دنیای اقتصاد - رشد ۶۵۰ واحدی شاخص بورس به همراه بازدهی ۷/۲ درصدی بازار سهام کافی بود تا پازل بازگشت رونق به بازار سرمایه در هفته نیمه تعطیل جاری تکمیل شود؛ فعالان بازار سهام در حالی هفته معاملاتی جاری را پشت‌سر گذاشتند که به‌رغم تعطیلی دو روزه، خاطره هفته رویایی نوروز ۹۰ که بورس در آن بیش از ۵ درصد بازدهی داده بود، تکرار شد و بازار به لطف غیبت برخی بازیگران خود، پس از مدت‌ها رکود روی خوش به سرمایه‌گذاران نشان داد. به این ترتیب جذاب شدن قیمت سهام در اثر افت‌های سنگین دو ماه اخیر در کنار فعالیت سرمایه‌گذاران حقوقی بزرگ دست به دست هم داد تا چرخشی جدی در روند معاملات بورس تهران رقم بخورد. در این میان، تحولات مهمی همچون منتفی شدن تحریم نفتی ایران توسط اتحادیه اروپا، تاکید مقامات اروپایی به ویژه آلمانی‌ها بر ضرورت ادامه مذاکره با ایران و توافق اروپایی‌ها بر سر حل بحران اقتصادی قاره سبز نیز در تغییر شرایط کلان بازار سهام نقش اساسی ایفا کردند. علاوه‌بر این، خبرهای خوش دیگری در زمینه واگذاری قیمت‌گذاری محصولات به تولیدکنندگان، (به استثنای صنعت خودرو) در سالروز آغاز جراحی اقتصادی ایران یا به تعبیری واضح‌تر طرح هدفمندی یارانه‌ها هم به معامله‌گران سهام مخابره شده است که پیامدهای مثبت اقتصادی آن از چشم فعالان بازار دور نمانده است. یک هفته با تپیکس

عبور بورس از تله رکود

گروه بورس- شروین شهریاری: بورس تهران در این هفته معادله رکود مزمن پاییزی را بر هم زد و با زنده کردن خاطره روزهای دور رونق، رشد ۷/۲ درصدی را در یک هفته نیمه تعطیل تجربه کرد.

به این ترتیب شاخص بورس با فاصله گرفتن از مرز روانی ۲۴ هزار واحد، موفق شد تا از یک دوره سخت به لحاظ روانی لااقل به طور موقت عبور کند. کارشناسان مهمترین عامل در بازگشت رونق به بورس تهران را گذار از یک دوره فشارهای سیاسی غرب بر ایران می‌دانند که با عدم تحریم نفتی از سوی اتحادیه اروپا امکان تشدید فشارها در عمل را پشت سر گذاشته است. در این میان، عدم امکان اقدام از سوی شورای امنیت به علت مخالفت روسیه و چین نیز چشم‌انداز نامشخصی برای تشدید فشارهای سیاسی علیه ایران از سمت غربی‌ها ایجاد کرده است. به این ترتیب سرمایه‌گذاران احتمالا دوره‌ای کم تنش‌تر از قبل در صحنه رویدادهای بین‌المللی را پیش رو خواهند داشت که زمینه رفتارهای منطقی‌تر و توجه به اصول بنیادی ارزش‌گذاری سهام را فراهم می‌کند. در این شرایط، تحولاتی نظیر افزایش ۲۰ درصدی نرخ ارز در بازار آزاد (از ابتدای سال) که تا کنون به علت فضای ملتهب بازار امکان انعکاس در قیمت سهام را نیافته‌اند، مجددا فرصتی جهت عرض اندام پیدا خواهند کرد. بنابراین، در صورتی که محتوای گزارش‌های نه ماهه شرکت‌ها در دی ماه بتواند زمینه لازم جهت متقاعد کردن سرمایه‌گذاران نسبت به وضعیت مطلوب سودآوری شرکت‌ها را فراهم آورد، ورود بورس به فاز رونق تا فصل مجامع سال آینده (تیرماه ۹۱) سناریویی دست‌یافتنی به نظر می‌رسد.

