مدیرعامل بورس خبر داد:
افزایش شکایت سهامداران از نبود شفافیت مالی
گروه بورس: در حالی که فشار و انگیزه دولت برای ورود سهام شرکت‌های دولتی به بورس تهران افزایش یافته و سازمان خصوصی‌سازی تصمیم دارد سهام واحدهای دولتی را در بورس تهران قیمت‌گذاری و به فروش رساند، اما مقامات بازار سهام به دلیل رعایت استانداردهای مالی، رعایت رویه‌های حسابداری و مقررات بازار سرمایه از ورود سهم واحدهای دولتی به بورس تهران تا مشخص شدن ساختارهای شفاف این شرکت‌ها جلوگیری می‌کنند. همین مساله باعث شده که تقابل میان حوزه دولت با بازار سرمایه تشدید شود. مقررات بازار سرمایه به دلیل اینکه منافع عمومی جامعه را نمایندگی می‌کنند و تمایل ندارند، اعتماد عمومی و جهانی و نهادهای مالی بین‌الملل نسبت به استانداردهای نظارتی و عملیاتی بورس تهران سلب شود، این مواجهه مالی و غیر سیاسی را حرکت در مسیر تشخیص‌ها و ملاحظات کارشناسی می‌دانند.
بورس سیگنال‌های مخابرات را نمی‌گیرد
به نوشته خبرنگار ما، تقابل این روزهای مدیران دولتی و شرکت‌های مادر تخصصی با مسوولان بازار سرمایه موضوعی بسیار بدیهی بوده و چالش منافع در اکثر برنامه‌های خصوصی‌سازی در کشورها وجود داشته و دارد.
در ایران نیز طی روزهای اخیر چالش برسر ارائه اطلاعات شفاف مالی و ممانعت بورس تهران از ورود شرکت مخابرات تا زمان ارائه اطلاعات شفاف و آماده‌سازی شرکت مزبور بالا گرفته است. دیروز نیز نماد شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی که به تازگی وارد بازار سهام شده است، به دلیل تاخیر در عدم اطلاعات شفاف به بازار، متوقف شد.
خصوصی‌سازی با مالکان شبه دولتی
مدیرعامل شرکت بورس در خصوص رعایت قواعد خصوصی و عرضه سهام در بازار می‌گوید: «خصوصی‌سازی یک قواعدی دارد و اگر ما بتوانیم تقاضای بازار را شناسایی کنیم باید زمینه لازم برای عرضه سهام را فراهم کنیم. به عنوان مثال ازسهام شرکت کشتیرانی فقط ۵/۲ درصد عرضه شده است و بقیه سهام آن در اختیار سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی است و درصد شناوری یا سهام موجود برای معامله در بورس کم است. لذا بورس در دستور‌العمل جدید پذیرش درصدهای شناوری در بازار تابلوهای مختلف تعیین شده است تا سهام به میزانی عرضه شود که امکان ایجاد یک بازار فعال برای آن وجود داشته باشد.
مردم به کدام اعتبار سهام می‌خرند؟
علی رحمانی در یک برنامه رادیویی با اشاره به اینکه بازار سرمایه یک بازار متشکل است، افزود، ما بورس اوراق بهادار را یک بورس قانونمند می‌دانیم و اساس معاملات در بورس براساس اطمینان است که این اطمینان نیز از طریق وضع قوانین ومقررات ونظارت برآن از طریق بورس ومقام ناظر حاصل می‌شود. درواقع مردم به اعتبار آن اطمینان واعتبار به بورس وارد می‌شوند. وقتی فردی سهام می‌خرد در سود و زیان شرکتی که سهام آن را خریداری کرده است شریک می‌شود و در چنین شرایطی ممکن است سرمایه‌گذاری آن فرد سود یا زیان به همراه داشته باشد.
