دنیای اقتصاد- هر چند بورس تهران در هفته معاملاتی گذشته توانست با بازدهی ۵/۱ درصدی در ۵ روز، روی خوشی نسبت به هفته‌های قبل به سرمایه‌گذاران نشان دهد اما افزایش ابهام‌ها در خصوص افزایش نرخ سود بانکی به عنوان یک فاکتور مهم در کنار برخی از تلاطمات اقتصادی موجب شد در میانه هفته از شدت رونق بازار کاسته شود. در این بین سرمایه‌گذاران بازار سهام در خلال تحولات و البته ابهامات موجود، سرگرم تجزیه و تحلیل گزارش‌های امیدوارکننده ۹ ماهه شرکت‌ها هستند. یک هفته با تپیکس

بازار سردرگم

گروه بورس- شروین شهریاری: بورس تهران در هفته جاری تحت تاثیر انتشار اخبار ضد و نقیض در مورد سود بانکی قرار گرفت و به رغم رونق چشمگیر در نیمه نخست هفته، با عقب‌نشینی خریداران در دو روز گذشته، رشد ۵/۱ درصدی را در مقیاس هفتگی ثبت کرد.

تعیین تکلیف مساله سود بانکی از چند جهت برای بازار سرمایه حائز اهمیت است؛ نخست آنکه به دلیل عدم جذابیت سود سپرده‌ها، نقدینگی سرگردان در ماه‌های اخیر به بازارهای ارز و سکه سرازیر شده است و به ویژه در مورد ارز، نوسانات مخرب و سریعی را باعث شده که قدرت پیش‌بینی و تصمیم گیری را از فعالان اقتصادی سلب کرده است. بعد دوم اهمیت مساله به ارزش گذاری سهام‌ باز‌می‌گردد؛ از آنجا که نرخ سود بانکی به عنوان سود بدون ریسک نزد سرمایه‌گذاران شناخته می‌شود، رقم آن در تعیین ارزش سهام به لحاظ مقایسه‌ای حائز اهمیت است و هر‌گونه تحول جدی در آن می‌تواند منجر به تغییر برداشت کارشناسان از ارزش سهام و نوسان قیمت‌ها شود. با این وجود، قرار گرفتن تعیین تکلیف این موضوع حیاتی در کش و قوس عالم سیاست موجب شده تا فعالان اقتصادی کشور در یک حالت سردرگمی تحولات کنونی را دنبال کنند و اتخاذ هر گونه تصمیم اساسی را به آینده موکول نمایند؛ شرایطی که بازتاب آن به صورت فراز و نشیب‌های احساسی و نوسانات نامشخص و بدون جهت قیمت سهام در این هفته آشکار شده است.

نه ماهه‌ها از راه رسیدند

بر خلاف دوره‌های قبلی که ارسال گزارشات فصلی شرکت‌ها در تعطیلات پایان هفته متمرکز بود، این روزها، انتشار اطلاعیه‌های نه ماهه به روزهای کاری و حتی در ساعت انجام معاملات انتقال یافته است. در بین گزارشات مهم ارسال شده، تولیدکنندگان پتروشیمی مطابق انتظار قبلی عملکرد مطلوبی را به بازار منعکس کردند. در این راستا، پتروشیمی خارک با تعدیل کمتر از ده درصدی و اعلام ۳۷۱۲ ریال سود به ازای هر سهم، هم از الزام به حسابرسی بودجه فارغ شد و هم تعدیل دیگری تا محدوده قابل تخمین ۴۲۰۰ ریال به ازای هر سهم را به گزارش ۱۲ ماهه موکول کرد. در این گروه، پتروشیمی کرمانشاه موفق به پوشش ۱۲۲ درصدی پیش بینی سود ۹۱۹ ریالی در نه ماهه شده است. تناقض جالب در گزارش «کرماشا» عبارت از آن است که پوشش نامتعارف مزبور به لطف درآمد تسعیر ارز از محل کاهش نرخ یوروی رسمی (بانک مرکزی) حاصل شده است. این در حالی است که اگر نرخ بازار آزاد مبنای تسعیر ارز بدهی ۲۹۷ میلیون یورویی «کرماشا» قرار گیرد، این شرکت تا مرز زیان دهی در سال جاری پیش خواهد رفت! صنایع کوچک نظیر قندی‌ها و کاشی سازان هم با گزارشات خود آب سردی بر هیجانات این سهام در چند ماه اخیر ریختند. دو شرکت شاخص گروه کاشی، یعنی چینی ایران و کاشی سینا با پوشش حدود ۸۰ درصدی (و البته تعدیل منفی جزئی در مورد «کچینی») عملکردی عادی را به بازار مخابره کردند. در گروه قندی نیز (که با رشد ۱۴۰ درصدی عنوان پربازده‌ترین صنعت بورس در سال ۹۰ را از آن خود کرده است)، هیچ یک از شرکت‌ها افزایش پیش بینی سودآوری مهمی را تا این لحظه در کارزار گزارشات فصلی به نمایش نگذاشته‌اند. در یکی دیگر از مهم‌ترین اطلاعیه‌های هفته، ملی مس با تعدیل مثبت ۷ درصدی و اعلام سود ۶۲۷ ریالی به ازای هر سهم روبه‌رو شد. مطالعه آمار تولید و فروش نشان می‌دهد که این شرکت بار دیگر فروش بخش عمده‌ای از محصولات را به فصل زمستان موکول کرده است. با ثبت قیمت ۱۲ هزار تومانی در هر کیلو برای محصولات اصلی شرکت در این هفته در بورس کالا، کارشناسان تعدیل پیش‌بینی سود هر سهم تا محدوده ۸۰۰ ریال را برای سال جاری انتظار دارند.

