در گفت‌و‌گوی کارشناسان با دنیای اقتصاد بررسی شد
تعدد قوانین معاملاتی بورس تهران؛ نافع یا مانع؟
گروه بورس – مهتاب رحمتعلی: گرچه بورس بازاری رسمی است که فعالیت‌های آن باید تحت قوانین و مقررات خاصی صورت بگیرد، اما به اعتقاد بعضی فعالان بورس در ایران تعدد قوانین و آیین‌نامه‌های معاملاتی در کشور ما به پیچیدگی انجامیده است.
طرح:Corbis
گروه بورس - مهتاب رحمتعلی: گرچه بورس بازاری رسمی است که فعالیت‌های آن باید تحت قوانین و مقررات خاصی صورت بگیرد، اما به اعتقاد بعضی فعالان بورس در ایران تعدد قوانین و آیین‌نامه‌های معاملاتی در کشور ما به پیچیدگی انجامیده است. شاید بزرگ‌ترین مشکل در این زمینه به دلیل سطحی‌نگری ایجاد شده باشد، یعنی هرگاه بازار به مشکلی رسیده مسوولان برای حل آن آیین‌نامه‌ای جدید را تصویب کرده‌اند. آیین‌نامه‌ای که شاید تا چندین بار نیز دستخوش تغییر شده باشد. به طور مثال مساله حجم مبنا که طی چند سال اخیر توسط دبیرکل سابق در بازار اعمال شده، سه بار تغییر کرده است.
دستورالعمل رفع گره معاملاتی نیز از دیگر آیین‌نامه‌هایی است که یک سرمایه‌گذار براساس آن باید به موارد مختلف از جمله میزان سرمایه شرکت، حجم مبنا و ... واقف باشد.
در واقع اگرچه ورود به بازار سهام کار دشواری نیست، اما برای تداوم فعالیت در این بازار گاهی باید تعداد زیادی از قوانین و دستورالعمل‌ها را همیشه به همراه داشت.
قوانینی که عمدتا مشکل بسیاری همانند کاهش نقدشوندگی را در بازار به همراه دارند. این درحالی است که قوانین بازارهایی شبیه ارز، طلا یا حتی بانک‌ها نیز به این حد متعدد و پیچیده نیست. گفتنی است به تازگی بورس اوراق بهادار، درصدد بازنگری در برخی قوانین و ساده‌سازی آنها برآمده است.
معتقد به ساده‌سازی هستیم
محمدحسین قالیباف‌اصل، مدیر شرکت بورس گفت: در حال حاضر شرکت بورس هم با اعتقاد به ساده‌سازی قواعد، بازنگری این قوانین را در دست دارد.وی با اشاره به اینکه در تمام بازارهای دنیا نیز برای بورس قواعد زیادی وجود دارد، افزود: اکنون در حال انجام مطالعات تطبیقی در دیگر بورس‌ها نیز هستیم تا بتوانیم قوانین را به درستی بازنگری کنیم.وی تصریح کرد که برنامه‌ای برای تغییر قوانین نداریم مگر اینکه در این بازنگری که کاری کاملا کارشناسی است، مجبور به تغییرات شویم.
نبود چشم‌انداز سرمایه‌گذاری
حسین خزلی خرازی، دبیر کانون کارگزاران نیز بزرگ‌ترین مشکل بازار سهام ایران را نداشتن چشم‌انداز بازدهی سرمایه‌گذاری برای سهامداران دانست. وی گفت: بازارهای پیشرفته دنیا نیز دستورالعمل‌های زیادی برای معاملات دارند، اما ریسک سرمایه‌گذاری در بورس برایشان قابل پیش‌بینی است. وی اضافه کرد: ما معتقد به وجود این دستورالعمل‌ها در بورس هستیم اما درخواست کردیم که مورد بازنگری قرار گیرند، کاری که از سوی بورس آغاز شده است. وی با اشاره به اینکه پایین بودن نقدشوندگی از مشکلات جدی بازار است، تصریح کرد: بورس در بازنگری قوانین خود از جمله محدوده نوسان قیمت سهام، وجود یا عدم وجود حجم مبنا و اصلاح دستورالعمل گره معاملاتی با هدف رفع مشکل نقدشوندگی است. دبیر کانون کارگزاران گفت: سهامداران بیش از هر چیز، به شفافیت اطلاعات شرکت‌ها و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری نیاز دارند. به گفته وی وجود ابهامات متعدد در صحنه اقتصاد ملی و سیاسی، قابلیت پیش‌بینی برای سال آینده را کاهش داده است.
لزوم اجرای درست قوانین
محمد مهدی ناسوتی‌فر، کارشناس بازار نیز با اشاره به تعدد دستورالعمل‌ها در معاملات گفت: متاسفانه سهامداران و فعالان بازار سرمایه به طور مشخص از حق و حقوق خود خبردار نیستند.
وی افزود: به‌رغم اینکه قوانین برای فعالان و سرمایه‌گذاران نوشته شده اما آنان تمایلی به پیگیری لحظه به لحظه این قوانین ندارند.
وی با تاکید بر زیاد بودن قوانین و دستورالعمل‌هایی که برای بازار سهام تصویب شده تصریح کرد: این قوانین برای بورس نامطلوب نبوده به ویژه قوانینی که مصوب دو سال اخیر هستند در راستای منافع بورس بوده که متاسفانه گاهی تخلفاتی در آنها رخ داده اجرا نشده است. به گفته وی تغییراتی که در بازار سهام ایجاد شده، نیازمند قوانین جدید است و در صورتی که قوانین به درستی اجرا شوند، کارآمد خواهند بود.وی بخشی از پیچیدگی قوانین بازار سهام را در راستای تغییرات بازار دانست که به طور خودکار در حال رخ دادن است.
به گفته وی تعداد ابزارها و حرکت به سوی تنوع‌سازی در بورس نیاز به قوانین جدی برای جلوگیری از بروز مشکلات دارد.
ساختار بوروکراتیک
رضا معظمی، کارشناس بازار با اشاره به وجود ۱۳قانون پایه، ۲۹ آیین‌نامه، ۱۴مصوبه، هفت ضابطه و ۶۰دستورالعمل در بورس گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون ۱۳دستورالعمل جدید تصویب شده است. وی افزود: با گذشت بیش از ۴۰سال از عمر بورس ایران، ما دارای ساختار بوروکراتیک سنگین هستیم.
به گفته وی قوانین بازار سهام ایران زیاد است اما اغلب جامعیت ندارند. وی پیچیدگی قوانین را از جمله ویژگی‌های کشورهای جهان سوم دانست که در تمام بخش‌های اقتصادی آنان وجود دارد و ادامه داد: درک این قوانین پیچیده و حرکت براساس آنها ساده نیست.
این کارشناس همچنین تناقض قوانین متعدد و وجود مجری‌هایی با اختیارات کم و متناقض را دلیلی بر وجود غیرشفاف برای تصمیم‌گیری‌ها دانست. به گفته وی در بازارهای موازی مانند طلا، ارز، بانک و ... قوانین راحت‌تری موجود است. این کارشناس در ادامه با اشاره به اینکه قواعد بازار سهام در حال بازنگری است، گفت: این بازنگری باید با کمک افراد متخصص و با تجربه، به ویژه کسانی که تجربه کار در بورس‌های غیرایرانی دارند، صورت بگیرد.
وی در پایان با اشاره به اینکه قوانین با رویکرد به مشکلات فعلی تنظیم می‌شوند، تصریح کرد: باید قوانین بلندمدت درنظر گرفته شود و آینده را نیز درنظر گرفته باشند.
ارسال نظر