مطالبات بازنشستگی بانک‌ها چگونه حل شد؟
مدیرعامل شرکت بورس در مورد روند خصوصی‌سازی بانک‌ها تصریح کرد: اسفند سال ۸۵ کار خصوصی‌سازی بانک‌ها آغاز شده، اما تا این زمان بحث تعهدات بازنشستگی هنوز حل نشده است. بانک‌ها بدهی‌هایی به صندوق بازنشستگی کارکنان خود دارند که در صورت‌های مالی منعکس نمی‌شود و این امر نتیجه قابل توجهی دارد. بر همین اساس نمی‌توان سهامی را به مردم فروخت و بعد بگوییم این شرکت بدهی دارد و چنین مساله‌ای روی قیمت سهام شرکت‌ها تاثیر می‌گذارد. برای این مشکل نیز راهکاری اندیشیده شده است که کل رقم تعهد در یادداشت‌ها افشا و طی یک دوره معقول هزینه و ذخیره مربوط شناسایی شود.
شکایت سهامداران
وی با اشاره به اینکه شکایات زیادی از طرف سهامداران درخصوص تاخیر در ارائه اطلاعات و فقدان شفافیت برخی شرکت‌ها مطرح شده است، افزود: در واقع بحث شفافیت و اطلاع‌رسانی بسیار مهم است. رسیدن اطلاعات جدید، قیمت را تحت تاثیر قرار می‌دهد این با رفتار عادلانه و منصفانه بازار سازگار نیست. به همین دلیل تاکید ما دریافت اطلاعات از شرکت‌ها است، به خاطر اینکه کسی از رانت اطلاعاتی استفاده نکند. در الزامات واگذاری سیاست‌های اصل ۴۴ نیز تاکید شده است که اطلاع‌رسانی مناسب صورت گیرد تا از ایجاد رانت اطلاعاتی جلوگیری شود. لذا شرکت‌های مشمول اصل ۴۴ ملزم به ارائه اطلاعات کافی به بازار قبل از عرضه سهام هستند.
قیمت‌گذاری‌ها شامل شفافیت اطلاع‌رسانی نمی‌شود
فرآیند شفافیت اطلاع رسانی در بورس اوراق بهادار برای حفظ حقوق سهامداران از زمانی که شرکت‌ها برای ورود به بورس آماده می‌شوند آغاز و در مراحل بعدی نیز همچنان ادامه پیدا می‌کند. دکتر علی صالح‌آبادی رییس سازمان بورس در پاسخ به‌این پرسش که بحث کارا بودن و شفافیت اطلاع‌رسانی و حفظ منافع سهامداران تا چه اندازه در بورس کشور حاکم است، گفت: در واقع فرآیند عادلانه و شفاف بودن اطلاعات از همان لحظه‌ای که شرکتی می‌خواهد وارد بورس شود، آغاز می‌شود به‌این شکل که هر شرکتی که قصد ورود به بورس را دارد در ابتدا باید وضعیت مالی و حقوقی خود را شفاف کند و به مردم ارائه کند.
وی با اشاره به‌اینکه اگر یک شرکت سهامی‌عام نشده و در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت نرسیده باشد، نمی‌تواند وارد بورس شود، توضیح داد: به عنوان مثال بانک ملت و شرکت مخابرات در ابتدا بایستی به عنوان یک شرکت سهامی‌عام با سرمایه مشخص در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت تا سرمایه گذاری که سهام این شرکت‌ها را خریداری می‌کند از وضعیت آنها مطلع شوند.
صالح‌آبادی تاکید کرد: بسیاری از آماده سازی‌ها باید قبل از واگذاری‌ها انجام شود، به‌این صورت که وضعیت قراردادی شرکت، مواد اولیه و محصولاتی که شرکت می‌فروشد، مشخص گردد. به عنوان مثال پالایشگاه‌ها تا پایان سال ۸۵ محصولاتشان را به صورت کارمزدی می‌فروختند، یعنی نفت خام را از مبدأ تحویل و یکسری تغییرات روی آن انجام می‌دادند، مثلا بنزین یا مواد شیمیایی تولید و کارمزدی روی آن دریافت می‌کردند و در نهایت محصولات را تحویل مشتری می‌دادند، اما در سال۸۶ در جهت آماده سازی این شرکت‌ها برای واگذاری، تغییراتی روی داد که این شرکت‌ها از حالت کارمزدی به حالت تجاری تغییر ماهیت دادند به‌این معنی که مواد اولیه (نفت خام) را می‌خرند و محصول (بنزین و دیگر فرآورده‌های نفتی) را تولید و می‌فروشند، بنابراین ماهیت کاریشان کاملا تجاری شده است.