رالی قیمت‌ها برای جبران کاهش‌ها

در سه روز معاملاتی هفته مورد گزارش، سهامی که بیشترین افت را در دوران اوج رکود بازار تجربه کرده بودند، گوی سبقت را از یکدیگر برای جبران کاهش‌های قبلی ربودند. در این راستا، سهام پرحاشیه صدرا از نخستین طلایه‌داران بازگشت بازار بود که رشد چشمگیر ۱۱ درصدی را ثبت کرد. سهام وابسته به صادرات هم که اخیرا افت‌های عجیب و غریبی را به خود می‌دیدند، در مسیر رشد پرشتاب قرار گرفتند. برای نمونه در این راستا می‌توان به رشد ۸ درصدی سهام شرکت‌های ملی مس و پتروشیمی خارک اشاره کرد که هر دو در انتظار تعدیل مثبت سود در گزارش‌های نه ماهه هستند. در گروه پتروشیمی، افزایش قیمت‌های فروش محصولات که به مدد رشد نرخ تبادل ارز حاصل شده است، سود پتروشیمی اراک را با تعدیل مثبت قابل توجه ۳۰ درصدی مواجه کرد. به این ترتیب این شرکت با وجود عدم تغییر حاشیه سود (که به معنای افزایش همگام هزینه‌ها با درآمدها است)، تنها با بزرگ‌تر کردن کیک درآمدی خود، سودآوری را به مقدار قابل ملاحظه‌ای افزایش داده است. «شاراک» دیروز با ۱۶ درصد جهش به رینگ معاملات بازگشت. سهام گروه خودرویی نیز این هفته بازگشت مناسبی را تجربه کردند و قیمت سهام دو شرکت مورد توجه این گروه یعنی سایپا و سرمایه‌گذاری سایپا به ترتیب رشد ۱۲ و ۱۱ درصدی را در مقیاس هفتگی ثبت کردند. با توجه به رویدادهای مزبور، هفته جاری را می‌توان دوره‌ای با کارنامه کاملا مثبت برای بورس تهران دانست که چرخش روند با چاشنی هیجان در آن روی داده است؛ روندی که برای تعمیق خود نیازمند کاهش شتاب و پایداری در برابر عرضه‌های کوتاه مدت در هفته‌های آینده است.

رویای تولیدکنندگان محقق می‌شود؟

«واگذاری قیمت گذاری محصولات به تولیدکنندگان» خبر مهمی بود که احتمالا در هیاهوی بازار مثبت و نیمه تعطیل هفته جاری گم شد. این مطلب که توسط معاون سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اظهار شد، از امضای تفاهم‌نامه‌هایی میان این سازمان و انجمن‌های تولیدی خبر می‌دهد که براساس آن، مقرر شده از این پس مسوولیت قیمت‌گذاری کالاها برعهده تولیدکنندگان باشد. البته در این تفاهم، محصولات صنعت خودرو به دلایلی مستثنی شده است. بنابراین می‌توان گفت نظارت‌های سفت و سخت که پس از اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها از سوی دولت بر نرخ‌گذاری اعمال می‌شد و عرصه را بر بسیاری از تولیدکنندگان تنگ کرده بود، از دستور کار خارج شده است؛ این تصمیم در سالگرد هدفمندی یارانه‌ها می‌تواند آثار وعده محقق نشده پرداخت یارانه تولید را نزد صنعتگران تا حد زیادی تخفیف دهد. به این ترتیب با حذف قیمت‌گذاری‌های دولتی، فضای تنفس شرکت‌های تولیدی بورس تهران از این پس بازتر خواهد شد تا در شرایط تورمی کنونی، بتوانند نسبت به امکان رشد قیمت‌های فروش و حفظ سودآوری خود امیدوار باشند.

نقشه تازه بزرگان برای اروپا

نشست‌های ناهار میان سیاستمداران و تصمیم‌سازان اقتصادی معمولا به منظور آشنایی و تبادل نظرهای اولیه صورت می‌گیرد، اما ضیافت ناهار این هفته در کاخ الیزه فرانسه بین نیکلا سازکوزی رییس‌جمهور آن کشور و آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان نتیجه‌ای به مراتب مهم‌تر از دستاورد سنتی مزبور داشت. طی این جلسه، دو کشور اصلی اتحادیه که وزنی بیش از ۵۰ درصد اقتصاد اروپا را در اختیار دارند، توافقات جدی در مورد آینده یورو انجام داده‌اند. خبرهای اولیه از این نشست از تفاهم بر سر نظارت مرکزی بر بودجه‌ کشورهای اروپایی در یک نهاد ناظر (موسوم به دادگاه اروپایی) حکایت دارد. این نظارت ضمن پیشگیری از تصویب بودجه‌های با کسری بالاتر از سه درصد در سال، تنبیهاتی برای کشورهای خاطی در این زمینه وضع می‌کند. این رویکرد که مورد حمایت وزیر خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا هم قرار گرفته است، می‌تواند «یورو» را از پیش آمدن مشکلاتی نظیر آنچه اکنون گریبانگیر آن است، محفوظ بدارد. در این هفته همچنین با دخالت صندوق بین‌المللی پول، نرخ بهره اوراق قرضه ده ساله کشور‌های ایتالیا و اسپانیا با افت شدید بیش از یک درصدی به محدوده کمتر از شش درصد بازگشت. به این ترتیب در حال حاضر نگاه سرمایه‌گذاران بازارهای مالی به روز جمعه و نشست سران اتحادیه اروپا معطوف شده است؛ جایی که بسیاری انتظار دارند با پشتیبانی از طرح پیشنهادی آلمان و فرانسه و نیز حمایت‌های جدی تر از کشورهای بدهکار، مجوز تداوم آرامش بازارهای بین‌المللی در کوتاه مدت صادر شود.