ابوالقاسم آقادوست*

سازمان بورس هرچند تلاش‌هایی برای گشایش نمادها به عمل آورده که جای تقدیر دارد، اما بسیاری از سهامداران در نتیجه بسته بودن طولانی‌مدت نمادها نگران بوده و با ریسک غیرقابل کنترلی روبه‌رو هستند. بسته شدن طولانی مدت نماد شرکت‌های بورسی و فرابورسی باعث ایجاد ریسک غیر قابل کنترل برای تمام بازیگران بازار سهام می‌شود. این مساله تمام گروه‌ها و فعالان بازار از جمله سرمایه‌گذاران، کارگزاران، ناشران اوراق بهادار، شرکت‌های بورس اوراق بهادر و فرابورس، سپرده‌گذاری مرکزی و حتی سازمان بورس را هم متاثر می‌کند. چون همه این گروه‌ها از خرید و فروش سهام و کارمزد ناشی از معاملات آنها منتفع می‌‌شوند. بنابراین نیاز است مسوولان بازار سرمایه راه حلی برای این موضوع پیدا کنند.

البته همه موارد مربوط به توقف طولانی مدت نماد شرکت‌ها در دست سازمان بورس نیست. چرا که همه شرکت‌ها و ناشران بورسی باید طبق استاندارهای مشخصی، گزارش‌هایی را در موعد مقرر ارائه کنند و یا در مواردی اطلاعات با اهمیت را گزارش دهند. ولی واقعیت این است که در بسیاری از موارد شرکت‌ها چنین گزارش‌‌هایی را به موقع ارائه نکرده و سازمان بورس هم به ناچار نماد چنین شرکت‌هایی را می‌بندد تا از بوجود آمدن مشکلاتی مانند دعاوی حقوقی و .... در آینده جلوگیری کند. بنابراین سازمان بورس از طریق فشار به ناشران و یا در نظر داشتن تسهیلاتی برای باز شدن نماد شرکت‌ها می‌تواند کمک زیادی کند.

در این میان تجربه بورس‌‌های دنیا به‌خصوص بورس‌های پیشرفته نشان می‌دهد زمان توقف و بازگشایی نماد شرکت‌ها با توجه به قدرت نرم‌افزاری بالا و به روز بودن اطلاعات سهامداران و نیز سیستم دریافت اطلاعات مطلوب به حداقل رسیده و توقف یک یا چند روزه نماد شرکت‌ها موضوعی تقریبا نامفهوم و فراموش شده است. به‌طور مثال مطابق بررسی‌های به‌عمل آمده در بورس بسیاری از کشورهای اروپایی نماد شرکت‌ها حتی برای افزایش سرمایه فقط برای چند دقیقه بسته است، اما در بورس ایران زمان توقف نماد‌ها طولانی مدت است و نماد شرکت‌های پتروشیمی اصفهان، مپنا، پالایش نفت تبریز و نفت و گاز پارسیان مدت زیادی است که متوقف است. درحالی که چنین شرکت‌هایی با در نظر گرفتن سرمایه اسمی و تعداد سهامداران و همچنین جایگاهی که در صنعت خود دارند باید در کمترین زمان ممکن با توقف و بازگشایی نماد مواجه شوند.

بنابراین یکی از دغدغه‌های بزرگ فعالان بازار سهام طولانی بودن توقف نماد شرکت‌ها است، اما متاسفانه گاهی رفتارهای خارج از استاندارد در باز و بسته کردن برخی نمادها و همچنین شبهه دخالت مسوولان‌ موجب شده تا سرمایه‌گذاران به هنگام در پیش بودن مجامع فوق‌العاده یا سالانه شرکت‌ها، تمایلی برای حضور در این مجامع نداشته باشند زیرا نگرانند توقف نماد شرکت‌ها به رغم برگزاری مجمع سالانه یا فوق‌العاده برای اعمال افزایش سرمایه ، طولانی مدت باشد.

با این همه سازمان بورس تلاش‌های متعددی را برای حل و فصل هر چه زودتر مسائل شرکت‌ها و باز گشایی نمادها به عمل آورده و جای تقدیر دارد اما باید به این نکته هم توجه کرد که بسیاری از سهامداران به دلیل بلوکه شدن سرمایه‌هایشان در نتیجه بسته بودن طولانی‌مدت نمادها نگران هستند، چون نتیجه چنین اتفاقی می‌تواند با از بین رفتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری همراه باشد. به طوری که بسیاری از سرمایه‌گذاران به دنبال بسته شدن طولانی مدت نمادها امکان بهینه‌سازی سبد سهام خود را از دست می‌دهند و از خود و مسوولان‌ می‌پرسند چرا باید تاوان تنبیه کردن یک شرکت بورسی به دلیل ارائه نکردن به موقع اطلاعات را سهامداران داده و از خرید و فروش آن محروم باشند.

با این اوصاف جا دارد سازمان بورس به عنوان متولی اصلی درتوقف و بازگشایی نماد شرکت‌ها مساعدت‌هایی در به حداقل رساندن تعداد نمادهای متوقف در نظر گیرد تا زمینه معاملات بیشتر سهام و انتفاع همه گروه‌ها و بازیگران و افزایش نقدشوندگی فراهم شود.

* مدیرعامل کارگزاری آثل