گروه بورس - محبوبه مغانی: هفته منتهی به دهم آذرماه سال‌جاری در شرایطی سپری شد که تحولات پرونده هسته‌ای با جدیت هر چه بیشتر مورد پیگیری قرار گرفت. بررسی‌ها نشان می‌دهد در حالی مجلس سنای آمریکا در نظر دارد که تحریم‌های جدیدی را علیه ایران در لایحه بودجه دفاعی و نظامی خود بگنجاند تا به این واسطه از مبادلات تجاری ایران در حوزه های انرژی، حمل‌و‌نقل و صنایع فلزی کاسته شود که بیست و سومین روز از ماه جاری از سوی آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به عنوان زمانی تعیین شد تا مسوولان آژانس به سرپرستی معاون آمانو، مذاکرات قبلی کشورمان را در این زمینه ادامه دهند.

اما در قاره سبز سرانجام در مقابل مقاومت اتحادیه اروپا در برابر ورود به مساله مالی یونان، این کشور موفق شد تا در نشست بروکسل حمایت اتحادیه اروپا بالاخص آلمان و صندوق بین‌المللی پول را برای اعطای کمک مالی به یونان دریافت دارد تا به این واسطه، مساله یونان به یافتن راه‌حلی مبتنی بر حساب‌های قاره‌ای و فراقاره‌ای حل شود.
تلاش برای رفع مساله یونان برای جلوگیری از خروج این کشور از جانب اتحادیه اروپا، شاید از آنجا ناشی می‌شد که با خروج این کشور از حوزه یورو، یونان برای دریافت کمک به طرف روسیه نرود، چراکه روس‌ها یکی از علاقه‌مندان به مذهب ارتدوکس هستند و به طور قطع دریافت اعتبار لازم برای بهبود اوضاع اقتصادی یونان نیز منوط به ایجاد یک پایگاه دریایی برای ناوگان روسیه در خاک این کشور است.
در این میان با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخاب فدرال آلمان در سپتامبر دو هزار و سیزده، آنگلا مرکل صدر اعظم این کشور باید با حمایت آشکارتر از یورو، مخالفان یورو و سوسیال دموکرات‌ها را تضعیف می‌کرد. این مساله در حال حاضر اتحادیه اروپا را با چند سناریو مواجه کرده است. یکی آنکه اروپایی حول محور آلمان شکل گیرد؛ چراکه بنا به اذعان خود اروپایی‌ها، مرکز تصمیم‌گیری‌های اروپایی از بروکسل به برلین تغییر یافته است. ماجرایی که به اصرار آلمان‌ها صورت نگرفته، بلکه با توجه به مشکلات اقتصادی فرانسه پس از انتخاب رییس‌جمهور جدید این کشور، فرانسه دیگر قادر به پیشبرد چالش‌های اروپایی شانه به شانه آلمان نیست و اینگونه شد که کس دیگری برای تصمیم‌گیری در اتحادیه اروپا باقی نماند و برلین به تنهایی در میدان تصمیم‌گیری قاره سبز باقی ماند. اما سناریوی دیگر حاکی از آن است که کشورهای بدبین نسبت به آینده اروپا و در راس آنها انگلیس مسیر خود را از اتحادیه اروپا جدا کنند و از عضویت در این نهاد اروپایی انصراف دهند.
به هر حال در نشست اخیر بروکسل توافق شد تا چهل و چهار میلیارد یورو وام به یونان اختصاص یابد که در مرحله نخست در ماه میلادی جاری سی و چهار میلیارد یورو به یونان اعطا خواهد ‌شد؛ ضمن آنکه مدت زمان بازپرداخت اقساط نیز طولانی می‌شود. همچنین با ادامه رکود در اسپانیا، کمیسیون اروپا موافقت خود را به طرح‌های بازسازی چهار بانک اسپانیایی اعلام کرد تا بر این اساس 36 میلیون یورو به اسپانیا پرداخت شود. اینگونه بود که در هفته‌‌ای که سپری شد یورو در برابر دلار تقویت شد. اگرچه خوش بینی سرمایه گذاران به توافق در مساله یونان جای خود را به نگرانی از فقدان جزئیات برنامه بازخرید اوراق بدهی یونان (که باید قبل از کمک صندوق بین المللی پول درماه دسامبر محقق شود) و همچنین نگرانی آنها از توانایی یونان در عمل به تعهداتش داده است.
