کاظم وادیزاده - احمد عیسایی‌خوش*
بخش پایانی
در این شرایط سازمان‌های اقتصادی دولتی به مدد حمایت‌های قانونی دولت در قالب سیاست‌های گوناگون به فعالیت خود ادامه داده هر چند، بیشتر آنها قابلیت رقابت با بنگاه‌های اقتصادی بزرگ دنیای خارج را نداشته باشند.

گفتیم که یکی از اهداف حسابداری منابع انسانی ارتقا دادن کارآیی مدیریت منابع انسانی و ایجاد امکاناتی برای ارزشیابی خط مشی پرسنلی است. این توجه به منابع انسانی در اقتصاد دانش محور که رفته رفته صنایع تولیدی به خدماتی تبدیل شده و در آن دانش و مهارت اهمیت خواهدیافت صورت می‌گیرد. در یک اقتصاد دانش محور نیروی کار ارزان مزیت اقتصاد دانش محور نیست. در ایران نه تنها صنایع مبدع همانند برخی از کشورهای در حال توسعه آسیایی وجود نداشته بلکه ارتباطی نیز بین صنایع تحت پوشش و حمایت دولت با شرکت‌ها و بنگاه‌های نوآور و پیشرو جهانی وجود ندارد. یک اقتصاد دانش محور دارای شرکت‌های دانش محور است و صنعت نیز دانش محور است. بنابراین در جامعه‌‌ای که بنا به سازوکار اقتصادی خود نیاز به ارزش‌گذاری منابع انسانی هنوز جز اولویت‌های آن قرار نگرفته است و تصمیم گیرندگان به مدد سایر منابع مالی امکان استفاده از کالاهای تولید سایر اقتصادهای دنیا را دارند بستر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی فراهم نشده است و نمی‌توان خوشبین بود که با روند تحولات اقتصادی پیش رو و مشکلات ناشی از سونامی اقتصادی دنیا که گریبانگیر اقتصاد ایران نیز شده است، ‌استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی در آینده‌ای نزدیک در ایران عمومیت یابد. با این حال،‌ می‌توان گفت به‌رغم این مشکلات در برخی از سازمان‌ها که نیروی انسانی و مهارت نقش و پایه اصلی فعالیت آنان است استفاده از سیستم حسابداری منابع انسانی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. شرکت‌های نرم افزاری، ‌سازمان‌های تحقیقاتی،‌ دانشگاه‌ها و باشگاه‌های ورزشی از جمله واحدهایی هستند که استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی در این شرایط نیز از ضروریات آنان است و این واحدها می‌توانند پیشگام طراحی و اجرای سیستم حسابداری منابع انسانی باشند. بنابراین در هر صورت سازوکارهای عمومیت بخشیدن به این سیستم باید در دستور کار متخصصان حسابداری و مدیران منابع انسانی قرار گیرد.
نتیجه‌گیری:‌
حرکت و رشد اقتصادی امروز با انباشته شدن دانش انجام می‌شود. دانش امروز به مثابه ثروت است و سازمان‌ها و شرکت‌ها با شریک شدن در نوآوری‌ها ثروت زیادی به دست می‌آورند. کشورهای پیشرفته با سرمایه‌گذاری در فن‌آوری‌های روز دنیا و حمایت از شرکت‌های تحقیقاتی و گسترش فرهنگ تحقیق و توسعه شرایط را برای اقتصاد دانش محور فراهم می‌آورند. در اقتصاد دانش محور، مردم خلاق، متخصص و انعطاف پذیرند و زمینه برای رشد خلاقیت‌ها فراهم است. منابع انسانی به عنوان پایه‌های رشد و توسعه مهم‌ترین دارایی‌های کشور و سازمان‌های پویا محسوب شده و همواره برای توانمندسازی آن تلاش می‌شود. در این جوامع مدیریت بر مبنای رهبری و براساس آخرین متدولوژی‌های مدیریت طراحی می‌شود. در مدیریت جدید سعی بر ارزش‌گذاری دارایی‌ها و بویژه منابع انسانی است. بدین ترتیب برای همگام شدن با تحولات جامعه جهانی و استفاده از فرصت‌های جهان نیاز به تغییر نگرش در تمامی جنبه‌ها وجود دارد. حسابداری نیز به عنوان یک سیستم اطلاعاتی نیازمند تغییر و دگرگونی است با این تغییر، باید نگرش به دارایی‌ها تغییر کند، ‌همانگونه که حسابداری نیز در دنیای پرشتاب امروز نیازمند تغییر و آموزش، اکتساب ابزار و تکنیک‌های دنیای مدرن است.
سیستم حسابداری منابع انسانی که در آن ارزش سرمایه انسانی پردازش و گزارش می‌شود با همه کمی و کاستی‌های موجود از ابزار و لوازم جهان امروز محسوب می‌شود. این سیستم با وجود رکود و کاربردی نشدن آن از سال 1960 تاکنون، طرحی بسیار کارآمد و اساسی برای ثبت، نگهداری و گزارش‌‌دهی نیروی انسانی محسوب می‌شود. معایب و مزایای این سیستم سال‌ها است مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته و یکی از مهم‌ترین مشکلات در کاربردی نشدن آن همانا مشکلات ارزش‌گذاری نیروی انسانی و پیچیده بودن فرمول‌های مورد استفاده است. با این حال، در صورتی که جامعه حسابداری ایران بخواهد با وجود مشکلات اقتصادی و ساختاری موجود همچنان به عنوان جامعه‌ای فعال و توانمند در عرصه اقتصادی کشور باقی بماند توسعه و ترویج این سیستم به عنوان جزئی از سیستم‌های حسابداری مدیریت از ضروریات خواهد بود. افزون بر این، جامعه دانشگاهی نیز به تحقیقات گسترده‌تری در این زمینه بپردازد و با وجود همه کمی و کاستی‌های موجود، ‌در توسعه و توانبخشی مبانی تئوریک این بخش از حسابداری همت گمارد.
* حسابداران رسمی