرسی «ترونتون بیکر» یکی از موسسات حسابرسی بین‌المللی فعالیت کرده است.

او مدتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به میهن بازگشته و فعالیت خود را در شرکت سهامی حسابرسی ادامه می‌دهد، این شرکت که در آن مقطع، کار حسابرسی شرکت‌های دولتی را انجام می‌داد، فاقد بخش آموزش و تحقیقات بود. به این منظور قربانی‌فرید با راه‌اندازی این بخش مسوول آموزش و تحقیقات شرکت سهامی حسابرسی شد و با تهیه یک دستورالعمل حسابرسی، با کمک تعدادی از همکاران، به ترجمه استانداردهای حسابداری انگلستان پرداخت.

از سوی دیگر تدریس به بقیه همکاران و پرسنل شرکت را در برنامه کاری خود قرار داد و از این طریق سطح علمی همکاران را ارتقا داد.

پس از ادغام شرکت سهامی حسابرسی و موسسه حسابرسی سازمان صنایع، موسسه حسابرسی بنیاد و موسسه حسابرسی شاهد در سال ۱۳۶۶ سازمان حسابرسی تشکیل شد و قربانی‌فرید به عنوان یکی از بنیان‌گذاران به عضویت هیات عامل این سازمان درآمد و به عنوان مسوول کمیته فنی هیات عامل سازمان ۶ سال در این سازمان فعالیت کرد که در این دوره منشا خدمات فراوانی به حرفه حسابداری شد و هم‌اکنون نیز علاوه بر فعالیت در بازار سرمایه، به عنوان نماینده سازمان بورس در هیات تدوین استانداردها یا سازمان حسابرسی همکاری دارد و هفته‌ای یک بار در این سازمان حضور پیدا می‌کند.

قربانی‌فرید در سال ۱۳۷۳ و در زمان تصدی رجایی سلماسی در بورس، تقاضای خود برای حرفه کارگزاری بورس را ارائه می‌دهد که پس از انجام یک مصاحبه در بانک مرکزی، موفق به اخذ مجوز شده و شرکت کارگزاری سهام پژوهان شایان را تاسیس می‌کند.قربانی‌فرید از آغاز به کار خود در بورس به عنوان بهترین خاطره خود در بازار سرمایه یاد می‌کند و می‌گوید: «پس از گذراندن امتحان، با من تماس گرفتند و گفتند قبول شدی. من خدمت آقای رجایی رفتم و ایشان گفت باید مدت ۶ ماه نزد یکی از کارگزاران دوره آموزشی ببینی و آن کارگزار باید فرم‌های خرید و فروش تو را امضا کند. در این حال کمی نگران شدم. از اتاق دبیرکل بیرون آمدم و در مسیر راه‌پله‌ها به یکی از کارگزاران برخوردم، سلام و احوالپرسی کردیم. گفت: ناراحت و نگران به نظر می‌رسی، مشکلی پیش آمده؟ گفتم: رجایی اینطور گفته. گفت: خب اینکه مشکلی نیست، من این کار را برای تو انجام می‌دهم. یادش بخیر. این شخص کسی نبود جز مرحوم اکبر زرگانی‌نژاد. از آن روز به بعد هر معامله‌ای که انجام می‌دادم این مرد شریف آن را تایید می‌کرد. خدا رحمتش کند.»

قربانی‌فرید هم مانند دیگر کارگزاران قدیمی و پیشکسوت بازار از فضای صمیمانه کاری خود و همکارانش می‌گوید: «کارها دوستانه انجام می‌شد و همه به هم اعتماد داشتند و علاقه و محبت جزو کار به حساب می‌آمد.» او پس از مدتی فعالیت در بورس، پیشنهاد تشکیل کمیته فنی برای بررسی مشکلات و ارائه راه‌حل آنها را به رجایی سلماسی ارائه می‌کند که مورد موافقت قرار می‌گیرد و کمیته یادشده به ریاست گلستانی و با حضور قربانی‌فرید، پورمعمار و خان‌خلیلی تشکیل می‌شود و مسائل روز بازار سرمایه مورد بحث و بررسی در این کمیته قرار می‌گیرد.

از جمله اقدامات این کمیته می‌توان به طراحی گواهی سپرده اشاره کرد که موجب حذف بسیاری از کاغذبازی‌ها و تسریع امور در بورس شد.