اما در آمریکا، به رغم تقویت شاخص اعتماد مصرف کنندگان آمریکا در بالاترین سطح چهارساله خود، جزئیات طرح کاخ سفید مبنی بر جلوگیری از نزدیک شدن به پرتگاه‌های مالی و کاهش بدهی‌های دولتی از سوی جمهوری‌خواهان به بهانه گزاف و پرهزینه خوانده شدن، رد شد تا درنهایت کاخ سفید خواستار ارائه طرحی از سوی جمهوری‌خواهان شود. مساله‌ای که با کاهش ارزش دلار، بازارهای جهانی را وارد دوره نوسان کرد و کارگزاران را از ارزیابی در خصوص مذاکرات مرتبط با پرتگاه‌ مالی دچار تردید کرد، مساله‌ای که می‌رفت تا با قرار گرفتن در کنار توافق اتحادیه اروپا و صندوق بین‌المللی پول بر سر مساله یونان، منجر به افزایش قیمت نفت برنت دریای شمال شود. اما فشار کاهشی تقاضای نفت ناشی از پایان بحران غزه بر این مساله غلبه کرد و بهای نفت برنت دریای شمال را در هفته گذشته از روند کاهشی برخوردار کرد.
اما نگرانی سرمایه‌گذاران از ایجاد تورم در پی بن‌بست‌ مالی آمریکا در هفته‌ای که سپری شد کاهش قیمت طلا را در بر داشت تا در نهایت اختلافات مقامات سیاسی آمریکا در مورد پرتگاه مالی، بر شدت روند کاهشی قیمت جهانی طلا افزوده شود؛ به طوری که قیمت جهانی طلا در هفته ای که گذشت 5/1 درصد کاهش یافت.اگرچه پیش‌بینی می‌شود با توجه به نوسانات قیمت جهانی طلا در ماه‌های پایانی سال میلادی، از امروز به عنوان اولین روز ماه دسامبر قیمت‌ها روند صعودی یابد. در واقع همواره در ماه‌های پایانی سال میلادی، موسسات و شرکت‌هایی که معاملات «فیوچر» انجام داده‌‌اند به صورت فیزیکی اقدام به تسویه حساب‌های این معاملات می‌کنند. همین تسویه حساب‌ها از سوی موسسات و شرکت‌ها باعث می‌شود تقاضا برای خرید طلا در بازارهای جهانی افزایش یابد.
اما در بازار داخلی، فعالان اقتصادی در انتظار اعلام نرخ واحدی برای ارز هستند تا به این واسطه واکنش‌ها و فعالیت‌ها در بازارهای اقتصادی از قابلیت پیش‌بینی برخوردار شود. اگرچه وزیر اقتصاد چندین بار بر رسمی بودن نرخ ارز مرکز مبادلات به عنوان ارز مرجع تاکید کرده است که رییس‌کل بانک مرکزی همچنان بر ادامه سیاست فعلی ارزی پافشاری می‌کند. این اظهارات متناقض سرانجام سبب شد تا سخنگوی مرکز مبادلات ارزی عنوان کند که اگر در آینده به این نتیجه برسیم که راهکار حمایت از گروه‌های کالایی داشته باشیم، آن راهکار اجرایی خواهد شد اما تامین ارز با دو نرخ سیاستی است که فعلا مورد تایید بانک مرکزی و مجموعه مدیریت کلان اقتصادی کشور است. در این میان وزیر صنعت، معدن و تجارت در جدیدترین اظهارات خود بر استمرار کاهش قیمت دلار تا پایان سال تاکید کرد تا به این واسطه نرخ دلار به قیمتی برسد که فعالیت‌های تجاری و تولیدی با ارزی کمتر از نرخ فعلی صورت پذیرد. رییس بانک مرکزی نیز از در نظر گرفته شدن مشوق‌هایی از جمله معافیت‌های مالیاتی و معافیت حقوق ورودی گمرک برای صادرکنندگان خبر داد که در مقابل ارائه ارز خود در مرکز مبادلات ارزی قادر به استفاده از این مشوق‌ها هستند.
