گسست شاخص!

گروه بورس - مهتاب رحمتعلی: با راه‌اندازی نرم‌افزار جدید بورس از تاریخ ۱۷آذرماه امسال شاخص ۱۰ساله بورس حدود دو ماه ازگردونه معاملات خارج شد.

شاخص بازده نقدی و قیمت که از ۸فروردین ماه سال ۷۷ با مقدار پایه ۱/۱۶۵۳ واحد راه‌اندازی شده بود، ترکیبی از تغییرات قیمت و سود نقدی شرکت‌‌ها بود که میانگین بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس راه نشان می‌داد.

به عبارتی شاخصی که بیش از ۱۰سال مبنایی برای سنجش میانگین بازدهی بورس بود، بیش از یک‌ماه حذف شد.

شاخص قیمت یا شاخص کل نیز که در ۶فروردین‌ماه سال ۶۹ با عدد پایه ۱۰۰ واحد شروع به کار کرد در فاصله ۱۷آذرماه تا ۲۲دی‌ماه امسال، نقش شاخص بازده نقدی و قیمت را بازی می‌کرد، در حالی که با این شاخص تا قبل از ورود نرم‌افزار جدید هیچ‌گونه قابلیت مقایسه نداشت.

زنده‌باد چرتکه!

به‌رغم اینکه شاخص بازده نقدی و قیمت از تاریخ ۲۲دی‌ماه امسال دوباره به بورس برگشته، اما به نظر می‌رسد ارقام آن در سیستم معاملات محاسبه نشده یا به صورت دستی محاسبه می‌شود، چرا که شاخص کل در طول روز محاسبه شده و در پایان روز با مشخص‌شدن بیشترین و کمترین مقدار، مقدار نهایی گزارش می‌شود. این در حالی‌است ‌که شاخص بازده نقدی و قیمت در طول روز محاسبه نمی‌شود و تنها مقدار نهایی آن (ظاهرا به صورت دستی) ارائه می‌شود.

همچنین باید توجه داشت تنها عاملی که می‌تواند شاخص بازده نقدی و قیمت را منفی کند، افت شاخص قیمت است. به بیان دیگر اگر شاخص قیمت به میزانی بیش از افزایش شاخص نقدی کاهش یابد، شاخص بازده نقدی و قیمت منفی می‌شود. اما در ۲۹دی‌ماه وضعیت عکس شده چرا که شاخص بازده نقدی و قیمت منفی است درحالی که شاخص قیمت مثبت است. بنابراین شاخص بازده نقدی و قیمت در روز مزبور نادرست محاسبه شده و به هیچ وجه قابل استناد نیست.با این اوصاف قطعی است که مسوولان باید شاخص قیمت و شاخص بازده نقدی و قیمت را از تاریخ ۱۷ آذرماه به طور مجدد محاسبه کرده و به بازار ارائه کنند.

دکتر حسن قالیباف‌اصل، مدیرعامل شرکت بورس در این‌باره به خبرنگار ما گفت:‌ از مدیریت فناوری درخواست شده که برخی شاخص‌های قبلی را در سامانه جدید نیز اعمال کنند.

یادآور می‌شود که شاخص نقدی در سیستم معاملاتی جدید حذف شده است.

نمی‌توانیم شاخص‌ها را همزمان ارائه کنیم!

دکتر علی سنگینیان نیز در همین زمینه به دنیای اقتصاد گفت: در حال حاضر ارائه شاخص‌های قبلی با مشکل همراه است.

وی با اشاره به اینکه در سامانه جدید ارائه همزمان شاخص قیمت و شاخص بازده نقدی و قیمت مقدور نیست، افزود: با توجه به اهمیت این موضوع از مدیریت فناوری خواستیم تا هرچه سریع‌تر این مشکلات برطرف شود.

وی تصریح کرد: شاخص قیمتی که در حال حاضر وجود دارد با روش شاخص بازده نقدی و قیمت محاسبه شده، اما پایه آن شاخص قیمت است.

در نتیجه منطقی است که این شاخص ادامه شاخص بازده نقدی و قیمت نیست.

وی اضافه کرد:‌ به دلیل اینکه سابقه شاخص قبلی برای تحقیقات قابل استفاده بود، تلاش این است که به روال گذشته بازگردیم.

مصوبه‌ای در دست فراموشی!

اما سال قبل، زمانی که شاخص در مرز ۹هزار واحد قرار داشت و زمانی بود که نماد سرمایه‌گذاری بانک ملی نیز باید بازگشایی می‌شد، سازمان بورس تصمیم گرفت تاثیر شرکت‌های سرمایه‌گذاری در شاخص را لحاظ نکند. دلیل سازمان برای انجام این کار در آن زمان محاسبه چند‌باره تاثیر شرکت‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه‌پذیر در شاخص بود.

اما در حقیقت سازمان بورس از تاثیر منفی این شرکت بر شاخص با اطلاع بود و از آنجایی که همیشه شاخص یکی از دغدغه‌های بورسی‌ها است، سازمان بر آن شد تا تاثیر بازگشایی این نماد را در شاخص لحاظ نکند.

اما به فاصله چند روز، شورای عالی بورس طی جلسه‌ای هرگونه تغییر در محاسبه شاخص و تعریف شاخص‌های جدید را منوط به تصویب این شورا دانست. لازم به ذکر است که شاخص‌ها در چند روز یادشده اصلاح نشدند.

اما با راه‌اندازی سیستم جدید معاملات، بدون سروصدا تغییرات گسترده‌ای در شرایط شاخص‌ها رخ داد.تغییراتی که منجر به از بین رفتن پیوستگی شاخص شد و شاخصی که تا آن زمان با یک روال مشخص محاسبه می‌شد از روال دیگری تبعیت کرد که قابلیت تحلیل‌گری نداشته و نمی‌توان آن را با گذشته قیاس کرد.

این بدان معنی است که تغییرات اخیر شاخص بدون تصویب شورای بورس صورت گرفت.

دکتر سنگینیان در این باره گفت: شاید دلیل این امر را بتوان موقتی بودن شرایط فعلی دانست.

وی تصریح کرد: در این زمینه سازمان بورس مسوولیت پیگیری دارد.