خریدار خصوصی است یا شبه دولتی؟

دنیای اقتصاد - براساس آیین‌نامه عرضه‌های اولیه، روز گذشته باید ۶۰درصد سهام عرضه شده بانک ملت، مورد معامله قرار می‌گرفت تا قطعیت این معامله حاصل شود.اما در پایان ساعت معاملات فقط حدود ۵۲درصد عرضه اولیه به فروش رسید، اما براساس اختیارات قانونی مدیرعامل شرکت بورس، معامله قطعی اعلام شد و مقرر گردید سهام باقیمانده این معامله با همین قیمت در جلسه معاملاتی شنبه مورد دادوستد واقع شود. فروش نیمه تمام اولین بانک دولتی در بورس

گروه بورس - مجید اسکندری: تالار شیشه‌ای دیروز میدان عرضه سهام اولین بانک دولتی بود تا از دیدگاه رییس سازمان خصوصی‌سازی «عرضه‌ای موفق» را شاهد باشد.

از نخستین ساعت‌های شروع معاملات بورس تا پایان زمان قانونی آن که ۶۵۵میلیون سهم بانک ملت برای فروش در سیستم معاملات قرار گرفت و ۳۴۰میلیون سهم آن به قیمت ۱۰۵تومان به فروش رسید، تالار حافظ شاهد اظهارنظرهای گوناگونی از جانب فعالان این بازار بود.

برخی از آنهایی که از زمان عرضه‌های دولتی قبل وارد این بازار شده بودند، اظهار می‌کردند: مخابرات با سرمایه، خدمات و گسترش شبکه خود، بهترین شرکت اصل چهل‌و‌چهاری به حساب می‌آمد، اما اکنون در وضعیتی مبهم قرار دارد، بنابراین برای سهام بانک ملت نیز آینده‌ای نامعلوم متصور می‌شوند.

این گروه، ارزش سهام یاد شده را حدود ۶۰ تا ۸۰ تومان عنوان کرده و می‌گفتند: « این سهم آینده بلندمدتی ندارد و دولت آن را به حال خود رها خواهد کرد».

در مقابل برخی نیز بر این باور بودند که سهام بانک ملت، حدود ۱۰۰تومان ارزش دارد، زیرا سود آن تضمین شده و تعداد سهامداران خرد آن اندک است، بنابراین اگر به قیمت ۱۰۰تومان برسد دستور خرید خواهند داد.

گروهی دیگر از میهمانان تالار شیشه‌ای ارزش این سهم را حدود ۸۰ تا ۹۰تومان دانسته و عنوان می‌کردند: «بازار خراب است و این سهم در مقایسه با سهم‌های دیگر، خریداری نخواهد داشت».

آنها معتقد بودند: ارزش دارایی‌های یک شرکت درنظر فعالان فعلی بازار جایگاهی ندارد و تنها سود کوتاه‌مدت می‌تواند همه را جذب خود کند.

مذاکره برای قطعیت

براساس آیین‌نامه عرضه‌های اولیه، روز گذشته باید ۶۰درصد سهام عرضه شده بانک ملت، مورد معامله قرار می‌گرفت تا قطعیت این معامله حاصل شود.

به عبارت دیگر از ۶۵۵میلیون سهم باید تعداد ۳۹۳میلیون آن به فروش می‌رسید، اما در پایان ساعت معاملات تعداد ۳۴۰میلیون سهم بانک ملت معادل ۶/۲درصد کل سهام بانک و حدود ۵۲درصد عرضه اولیه به فروش رسید و به این ترتیب در پایان ساعت معاملات، قطعیت معامله احراز نشد.

در همین حال مدیران سازمان خصوصی‌سازی و شرکت بورس اوراق بهادار به منظور تغییر این نتیجه وارد مذاکره شدند و پس از اینکه با تمدید ساعت معاملات موافقت نشد، مقرر شد که براساس اختیارات قانونی مدیرعامل شرکت بورس، معامله قطعی اعلام شده و سهام باقیمانده این معاملات با همین قیمت در جلسه معاملاتی شنبه مورد دادوستد واقع شود.

دکتر غلامرضا حیدری کردزنگنه رییس سازمان خصوصی‌سازی در جمع خبرنگاران با ابراز خرسندی از عرضه یادشده گفت: عرضه بانک ملت در شرایط پس از بروز بحران مالی جهانی، یک عرضه موفق محسوب می‌شود، اما به دلیل محدود بودن زمان، نتوانستیم شاهد معامله ۶۰درصد آن باشیم.

