پس از ۱۵ روز توقف نمادها در فرابورس صورت گرفت
بازگشایی اوراق مشارکت با سود جدید
این ابزار معاملاتی جدید چیزی نبود جز اوراق مشارکت و صکوک که طبق قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی در سال ۸۹ مهمان بازار سرمایه ایران شد.
این ابزار جدید رفته‌رفته جای خود را در میان معامله‌گران و فعالان بازار سرمایه باز کرد، تا جایی که در رکود بورس که از دومین ماه سال 90 آغاز و تاکنون ادامه دارد، این ابزار معاملاتی جدید با نرخ‌های سود 5/16 تا 5/17 درصدی که به طور میانگین 5/1 تا 5/2 درصد بالاتر از نرخ اوراق رایج در شبکه بانکی بود توانست سهم ویژه‌ای در پرتفوی سرمایه‌گذاران داشته باشد، چراکه هیچ گونه ریسکی بر آنها مترتب نبود و حتی حرفه‌ای‌های بازار هم ترجیح دادند تا بخشی از منابع مازاد خود در هر زمان را به این اوراق اختصاص دهند.
ولی تصمیم اخیر شورای پول و اعتبار مبنی بر افزایش نرخ سود بانکی و ۲۰ درصدی شدن نرخ سود اوراق رایج در شبکه بانکی بهانه‌ای شد تا ابزار جدید معاملاتی بازار سرمایه یعنی اوراق مشارکت و صکوک که حدود دو سال بود، در گوشه‌ای از بازار بدون ریسک‌های پیرامونی جا خوش کرده بودند، یکباره متوقف شده و تمام سرمایه‌گذاران این ۱۲ اوراق موجود در بازار سرمایه برای یک بار هم که شده طعم ریسک و التهاب لحظه‌ای بورس را تجربه کنند.
هرچند این اوراق با غیبت دو هفته‌ای به بازار بازگشتند، ولی زمان بازگشت این ابزار به بازار زمانی اتفاق افتاد که اوراق بانکی با مشخص شدن دقیق نرخ سود ظرف 10 روز گذشته بخش زیادی از سرمایه‌ها را به خود جذب کرده و بازار سرمایه از فرصت تاریخی به وجود آمده برای جذاب کردن ابزارهای مالی حاضر در فرابورس و بورس استفاده نکرد، ضمن اینکه نقدینگی سرمایه‌گذاران قبلی این اوراق هم به مدت دو هفته قفل شد تا اینکه سرانجام روز گذشته با موافقت برخی ضامن‌ها، ناشران و بانیان، این اوراق با افزایش نرخ سود به 20 درصد بازگشایی شدند و برخی دیگر با همان سود 17 درصدی به گردونه معاملات بازگشتند که طبیعتا با فشار فروش زیادی مواجه شدند؛ البته بازارگردانان اوراق با جمع‌آوری عرضه‌ها توانستند به تعهدات خود عمل کنند. حال با توجه به اتفاقات روی داده، هرچند معاملات اوراق مشارکت و صکوک عرضه شده در فرابورس به روند عادی بازگشته اما پرسش اینجاست که آیا این اتفاق ممکن است دوباره رخ دهد و آیا قوانین ناظر بر بازار اوراق مشارکت به اصلاح و تدوین دوباره برای مقابله با چنین شرایط احتمالی نیاز ندارد؟
جزئیات بازگشایی نماد اوراق مشارکت
در راستای بازگشایی اوراق مزبور مدیرعامل فرابورس به خبرنگار ما گفت: با توجه به اینکه بانک مرکزی نرخ اوراق مشارکت را افزایش داده است، نمادهای اوراق مشارکت و صکوک که با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار منتشر شده بودند در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس متوقف شدند. در این راستا به دنبال راهکاری بودیم تا اوراق قابل معامله فعلی فرابورس، قابلیت رقابت با سایر اوراق قابل انتشار را پیدا کند که پس از فراهم کردن تمهیدات لازم افزایش نرخ سود در مورد آنها نیز اعمال شد و از امروز نماد آنها بازگشایی شد.
مصطفی امیدقائمی در ادامه افزود: بیشتر ضامن‌ها، ناشران و بانیان اوراق مشارکت، گواهی سپرده و صکوک با افزایش نرخ سود اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی در فرابورس موافقت کردند و اقدامات لازم در این خصوص را انجام دادند.
وی در خصوص این اوراق توضیح داد: نرخ اجاره بهای اوراق اجاره ماهان(1)، ماهان(2)، اوراق مشارکت بعثت و اوراق مشارکت نارنجستان، اوراق صکوک بانک سامان به 20درصد افرایش یافت که از ابتدای اسفندماه اعمال می‌شود و نماد آنها از دیروز بازگشایی شد.