قربانی‌فرید در ادامه فعالیت خود در بورس، از سوی رجایی سلماسی مامور به همکاری با فدراسیون بورس‌های اروپایی و آسیایی (FEAS) شد. او در این باره می‌گوید: «من از طرف رجایی سلماسی مامور شدم برای تدوین استانداردهای بورس‌های منطقه‌ای با FEAS همکاری کنم. به این منظور در کمیته فنی، استانداردهای خودمان را آماده کردیم و در استانبول نیز استانداردهای بقیه کشورها را بررسی و انتخاب می‌کردیم.

این کار حدود ۴ سال به طول انجامید و در این مدت همه ضوابط لازم تعیین و مشخص شد. هنگامی که بحث تشکیل بورس‌های بین‌المللی پیش آمد و قرار شد همه بورس‌های منطقه سهام یکدیگر را خرید و فروش کنند، مساله ارز مطرح شد که پس از گفت‌وگو با مرحوم نوربخش به راهکاری در این زمینه نرسیدیم و این مساله متوقف

شد.»

قربانی‌فرید از تلاش همه مدیران بورس تقدیر می‌کند: «آقایان میرمطهری و عبده‌تبریزی زحمات زیادی برای بازار کشیدند به خصوص آقای عبده که در تدوین و طراحی قانون بازار سرمایه، همت به خرج داد و آقای صالح‌آبادی که عزم خود را برای اجرای این قانون جزم کرد.

قربانی‌فرید در طول فعالیت خود در بازار سرمایه، خدمات زیادی انجام داده است که البته به آنها اشاره چندانی نمی‌کند اما در برابر اصرار خبرنگار دنیای اقتصاد می‌گوید: «براساس ماده ۵۷ قانون جدید بازار سرمایه باید تکلیف اموال «سازمان کارگزاران» مشخص

می‌شد.

برای تقسیم و انتقال این اموال باید یک کمیته سه نفره تشکیل می‌شد که این کمیته با حضور رییس سازمان آقای فاطمی‌زاده خزانه‌دار کل کشور و بنده به انتخاب کارگزاران تشکیل شد. ما سه نفر مکلف شدیم درباره اموال تشکیلات قدیم بازار سرمایه تصمیم بگیریم. در قانون آمده بود که مقداری از اموال باید به سازمان بورس و مقداری نیز به شرکت بورس انتقال یابد که آنچه به شرکت بورس منتقل می‌شود به عنوان افزایش سرمایه محسوب شود.

اما یک مشکل وجود داشت زیرا صاحبان سهام شرکت بورس، کارگزاران، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و عموم مردم بودند و اگر اموال به شرکت بورس منتقل می‌شد و افزایش سرمایه صورت می‌گرفت، این به معنای تقسیم بیت‌المال بود. ما در کمیته تصمیم گرفتیم همه اموال شرکت بورس را نیز به سازمان بورس، منتقل کنیم که خود یک دستگاه دولتی است و هر زمانی که شرکت بورس، به کمک مالی نیاز داشته باشد سازمان بورس با ایجاد یک رابطه حقوقی بتواند بدون افزایش سرمایه از سازمان کمک بگیرد.»

قربانی‌فرید از پیشرفت‌های حاصل شده در بازار سرمایه کشور ابراز خرسندی می‌کند و می‌گوید: «الان بورس، بزرگ و قانونمند شده و بازار ما تقریبا یک بازار کارآمد است که انواع مختلف ابزارهای مالی را در اختیار دارد و راه برای سرمایه‌گذاری با سلیقه‌های مختلف هموار شده است و از نظر حجم و ارزش معاملات با گذشته قابل مقایسه نیست و در سطح منطقه نیز یکی از بهترین بورس‌ها شناخته می‌شود.»

وی درباره حرفه کارگزاری معتقد است: «کارگزاران باید درخصوص مسائل مالی، دانش و تجربه کافی داشته باشند زیرا این حرفه با سرمایه مردم در ارتباط است. همچنین با ارزیابی سهام و حرفه حسابداری نیز در حد امکان و لازم آشنایی

داشته باشند.»

قربانی‌فرید ادامه می‌دهد: «رضایت مشتریان برای من لذت‌بخش است و از منافع مادی این حرفه، بسیار بهتر است.

قربانی‌فرید تجربه خود را به نسل بعدی خود انتقال داده و در حال حاضر در کنار دو تن از فرزندان خود در بازار سرمایه مشغول است و بر این باور است که می‌توان از این حرفه، خدمات زیادی به مردم و جامعه ارائه کرد. برای او و همه پیشکسوتان بازار سرمایه موفقیت آرزو داریم.