ایسنا- تغییر کارگزار ناظر، ورود دسته‌ای سفارش‌ها و اخذ تصویر اطلاعات معاملات از سیستم معاملات، مهم‌ترین مشکلات عنوان شده از سوی کارگزاران با راه‌اندازی سیستم جدید معاملات است که با انتقال این مشکلات به مسوولان و برگزاری جلسات مختلف، در حال برطرف شدن است.

حسین خزلی خرازی، دبیر کل کانون کارگزاران،‌ در خصوص انتقال پیشنهادها و اشکالات سیستم جدید معاملاتی به مسوولان، با بیان اینکه اشکالات کارگزاران توسط کانون به مسوولان منتقل شده است، گفت: یکی از اشکالات عمده سهامداران و کارگزاران، تغییر کارگزار ناظر بود که با هماهنگی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی این امکان فراهم شد تا سهامداران حقیقی با مراجعه به کارگزار خود و تکمیل فرم مربوط و سپس تایید آن توسط خود کارگزار، نسبت به تغییر کارگزار ناظر اقدام کنند.

شیوه جدید تغییر کارگزار ناظر

وی با بیان اینکه در گذشته، انتخاب کارگزار ناظر از طریق مراجعه حضوری به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی یا از طریق دفترخانه و با گواهی امضا و پست صورت می‌گرفت، خاطرنشان کرد: در حال حاضر کارگزاران بنا به تقاضای مشتری می‌توانند این کار را انجام دهند و این اقدام تغییر کارگزار ناظر را تا حدودی ساده کرده است، زیرا سهامداران حقیقی لازم نیست که مستقیما به شرکت سپرده‌گذاری مراجعه کنند و خود کارگزار می‌تواند این کار را انجام دهد.

وی در ادامه اضافه کرد: از دیگر موضوعاتی که کارگزاران به کانون منتقل کردند، کم بودن زمان تخصیص سهام خریداری شده بود که این موضوع به مسوولان شرکت بورس و مدیریت فناوری منتقل شد و در حال پیگیری است.

وی یادآور شد: البته این مشکل سیستم جدید معاملاتی نیست، بلکه مشکل عادت کسانی است که بعد از انجام معاملات باید اقدامات کنترلی و فنی را انجام دهند که این موضوع به مرور زمان برطرف می‌شود.

مشکل سفارش‌های دسته‌ای

خرازی در ادامه مشکل ورود دسته‌ای سفارش‌ها را مورد توجه قرار داده و عنوان کرد: این یکی از امکانات خوب سیستم جدید است که برای برخی کارگزاران مشکل ایجاد کرده است، زیرا در گذشته کارگزاران به ویژه در زمان فروش سهم، سفارشات را یکی یکی وارد می‌کردند بنابراین در ساعت ۸ و ۳۰ دقیقه صبح که اوج فشار برای وارد کردن سفارش‌ها است، یک کارگزار زمانی که اولین فروش خود را قرار می‌دهد سفارش‌های دوم و سوم به صفحات بعد منتقل می‌شود، زیرا به طور همزمان از ۴۰۰ ایستگاه سفارش وارد می‌شود.

وی ادامه داد: در حال حاضر سیستم جدید این امکان را دارد که کارگزار خریدها یا فروش‌های خود را از قبل در یک بسته‌ای قرار دهد و این بسته را یکجا ارسال کند. بنابراین کارگزاری که موفق می‌شود بسته‌ خود را زودتر ارسال کند، تمام خریدها یا فروش‌های سر صف مربوط به اوست و این برای سایر کارگزاران مشکل ایجاد کرده است.

خرازی با ذکر مثالی ادامه داد: به عنوان مثال سرمایه‌گذاری امید دارای صف فروش۲۰‌میلیونی است و روزی ۱۰۰هزار سهم آن خریده می‌شود که این تعداد فقط می‌تواند مربوط به یک کارگزار باشد و کارگزاران دیگر نمی‌توانند سهم را بفروشند، گرچه این مشکل سیستم معاملات نیست و امکان سفارش‌های دسته‌ای بسیار خوب است اما ایجاد این مشکل مربوط به بازار و وجود صف‌های طولانی خرید و فروش است و تا زمانی که صف باشد این مشکل هم وجود دارد.

خرازی گفت: البته برخی از این مشکلات رفتاری است و در ذات بازار ما است که یا باید برطرف شود یا به آن عادت کنیم که در مورد مشکلات ذاتی بازار مسوولان بازار باید تصمیم‌گیری کنند و از دست ما خارج است.