امیدقائمی با اشاره به قابل معامله بودن گواهی سپرده سرمایه‌گذاری خاص پروژه سعدی یادآور شد: نماد این اوراق قابل معامله بوده اما تغییری در شرایط آن ایجاد نشده است.
وی با اشاره به افزایش نرخ سود اوراق مشارکت مسکن مهر گفت: نرخ سود این اوراق هم با مساعدت بانک مرکزی ،بانک مسکن و سازمان بورس و اوراق بهادار از 17درصد به 20درصد افزایش یافت. مدیرعامل فرابورس از درخواست افزایش نرخ سود سرمایه‌گذاری امید خبر داد و خاطرنشان کرد: بعد از نهایی شدن قرارداد و پس از سررسید و پرداخت سود نماد آن بازگشایی می‌شود.
به گفته وی نماد اوراق مشارکت لیزینگ ایران و شرق، پالایش نفت تهران، اوراق مشارکت بوتان و اوراق اجاره چوپار با شرایط قبلی از امروز بازگشایی می‌شوند اما در حال رایزنی هستیم تا در صورت موافقت ارکان نرخ سود آنها نیز تعدیل شود.
اوراق فرابورس جذاب‌تر از اوراق بانکی
معاون نظارت و عملیات فرابورس نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به بازگشایی اوراق مشارکت در بازار ابزارهای نوین مالی گفت: نماد اوراق مشارکت به منظور تعدیل نرخ سود متوقف شدند و پس از مذاکره با ناشران و افزایش نرخ سود بیشتر اوراق بازگشایی و معاملات آنها آغاز شد.
حسن محمدتبار در ادامه افزود: همچنین این اوراق در اولین روز معاملاتی پس از افزایش نرخ، معاملات پرحجمی را رقم زدند به طوری که حدود نیمی از حجم کل مبادلات دیروز فرابورس را به خود اختصاص دادند که علت عمده این امر مربوط به خرید و فروش عادی سهام توسط افرادی بود که به مدت 2 هفته امکان دسترسی به این بازار را نداشتند.
محمدتبار در ادامه به مزیت بالای نرخ سود اوراق در بازار فرابورس در مقایسه با بانک‌ها اشاره کرد و گفت: در بانک وقتی سرمایه‌گذار اوراق را بازخرید می‌کند، سود کل در مدتی که اوراق را در اختیار داشته با سود ۱۸ درصدی محاسبه می‌شود، در حالی که در فرابورس سود اوراقی که در فواصل سه ماهه دریافت کرده از او پس گرفته نمی‌شود و تنها سود آخرین دوره، آن هم در مورد بیشتر اوراق با نرخ ۲۰ درصد محاسبه می‌شود.
وی در ادامه به وظایف بازارگردان‌ها و ناشران در جمع‌آوری اوراق اشاره کرد و گفت: ناشر کسی است که در نهایت تمام هزینه‌ها را متقبل می‌شود و پرداخت می‌کند و بازارگردان تنها به روان شدن معاملات کمک می‌کند.
وی ادامه داد: به این ترتیب در شرایط اضطراری (همانند وضعیت اخیر) و با توجه به قرارداد میان ناشر و بازارگردان، این ناشر است که باید مسوولیت‌ها را بر عهده گیرد و ایفای نقش کند. معاون عملیات و نظارت فرابورس در ادامه خاطرنشان کرد: اما باید برای جلوگیری از وقوع چنین رخدادی، در قراردادهای منعقد شده شرایط بازارگردان‌ها و ناشران به طور کلی مشخص شود تا دیگر وقفه‌ای در انجام معاملات ایجاد نشود.
تقاضای خرید به بازار اوراق بازمی‌گردد
مدیر بازار فرابورس نیز با اشاره به حجم بالای معاملات اوراق در روز گذشته گفت: در بازار دیروز برای هر اوراق، به طور متوسط ۴ تا ۵ میلیارد تومان عرضه وجود داشت که احتمال می‌رود از ابتدای اسفندماه و با نرخ سود جدید ۲۰ درصد این وضعیت معکوس شده و تقاضای خرید برای این اوراق افزایش یابد. امیر هامونی در ادامه افزود: در واقع سرمایه‌گذارانی که با دید میان‌مدت و بلندمدت در این بازار وارد شده‌اند، قصد فروش اوراق خود را ندارند.
به طوری که تجربه نشان داد، اوراق اجاره ماهان که روز یکشنبه گذشته با نرخ جدید بازگشایی شد با صف فروشی مواجه نشد.
