گارو هوانسیان‌فر*

مخاطبان این نوشتار اعضای مالی هیات مدیره، مدیران مالی و روسای حسابداری واحدهای مورد رسیدگی هستند. موضوعی که می‏خواهم مطرح کنم آن است که افراد یادشده بالا آیا باید از استانداردهای حسابرسی آگاهی داشته باشند و اگر پاسخ آن مثبت است، تا چه حدی باید آگاهی داشته باشند؟

این درست است که کلیه اشخاصی که رشته‏ حسابداری را در دانشگاه‏ها می‏خوانند، واحدهای حسابرسی را می‏گذرانند ولی آیا این مقدار آگاهی از حسابرسی برای این اشخاص کافی است؟ پاسخ خیر است. در حال حاضر مطالب چند واحد حسابرسی که دانشجویان رشته‏ حسابداری در دانشگاه‏ها می‏گذرانند، بسیار سطحی بوده و بیشتر در حد جزوه‏ چند صفحه‏ای یا کتاب‏های جزوه‏ای هستند که در نهایت دانشجویان از موضوع حسابرسی مطلبی را درک نمی‏کنند و با این مقدار اطلاعات ناچیز، نه می‏توان کارآموز حسابرسی شد و نه از آن اطلاعات در کار اجرایی حسابداری استفاده کرد.

کسانی که در موسسات حسابرسی معتبر شروع به کار می‏کنند، از درجه کارآموز (پایین‏ترین رده در موسسات حسابرسی معتبر) کار خود را شروع می‏کنند و با توجه به هوش و ذکاوت و مطالعات بعدی، درجات کمک حسابرس، حسابرس، حسابرس ارشد و ... را طی می‏کنند و احتمالا در نهایت از مدیران ارشد یا شرکای موسسات حسابرسی می‏شوند. ولی کسانی که از ابتدا کار اجرایی حسابداری را در شرکت‏ها شروع می‏کنند، تنها با امور حسابداری سروکار دارند و احتمالا اطلاعاتی از حسابرسی (حسابرسی واقعی و نه آنچه قبلا از جزوات یاد گرفته‏اند) ندارند یا اطلاعات آنها بسیار اندک است و کاربردی نیست.

حالا این سوال پیش می‏آید که اشخاص یادشده بالا که کار اجرایی در شرکت‏ها انجام می‏دهند، چه نیازی به آگاهی از اطلاعات حسابرسی دارند؟ پاسخ این سوال این است که این اشخاص باید کاملا متوجه باشند که حسابرسان چه کارهایی را انجام می‏دهند، هر کاری را به چه منظوری انجام می‏دهند و می‏خواهند به چه نتایجی برسند. داشتن اطلاعات حسابرسی برای این افراد این توانایی را به آنها می‏دهد که در موارد ضروری بتوانند با اعتماد به نفس کامل با حسابرسان بحث حرفه‏ای کنند و کلیه‏ اظهارات حسابرس را چشم بسته قبول نکنند.

هرگاه حسابرس با آنها از استانداردهای حسابرسی صحبت می‏کند، این اشخاص باید از آن استانداردها اطلاع کافی داشته باشند. این اشخاص باید بدانند که وظایف آنها چیست و حسابرسان چه وظایفی دارند و تا چه حدی می‏توانند در کار خود و رسیدگی‏ها پیشروی کرده و چه اطلاعات و اسناد و مدارکی را از واحدهای مورد رسیدگی درخواست کنند.

مهم‏ترین موردی که این اشخاص باید با آن آشنایی کامل داشته باشند، گزارش‏نویسی در حسابرسی است. آنها باید بتوانند در مورد هر بند گزارش حسابرس ، البته در صورت نیاز، با او بحث حرفه‏ای کنند و فورا تسلیم گفته‏های حسابرس نشوند. در مواردی اتفاق می‏افتد که حسابرس بندی را در گزارش حسابرسی درج می‏کند که یا آن بند نباید در گزارش حسابرس درج شود یا نحوه‏ نگارش آن باید تغییر یابد. در مورد بند اظهارنظر گزارش حسابرس هم افراد یادشده باید کاملا از درست بودن نوع اظهارنظر (یا عدم اظهارنظر) حسابرس مطمئن شوند.

مطلع بودن از تمام موارد بالا و توانایی در بحث حرفه‏ای با حسابرسان نیاز به داشتن تسلط کامل به استانداردهای حسابداری و حسابرسی دارد.

بنابراین به کلیه مخاطبان این نوشتار به عنوان یک حسابرس پیشنهاد می‏کنم که کتاب استانداردهای حسابرسی را به طور کامل و به صورت عمقی مطالعه کرده و تاکید زیادی بر بخش‏های گزارشات حسابرسی داشته باشند.

* عضو پیوسته انجمن

حسابداران خبره مدیریت انگلستان