پرتفوی برنده در دوران رکود
در این خصوص میتوان گفت هرگاه ریسکهای حاکم بر بازار افزایش مییابد، شاخص طمع جای خود را به ترس میدهد. به همین دلیل حتی در زیر پوست گروههای کوچکتر تحرکات جالبتوجهی درحال رقم خوردن بود و شاخص هموزن در پی رشد سهام شرکتهای کوچک و متوسط در دیماه توانست فاصله خود را با شاخص کل کم کند و در برخی هفتهها در شاخص کل سبقت بگیرد. بخشی از این تحرکات در راستای سیاستها صورت گرفت. از این رو بخشی از آن را باید به عوامل درونی و دست به دست شدن سهام نسبت داد.
بنابراین آنچه در روند سیاستگذاریهای اقتصادی اتفاق میافتد، در بین اهالی تالار سهام موثر ارزیابی میشود. اکنون با توجه به چنین شرایطی که بورسبازان با آن مواجه هستند، این پرسش مطرح میشود که پرتفوی برنده چه پرتفویی خواهد بود؟ در ابتدا باید دید چه ریسکهایی بر سر بازار سنگینی میکند تا با واکاوی آن بتوان پرتفویی بدون ریسک داشت. مهمترین ریسک بورس، ریسک جنگ و تنشهای غیراقتصادی است. به نظر میرسد ریسک مذکور حتی اثرگذاری بیشتری بر سهام نسبت به نرخ بهره و سیاستگذاریهای پر مخاطره داخلی برجای میگذارد. بهطور کلی میتوان بیان کرد که ریسکهای داخلی اثرات کوتاهمدتی در روند بازار ایجاد میکنند. بهعنوان مثال درباره نرخ بهره میتوان گفت که اگرچه این امر شوک موثری به سرمایهگذاران وارد و معاملات سهام را وارد فاز فرسایشی کرد، اما تجربههای تاریخی نشان میدهد این موارد اثرات کوتاهمدتی بر روند سهام خواهد داشت. بنابراین این قبیل سیاستها کارآیی خود را به زودی از دست خواهد داد.
بسیاری از اقتصادهای بزرگ نیز دریافتهاند که نرخ بهره جوابگوی بازار نیست. به همین دلیل این سیاست به زودی از رده سیاستگذاریهای داخلی نیز حذف خواهد شد. از این رو اگر بانک مرکزی از سیاستگذاری نرخ بهره نتیجهای حاصل نکند، شاهد روند رو به رشد نرخ تورم خواهیم بود. بنابراین ریسکهای مقطعی اثرات متفاوتی بر ریسکهای بلندمدت دارند. به این ترتیب با توجه به روند رو به رشد نقدینگی در کشور وضعیت متفاوتی برای بازارها رقم خواهد زد. دومین ریسک حاکم بر بازار، نرخ ارز است. نرخ ارز در بازار آزاد و نیمایی هردو نقش موثری در سرنوشت پرتفوی سهامداران ایفا میکنند. اختلاف فاحش نرخ دلار نیما با آزاد سبب شده است ریسک سهامداری افزایش یابد. بنابراین اگر نرخ دلار نیما افزایش یابد، با توجه به بهبود بنیه شرکتها، سهام گروههای مرتبط وارد فاز رونق خواهد شد. به نظر میرسد در حال حاضر بهترین زمان برای چیدن یک پرتفوی قوی است. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که با توجه به ریسکهای کنونی، اکنون زمان مناسبی برای وورد به بورس است. تجربههای گذشته نیز موید این موضوع است که در اوج ناامیدی بازارها تحرکات مثبت قیمتی شکل گرفته است. البته باید عنوان کرد که سرمایهگذاران در کوتاهمدت موفق به کسب بازدهی مورد نظر نخواهند بود؛ اما بهطور یقین در بازه میانمدت میتوانند بازدهی معقولی را بهدست آورند.
یکی از موضوعات مهم در سرمایهگذاری این است که نمیتوان یک نسخه واحد برای همه پرتفوها پیچید. یعنی از انجا که ریسک سرمایهگذاری افراد با یکدیگر متفاوت است، گروههای مختلف ریسکهای مختلفی را پیشرو خواهند داشت؛ اما بهطور کلی افرادی که قصد سرمایهگذاری در بازار سهام را دارند، نیازمند سه نوع پرتفو هستند. پرتفوی دائمی، پرتفوی میانی و پرتفوی نوسانی سه پرتفوی موفق در بازار سرمایه است. پرتفوی نوع اول در برگیرنده سهام کمریسک سودده است؛ سهامی که در آینده بازدهی مطلوبی را کسب خواهد کرد که شامل سهام BPS محور است. پرتفوی میانی به دلیل اینکه میانمدت را پوشش میدهد، با توجه به شرایط کنونی بازار چندان جوابگو نیست، اما لازمه هر پرتفویی است. اما اگر سهام دائمی که شامل سهام سنگینتر است به هر دلیلی با رشد مواجه نشود این پرتفو با سهام کوچک و بزرگ با چشمانداز سودآوری میتواند تا حدودی وضعیت منفی را جبران کند. پرتفوی نوسانی هم میتواند منجر به کسب بازدهی شود. این پرتفو متشکل از سهام پرتراکنش هستند. از این رو پروژهمحورها نیز در زمره این دسته قرار میگیرند. ترکیب این سه مدل در کنار اختصاص ۲۰درصد پول به صندوقهای ثابت پرتفوی کمریسک در دوران رکودی را تشکیل میدهد.