بازگشت بورس به پنج سال پیش
دنیای اقتصاد- ۲۶، ۲۵، ۲۴ و غیره ؛ البته بدیهی است که قصد نداریم شمارش معکوس اعداد را یادآوری کنیم، اما نبود این ۲۴ واحد قرار است تجربه ناخوشایند ۵ سال پیش را تکرار کند؛ این تجربه چیزی جز شاخص ۸ هزار واحدی نیست. شاخص بورس تهران که از سال ۸۲ تاکنون زیر ۹هزار واحد را تجربه نکرده است اکنون در ساعات پایانی این عقبگرد سنگین قرار دارد، به‌طوری که پیش‌بینی می‌شود اوایل هفته آینده رقم زیر ۹هزار واحد برای بورس ثبت شود. در صورت کاهش ۲۴ واحدی بعد از ۵ سال رقم می‌خورد
بازگشت شاخص به هزاره هشتم
مهتاب رحمتعلی
۲۶، ۲۵، ۲۴ و... البته بدیهی است که قصد نداریم شمارش اعداد را یادآوری کنیم، اما نبود این ۲۴ واحد قرار است تجربه ناخوشایند ۵ سال پیش را تکرار کند.
این تجربه چیزی جز شاخص ۸هزار واحدی نیست. شاخص بورس تهران که از سال ۸۲ تاکنون زیر ۹هزار واحد را تجربه نکرده است اکنون در ساعات پایانی این عقبگرد سنگین قرار دارد، به‌طوری که پیش‌بینی می‌شود اوایل هفته آینده رقم زیر ۹هزار واحد برای شاخص تهران ثبت شود.
ما بازده نداریم!
از سویی در پایان هفته جاری بازدهی بورس تهران از اول سال به نیم درصد رسید که در این زمینه نیز با توجه به حضور شرکت‌های بزرگی همچون ملی مس، سنگ‌آهنی‌ها، پالایشگاه اصفهان و پتروشیمی خارک که در گره معاملاتی به سر می‌برند، بازدهی بورس نیز به زودی رقم صفر را تجربه خواهد کرد. بازدهی بورس تهران امسال در اوج رشد خود به رقم ۱/۳۶درصد رسیده بود نکته مهم اینکه شاید بتوان آذرماه را منفی‌ترین ماه امسال بورس دانست که برای نوزدهمین روز کاری متوالی شاخص در این ماه منفی بود.
شخصیت شناسی یک «شاخص»
اما کمی از سابقه شاخصی که نوسان واحدهای آن بورس را هم دچار نوسان می‌کند.
شاخص کل در تاریخ اول شهریورماه ۶۹ با عدد ۱۰۰ واحد تعریف شد. این شاخص برای اولین بار در تاریخ ۶ مردادماه ۸۲ عدد بالای ۹هزار واحد را ثبت کرد و با اینکه تا سوم آبان‌ماه همان سال دوباره آن هم به مقدار ناچیز به زیر ۹هزار واحد رسید، در نهایت پس از صعود بالای این رقم هرگز اعداد زیر ۹ هزار واحد را تجربه نکرد.
از سوی دیگر شاخص کل در تاریخ ۱۴ مردادماه سال ۸۳ با ثبت رقم ۱۳هزار و ۸۸۲ واحد به بالاترین رشد خود رسید و اکنون پس از گذشت ۵ سال دوباره در شرایطی به روزهای زیر مرز ۹هزار واحد باز می‌گردد که امید چندانی به صعود دوباره آن حداقل در کوتاه‌مدت نیست.
شاخص بازده نقدی و قیمت نیز که در تاریخ ۲۲ اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۷۷ با عدد یک‌هزار و ۶۵۳ واحد تعریف شده بود، در تاریخ ۱۴ مردادماه ۸۷ به بالاترین سطح خود معادل رقم ۴۹هزار و ۲۴۲ واحد رسید.
این شاخص نیز طی ۶۲ ماه گذشته از ۲۴هزار و ۵۰۰ واحد به ۳۶هزار و ۵۰۰ واحد رسید و رشد ۵۰درصدی را شاهد بود. اما در حال حاضر باز هم نسبت به روزهای اوج خود ۲۸درصد افت را نشان می‌دهد.
بزرگان سابق
در حالی که ۱۰ شرکت برتر بورس در حال حاضر اغلب شرکت‌های تازه‌وارد اصل ۴۴ و سنگ‌آهنی هستند در سال ۸۲ با ارزش‌ترین شرکت‌های بورس خودرویی‌ها و سیمانی‌ها بودند.
براین اساس در سال ۸۲ شرکت ایران‌خودرو، سایپا و گروه بهمن و همچنین سه شرکت سیمان فارس و خوزستان، سیمان تهران و سیمان سپاهان از جمله شرکت‌های برتر بورس بودند. همچنین صدرا ششمین شرکت با ارزش بورس بود.
اکنون تنها شرکت سایپا که در سال ۸۲ دومین شرکت با ارزش بورس بود به عنوان ششمین شرکت، جایگاه خود را در میان ۱۰ شرکت با ارزش بورس حفظ کرده است.
