یادداشت‌های تالار شیشه‌ای
قهر خصوصی‌سازی با بورس
از خصوصی‌سازی و عرضه‌های خصوصی‌سازی چه خبر؟ پرسشی است که فعالان بازار سرمایه ایران در یک سال اخیر هر از گاهی از یکدیگر پرسیده‌اند.
علیرضا باغانی*
از خصوصی‌سازی و عرضه‌های خصوصی‌سازی چه خبر؟ پرسشی است که فعالان بازار سرمایه ایران در یک سال اخیر هر از گاهی از یکدیگر پرسیده‌اند.
واقعیت این است که خصوصی‌سازی از آبان سال گذشته که آخرین بازمانده اصل چهل و چهاری‌ها یعنی پست بانک را با حاشیه‌های فراوان وارد بورس تهران کرد تا امروز شرکت جدید دولتی را در بورس عرضه نکرده است. در فرابورس هم پس از عرضه سهام شرکت بالاست در دی ماه سال گذشته، بنگاه اقتصادی جدید دولتی وارد بازار نشده است، این در حالی است که خصوصی‌سازی امسال را سال واگذاری‌های شرکت‌های نفتی اعلام کرده و بودجه حدود ۴۰هزار میلیارد تومانی را هم براساس کل واگذاری‌های سال ۹۰ برنامه‌ریزی کرده است.اما ۶ ماه از سال گذشت و خصوصی‌سازی در آخرین آمار اعلام شده، درآمد ناشی از محل واگذاری‌ها در ۴ماهه اول سال را ۲هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد.
البته جناب رییس کل در آخرین نشست خبری که داشت از ۸/۲ برابر شدن حجم واگذاری‌ها در ۵ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داده است.در این نشست همچنین رییس کل خصوصی‌سازی از ایجاد تعهد ۴۰هزار میلیارد تومانی برای خصوصی‌سازی در سال ۹۰ که معادل ۸۰ درصد کل واگذاری‌ها در ۱۰ سال گذشته است، انتقاد کرد و گفت: خصوصی‌سازی چطور یک ساله ۳۰۰ شرکت را واگذار کند؟اما در این نوشتار قصد بررسی عقب بودن یا نبودن خصوصی‌سازی از واگذاری‌ها را نداریم، بلکه مقصود از این یادداشت، اشاره به قطع ارتباط خصوصی‌سازی با بورس است.این سازمان که متولی اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و واگذاری بنگاههای دولتی از طریق بورس است، سال گذشته فقط ۴ شرکت پالایشگاه تبریز، پست بانک، بیمه دانا و بالاست را به بورس تهران و فرابورس آورد و امسال هم هیچ....
پس از آن، دیگر شرکت‌های قابل ورود به بازار سرمایه از جمله حمل و نقل خلیج فارس، کشتیرانی والفجر و... همچنان پشت درهای بورس ماندند که البته خصوصی‌سازی شرایط سخت بورسی شدن را عمده‌ترین دلیل تعویق این عرضه‌ها می‌داند.باری، یک سال از ورود رییس کل جدید به خصوصی‌سازی گذشت و همان روند لاک‌پشت‌وار واگذاری بنگاههای دولتی از طریق بورس که در گذشته برقرار بود هم متوقف ماند، تا به این ترتیب فعالان بازار سرمایه در انتظار عرضه‌های اصل چهل و چهاری که اغلب به دلیل قیمت مناسب عرضه، پایین بودن حجم عرضه و از همه مهم‌تر رفتار سنتی بازار در قبال این عرضه‌های قطره‌چکانی، جذاب تلقی می‌شدند، بمانند.اما رابطه خصوصی‌سازی در بورس از زمانی بیشتر از قبل زیر ذره‌بین قرار گرفت که این سازمان در پنجمین نمایشگاه بورس، بانک، بیمه و خصوصی‌سازی شرکت نکرد، آن هم در نمایشگاهی که یکی از ارکان آن خصوصی‌سازی بود. به‌این ترتیب مسوولان خصوصی‌سازی ترجیح دادند در نمایشگاهی که با نام آنها برگزار شده بود از برپایی حتی غرفه‌ای ۴۰ متری خودداری کنند تا با این وصف قهر خصوصی‌سازی با بورس نمود بیشتری پیدا کند.
افزون بر این، به رغم عدم حضور سازمان خصوصی‌سازی در نمایشگاه بازار سرمایه، رییس آن نیز نه به افتتاحیه این رویداد سمبلیک آمد و نه در مراسم اختتامیه، وزیر اقتصاد را در بازدید در وقت اضافه از نمایشگاه همراهی کرد.اما چرا خصوصی‌سازی با بورس قهر کرده است؟ چرا شرکت جدیدی در بورس و فرابورس عرضه نمی‌شود؟ چرا مدیران جدید خصوصی‌سازی در خصوص آخرین وضعیت واگذاری‌ها و... با اصحاب رسانه‌ها گفت‌وگو نمی‌کنند و... پرسش‌هایی است که اهالی بازار سرمایه از متولیان خصوصی‌سازی دارند.بدون شک خصوصی‌سازی از آن جهت برای فعالان بازار سرمایه با اهمیت ارزیابی می‌شود که بخشی از تحولات رخ داده در این بازار در دوره‌های تاریخی مختلف مربوط به خصوصی‌سازی بوده است.هیچ کس از یاد نمی‌برد زمانی که با ورود نخستین اصل چهل و چهاری‌ها همچون مس، فولاد و پالایشگاه‌ها چه رونق و جنب و جوشی در بازار ایجاد شد و چه بازدهی‌های مطلوبی برای سرمایه‌گذاران رقم خورد.در حال حاضر هم بدون شک هستند شرکت‌های ارزنده‌ای که همچنان در آغوش دولت مانده‌اند و می‌توانند با بورسی شدن بازار سرمایه را رونق بخشیده، سهامداران حقیقی و حقوقی جدید پیدا کرده و در نهایت با طی فرآیند خصوصی‌سازی خون تازه‌ای در شریان‌هایشان جاری شود.باشد تا به زودی آشتی خصوصی‌سازی با بورس فرارسد، زیرا این مقوله جزئی جدایی‌ناپذیر از تحولات و رخدادهای بورس تهران است.
* از کارشناسان و صاحب‌نظران بازار سرمایه دعوت می‌شود تا یادداشت‌ها و مقالات خود را به آدرس Jadval۸۳@yhoo.com ارسال کنند.
ارسال نظر