دبیر کل کانون کارگزاران در ادامه عنوان کرد: همچنین کارگزاران بعد از تخصیص معاملات خرید، تصویر اطلاعات معاملاتشان را از سیستم معاملات می‌گیرند که در این خصوص با جلساتی که با شرکت مدیریت فناوری برگزار شد، مقرر شده است که این شرکت، خروجی با فرمت مناسب در اختیار کارگزاران قرار بدهد.

وی یادآور شد: ولی در حال حاضر کارگزاران از صفحه مانیتور عکس گرفته (capture‌) و آن عکس را با نرم‌افزاری خاص به متن تبدیل کرده و آن را به سیستم‌های خود ارسال می‌کنند در صورتی که خود سامانه معاملاتی باید اطلاعات مورد نیاز کارگزاران را به صورت خروجی مثلا XML به راحتی در اختیار آنها قرار دهد که قرار است این کار صورت گیرد.

فرمت‌های جدید به زودی در اختیار کارگزاران قرار می‌گیرد

وی تصریح کرد: البته تمامی‌کارگزاران و شرکت‌های پذیرفته شده در بورس آمار معاملات و تغییر سهامداران خود را به صورت روزانه از شرکت مدیریت فن آوری و به صورت BBS دریافت می‌کردند که در حال حاضر این خروجی باید با فرمت جدید در اختیار آنها قرار گیرد که شرکت مدیریت فناوری بورس قول این همکاری را داده است.

خرازی تاکید کرد: فعالان بازار سرمایه به دریافت اطلاعات با سرعت بالا و فرمت‌های مدرن نیاز دارند که سامانه جدید این امکان را دارد که این فرمت‌ها را در اختیار کارگزاران و سایر فعالان قرار دهد ولی باید این امکان زودتر در اختیار آنها قرار گیرد.

طراحی فرمت XML

وی با بیان اینکه برخی امکانات سامانه جدید تاکنون پیگیری نشده است، اظهار کرد: هسته اصلی سامانه قدرت تولید اطلاعات با سرعت بالا و انتشار آن را دارد ولی این اطلاعات باید با فرمت‌هایی منتشر شود که گیرنده‌ها هم با همان فرمت‌ها بتوانند آن را دریافت کنند که برخی از این فرمت‌ها مانند فرمت XML در حال طراحی و نوشته ‌شدن است و شرکت مدیریت فناوری بورس تهران این کار را انجام خواهد داد تا نیاز اطلاعاتی فعالان بازار توسط این خروجی‌ها برطرف شود.

وی در مورد زمان طراحی این فرمت‌ها اظهار کرد: مقرر شده است شرکت مدیریت فناوری بورس یک ماه بعد از راه‌اندازی سیستم جدید معاملات فرمت‌های مورد نیاز را طراحی کند که در حال حاضر منتظر دریافت این فرمت‌ها هستیم. ولی چون هسته اصلی تولید اطلاعات و گزارش‌ها در سیستم معاملاتی وجود دارد طراحی خروجی‌های آن زمان‌بر نخواهد بود و تنها باید فرمت‌های آن تغییر یافته و در سایت قرار گیرد.

خرازی خاطرنشان کرد: شرکت‌هایی که برای کارگزاران سیستم طراحی کردند این آمادگی را دارند بعد از اینکه شرکت مدیریت فناوری خروجی XML را قرار داد بلافاصله آن را دریافت کرده و ارسال اطلاعات به سامانه‌های کارگزاری و سایت‌های اطلاع‌رسانی را اتوماتیک کنند.

سفارش‌های الکترونیک، تحولی بزرگ در ساختار بورس

وی ادامه داد: تاکنون مشتریان سفارش‌های خود را به کارگزاران داده و کارگزاران به روش‌های مختلف سفارش‌ها را جمع‌آوری کرده و این سفارش‌ها توسط معامله‌گر در سامانه رابطی که در اختیار کارگزاران است و موسوم به PAM است، تایپ شده که این روش در بورس‌های دنیا منسوخ شده و باید امکان ارسال اتوماتیک سفارش مشتریان به صورت الکترونیک به سیستم معاملات وجود داشته باشد.

دبیر کل کانون کارگزاران با اشاره به اینکه در این روش سفارش‌ها به صورت الکترونیک جمع‌آوری و کنترل شده و به صورت الکترونیک و دسته‌ای وارد سیستم معاملات می‌شود، تصریح کرد: لازمه این کار این است که نرم‌افزاری واسطه‌ای که بین کارگزاران و موتور معاملاتی است (PAM) کنار گذاشته شود و کارگزاران با فرمت‌های استاندارد اجازه داشته باشند که سفارش‌های خود را به صورت الکترونیک و دسته‌ای وارد سیستم معاملات کنند.