بورسی که هیچ وقت سود منطقی ندارد!
میانگین هندسی رشد سالانه شاخص قیمت و بازده نقدی ۸درصد است. به عبارتی بورس تهران سالانه ۸درصد بازدهی داشته است و این رقم در مقایسه با سایر بازارهای جایگزین مثل مسکن، طلا و حتی سپرده‌های بانکی و اوراق مشارکت از نرخ پایین‌تری برخوردار بوده است که در صورت احتساب ریسک بالای بازار سهام برای سرمایه‌گذاران می‌توان گفت این بازار هرگز از لحاظ سوددهی، وضعیت مناسبی است.
سرانجام سقوط می‌کنیم!
بورس تهران در دو سال و نیم گذشته سه بار در تاریخ‌های ۴ مرداد ماه ۸۵، ۶ تیر ماه ۸۶ و ۲۷ تیر ماه ۸۶ در آستانه سقوط به زیر ۹هزار واحد قرار گرفت و دیروز کمترین فاصله خود را با عدد ۹ هزار پیدا کرد.
از سوی دیگر سازمان بورس در تاریخ ۲۷ تیر ماه ۸۶ برای جلوگیری از افت شاخص تصمیم بر تغییر مبنای محاسبه شاخص قیمت گرفت به طوری که شرکت‌های سرمایه‌گذاری را از شاخص حذف کند، اما این حرکت که با اعتراض فعالان بورس مواجه شد با دخالت شورای بورس متوقف و به شکل قبلی خود بازگشت.
در واقع سازمان بورس در آخرین افت شاخص با دخالتی هر چند کوتاه مدت از افت شاخص به زیر ۹هزار واحد جلوگیری کرد.
اما این بار به نظر نمی‌رسد که به هیچ ترتیبی بتوان مانع افت شاخص شد و با این که بورس از بازگشایی نماد دو شرکت تاید واتر خاورمیانه و پتروشیمی آبادان در آخرین روز این هفته جلوگیری کرد، اما در نهایت روزهای ابتدایی هفته آینده، روزهایی سخت برای شاخص بورس تهران خواهیم بود.
کاهش نقدشوندگی؛ معضل بزرگ
کاهش نقد شوندگی سهام را شاید بتوان از بزرگترین مشکلات بورس تهران برشمرد.
در حالی که با ورود شرکت‌های بزرگ طی ۵ سال گذشته ارزش بورس تهران از ۲۳هزار میلیارد تومان در سال ۸۲ به ۵۰هزار میلیارد تومان در حال حاضر افزایش پیدا کرده، اما به دلیل کاهش ارزش معاملات روزانه بورس که حتی با احتساب معاملات عمده به یک سوم سال ۸۲ رسیده، نقدشوندگی سهام در بورس تهران کمتر از یک ششم شده است.
کاهش نقدشوندگی سهام دلایل متعددی دارد که شاید بتوان محدویت‌ها و مشکلات درون ساختاری را مهم‌‌ترین آنها دانست. به عبارتی محدودیت‌های نوسان قیمت که در سال ۸۲ روزانه ۵درصد بود، اکنون به ۳درصد کاهش یافته و همچنین حجم مبنا را از جمله این دلایل می‌توان نام برد.
از سویی پایین بودن درصد سهام شناور شرکت‌های بزرگ دولتی که وارد بورس شده‌اند مانند کشتیرانی، فولاد خوزستان، پالایشگاه اصفهان، مخابرات و .... که نه تنها درصد سهام شناور آنها برخلاف قوانین بورس بسیار کم است بلکه حتی ضر‌ب‌الاجلی هم برای افزایش آن تعریف نشده است و همه این اتفاقات در شرایطی رخ می‌دهد که حجم
نقدینگی ایران از سال ۸۲ تاکنون سه برابر شده و بورس تهران می‌توانست با استفاده از شرایط موجود و افزایش قیمت‌های جهانی که در سال‌های ۸۵ تا ۸۷ ایجاد شد، از این فرصت استثنایی بیشترین بهره‌برداری را داشته باشد.
اما به دلیل کوتاهی مسوولان برای جذب نقدینگی از جمله استفاده از حضور سرمایه‌گذاران خارجی یا ایجاد ابزارهای جدید برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاران در زمان افت قیمت‌ها، اکنون بورس تهران به نوعی در شرایط توقف به سر می‌برد و جالب آن که وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌گوید: در مقایسه‌ای تحولات مالی کشورهای اروپایی
با تحولات بورس ایران متوجه می‌شویم که آرامش نسبی در بازارهای مالی ما وجود دارد که قابل قیاس با سایر دنیا نیست.
همچنین رییس سازمان بورس با اشاره به افت ۴۰ تا ۸۰ درصدی بازارهای مالی جهانی و مقایسه آنها با ایران معتقد است که بازار سرمایه ایران شاهد رشد شاخص است.
ارسال نظر