وی آماده سازی شرکت‌های نفتی برای واگذاری را مثبت ارزیابی کرد و افزود: این امر موجب شد که نفت خام را به قیمت بین‌المللی و البته با تخفیف مختصری خریداری و محصولاتش هم به قیمت بین‌المللی به فروش برسد.
رییس سازمان بورس با اشاره به روند واگذاری پالایشگاه‌ها در آینده خاطر نشان کرد: پالایشگاه اصفهان که به‌زودی وارد بورس می‌شود، سود نشان می‌دهد. پس از آن پالایشگاه تبریز قرار دارد و از شرکت مخابرات هم برای اینکه وارد بورس شود، پرونده‌اپراتور اول را خواستیم و دولت نیز آن را صادر و شرایط پروانه را مشخص کرده است و به‌این ترتیب آماده‌سازی‌ها قبل از عرضه در حال انجام و این مرحله اول از شفاف سازی است. بعد از اینکه شرکت‌ها وارد بورس شدند یکسری از الزامات افشا در طول دوره حضور در بورس را باید اجرا کنند به‌این مفهوم که شرکت هر سه ماه یکبار باید گزارش عملکرد خود را به بورس و مردم ارائه دهد و گزارش بودجه، گزارش مالی و اظهار نظر حسابرسی را در بازار منتشر کند. وی در خصوص چگونگی برخورد با شرکتی که اطلاع خلاف واقع به بازار دهد، گفت: اگر شرکتی گزارش خلاف واقع به بازار ارائه یا گزارشی را کتمان کرده باشد، طبق قانون مجرم است و ما پیگیری‌های لازم را در این زمینه انجام می‌دهیم و در حال حاضر هم در خصوص مواردی که اطلاعاتی را داشتند، اما به بورس ارائه نکردند یک سری از این پرونده‌ها در مراجع قضایی درحال پیگیری داریم، بنابراین این شفافیت هم در طول زمانی که شرکت در بورس وجود دارد اعمال می‌شود.
صالح‌آبادی ادامه داد: واقعیت این است که شفافیت یک بحث شرعی هم دارد تا جایی که امکان دارد باید به سمت شفافیت معاملات برویم و مساله شرعیش را هم رعایت کنیم و اتفاقات خوبی که در سال‌های اخیر افتاده همه در جهت شفافیت بیشتر و گزارش‌دهی کامل تر به مردم و سهامداران بوده است.
وی در جواب به‌این پرسش که گفته می‌شود مکانیزم قیمت گذاری سهام در بورس ایران بر اساس عرضه و تقاضا نیست یعنی یک کنترل‌هایی برای جلوگیری از افت قیمت بعضی سهام صورت می‌گیرد یا در واقع قیمت کف و سقف دارد و اینکه آیا این بحث هم به شفافیت مربوط می‌شود یا به کارآمدی و کارآیی بورس گفت: شفافیت ما در دو حوزه معاملات و اطلاعات مطرح می‌شود، در حوزه اطلاعات، شرکت‌ها باید اطلاعات خود را شفاف بدهند تا سرمایه‌گذار با چشم باز بیاید و سرمایه‌گذاری کند و سهمی‌را که دارد نگه دارد، بیشتر بخرد یا بفروشد.
وی ادامه داد: در حوزه معاملات هم در بورس‌ها دو نوع معاملات خرد و عمده داریم. در خصوص معاملات خرد برای اینکه شفافیت قیمت وجود داشته باشد ما تقاضایمان این بوده که به هر حال دستگاه واگذارنده تعداد مناسبی از سهم را در روز اول و روزهای بعد از عرضه اولیه عرضه کند.
