دکتر موسی بزرگ‌اصل

بخش پایانی

مطالب منتشر شده با همین عنوان در تاریخ دوم مرداد ۱۳۸۷ مورد توجه علاقه‌مندان و اعضای حرفه حسابداری قرار گرفت. دلیل این امر هم اذعان به این نگرانی مشترک است؛ نگرانی اصلی که در آن نوشتار مطرح شد، گستردگی تعدیلات سنواتی ناشی از اصلاح اشتباهات و احتمال تضییع حقوق سهامداران بود. طبق گزارش کمیسیون بورس و اوراق‌بهادار آمریکا، حدود ۹درصد شرکت‌های بورسی آمریکا در سال ۲۰۰۶، صورت‌های مالی سنوات قبل خود را به دلیل وجود اشتباه، دوباره ارائه کرده‌اند. این میزان از نظر کمیته مشورتی مسوول تهیه این گزارش، بالا است و به نوعی به عنوان یک نگرانی مطرح شده است.

اما متاسفانه در ایران کمتر شرکتی را می‌توان پیدا کرد که رقم تعدیلات سنواتی نداشته باشد و گاه این رقم بسیار تعجب‌آور است. به طور تصادفی با تعدیل سنواتی یکی از شرکت‌های بورسی مواجه شدم که رقم آن ۵۸/۲ برابر سود خالص و ۸۲/۱ برابر سود عملیاتی آن شرکت است و باعث کاهش شدید سود قابل تخصیص در سال ۱۳۸۶ شده است. این رقم اگر در سال ۱۳۸۵ در صورت سود و زیان این شرکت گزارش می‌شد، منجر به زیان می‌شد. مبلغ تعدیل سنواتی یاد شده از سود انباشته اول دوره بیشتر است و در نتیجه سود قابل تخصیص سال ۱۳۸۶ از سود خالص این سال کمتر است.

شنیده‌ها حاکی از این است که سازمان بورس و اوراق‌بهادار این موضوع را بررسی کرده و حسابرس این شرکت توسط جامعه حسابداران رسمی جریمه شده است. اما تنها، حسابرس مسوول چنین رخدادی نیست، بلکه مسوولیت اصلی متوجه مدیران شرکت است و لازم است سازمان بورس و اوراق‌بهادار برای حفظ حقوق سهامداران جزء راهکارهای موثری را برای برخورد با چنین مواردی به‌کار گیرد.

این زیان هنگفت اگر در سال ۱۳۸۵ گزارش می‌شد، بر سود قابل تخصیص آن سال اثر می‌گذاشت؛ ولی در قالب تعدیلات سنواتی بر سود قابل تخصیص سال ۱۳۸۶ اثر گذاشته است و این خود یعنی تضییع حقوق سهامدارانی که در سال ۱۳۸۶ سهام این شرکت را خریداری کرده‌اند.