دنیای اقتصاد- در حالی که موج انتقادهای کارشناسی در محافل اقتصادی نسبت به روند اجرای اصل44 بالا گرفته است، روز گذشته در اولین خصوصی‌سازی سال 5/2درصد از سهام شرکت کشتیرانی (حدود 127میلیون سهم) پس از مدت‌ها کش و قوس در بازار سهام کشور عرضه شد؛ اما پس از تشکیل صف خرید روی قیمت 240تومان برای هر سهم این شرکت و دوبار تمدید زمان معاملات (تا ساعت 12:55 بعدازظهر) ناگهان سازمان خصوصی‌سازی با انتشار اطلاعیه‌ای، قیمت هر سهم کشتیرانی را براساس آیین‌نامه جدید قیمت‌گذاری واحدهای دولتی، 352تومان تعیین کرد که این تصمیم به دلیل افزایش یکباره قیمت مورد انتظار خریداران با واکنش شدید و منفی بازار سهام روبه‌رو شد و درنهایت با وجود اینکه حدود 71میلیون سهم این شرکت خریداری شده بود، ناظر بازار کل معامله را ابطال و انجام معامله را به امروز موکول کرد. تحلیلگران بازار مداخله ناگهانی سازمان خصوصی‌سازی به صورت اعلام قیمتی متفاوت از مکانیزم بازار را بی‌اعتنایی به کشف قیمت سهم از طریق 440 ایستگاه معاملاتی در بورس ارزیابی می‌کنند.

به دنبال مداخله ناگهانی سازمان خصوصی‌سازی در قیمت‌گذاری سهام صورت گرفت
ناکامی عرضه اولین شرکت اصل44 در سال 87
ناظر بازار:عرضه سهام کشتیرانی به روز یکشنبه موکول شد
گروه بورس- مجید اسکندری: «... ناگهان افزایش قیمت 47درصدی سهام کشتیرانی از سوی سازمان خصوصی‌سازی، عرضه سهام اولین شرکت اصل چهل‌و‌چهاری در سال جاری را به شکست کشید.»
و این‌گونه کشتیرانی در اقیانوس بورس به گل نشست.به‌طوری که ناظر بازار سهام دیروز عرضه این سهام را به زمان دیگری موکول کرد.
گزارش لحظه به لحظه خبرنگار ما از عرضه پر سر و صدای «حکشتی» روز گذشته با وجود تمدید دو مرحله‌ای معاملات و خرید حدود 71میلیون سهم، بیش از 40درصد از سهام این شرکت بدون خریدار باقی ماند و در نهایت کل معامله ابطال شد.
به گزارش خبرنگار ما، در ابتدای زمان معامله، ناظر بازار مقرر کرد، عملیات معامله سهام کشتیرانی از ۴۴۰ ایستگاه معاملاتی صورت گیرد و سهم هر ایستگاه حدود ۳۱۰هزار سهم باشد. براساس این گزارش، آغاز عملیات عرضه سهام، با قیمت ۱۴۰۰ریال صورت گرفت که با گذشت زمان، قیمت به بالای سطح ۱۹۰۰ریال حرکت کرد، اما در ساعت ۱۱ و ۳۰دقیقه قیمت پیشنهادی معامله‌گران از سطح ۱۹۴۰ به ۲۲۰۰ریال رسید.
به گفته علی صحرایی، ناظر بازار، در این لحظه از زمان معاملات تا ساعت 11 دیروز تعداد 30میلیون تقاضا برای خرید این سهم با قیمت 2300ریال وجود داشت.
در ساعت ۱۱ و ۵۰دقیقه قیمت پیشنهادی به ۲۳۶۰ریال ارتقا یافت و تا ساعت ۱۲ و ۱۰دقیقه در همین حدود باقی ماند.
گزارش خبرنگار دنیای اقتصاد از تالار حافظ حاکی است برخی از سهامداران حقیقی تمایلی به خرید سهام کشتیرانی نداشتند. اما با این وجود بسیاری از سهامداران حقیقی و حتی سرمایه‌گذاران حقوقی از چند روز قبل برای تامین نقدینگی مورد نیاز برای خرید سهام کشتیرانی تعدادی از سهام خود را فروخته بودند.