صالح‌آبادی ادامه داد: در گذشته به هر حال تعداد کمی‌از سهام در روز اول عرضه می‌شد. چون تعداد کم بود یک عده‌ای این اجازه را به خود می‌دادند در روزهای بعد چون می‌دانستند این سهم در بازار وجود ندارد دستکاری قیمت می‌کردند یعنی مصنوعا یک سهمی را بالا یا پایین می‌بردند و عدم شفافیت در حوزه معاملات را به وجود می‌آوردند، اما در حال حاضر برای اینکه این نقیصه حل شود یک مصوبه‌ای داریم که شرکت‌هایی که می‌خواهند وارد بورس شوند در عرضه اول باید تا ۲۰ درصد سهمشان به صورت عمومی‌به مردم عرضه شود تا شفافیت قیمتی ایجاد شود.
وی در مورد چگونگی عرضه سهام شرکت‌های اصل ۴۴ گفت: به دلیل بزرگی این شرکت‌ها ما در مرحله اول در سال ۸۵ پذیرفتیم که با ۵ درصد هم شرکتی مثل مس یا فولاد مبارکه، عرضه شود چون شرکت‌های خیلی بزرگی هستند و سرمایه زیادی می‌خواهند تا کسی آنها را خریداری کند شفافیت قیمتی در روز اول به وجود می‌آید که البته ما این را بعدا افزایش دادیم.
رییس سازمان بورس اظهار داشت: با توجه به اقبال گسترده به شرکت‌های اصل ۴۴ در حال حاضر برای عرضه سهام الزامات ما روی ۲۰ درصد است و تقاضای ما هم همیشه از سازمان خصوصی سازی این بوده است که برای عرضه ۲۰ درصد از سهام شرکت‌ها در روز اول، مجوز را از دولت بگیرند و این آمادگی را داشته باشیم تا شفافیت قیمتی ایجاد شود. من فکر می‌کنم اگر ۲۰ درصد از سهام در روز اول یا چند روز اول عرضه شود، قطعا شفافیت معاملاتی اتفاق می‌افتد.
صالح‌آبادی با تاکید بر اینکه در حال حاضر شفافیت معاملاتی در بازار سرمایه وجود دارد، تشریح کرد: در گذشته امکان داشت که چند شرکت کوچک وجود داشته باشد که جوی روی یک سهمی‌ایجاد می‌شد که عده‌ای می‌توانستند روی آن دستکاری قیمت کنند. ولی در حال حاضر با آگاهی زیادی که در سرمایه گذاران به وجود آمده این مشکل هم تا حد زیادی برطرف شده است.
وی ادامه داد: ما بیش از ۱۰۰ پرونده در طول این دو سال در هیات مدیره سازمان رسیدگی کردیم. رای دادیم و به بازار اعلام کردیم منتها بدون اعلام اسامی متخلفان، چون حقوقدانان می‌گویند که نمی‌شود اعلام کرد. ولی اینکه چه تخلفی را مرتکب شدند و نتیجه پیگیری چه بود موجود است و اینکه چه تعداد کارگزاری‌هایی داشتیم که محروم از معامله و تعلیق شدند. تعدادی کارگزار لغو مجوز شدند. بعضی از افرادی بودند که پشت سیستم معاملات کارهایی کردند، از تالار اخراج شدند و حق حضور در تالار معاملات را برای مدتی نداشتند. تعدادی هم پرونده قضایی بوده که در مرحله دادگاه و دادرسی است. و علاوه بر همه اینها قوه قضائیه هم یک شعبه‌ای را اختصاص داده برای مسائل بورس در مجتمع مبارزه با مفاسد اقتصادی که در واقع آن هم دارد به ما کمک می‌کند. وی در خصوص وضعیت ۳۶ شرکتی که از بورس اخراج شدند افزود: این ۳۶ شرکت از جمله شرکت‌هایی هستند که عمدتا زیان ده هستند و معامله نمی‌شوند چون دیگر شرایط حضور در بورس را ندارند از فهرست بورس حذف شدند.
صالح‌آبادی در خصوص اینکه اطلاعات حقیقی‌ها بیشتر است یا حقوقی‌ها گفت: اطلاعاتی که به سازمان بورس می‌رسد بلافاصله روی سایت قرار می‌گیرد. یعنی همه سرمایه‌گذاران اعم از حقیقی و حقوقی می‌توانند به اطلاعات دسترسی پیدا کنند لذا من این مساله که یک عده که شخص حقوقی هستند از شخص حقیقی بیشتر اطلاعات دارند یا بالعکس را نمی‌پذیرم.