به مقررات احترام گذاشتیم

وی افزود: به رغم‌ اینکه در عرضه‌های اولیه، همیشه زمان معاملات تمدید می‌شد اما این‌بار ما به مقررات احترام گذاشتیم و قرار شد بقیه سهام در روز شنبه عرضه شود.

در همین حال، صحرایی ناظر بازار عنوان کرد: به طور کلی، ساعت معاملات قابل تمدید نیست.

کرد زنگنه درباره دلیل موفق بودن این عرضه به خبرنگار ما گفت: اعضای هیات‌عامل سازمان خصوصی‌سازی با انجام چهار روش قیمت‌گذاری برآورد لازم را انجام دادند و از هر چهار روش به میانگین قیمت ۱۰۳تومان رسیدند، بنابراین فروش با قیمت ۱۰۵تومان یک موفقیت محسوب می‌شود و این درحالی است که شرکت تامین سرمایه امین نیز به قیمت ۱۰۵تومان رسیده بود.

همه عرضه‌ها موفق بوده

وی اظهار داشت: بانک ملت یکی از بانک‌های بسیار بی‌نظیر است و سود ۱۸تومانی آن سود بسیار خوبی است که در آینده نیز افزایش خواهد یافت.

کردزنگنه با اشاره به اینکه قیمت این سهم باید بیشتر از این میزان می‌شد، تاکید کرد: با توجه به بحران مالی جهانی و وضعیت بازار داخلی، بانک ملت جزو بانک‌های برتر کشور است و به نظر من سود ۱۸درصدی بهترین سود در بخش‌های اقتصادی است.

رییس سازمان خصوصی‌سازی سپس گفت: در حالی که بورس‌های دنیا ۳۲هزار میلیارد دلار ضرر کرده و برخی تا ۸۰درصد ارزششان را از دست داده‌اند، بازار ما کمترین افت را داشته و درحالی که بازارهای دنیا در حال توقف به سر می‌برند ما هنوز در حال عرضه هستیم و عرضه‌های ما همه حساب شده و موفق بوده‌اند.

فاصله زیادی نداریم

در ادامه نشست خبرنگاران با مدیران شرکت بورس و سازمان خصوصی‌سازی، مدیرعامل شرکت بورس با اشاره به اقدامات آماده‌سازی بانک ملت برای ورود به بورس گفت: بیش از یک‌سال طول کشید تا هیات پذیرش بانک ملت را دوباره مورد پذیرش قرار گرفته و برای عرضه آماده شود.

وی افزود: ما براساس آیین‌نامه موجود و درنظر گرفتن شرایط بازار با سازمان خصوصی‌سازی توافق کردیم که ساعت معاملات تمدید نشود و بقیه عرضه با توجه به بزرگی شرکت (بانک ملت) به روز دیگری موکول شود. البته باید دانست که بالغ بر ۵۰درصد عرضه انجام شده و فاصله زیادی نیز با ۶۰درصد یاد شده در آیین‌نامه عرضه‌های اولیه نداریم.

ضمن اینکه در روز شنبه نیز سهام بانک ملت را با قیمت ۱۰۵تومان عرضه خواهیم کرد.

رسانه‌ها بازار را گرم کنند

در ادامه رییس سازمان خصوصی‌سازی در پاسخ به یکی از خبرنگاران که پرسید «چرا پیش‌بینی لازم برای امکان به فروش نرسیدن سهم به عمل نیامد»؟ گفت: شروع عرضه از ابتدای ساعت معاملات بوده و عرضه سهام بانک ملت حدود دو ساعت به طول انجامید درحالی که عرضه‌های قبلی حدود ۴ساعت زمان می‌برد. وی با اشاره به اینکه نباید زیاد در ساعت عرضه دقیق شد به خبرنگاران گفت: انتظار ما از رسانه‌ها به عنوان وظیفه ملی، شرعی و وجدانی این است که بازار سرمایه را گرم و مثبت کنند.

دولتی‌ها به دنبال سهام ارزان هستند

کردزنگنه درباره خریدار سهام بانک ملت گفت: این عرضه برخلاف سایر عرضه‌ها، توسط بخش خصوصی واقعی و اشخاص حقیقی خریداری شد و خریداران نهادی به دلیل اینکه از دولت طلبکار بودند و قرار بود سهام بانک ملت به عنوان رد دیون به آنها واگذار شود، وارد میدان نشدند زیرا تمایل آنها این بود که قیمت پایین باشد تا نقل و انتقال ارزان‌تری را تجربه کنند.