تعدادی از سهامداران حقیقی معتقد بودند که این سهام بالاتر از ۲۰۰۰‌ریال نمی‌ارزد اما علی اسلامی بیدگلی کارگزار بورس به خبرگزاری موج می‌گوید: با توجه به SPE ۹۳تومانی شرکت، سهام کشتیرانی تا قیمت ۲۵۰‌تومان ارزنده است.
اما در این گیر و دار در ساعت 12 و 40 دقیقه یعنی در حالی که تنها لحظا‌تی به پایان زمان دوم تمدید شده باقی مانده بود، به یکباره سازمان خصوصی‌سازی با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد: با استناد به بند «ب» ماده 3 آیین‌نامه اجرایی قیمت‌گذاری سهام متعلق به دولت و شرکت‌های دولتی به شماره 20781/ت34197 ک مورخ 16/2/1387 یعنی همین آیین‌نامه‌ای که هفته گذشته از سوی رسانه‌ها اعلام شد، قیمت پایه در مورد سهامی که برای اولین بار از طریق بورس اوراق بهادار عرضه می‌شود، قیمت کارشناسی براساس روش بند «ب» ماده آیین‌نامه (روش سودآوری) است.
بنابراین قیمت پایه‌ای که توسط کارشناس رسمی برای این شرکت تعیین شده مبلغ ۳۵۲۱ ریال است.
در زیر این اطلاعیه روش محاسبه قیمت «کشتیرانی» منتشر شد.

سازمان خصوصی‌سازی در ادامه این اطلاعیه می‌آورد که با توجه به نتایج حاصل از روش‌های مندرج در جدول فوق و با ملحوظ نظر قرار دادن کلیه موارد عنوان شده در این گزارش و همچنین ابلاغ آیین‌نامه جدید قیمت‌گذاری سهام مصوب کمیسیون موضوع اصل ۱۳۸ قانون اساسی مورخ ۱۶/۲/۱۳۸۷، برای تعیین قیمت پایه سهام شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران حداکثر مبلغ ۳۴۹۸ ریال و حداقل مبلغ ... ریال برای هر سهم پیشنهاد می‌شود.
در این لحظه انتشار دیرهنگام اطلاعیه قیمت‌گذاری 55/2درصد سهام شرکت کشتیرانی در پایان زمان معاملات با انتقاد شدید معامله‌گران روبه‌رو شد. انتشار این اطلاعیه در حالی صورت گرفت که سازمان خصوصی‌سازی مدعی است که تابع مکانیزم‌های بازار است و قیمت‌ها باید بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود.
سهام کشتیرانی دیروز در بازار با قیمت ۲۴۰تومان متقاضیان فراوانی داشت اما سازمان خصوصی‌سازی حاضر نشد سهام را با این قیمت عرضه کند و قیمت مورد نظر خود را با ۴۷درصد بالاتر از تقاضای بازار اعلام کرد.
اما معاون سازمان خصوصی‌سازی «اسماعیل غلامی» در توجیه عملکرد سازمان متبوع، با بیان اینکه سازمان خصوصی‌سازی نمی‌تواند چوب حراج به اموال دولتی بزند، به عدم عرضه سهام مپنا از سوی سازمان خصوصی‌سازی اشاره کرد.
وی گفت: در عرضه اولیه مپنا نیز چون قیمت بازار کمتر از قیمت کارشناسی سازمان خصوصی‌سازی یعنی ۲۵۰تومان بود، ما از عرضه سهم خودداری کردیم.
وی تصریح کرد: ما یک قیمت پایه داریم که کمتر از آن قیمت عرضه‌های اولیه را انجام نمی‌دهیم.
وی با بیان اینکه «با توجه به آیین‌نامه سازمان خصوصی‌سازی، این عرضه مشکلی ندارد»، ادامه داد: تایید معاملات صورت گرفته بستگی به نظر شرکت بورس دارد، اما بر اساس آیین‌نامه سازمان خصوصی‌سازی این عرضه می‌تواند تا سه روز ادامه داشته باشد.