وی ادامه داد: من هم مثل افرادی که از بیرون وارد بورس می‌شوند اطلاعات را از روی سایت می‌بینم و بارها گفته‌ایم اگر اطلاعات می‌خواهید از بنده و همکاران رده‌های پایین‌تر و مردم همه یک شکل اطلاعات را از روی سایت بگیریم.
رییس سازمان بورس با اشاره به‌اینکه سال گذشته سیستم اطلاع رسانی ناشران راه اندازی شده است تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۶۰ تا ۷۰ شرکت عضو این شبکه هستند اما در گذشته اطلاعات داخل یک پاکت و با پیک فرستاده می‌شد و این امکان وجود داشت که در میان راه یک نفر این اطلاعات را باز کند و استفاده کند اما اکنون ارائه اطلاعات شرکت‌ها به سازمان بورس به صورت الکترونیکی صورت می‌گیرد.
وی در خصوص اینکه مدیران عامل شرکت‌ها ممکن است که بیشتر از بقیه اطلاعات داشته باشند گفت: طبق قانون اوراق بهادار مدیران عامل شرکت‌ها ونیز گروه‌های دیگری که دارنده اطلاعات نهانی محسوب می‌شوند، حق معامله سهام آن شرکت را مبتنی بر اطلاعات نهانی خود ندارند.
صالح‌آبادی در پاسخ به‌این سوال که با افرادی که اطلاعات نهانی دارند چگونه برخورد می‌شود گفت: ما یک بانک اطلاعاتی داریم که اسامی آنها را داریم و معاملات سهام آنها را کنترل می‌کنیم.
«بورس» جلوی رشد حباب «کشتیرانی» را گرفت
نماد کشتیرانی روز گذشته پس از گذشت ۲۵ روز معاملاتی از زمان ورود به بورس تهران و افزایش قیمت ۳۰درصدی، به دلیل آنچه عدم ارائه اطلاعات کافی عنوان می‌شد، متوقف شد. این در حالی است که شرکت در تاریخ ۲۹/۲/۸۷ اولین معامله سهام خود در بورس تهران را تجربه کرد و طبق آیین‌نامه‌های سازمان بورس باید تا پایان اردیبهشت‌ماه پیش‌بینی سود هر سهم خود برای سال مالی منتهی به ۳۱/۳/۸۸ را ارائه می‌کرد. اما نه تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه شرکت در روز عرضه گزارش ۹ ماهه خود را نیز به بورس اعلام نکرده بود و تنها در جلسه معارفه شرکت عنوان شد که شرکت در پایان دوره ۹ ماهه منتهی بر ۲۹/۱۲/۸۶، ۱۰۳درصد پیش‌بینی سود هر سهم ارائه شده به بورس معادل ۳۸۸ریال را پوشش داده است. همچنین در روز ۱۹/۳/۸۷، در یک اقدام عجیب از سوی سازمان و شرکت بورس، نماد کشتیرانی شاهد تعدیل سودی به میزان ۲۰درصد بود ولی نماد شرکت برای این تعدیل متوقف نشد.
از سوی دیگر یکی از مواردی که درباره عرضه کشتیرانی مطرح می‌شود، ترکیب سهامداران شرکت و اظهارات مدیرعامل کشتیرانی در جلسه معارفه، مبنی بر عدم تمایل یا نبود امکان عرضه سهام از سوی سهامداران فعلی است. وضعیتی که باعث شد تنها ۵۵/۲درصد سهام کشتیرانی در بورس عرضه شود و برخی از دلالان با اطمینان از عدم وجود عرضه گسترده سهام، اقدام به تشکیل صف خرید برای کشتیرانی کردند و در نتیجه آن، سهام شرکت به صورت متوالی طی ۲۵ روز شاهد صف خرید بود. در حقیقت اقدام دیروز مسوولان بورس اقدامی تحسین‌برانگیز برای جلوگیری از رشد بی‌رویه و حبابی قیمت سهام کشتیرانی در شرایط عدم شفافیت اطلاعاتی ارزیابی می‌شود.
ارسال نظر