خریدار کیست؟

اظهارات کردزنگنه در خصوص خریدار سهام بانک ملت درحالی عنوان شد که پیگیری‌های خبرنگار ما حاکی است، شرکت کارگزاری بانک ملت با مراجعه به سایر کارگزاران بخشی از سهمیه آنها را مطالبه کرده و در نهایت سهمیه دریافتی را به کد صندوق تامین آتیه کارکنان بانک ملت به عنوان خریدار سهم تخصیص داده است.

یادآور می‌شود بخشی از حقوق پرسنل کارکنان بانک ملت به صندوق یاد شده واریز می‌شود که این صندوق با این مبالغ به سرمایه‌گذاری مبادرت می‌کند اما مدیران این صندوق توسط خود بانک ملت تعیین می‌شوند.

دقیقه شمار معاملات

آغاز ورود سهام بانک ملت به سیستم معاملات در ساعت ۹ و ۵۰دقیقه با قیمت ۷۰۶ریال بود که در ساعت ۹ و ۵۵دقیقه با ثبت ۵میلیون و ۷۰۰تقاضا به ۸۱۰ریال رسید. در ساعت ۱۰، در قیمت ۸۴۰ریال، ۵/۴میلیون تقاضا برای سهم وجود داشت و محدوده قیمتی ۸۴۰ تا ۸۷۰ریال حدود نیم ساعت به طول انجامید. در ساعت ۱۰ و۳۰دقیقه تعداد تقاضاها به ۴میلیون رسید و پس از آن تا ساعت ۱۰و۴۵دقیقه قیمت ثابت ماند، اما تعداد تقاضاها روبه کاهش نهاد. اما در ساعت ۱۰ و ۵۵دقیقه تعداد ۵/۷میلیون تقاضا با قیمت ۱۰۰تومان به ثبت رسید.

پس از گذشت دو ساعت از معاملات یعنی در ساعت ۱۱، ارزش معاملات بازار تنها به یک میلیارد تومان رسیده بود که این خود بیانگر تاثیر این عرضه بر جریان بازار بود.

در ساعت ۱۱ و ۱۰دقیقه ۲۶۹میلیون تقاضا با قیمت ۱۰۰تومان و یک میلیون تقاضا به اشتباه با قیمت ۱۵۰تومان وارد سیستم شد که بلافاصله حذف شد.

پس از آن، فعالان بازار قیمت ۱۰۰تومان را مبنا قرار دادند تا آنجا که در ساعت ۱۱و۱۵دقیقه تعداد ۲۹۶میلیون تقاضا با این قیمت وجود داشت که بخش عمده آن به درخواست کارگزاری بانک ملت در سامانه ثبت شد. در همین ساعت یک تقاضای ۱۰۵تومانی وارد سیستم شد، اما حذف شد.

این درخواست‌ها در ساعت ۱۱ و ۲۰دقیقه که عرضه با ۱۰۵تومان صورت گرفت به ۳۰۷میلیون رسید و در ساعت ۱۱و ۳۰دقیقه تعداد ۲۹۷میلیون سهم با این قیمت معامله شد و ۳۵۸میلیون سهم همچنان باقی مانده بود.

در شرایطی که استقبال گرمی از این عرضه نشد و هر پنج دقیقه تعدادی به تقاضاها افزوده می‌شد در ساعت ۱۲ تعداد ۳۴۰میلیون سهم عرضه شده خریداری و ۳۱۵میلیون باقی ماند.

شناسنامه «وبملت»

عرضه انجام شده توانست ۴/۱میلیارد دلار به ارزش بازار سرمایه بیفزاید. به این ترتیب ۳درصد به ارزش بورس تهران اضافه شد و به رقم ۴۹میلیارد دلار رسید.

بانک ملت، پیش‌بینی سود سال ۸۷ خود را ۱۸۵ریال اعلام کرده و تصمیم دارد ۸۰درصد این رقم یعنی ۱۴۸ریال را در مجمع عمومی تقسیم کند.

درحالی که تاکنون هیچ بانکی در بورس تهران، EPS سال ۸۸ خود را اعلام نکرده است. براساس آخرین گزارش، EPS بانک ملت مبلغ ۲۳۹ریال اعلام شده است و در صورت تقسیم سود اعلام شده می‌توان P/E معادل ۸/۳ مرتبه را برای آن درنظر گرفت. اما در شرایط کنونی، P/E این بانک معادل ۷/۵ مرتبه است که بالاترین P/E در میان بانک‌های حاضر در بورس محسوب می‌شود.

عکس: مهدی حاجی‌وند