مجامع مهم هفته

در این هفته مجمع چند شرکت بورسی برگزار شد. از میان آنها، گردهمایی سهامداران توسعه صنعتی و پتروشیمی پردیس از اهمیت بیشتری برخوردار بود. در مجمع پرسهامدارترین شرکت بورس تهران (وتوصا) مشکلات مربوط به تسویه بدهی خرید بلوک ۲۰ درصدی آلومینیوم ایران با سازمان خصوصی سازی موجب تقسیم سود حداقلی (۱۵ ریال به ازای هر سهم) شد. در مجمع زودهنگام پتروشیمی پردیس که با تقسیم سود شگفت‌انگیز ۵۶۰ میلیارد تومانی (۵۶۰۰ ریال به ازای هر سهم) همراه بود، منتفع شدن شرکت از رشد نرخ ارز در بازار آزاد تلویحا مورد تایید قرار گرفت. همچنین مدیران شرکت در پاسخ به سوالات سهامداران، وجود محدودیت در انتقال پول و تجهیزات از خارج کشور را در شرایط فعلی رد کردند.

در این میان، تلاطم رو به تزاید در بازار ارز و امکان ایجاد مکانیزم دستوری از سوی دولت برای تبدیل نرخ ارز در کنار نامشخص بودن قیمت گاز به عنوان ابهامات پیش‌روی شرکت مطرح گردید. به این ترتیب به نظر می‌رسد سهامداران «شپدیس» برای تعیین تکلیف نرخ تبدیل ارز نیازمند رصد دقیق تحولات این بخش در کوتاه‌مدت هستند.

گام دوم هدفمندی، شاید وقتی دیگر ...

این روزها گویا اختلاف نظرهای سیاسی، عرصه اقتصاد را به عنوان هماوردگاه خود انتخاب کرده است. در کنار مساله‌ سود بانکی و عدم ارسال به موقع قانون بودجه سال ۹۱، اجرای فاز دوم هدفمندسازی یارانه‌ها مهم‌ترین موضوع مورد اختلاف در حوزه اقتصاد به شمار می‌رود. در این میان، مجلس شورای اسلامی با اعلام موضع اخیر خود که در قالب طرح دوفوریتی به تصویب رسید، بر عدم جهش قیمت حامل‌های انرژی در مدت باقیمانده تا پایان سال تاکید دارد؛ اما موضع دولت متفاوت بوده و به نظر می‌رسد برای برداشتن گام دوم هدفمندی با شیب معنادار آماده شده است. در این میان، هر چند صاحبنظران اقتصادی کشور بر لزوم انجام این طرح بزرگ ملی و واقعی شدن قیمت حامل‌های انرژی تاکید دارند، اما فضای تورمی موجود (که نرخ تورم را در آستانه ثبت رکورد ۲۵ درصد قرار داده است) به همراه تضعیف ۶۰ درصدی ارزش پول ملی در بازار آزاد در یک سال گذشته (که عملا اصلاح قیمت برخی حامل‌های انرژی نظیر بنزین را در گام اول کاملا بی‌اثر نموده است) ضرورت بررسی و بازبینی مکانیزم اجرای طرح قبل از برداشتن گام دوم را ایجاد کرده است. در این حال، فعالان بورس همچون سایر کارشناسان اقتصادی نظاره‌گر اقدامات دولت هستند تا مشخص شود آیا با در نظر گرفتن این ملاحظات و نیز محدودیت‌های ایجاد شده از سوی مجلس، اصلاح دوباره قیمت حامل‌های انرژی به آینده موکول می‌شود و یا با اصرار بر طی این گام در سال ۹۰، اقتصاد کشور در بحبوحه نوسانات فعلی در معرض تاثیرات یک عامل جدید دیگر قرار خواهد گرفت.