تعهد بازارگردان‌ها چرا عمل نشد؟
مدیر فرابورس کارگزاری سهم آشنا اما هیچ استدلال و توجیهی را در خصوص توقف نماد اوراق مشارکت و صکوک قانع کننده ندانست و گفت: اصولا طبق تعریفی که از اوراق مشارکت در اقتصاد وجود دارد و براساس بیانیه ثبت انتشار این اوراق که در سایت سازمان بورس و اوراق بهادار موجود است و اطلاعیه آنکه در سایت فرابورس است؛ این اوراق فقط یک روز کاری قبل از پرداخت سود نقدی بسته و پس ازآن بازگشایی می‌شوند.
یاسر کارگری در ادامه افزود: حتی اگر به پیوست بیانیه و اطلاعیه مراجعه کنیم میزان سود با ذکر تاریخ تا سال‌های بعد محاسبه و موجود است و کسی تا امروز فکر نمی‌کرد اوراق مشارکتش نقد نشود. کارگری در ادامه بیان کرد: البته انتظار می‌رود هر تغییری در متغیرهای تقریبا ثابت و وابسته اقتصاد در هر کشوری، ایجاد ریسک کند، اما در اینجا تعهد بازارگردانان است که باید برای خنثی کردن ریسک سرمایه‌گذاران وارد عمل شوند و به تعهد خود عمل کنند نه آنکه ریسک بر دوش سرمایه‌گذار قرار گیرد.
وی افزود: شاید اگر در روزهای اول بازارگردان‌ها به تعهدشان کاملا عمل می‌کردند نه تنها عرضه‌های کنترل می‌شد بلکه اوضاع به حالت عادی بازمی‌گشت. مدیر فرابورس کارگزاری سهم آشنا در ادامه گفت: قطعا برای یک مدیر صندوق سرمایه‌گذاری یا سرمایه‌گذار در بازار سرمایه آسان‌تر و بهتر است از همین اوراق موجود خریداری کند ولی به شرطی که به تعهدات بازارگردانی و بیانیه ثبت در هر شرایطی عمل شود.
کارگری ادامه داد: نقل و انتقال آسان و راحت پول از طریق سپرده‌گذاری و دریافت سود و عمل شدن در سیستم حسابداری کارگزاران شرایط مناسبی را برای سرمایه‌گذار بورسی به وجود می‌آورد. کارگری در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه برای ممانعت از ایجاد مسائل مشابه، به نظر شما ایجاد چه تغییراتی در مکانیزم اجرایی اوراق مشارکت در بازار سرمایه مورد نیاز است؟ گفت: تنها مشکل عدم احراز کفایت سرمایه بازارگردان و ضامن است که در شرایط بحرانی از پس عمل به تعهدات خود بربیایند.
رشد ارزش معاملات
در همین حال همزمان با بازگشایی نماد اوراق مشارکت روز گذشته ارزش معاملات فرابورس به ۴۵۰ میلیارد ریال افزایش یافت که بیش از ۱۷۵ میلیارد ریال از این مبلغ مربوط به جابه‌جایی اوراق مشارکت فصلی نفت، جوپار، بوتان و نارنجستان بود.
به گزارش خبرنگار ما، شرکت‌های فرابورس معاملات روز گذشته را در حالی سپری کردند که در نمادهای ذوب‌آهن، «ثشرق» و سرمایه معاملات پرحجمی را شاهد بودیم.
در این میان، ذوب‌آهن در سومین روز حضور خود در بازار سرمایه با جابه‌جایی ۲۳ میلیون سهم با افت ۱/۱ درصدی مواجه شد. همچنین حجم دادوستد سرمایه‌گذاری مسکن شمال شرق به ۹ میلیون رسید تا در نهایت با ۱۰ ریال افزایش قیمت به کار خود پایان دهد. در گروه بانکی، «سمایه» پس از عرضه ۴ میلیون سهمی همچنان با صف خرید همراه بود. از سوی دیگر قند شیروان دیگر سهم مورد توجه این روزهای فرابورس است که عرضه ۴۳۳ هزار سهمی دیروز هم نتوانست صف خرید این نماد را در قیمت ۹۴۹۲ ریال از بین ببرد. بنا بر این گزارش، بیشترین حجم معاملات و کاهش قیمت را در بازارهای فرابورس، حق تقدم بانک دی در بازار دوم با جابه‌جایی۴۰ میلیون سهم و نرخ ۴۳۰ ریال از آن خود کرد و کمترین حجم معاملات را شرکت سبحان دارو در بازار اول با خرید و فروش۲۵۰ سهم داشت. این در حالی است که دیروز نماد معاملاتی کویر تایر، به دلیل تعدیل با اهمیت در اطلاعات واقعی برای سال مالی۹۰، متوقف شدند. همچنین نماد پتروشیمی مارون پس از ارائه اطلاعات پیش بینی برای سال مالی ۹۰ بازگشایی شد. قیمت اوراق تسهیلات مسکن نیز حدود ۱ تا ۲ درصد افزایش داشت و در مرز ۷۶ هزار تومان مبادله شد.
ارسال نظر