اسماعیل فرقی، کارشناس بازار سرمایه با انتقاد از قیمت‌گذاری سازمان خصوصی‌سازی به ایسنا گفت: تعیین ناگهانی قیمت از سوی سازمان خصوصی‌سازی و گران بودن آن باعث شد تا فرصت تصمیم‌گیری از سرمایه‌گذاران گرفته شود.در همین حال غلامی، معاون سازمان خصوصی‌سازی درباره قیمت سهام کشتیرانی به «ایسنا» گفت: این سهم در روزهای آینده با قیمت پایه 3521 ریال عرضه خواهد شد و در صورت تقاضا با همین قیمت به فروش خواهد رسید.به گزارش خبرنگار ما در جلسه معارفه کشتیرانی، هیچ کدام از مدیران سازمان خصوصی‌سازی حضور نداشتند و هنگامی که حاضران درباره قیمت سهام کشتیرانی از مدیران شرکت سوال کردند پاسخ شنیدند که ما عرضه‌کننده نیستیم و سازمان خصوصی‌سازی باید جواب این سوال را بدهد.
در حالی که سازمان خصوصی‌سازی قیمت کف را اعلام نکرده بود.
اما به دنبال افزایش دامنه انتقادها و تامین مصالح بازار، سرانجام شرکت بورس کل معاملات دیروز «حکشتی» را ابطال کرد.
در اطلاعیه‌ ناظر بازار آمده است: دیروز تعداد ۵/۱۲۷میلیون سهم شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در تابلو فرعی بورس اوراق‌بهادار تهران عرضه
شد.
از ساعت ۱۰:۳۵ کارگزاران سفارش‌های مشتریان را وارد سامانه معاملات کردند که تا ساعت ۱۲:۳۰ بالاترین قیمت رقابتی ۲۳۷۱ریال وارد سامانه معاملاتی بورس شد. به منظور فراهم کردن امکان انجام معامله، وقت معامله به مدت ۲۵دقیقه در دو نوبت تمدید شد و در ساعت ۱۲:۴۲ قیمت رقابتی به ۲۴۰۳ افزایش یافت.
به دلیل آنکه سازمان خصوصی‌سازی به استناد بند یک ماده 3 مصوبه شماره 2078/ت34197ک مورخ 16/2/1387 قیمت پایه سهام را قیمت کارشناسی براساس روش سودآوری و به مبلغ 3521ریال اعلام کرد، جزئیات محاسبات از طریق تارنمای بورس به اطلاع عموم رسید و سهام با این قیمت در ساعت 12:42 عرضه شد و فقط بخشی از آن به فروش رسید.
بنابراین با توجه به چارچوب عملیات بازار عرضه اولیه سهم این شرکت به جلسه دیگری موکول خواهد شد.
این اطلاعیه افزود: قابل ذکر است بند ب ماده 3 مصوبه هیات وزیران مقرر می‌دارد «قیمت پایه در مورد سهامی که برای اولین بار از طریق بورس اوراق بهادار عرضه می‌شوند، قیمت کارشناسی بر اساس روش بند «ب» آیین‌نامه اجرایی است، ولی برای کشف قیمت لازم است، سهام مربوط برای مدت مناسب و تعداد کافی توسط کارگزاران متعدد معامله شود.
در صورتی که قیمت کشف شده کمتر از قیمت پایه سهام باشد، قیمت کشف شده برای واگذاری معتبر خواهد بود...» بورس معتقد است که کشف قیمت در بورس بر مبنای تقاضای بازار که از طریق ۴۴۰ ایستگاه معاملاتی سفارش‌های خود را وارد سامانه معاملاتی می‌کند از طریق رقابت معنادار است.
در این اطلاعیه آمده است: مصوبه هیات محترم وزیران نیز بر این موضوع تاکید دارد در صورتی که قیمت کشف شده کمتر از قیمت پایه سهام باشد، این قیمت برای واگذاری معتبر است.
مضافا اینکه قیمت کارشناسی که برای کل شرکت محاسبه می‌شود، نمی‌تواند مبنای عرضه خرد و تدریجی به بازار باشد و همچنین ضروری است که جزئیات قیمت پایه از قبل به اطلاع عموم برسد.
بورس اوراق بهادار تهران با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار و سازمان خصوصی‌سازی این موضوع را پیگیری خواهند کرد و پس از تعیین تکلیف آن، تاریخ بعدی عرضه اولیه به اطلاع عموم خواهد رسید.
طرح:حمیدرضا محمدی