در هفته سپری‌شده، دلار در مرکز مبادلات ارزی از 24 هزار و 584 ریال به 24 هزار و 579 ریال و یورو از 31 هزار و 853 ریال به 31 هزار و 845 ریال کاهش یافت؛ در بازار آزاد نیز این دو ارز به ترتیب از افت 3/1 و 1/0 درصدی برخوردار شدند.
اما در بازار سکه نیز همراستا با محدودیت نوسان قیمت دلار و افت تقاضا برای سکه در پی ادامه تحویل سکه های پیش‌فروش در آذرماه، قیمت این مسکوک پرطرفدار در بازار داخلی در حال حاضر پایین‌تر از سطح قیمت اونس در بازارهای جهانی قرار دارد. بر این اساس سکه در بازار داخلی در هفته‌ای که سپری شد، با کاهش ۸/۰ درصدی مواجه شد. تنها در این میان برنامه آمریکا برای تحریم صادرات طلا و هرگونه سنگ قیمتی به ایران منجر شد تا ارزش هر گرم طلای ۱۸ عیار، معادل ۴/۰ درصد افزایش یابد.
اما در بازار مسکن، به‌رغم رکود فصلی در ساخت‌و‌ساز، قیمت مسکن همراه با نوسانات نرخ ارز از افزایش برخوردار شده است. در حال حاضر متوسط تعداد خرید و فروش‌های روزانه در این بازار از متوسط روزانه 15 هزار معامله در مدت مشابه در سال گذشته، در این دوره از سال به 5 هزار و 700 معامله کاهش یافته است.
اما با توجه به اظهارات وزیر صنعت، معدن و تجارت در خصوص کاهش بیشتر نرخ ارز، فعالان این بازار صعود قیمت مسکن را در نتیجه ورود نقدینگی سرگردان به این بازار احتمال می‌دهند. هر چند ممکن است در ماه‌های آینده دولت برای جلوگیری از ورود حجم زیاد نقدینگی به بازار آپارتمان‌های مسکونی، برخی ابزارهای بازدارنده همچون مالیات را به میان آورد.
در این میان مدیر امور طرح و برنامه بانک مسکن نیز برای کنترل نقدینگی در این بازار پیشنهاد افزایش تسهیلات ساخت مسکن به‌میزان 40 میلیون تومان را به بانک مرکزی ارائه کرده است.
اما در بازار سرمایه، در پی کاهش ۳۱ درصدی شمار خریداران؛ حجم و ارزش معاملات بورس اوراق بهادار تهران هم به ترتیب از افت ۹/۳۳ و ۵/۱۲ درصدی برخوردار شد.
به‌رغم کاهش این شاخص‌ها و نیز کاهش 48 درصدی دفعات معاملات، شاخص کل بورس تهران 5/3 درصد از رشد برخوردار بود. هرچند افت برخی از این متغیرها که با هفته ماقبل مقایسه شده را می‌توان به تعطیلی دو روزه از هفته گذشته نسبت داد.
در این هفته گروه‌های ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی فرآورده‌های نفتی، فلزات اساسی، استخراج کانه‌های فلزی، صنعت ساخت و محصولات فلزی از جمله صنایع برتر بازار در میان ۳۹ صنعت بورسی بودند.