وی تاکید کرد: اجرای این کار تحولی بزرگ در ساختار کل بازار بوده و سرعت انجام سفارش‌ها و کنترل‌ها را افزایش می‌دهد. همچنین به دلیل حذف رابط و کاربر انسانی هزینه‌ها را به شدت کاهش می‌دهد، گرچه صحبت کردن در خصوص راه‌اندازی این سیستم ساده است ولی اجرای آن به استاندارد کردن تبادل اطلاعات بین نرم‌افزارهای کارگزاری و سامانه معاملات نیاز دارد.

وی یادآور شد: هسته اصلی سامانه که موتور معاملاتی (Trading engine‌) است، اطلاعات را فقط با فرمت خاص خودش می‌تواند دریافت کند. بنابراین برای یکپارچه‌سازی سامانه‌های قبل و بعد از معاملات نیاز است که تبادل اطلاعات بین کارگزاران، بورس‌ها و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی بر اساس فرمت‌های استاندارد بین‌المللی که معمولا FIX یا SUWIFT است، انجام شود.

لزوم استانداردسازی تبادل اطلاعات بین نهادهای مالی

وی با بیان اینکه در تمام دنیا کارگزار سفارش خود را به صورت الکترونیک دریافت می‌کند‌، عنوان کرد: به این منظور نرم افزارهای جامع کارگزاری تمام کنترل‌های مورد نظر را روی سفارش‌ها قبل از ارسال اتوماتیک به موتور معاملاتی انجام می‌دهد. به همین دلیل از زمانی که مشتری سفارش خود را تولید می‌کند تا زمانی که وارد سیستم معاملات شود، کمتر از یک ثانیه زمان‌بر خواهد بود. ما باید در کشور از این تکنولوژی استفاده کنیم که کار پیچیده‌ای نیست ولی در این زمینه محدودیت نرم‌افزاری و مخابراتی وجود داشته و به استانداردسازی تبادل اطلاعات و ارتباطات بین نهادهای مالی نیاز داریم.

خرازی عنوان کرد: بنابراین اگر این پروتکل‌های ارتباطی را مورد استفاده قرار دهیم و سامانه‌های کارگزاری را نیز ارتقا دهیم، می‌توانیم گام دیگری به سمت الکترونیک شدن بورس و افزایش سرعت و کاهش هزینه‌ها برداریم.

خرازی در جواب این سوال که این کار وظیفه چه کسی است؟ عنوان کرد: ارتقای سامانه‌های کارگزاری توسط کارگزاران و شرکت‌های نرم‌افزاری که به آنها خدمات ارائه می‌دهند، باید صورت گیرد و ارتقای ارتباطات و یکپارچه‌سازی کل گردش کار توسط شرکت مدیریت فناوری بورس و شرکت سپرده‌گذاری باید انجام شود.

وی در توضیح این مطلب اضافه کرد: هسته اصلی معاملات با نرم‌افزاری به کارگزاری‌ها وصل شده است که «پم» نام دارد. بین «پم» و هسته اصلی معاملات یک فرمت خاص تبادل اطلاعات داخلی وجود دارد، اما پروتکل‌های استاندارد برای ارتباط بین نهادهای مالی در دنیا پروتکل فیکس یا سوییفت است. بنابراین برای تبدیل اطلاعات از این فرمت خاص داخلی به فرمت FIX به نرم‌افزارهای مترجم مانند

(fix translators‌) نیاز داریم.

«جم» گامی ‌به سوی بورس الکترونیک

خرازی نصب و پیاده سازی نرم‌افزار جدید معاملات موسوم به «جم» را برداشتن گام‌ مهمی‌ برای الکترونیکی شدن بورس دانست و اظهار کرد: سیستم عامل، زبان برنامه‌نویسی، بانک اطلاعاتی و تکنولوژی نرم‌افزار معاملاتی قبلی در دنیا منسوخ شده بود. ولی تکنولوژی طراحی، سیستم عامل، زبان برنامه‌نویسی و بانک اطلاعاتی نرم‌افزار جدید معاملات بورس کاملا جدید است و تمام اجزای آن قابلیت انطباق با نیازهای جدید بازار سرمایه را دارد که با همت مهندسین و متخصصین شرکت مدیریت فناوری بورس، شرکت بورس، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و سازمان و همت افراد و نهادهای استفاده‌کننده باید برنامه نوسازی و بازسازی و توسعه

زیر ساختارهای بازار سرمایه به جدیت و با سرعت ادامه پیدا کند.