پیشنهادی به جامعه حسابداران رسمی ایران

گارو هوانسیان‌فر*

همان‌طور که «جامعه» در نظر دارد برای رتبه‌بندی حسابرسان ارشد، سرپرستان و سرپرستان ارشد امتحاناتی برگزار کند، فکری به نظرم رسید که در این نوشتار به مسوولان جامعه حسابداران رسمی ایران پیشنهاد کنم. در حال حاضر برای تشخیص رتبه دقیق حسابداران (مدیران مالی، روسای حسابداری، حسابداران و کمک حسابداران) هیچ مبنای خاصی وجود ندارد. اگر شخصی در شرکتی رییس حسابداری یا مدیر مالی بوده، آیا این به آن معنی است که ایشان واقعا رییس حسابداری یا مدیر مالی است؟ البته قصد من به هیچ وجه زیر سوال بردن سمت‌های حسابداران نیست و احترام به آنها را برای همه قشرها ضروری می‌دانم.

مساله‌ای که من یا بعضی از دوستان در امور مالی بعضی از شرکت‌ها (تعداد انگشت شمار) مواجه شده‌ایم این است که برای مثال، مدیر مالی، یا رییس حسابداری و کادرهای زیر دست آنها با استانداردهای حسابداری هیچ‌گونه آشنایی ندارند یا آشنایی آنها اندک است و بعضی از آنها از نشریه شماره ۱۶۶ سازمان حسابرسی که چندین سال است مورد استفاده بیشتر شرکت‌ها در تهیه صورت‌های مالی نهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اطلاعی ندارند. البته در بین مدیران مالی و روسای حسابداری نیز افرادی را مشاهده کرده‌ام که تسلط کافی در تهیه صورت‌های مالی نهایی یا میان دوره‌ای دارند، ولی متاسفانه این امر عمومیت ندارد، گرچه این موضوع حتما باید عمومیت کلی داشته باشد.

در مواردی شاهد این مطلب بودم که یک شرکت بزرگ، شخصی را تنها به خاطر سابقه کاری طولانی و داشتن موهای سفید، به عنوان مدیر مالی استخدام کرده که متاسفانه این شخص، در واقع حسابدار سنتی بوده و از استانداردهای حسابداری کوچکترین اطلاعی نداشته است. البته باید تاکید کنم که این مورد یا مواردی مشابه این، عمومیت ندارد.

بیشتر شرکت‌هایی که من با آنها سر و کار دارم یا می‌شناسم، از من می‌خواهند که مدیر مالی لایق و خوب به آنها معرفی کنم. در این رابطه، با دید کلی و سطح انتظاری که از یک مدیر مالی واقعی (همچون حسابرس واقعی) دارم، متاسفانه نمی‌توانم کسی را به آنها معرفی کنم. البته این به آن معنی نیست که چنین شخصی یا اشخاصی وجود ندارند، بلکه این موضوع بر می‌گردد به این مورد که حداقل من متاسفانه سعادت آشنایی با این افراد را ندارم یا تعداد کمی را هم که می‌شناسم، در حال حاضر مشغول به کار هستند و کارفرمایان فعلی آنها به هیچ وجه حاضر نیستند آنها را از دست بدهند.

حال برای بالا بردن سطح دانش حرفه‌ای حسابداران و رتبه‌بندی آنها، پیشنهاد می‌کنم در صورت امکان، جامعه حسابداران رسمی ایران برای حسابداران در سطوح مختلف، آزمون‌هایی را در موضوعات حسابداری مالی، مدیریت مالی، حسابداری صنعتی، قانون مالیات‌ها، قانون تجارت، حسابرسی (البته در سطح بسیار کلی) و سایر مواردی که حسابداران در کار اجرایی خود با آنها سر و کار دارند برگزار کند و مدارک مدیر مالی، رییس حسابداری، حسابدار، کمک حسابدار و غیره به قبول شدگان در آزمون‌ها اعطا کند. نتیجه مطلوب این عمل آن خواهد بود که هر شخصی که به هر واحد تجاری و غیره مراجعه کند و مدعی سمتی در امور مالی شود، باید حتما مدرک مربوط به آن سمت که توسط جامعه حسابداران رسمی ایران صادر شده (البته نه مدرک حسابدار رسمی) را ارائه دهد و کارفرمایان با توجه به اعتبار مدرک جامعه حسابداران رسمی ایران، می‌توانند بدون دغدغه خاطر، شخص مورد نظر خود را برای سمت مورد نظر در قسمت امور مالی استخدام کنند.

از سوی دیگر موردی که در خارج از کشور بسیار مرسوم است، شرکت‌ها می‌توانند از موسسات حسابرسی معتبر بخواهند که به هزینه شرکت‌ها آگهی برای سمت حسابدار (حالا در هر رتبه‌ای) در روزنامه‌های کثیر الانتشار بدهند و از بین تقاضا کنندگان مصاحبه فنی به عمل آورند و یک یا چند نفر مناسب را به شرکت‌هایی که می‌خواهند حسابدار استخدام کنند، معرفی کنند.

کلام آخر و نتیجه گیری: داشتن مدرک «حسابدار» به معنی عام آن (مدیر مالی، رییس حسابداری و....) از جامعه حسابداران رسمی ایران می‌تواند مشوق بسیار خوبی برای افرادی که در حرفه حسابداری مشغول کار هستند یا می‌خواهند کار کنند، باشد؛ زیرا آنها نیز مجبور می‌شوند مطالعات و معلومات خود را در کلیه زمینه‌های مربوط به کار اجرایی حسابداری به روز نگه دارند و در نتیجه، افرادی که فاقد شایستگی سمتی برای مثال، مدیر امور مالی هستند، خسارات جبران‌ناپذیری از نظر مالیاتی و سایر موارد، به شرکت‌ها وارد نخواهند کرد.

* عضو پیوسته انجمن

حسابداران خبره مدیریت انگلستان