یک هفته با تپیکس
از خریداران احساسی تا فروشندگان افراطی
گروه بورس- شروین شهریاری: بورس تهران این هفته در فضایی یکسره نگران، نشانه‌های فروش افراطی سهام را به نمایش گذاشت و با افت ۱/۳ درصدی شاخص، عملا سقوط پاپیزی خود را به محدوده ۹ درصد رساند. همچنین با ورود شاخص به کانال ۲۴ هزار واحدی، بازدهی بورس از ابتدای سال به محدوده ناچیز ۵/۵ درصد تنزل یافت. در این هفته، به ویژه در روزهای سه شنبه و چهارشنبه، ناامیدی عمیق در بازار قابل رصد بود به نحوی که سهامداران بدون حساسیت قیمتی، سهام خود را بی‌پروا در سامانه معاملات عرضه می‌کردند تا زودتر از دیگری برای خروج از بازار سهام در صفهای فروش قرار گیرند.
رفتار سرمایه‌گذاران در این هفته شباهت زیادی به فروردین‌ماه سال جاری دارد؛ زمانی که خریداران در صفهای تقاضا سر و دست می‌شکستند و به هر گونه هشدار کارشناسی درخصوص شکل‌گیری حباب قیمتی بی‌توجه بودند؛ روندی که بدون توجه به ارزشگذاری سهام، P/E متوسط بازار را به ۹ واحد رساند و با بازدهی بیش از ۱۳ درصدی، یک فروردین رویایی را برای معامله‌گران رقم زد. این روزها نیز در رفتاری از همان نوع، سرمایه‌گذاران بدون هیچ گونه تمرکز بر ارزش ذاتی سهام، با بزرگنمایی اخبار پیرامونی به جرگه فروشندگان احساسی پیوسته‌اند. از مشکلات دیگر این روزهای بازار، حضور نسبتا کمرنگ سرمایه‌گذاران حقوقی در طرف تقاضای سهام است. به نظر می‌رسد بهترین وضعیت برای سهامداران حقوقی در شرایط کنونی «هیچ تصمیمی نگرفتن» باشد؛ زیرا هر گونه اقدام، در صورت افت بیشتر قیمت سهام، مسوولیت منفی متوجه تصمیم گیرندگان خواهد کرد. به این ترتیب با تشدید نگرانی از تحریم‌های یکجانبه غرب علیه ایران، قیمت‌های سهام در غیاب حمایت جدی در سراشیبی نزول پرشتاب قرار گرفته است تا سناریوی تکراری ترس و طمع
(که بزرگ‌ترین محرک بازارهای مالی در سراسر جهان است) این بار چهره ترسناک خود را در بورس تهران به شکلی تمام‌عیار، آشکار کند.
بی‌تفاوتی به بزرگ‌ترین تحول بنیادی بازار
در حالی که قیمت‌های سهام در چند هفته اخیر شاهد نزول پرشتاب بوده‌اند، مهم‌ترین تحول بنیادی بازار در سال جاری بدون سروصدای خاصی عملا به وقوع پیوسته است؛ رویداد مزبور، روی آوردن شرکت‌های مهم بورس به نرخ آزاد در تبادلات ارزی است. در همین راستا، مدیر عامل پتروشیمی خارک و مدیر‌عامل بزرگ‌ترین هلدینگ پتروشیمی بورس تهران (سرمایه‌گذاری غدیر) از اتکای شرکت‌های زیرمجموعه (پتروشیمی زاگرس، پردیس، مارون، کرمانشاه) بر نرخ‌های آزاد ارز در مبادلات سخن گفته‌اند. مقامات مسوول در شرکت‌های معدنی (نظیر ملی مس و گروه توسعه معادن روی و...) نیز در اظهار نظرهای خود از تبدیل ارز صادراتی به ریال با قیمت‌های آزاد خبر داده‌اند.
این رویداد مهم که با توجه به ثبات هزینه تمام شده تولید، زمینه ساز افزایش تصاعدی سودآوری شرکت‌ها خواهد بود، به طور کلی در هیاهوی بازار منفی نادیده گرفته شده است. در تحولی دیگر، اشاره رییس کل بانک مرکزی مبنی بر تکلیف مجلس به منظور تعدیل نرخ ارز بر مبنای مابه‌التفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی، فرضیه افزایش نرخ ارز در بودجه سال آینده را تقویت کرده است. همچنین، اشاره به تک نرخی کردن قیمت ارز با هدف حمایت از صادرات و کنترل واردات، پیش زمینه دیگری در جهت تعدیل نرخ رسمی به سمت بالا را به ذهن متبادر می‌کند. افزایش نرخ رسمی ارز می‌تواند موقعیت سایر گروه‌های بازار (نظیر سیمانی‌ها) را که عمدتا بر نرخ‌های رسمی در صادرات اتکا دارند هم متحول کند. به هر صورت، رفتار اخیر بازار سهام نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران این روزها ظاهرا ترجیح داده‌اند بر بعد منفی اخبار پیرامونی تمرکز بیشتری داشته باشند و هر‌گونه استنباط مثبت از تحولات اقتصادی موثر بر سودآوری شرکت‌ها را لااقل تا اطلاع ثانوی به تعویق بیندازند!
قندی‌ها تا کجا کام سهامداران را شیرین می‌کنند؟
هر قدر ارزش سهام صنایع مختلف این روزها بیشتر پایین می‌غلتند، سهام گروه قند و شکر قلل قیمتی جدیدتری را فتح می‌کنند. سهام این گروه که از ابتدای سال و آغاز فصل پاییز به ترتیب رشد حیرت‌انگیز ۱۳۷ و ۵۰ درصدی را تجربه کرده‌اند، این هفته نیز با رشد میانگین ۷/۶ درصدی، بار دیگر بهترین صنعت بازار لقب گرفتند. رونق چشمگیر سهام کوچک قند و شکر در حالی صورت می‌گیرد که قیمت جهانی شکر خام از محدوده اوج ۷۰۰ دلاری خود در اوایل سال به محدوده ۵۳۰ دلار عقب نشسته است و قیمت‌های بازار داخلی نیز با تعدیل قابل ملاحظه‌ای از محدوده ۱۳۰۰ تومان به کمتر از ۱۱۰۰ تومان در هر کیلو (بر مبنای نرخ‌های عمده‌فروشی) رسیده است. علاوه بر این، کارخانجات انرژی بر قندی برای اولین بار پس از طرح تحول و افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت برق وارد فصل تولید خود در سال زراعی جاری شده‌اند؛ وضعیتی که آثار دقیق آن بر رشد هزینه‌های سربار شرکت‌ها احتمالا در گزارشات پایان سال منعکس خواهد شد. با این وجود، برخی سرمایه‌گذاران در رفتاری مشابه با دوره‌های رکود قبلی بازار، این بار صنعت کوچک قند را هدف قرار داده‌اند تا با انباشت تقاضا و رشد‌های هیجانی، نسبت P/E این سهام را به محدوده قابل تامل دو رقمی هدایت کنند. گزارش‌های آتی قندی‌ها مشخص می‌کند که عملکرد شرکت‌ها می‌تواند ارزشگذاری‌های عجیب کنونی را توجیه کند یا شیرینی بیش از اندازه این روزها، در نهایت تلخ‌کامی دیگری را برای سهامداران این گروه در پی خواهد داشت.
سردی بورس و داغی سکه
برخلاف چهره‌های عبوس فعالان بورس تهران، معامله‌گران آتی سکه این روزها گویا لب خندانی دارند! مبادلات سکه در بورس کالا که اکنون رکوردهای ۱۰۰ میلیارد تومانی را به خود می‌بیند حتی برخی فعالان بازار سرمایه را متقاعد کرده تا چوب حراج به سهام خود بزنند و به بازیگران میدان پرریسک آتی سکه بپیوندند. دیروز، قیمت آتی سکه برای قراردادهای تحویل تیرماه مرز ۸۲۰ هزار تومان را درنوردید که به معنی تفاوت بیش از ۳۲ درصدی قیمت روز سکه با ۸ ماه آینده است؛ رقمی که فرصت استثنایی آربیتراژ برای فروشندگان قرارداد در بازار آتی به شرط خرید و تامین سکه فیزیکی در بازار نقدی با سود شگفت‌انگیز ماهانه ۳ الی ۴ درصدی را به همراه دارد.این در حالی است که در تئوری، تفاوت قیمت کالای آتی و نقدی باید به میزان ارزش زمانی پول (۵/۱ درصد در ماه در شرایط کنونی) باشد.
به هر حال، بازار سکه آتی این روزها تحت تاثیر شایعات و خوش‌بینی‌های افراطی نسبت به تضعیف ریال در برابر دلار، رشد عجیب و غریبی را تجربه می‌کند که با توجه به اهرم یک به ده، در صورت حرکت بازار در جهت مثبت ظرف چند روز می‌تواند سرمایه افراد را دو برابر کند؛ با این وجود، تفاوت غیرمنطقی قیمت نقدی و آتی سکه به ویژه در قراردادهای تیر و اردیبهشت به خوبی نشان می‌دهد که این بازار پرریسک دچار هیجانات نامتعارفی شده است که در صورت تداوم می‌تواند تجربه ناگواری را برای بازیگران غیرحرفه‌ای «آتی» رقم بزند.
ارسال نظر